103
Członkowie Sojuszu Północnoatlantyckiego stosują znaki wojskowe wspólne dla wszystkich sił zbrojnych (STANAG 2019).
Norma obronna „Znaki taktyczne wojsk lądowych” określa zasady, sposoby i wymagania stawiane wobec graficznych dokumentów bojowych. Podstawą opracowania znaków wojskowych NATO były amerykańskie znaki wojskowe, uzupełnione kilkunastoma odrębnymi znakami poszczególnych państw członkowskich i uaktualnione skrótami wojskowymi.
ZNAK WOJSKOWY (Military Symbol) - według Normy obronnej określany jest jako znak graficzny używany zwykle na mapie, obrazie komputerowym lub diagramie stosowanym do przedstawienia poszczególnych jednostek, obiektów, czynności lub innych zagadnień będących przedmiotem zainteresowania wojska. Znak może występować w wersji kolorowej i zwykle z opisem cyfrowo-literowym.
Budowa znaku wojskowego
Każdy element znaku, uzupełniony innymi częściami, tworzy całkowity obraz znaku wojskowego.
a) pola - są kombinacją liter, cyfr lub skrótów zgrupowanych w znaku lub dookoła niego, w celu zapewnienia dodatkowych informacji o znaku wojskowym.
Wyróżniamy następujące zasady dotyczące wykorzystania pól wokół elementu znaku podstawowego:
· nad znakiem - nie więcej jak dwa pola, w każdym nie więcej niż sześć znaków;
· po prawej stronie - nie więcej jak cztery pola, w każdym nie więcej niż dwadzieścia jeden znaków. W każdym polu można przedstawić więcej niż jedną grupę informacji, pod warunkiem, że nie będzie przekroczona maksymalna długość pola.
· pod znakiem - nie więcej niż dwa pola, w każdym nie więcej niż sześć znaków, oraz w razie konieczności umieszcza się strzałkę wskazującą kierunek ruchu.
· po lewej stronie - nie więcej niż cztery pola, w każdym nie więcej niż piętnaście znaków.
Rysunek poniżej przedstawia wymienione zasady.
21
15
6
Rys. 2.6. Zasady opisywania długości pól wokół elementu znaku podstawowego
Nie wszystkie pola znajdują zastosowanie do wszystkich znaków podstawowych, ale w każdym przypadku przedstawiona pozycja w polu i jej maksymalna długość jest stała i obligatoryjna.
b) lokalizacja i treść pola
Przedstawiony poniżej rysunek zawiera przykłady treści wszystkich pól, które mogą wystąpić podczas prezentacji znaku wojskowego. Treści te mają zastosowanie przy prezentacji znaków wojskowych jednostek, sprzętu, obiektów oraz różnego rodzaju stanowisk.
Rys. 2.7. Pola opisu znaku podstawowego
Graficzne dokumenty bojowe powinny być wykonane (prowadzone) zgodnie z obowiązującymi zasadami ich prowadzenia i nanoszenia sytuacji taktycznej. Przedstawiana sytuacja taktyczna powinna być przejrzysta (czytelna), dokładnie wrysowana, wiarygodna i aktualna. Należy wrysowywać tylko niezbędne dane, które są potrzebne dowódcy pododdziału do planowania przedsięwzięć (analizy zadania, oceny położenia), podejmowania decyzji, postawienia zadań, organizowania rozpoznania, współdziałania, zabezpieczenia działań bojowych oraz dowodzenia pododdziałem w czasie walki.
Szkic działania (mapa robocza) jest podstawowym dokumentem dowódcy pododdziału, którym posługuje się podczas przygotowania i prowadzenia walki. Dowódcy pododdziałów przedstawiają sposób wykonania zadania na szkicu (oleacie). Dowódca plutonu (drużyny, załogi) wykonuje zwykle szkic działania (obrony, natarcia, marszu itp.). Powinien on zawierać dane niezbędne do postawienia zadań oraz dowodzenia pododdziałem w czasie walki.
Sytuację taktyczną należy wrysować tak, aby nie zamazywać czytelności szkicu (mapy), gdyż podjęcie właściwej decyzji w dużej mierze zależy od dobrej oceny terenu, częstokroć dokonywanej na jej podstawie. Prezentacja kolorowa służy rozróżnianiu znaków sił własnych od znaków sił przeciwnika. Jakkolwiek, niezbędne jest zapewnienie jedno i wielokolorowej prezentacji znaków.
1. Prezentacja wielokolorowa
A. Niebieski. (Niebieski. lub czarny dla systemów ręcznych). Sprzymierzone jednostki, stanowiska, posterunki i obiekty, sprzęt, czynności i symbole otoczenia naziemnego nie objęte kolorami wymienionymi poniżej.
B. Czerwony. Należące do przeciwnika jednostki, stanowiska i obiekty, sprzęt, czynności i symbole nie objęte kolorami wymienionymi poniżej.
C. Żółty. Wydarzenia ABC związane z siłami sprzymierzonymi i/lub siłami przeciwnika, takie jak obszary chemiczne lub radiologiczne i obszary biologiczne przeciwnika.
D. Zielony. Zapory sporządzone przez siły sprzymierzone i/lub przez przeciwnika.
E. Inne. Inne kolory są dodatkowe i jeśli są wykorzystane muszą być opisane w legendzie.
2. Prezentacja przy ograniczonej liczbie kolorów
System APD[4] jest przykładem, który ma ograniczoną zdolność pokazywania kolorów. Kiedy kolory są limitowane, należy pamiętać, że siły sprzymierzone muszą być zawsze przedstawione w kolorze
Niebieskim. lub czarnym .
1. Jeden kolor (idealnie - niebieski, czarny lub zielony) dla znaków sprzymierzonych.
2. Jeden kolor (idealnie czerwony) dla znaków przeciwnika.
B.3 kolory
1. Jeden kolor (idealnie - niebieski, czarny lub zielony) dla znaków sprzymierzonych. nie zamieszczonych poniżej.
2. Jeden kolor (idealnie czerwony) dla znaków przeciwnika nie zamieszczonych poniżej.
3. Jeden kolor (idealnie żółty lub zielony) dla zapór ABC lub klasycznych zarówno sprzymierzonych jak i przeciwnika.
Jeżeli dowódca pododdziału dysponuje jednym kolorem, to położenie wojsk własnych wrysowuje jedną, a przeciwnika - podwójną linią.
Rys.2.8. Wrysowanie położenia wojsk własnych i przeciwnika jednym kolorem
Opisy i inne objaśnienia wykonuje się pismem technicznym (pochyłym lub pionowym), równolegle do poziomej linii siatki współrzędnych lub dolnej (górnej) ramki mapy (szkicu). Wielkość liter, z których składają się skróty stosowane do objaśnień znaków umownych, zależy od szczebla dowodzenia i skali mapy (szkicu), np. skrót kz powinien być odpowiednio mniejszy od bz, z kolei - bz od BZ itd.
Rys. 2.9. Przykład opisu dokumentu
Litery duże (A,B,C,... Z,X) powinny być o 1/3 większe od małych (a,b,c itd.). Szerokość liter do 6 mm musi równać się 3/4 ich wysokości. W literach ponad 6 mm ich szerokość może wynosić 1/2 lub 1/4 wysokości. Odstępy między literami w wyrazie powinny odpowiadać jednej grubości litery, a odstępy między wyrazami nie mogą być mniejsze niż szerokość litery. Odstępy między wierszami powinny wynosić co najmniej cztery grubości litery.
Rys. 2.10. Opis mapy roboczej dowódcy plutonu
Rys. 2.11. Opis szkicu działania dowódcy plutonu
Wielkość napisów i opisów zależy od przeznaczenia dokumentu i szczebla dowodzenia. Na przykład na mapach (planach, szkicach) podstawowych dla szczebla pododdziału (1:50 000 ) napisy i opisy nie powinny przekraczać: dla plutonu - 3-4 mm, kompanii (baterii) - 5 mm, batalionu (dywizjonu) - 6 mm.
Małe litery występujące przed (po) cyframi (liczbami) powinny być o 1/3 mniejsze od cyfr (liczb), a skróty pisane wielkimi literami - równe z cyframi (liczbami).
Wysokość cyfr (liczb) i liter może być również mierzona w stosunku do wysokości kwadratu siatki współrzędnych. Skróty nazw pododdziałów i oddziałów pisze się małymi literami, np.: drz, plz, kz, bsap, itp. Skróty nazw związków taktycznych i operacyjnych pisze się literami dużymi, np.: 34BZ, 5DZ, 11DKPanc itp.
Rys. 2.12. Dowiązanie oleaty ( folii ) do mapy
Podczas opracowania dokumentów graficznych stosuje się obowiązujące umowne znaki i skróty wojskowe. Jeżeli - ze względu na brak odpowiedniego znaku umownego (skrótu) - stosuje się inny znak lub skrót, należy jego znaczenie objaśnić w legendzie.
Graficzne znaki umowne, którymi oznacza się wszystkie informacje, można podzielić na: punktowe (rysowane bez uwzględniania skali), liniowe i konturowe (rysowane w skali dokumentu) oraz objaśniające.
Znaki punktowe są to oznaczenia umowne tych środków (celów) lub obiektów, których nie można przedstawić w skali dokumentu. Obiekty (cele) te przedstawia się odpowiednim rysunkiem bez zachowania ich wielkości, a ich dokładne położenie określa zwykle środek podstawy znaku. Do tej grupy zalicza się stanowiska obserwacyjne, stanowiska dowódczo - obserwacyjne, pojedyncze środki ogniowe i pojazdy, pozycje ogniowe baterii artylerii, niektóre środki i urządzenia logistyczne oraz rodzajów wojsk i służb. Punktowe znaki umowne przedstawiane są za pomocą połączenia linii i figur geometrycznych. Znaki punktowe są często stosowane do wypełniania wewnętrznych pól znaków konturowych (np. rejonów obrony, wyjściowych itp.).
Rys. 2.13. Rysowanie znaków punktowych
Rozmieszczenie pojedynczych środków ogniowych (sprzętu bojowego, np.: czołg, armata i moździerz, karabin maszynowy, granatnik przeciwpancerny, wyrzutnia przeciwpancernych pocisków kierowanych itp.) na pozycjach ogniowych, oznaczamy znakami umownymi tych środków (sprzętu bojowego), rysując je zgodnie z kierunkiem prowadzenia ognia.
Prezentując działanie sprzętu lub jego ilość w rejonie oraz pojedyncze znaki, np. stanowiska dowódczo-obserwacyjne, stanowiska obserwacyjne, środki ogniowe obrony przeciwlotniczej, stacje radiolokacyjne i radiostacje, urządzenia logistyczne, lotniska i lądowiska - zawsze rysujemy je w orientacji pionowej.
Znaki konturowe i liniowe (rysowane w skali dokumentu) - to takie, których długość, szerokość lub powierzchnię można zmierzyć np. rejony rozmieszczenia wojsk, położenie pozycji ogniowych, linie rozwinięcia (ataku), linie (pozycje, stanowiska) obronne, oporu, położenie wojsk w terenie...
hermes50