2_4_CD.DOC

123

Kierunek radiowy - jest to sposób organizacji łączności pomiędzy dwoma korespondentami (punktami dowodzenia), z dowódcami, sztabami itp., z których każdy wydziela radiostacje na ustalonych w tym celu danych radiowych.

Kierunki radiowe mogą być stałe, rezerwowe i skryte. W kierunku stałym radiostacje obu korespondentów pracują nieprzerwanie na odbiór i posiadają możliwość wywołania się w dowolnym momencie czasu oraz prowadzenia wymiany w miarę potrzeb. W kierunku dyżurnym radiostacja jednego korespondenta pracuje nieprzerwanie na odbiór, a drugiego włącza się na odbiór i nadawanie tylko dla przeprowadzenia wymiany, np. łączność z grupą specjalną. Kierunki rezerwowe organizuje się w celu zapewnienia szefowi łączności możliwości manewru relacjami łączności w walce, kiedy w konkretnych warunkach zaistnieje potrzeba uruchomienia nowych lub wzmocnienia istniejących relacji łączności. Prace w tych kierunkach rozpoczyna się przez nadanie w innych relacjach odpowiedniego sygnału. Kierunki skryte organizuje się w celu zabezpieczenia systemu łączności w okresie zakłóceń przeciwnika. Do pojawienia się zakłóceń obie radiostacje powinny pracować na odbiór. Pracę na nadawanie można rozpocząć tylko w wypadku , kiedy zostały zakłócone wszystkie relacje z danym korespondentem i zachodzi konieczność przekazania mu ważnej wiadomości. Z wymienionych rodzajów kierunków radiowych stosowany jest głównie kierunek stały, natomiast kierunki dyżurne, rezerwowe i skryte stosowane są bardzo rzadko ze względu na brak radiostacji.

Dodatnie cechy łączności w kierunku radiowym:

–        możliwość szybkiego nawiązania łączności;

–        duża przepustowość łącza.

Ujemne cech łączności w kierunku radiowym:

–        konieczność zaangażowania większej ilości częstotliwości radiowych i sprzętu.

Sieć radiowa - jest to sposób organizacji łączności pomiędzy trzema i więcej korespondentami z  których każdy wydziela radiostacje pracującą na ustalonych dla tej sieci danych radiowych.

Skład sieci określa się w zależności od jej przeznaczenia. Przy dwustronnej wymianie, w jednej sieci nie powinno pracować więcej niż cztery - pięć radiostacji w sieciach radiowych, w których wymiana polega na przekazywaniu krótkich komend, meldunków i sygnałów, liczba radiostacji może być większa.

Dodatnie cechy organizacji łączności  w sieci radiowej:

–        mniejsza ilość zaangażowanych środków radiowych;

–        możliwość pracy na okólnik;

–        mniejsza ilość wykorzystywanych częstotliwości roboczych.

Ujemne cechy organizacji łączności w sieci radiowej:

–        mniejsza przepustowość łącza;

–        łatwość rozpoznania radiowe.

W każdej sieci i w każdym kierunku radiowym wyznacza się zawsze radiostację główną, którą w łączności dowodzenia jest z reguły radiostacja przełożonego (dowódcy, sztabu), a w kierunkach i sieciach współdziałania  wyznacza sztab organizujący współdziałanie.

W celu zapewnienia łączności dowodzenia, współdziałania oraz przekazywania sygnałów alarmowania w kompanii stosuje się środki radiowe i sygnalizacyjne.

Decydujące znaczenie we wszystkich rodzajach działań bojowych mają środki radiowe, ponieważ tylko dzięki nim można zapewnić ciągłą łączność w ruchu, na postoju, w każdych warunkach terenowych i atmosferycznych.

Łączność dowodzenia

Na szczeblu pododdziału zmechanizowanego (do kompanii włącznie) kierowanie łącznością leży w obowiązkach dowódcy kompanii. Do realizacji dowodzenia podległymi plutonami dowódca kompanii wykorzystuje radiostacje pokładowe UKF i radiostacje kompanijne UKF.

W kompanii organizuje się dwie sieci radiowe dowódcy kompanii:

1. Sieć radiowa na radiostacjach pokładowych UKF (R-123) dowódcy kompanii w wypadku działania kompanii na bojowych wozach piechoty w składzie:

–        dowódca kompanii (radiostacja główna);

–        dowódcy plutonów;

–        dowódcy drużyn (radiostacje dowódców drużyn pracują „na nasłuch”).

2. Sieć radiowa na radiostacjach kompanijnych UKF (K) w wypadku spieszenia kompanii w składzie:

–        dowódca kompanii (radiostacja główna);

–        dowódcy plutonów;

–        pomocnicy dowódców plutonów (okresowo według potrzeb).

Dowódca kompanii utrzymuje łączność radiową z dowódcami plutonów za pomocą radiostacji pokładowych UKF z wozu dowódczego BWP-1K oraz wozów bojowych BWP w S/R dowódcy kompanii.

              W wypadku spieszenia kompanii jej dowódca utrzymuje łączność z dowódcami plutonów za pomocą radiostacji kompanijnych UKF w S/R dowódcy kompanii na okres spieszania.

              W skład tej sieci wchodzą okresowo według potrzeb dla utrzymania współdziałania środków ogniowych ze spieszoną piechotą – radiostacje pokładowe UKF wozów bojowych, którymi dowodzą pomocnicy dowódców plutonów po ich uprzednim przestrojeniu na częstotliwość S/R dowódcy kompanii na okres spieszenia.

Jeżeli możliwości techniczne (zbieżność zakresów częstotliwości, dogodność przejścia na inne częstotliwości) pozwolą, zakłada się możliwość „wejścia” dowódcy plutonu do S/R dowódcy kompanii w celu wywołania „ognia” wozów bojowych swojego plutonu.

Łączność współdziałania

              Łączność współdziałania między plutonami zapewnia się w S/R dowódcy kompanii za zezwoleniem radiostacji głównej. Pododdziały wzmocnienia kompanii włącza się do sieci radiowej dowódcy kompanii np. dowódca plutonu czołgów pracuje w sieci radiowej dowódcy kompanii.

Łączność alarmowania

              Na potrzeby alarmowania wykorzystuje się wszystkie relacje łączność dowodzenia, współdziałania przekazując sygnały poza wszelką kolejnością.

Organizacja łączności w kompanii zmechanizowanej

              Organizacja łączności w kompanii zmechanizowanej w poszczególnych rodzajach działań bojowych np. obrona, natarcie, pościg, marsz w zasadzie nie różni się od siebie. Różnica polega tylko na właściwym wykorzystaniu środków łączności w zależności od sytuacji. Zasady wykorzystania środków radiowych stosownie do etapów walk można przedstawić następująco:

a)      w rejonie wyjściowym (ześrodkowania) obowiązuje zakaz wykorzystania środków radiowych na nadanie (praca tylko na odbiór). Dopuszcza się możliwość przejścia na nadawanie w wyjątkowych przypadkach do przekazywania sygnałów alarmowania (dowodzenia). Wymiana informacji w relacjach radiowych UKF może nastąpić jedynie w sytuacji, gdy nie będzie innej możliwości jej wymiany (innymi środkami) i tylko za zezwoleniem sztabu (szefa łączności, dowódcy pododdziału, gdy nie ma szefa łączności) odnośnego szczebla lub po wykonaniu uderzenia BMR albo zmasowanego uderzenia lotniczego.

b)     w czasie marszu na rubież wejścia do walki obowiązuje nadal zakaz wykorzystania środków radiowych na nadawanie. Środki radiowe UKF można wykorzystywać na nadawanie jedynie do przekazywania sygnałów dowodzenia. Ograniczenia w łączności radiowej przestają obowiązywać z chwilą zaistnienia bezpośredniego zagrożenia uderzeniami przeciwnika na maszerujące kolumny.

c)      w czasie prowadzenia walki – środki radiowe wykorzystuje się bez ograniczeń.

Ponieważ zasada funkcjonowania środków radiotelefonicznych jest podobna do radiowych, te same zasady wykorzystania odnoszą się również do nich.

              Przez cały czas trwania działań obronnych radiowe środki łączności powinny być w stałej gotowości do użycia. Z chwilą rozpoczęcia przez przeciwnika natarcia łączność środkami radiowymi w pododdziałach prowadzących walkę obronną wykorzystuje się bez ograniczeń. Ogólną zasadą jest, że  w rejonach wyjściowych, w czasie marszu i w rejonach odpoczynku łączność radiowa wykorzystywana jest przede wszystkim do przekazywania sygnałów alarmowania.

              Do organizacji łączności w natarciu wykorzystuje się wszystkie rodzaje środków łączności, zasadniczym rodzajem łączności w natarciu jest łączność radiowa. Łączność radiowa z przełożonym i podwładnymi utrzymywana jest bez ograniczeń. Jeżeli kompania naciera w szyku pieszym, wówczas do łączności w tej sieci radiowej dowódca kompanii i dowódcy plutonów zmechanizowanych wykorzystują radiostacje przenośne UKF (kompanijne) małej mocy, a z radiostacji pokładowych wozów bojowych korzystają pomocnicy dowódców plutonów lub inni wyznaczeni funkcyjni.

Podczas natarcia z rejonów położonych w głębi ogranicza się pracę środków radiowych „na nadawanie”, a w odległości 10 – 15 km od przewidywanej rubieży wejścia do walki, praca „na nadawanie” może być zabroniona.

              Podczas marszu kompanii pracują radiostacje wszystkich wozów bojowych w systemie „odbiór dyżurny”, w gotowości do odbioru sygnałów alarmowania.

              W marszu obowiązuje bezwzględny zakaz pracy środkami radiowymi „na nadawanie”, za wyjątkiem przekazania krótkich sygnałów dowodzenia i alarmowania.

              Dowodzenie ruchem kolumny odbywa się za pomocą środków sygnalizacji wzrokowej (latarki, chorągiewki) sygnałów dźwiękowych lub za pomocą radiostacji kompanijnych UKF (K).

              W rejonie wyjściowym do natarcia dowódca kompanii zmechanizowanej utrzymuje łączność radiową, przewodową i pocztową. W każdym plutonie wyznacza się kolejno jedną radiostację dyżurną pracująca w systemie „odbiór dyżurny” w S/R dowódcy kompanii. Łączność przewodowa organizowana jest siłami i środkami batalionu.

Poza przekazywaniem sygnałów alarmowania zabrania się w tym czasie wykorzystywać łączność radiową. Wytyczne i zarządzenia dla podwładnych dowódca kompanii przekazuje poprzez łączników. Rozkazy bojowe i wytyczne do współdziałania, podwładnym i współdziałającym dowódca kompanii winien wydać wykorzystując styczność osobistą. Do ogłaszania alarmów w drużynach i plutonach wykorzystuje się środki sygnalizacji dźwiękowej. Środki sygnalizacji wzrokowej należy stosować z ograniczeniem ponieważ mogą zdradzić położenie wojsk (pole walki może być monitorowane komputerowo).

Bezpieczeństwo łączności

Bezpieczeństwo łączności jest to całość przedsięwzięć organizacyjno - technicznych i eksploatacyjnych uodparniających system łączności przed rozpoznaniem przeciwnika,            „ucieczką wiadomości„ oraz przed dezinformacją.

Bezpieczeństwo łączności osiąga się przez :

1)     przestrzeganie przepisów o ochronie informacji niejawnych podczas przekazywania wiadomości przez techniczne środki łączności;

2)     przestrzeganie przepisów prowadzenia korespondencji radiowej;

3)     ograniczenie lub całkowity zakaz pracy radiostacji (radiotelefonów) w określonych okresach i etapach działań bojowych.

Ochronę łączności radiowej w pododdziałach przed zakłóceniami dywersyjnymi osiąga się poprzez :

–          ścisłe przestrzeganie przepisów korespondencji radiowej oraz przestrzeganie dyscypliny radiowej;

–          uczulenie  obsługi radiostacji na działalność dywersyjną przeciwnika w sieciach i kierunkach radiowych;

–          sprawdzanie tożsamości korespondentów w przypadkach najmniejszych wątpliwości.

Dla zapewnienia bezpieczeństwa łączności w czasie seansu radiowego należy maksymalnie skracać czas nadawania oraz zapewnić dobrą jakość korespondencji.               Cały personel obsługujący sprzęt radiowy musi być świadomy, że nieprzestrzeganie przepisów łączności umożliwia przeciwnikowi przechwytywanie informacji.

Stosowanie poniższych procedur jest obligatoryjne. Wszelkie nieautoryzowane zmiany obowiązujących procedur są powodem nieporozumień, zmniejszenia prędkości nadawania oraz zmniejszenia skuteczności bezpieczeństwa łączności i są zabronione. W przypadkach szczególnych, nieujętych w przepisach należy kierować się logiką.

Podstawowe zasady obowiązujące w łączności radiowej do ścisłego przestrzegania we wszystkich relacjach wojskowych:

1.      Zabrana się wszelkiej transmisji bez pozwolenia odpowiedniego przełożonego.

2.      Ponadto zabrania się:

a)      Naruszania obowiązującej ciszy radiowej;

b)     Prowadzenia nieformalnej korespondencji pomiędzy operatorami;

c)      Nadawania bez pozwolenia radiostacji głównej;

d)     Zbyt długiego strojenia i sprawdzania radiostacji z promieniowaniem energii;

e)      Posługiwania się przez operatora niewłaściwym kryptonimem;

f)       Nadawania wiadomości tekstem jawnym bez zezwolenia;

g)     Używania niewłaściwych zwrotów i skrótów przez operatora;

h)     Używania tekstu otwartego zamiast obowiązujących skrótów radiowych i innych zwrotów;

i)       Łączenia lub zamiennego stosowania niejawnych sygnałów wywoławczych i grupy adresowej otwartym tekstem lub łączenia ich z jawnymi sygnałami wywoławczymi;

j)       Stosowania niecenzuralnego języka;

3.      Należy unikać następujących praktyk:

a)      Używania zbyt dużej mocy nadajnika radiostacji;

b)     Wydłużania czasu strojenia, zmiany częstotliwości oraz dopasowania sprzętu;

c)      Nadawania z prędkością większą niż możliwą do odebrania przez korespondenta.

Zasady nawiązywania telefonicznej łączności radiowej i prowadzenia wymiany

Nawiązywanie łączności może nastąpić tylko na rozkaz (polecenie) przełożonego, uprawnionego do korzystania z łączności radiowej. Dwustronną łączność radiową uważa się za nawiązaną, jeżeli radiostacja otrzymała od korespondenta odpowiedź na swoje wołanie i potwierdziła to korespondentowi. Podczas nawiązywania łączności radiowej, wywołanie korespondenta i potwierdzenie odbioru realizuje się w zależności od sposobu przydziału w tabeli danych radiowych sygnałów rozpoznawczych lub kryptonimów. Łączność radiową nawiązuje radiostacja główna. W telefonicznej łączności radiowej poszczególnym radiostacjom przydziela się kryptonimy radiowe:

–          indywidualne – robocze i zapasowe;

–          okólnikowe – robocze i zapasowe do pracy w sieci radiowej.

Sposoby nawiązywania łączności

Nawiązywanie  łączności jest to  proces obejmujący:

1)     identyfikacje radiostacji za pomocą kryptonimu radiostacji;

2)     sprawdzenie tożsamości  korespondenta  według ustalonego sposobu;

3)     uzyskanie danego rodzaju i jakości łączności poprzez nastrojenie i regulację aparatury, dobór częstotliwości i anten.

W pododdziałach zmechanizowanych w relacjach radiowych KF i UKF nawiązywanie telefonicznej łączności radiowej odbywa się przy wykorzystaniu kryptonimów indywidualnych. Dlatego też, wszystkie przykłady prowadzenia wymiany radiowej fonem będą podane wyłącznie przy wykorzystaniu kryptonimów indywidualnych.

Zbiorcze zestawienie sposobów nawiązywania łączności                        Tabela 2.2.