Cykl dwóch scenariuszy wokół tematu Z energią chrońmy klimat.doc

„Z energią chrońmy klimat”

Temat zajęć I:

„Z energią chrońmy klimat” – hasło „Dnia Ziemi” 2009 roku.

Cele główne:

·         kształtowanie zachowań proekologicznych w kontaktach ze środowiskiem,

·         zwracanie uwagi na zagrożenia wynikające z niewłaściwej działalności człowieka w środowisku przyrodniczym,

·         zdobywanie grupowych doświadczeń przez działanie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

·         zna znaczenie słowa klimat,

·         potrafi wymienić strefy klimatyczne Ziemi,

·         potrafi wskazać na globusie Polskę,

·         wie, w jakiej strefie klimatycznej leży Polska,

·         potrafi wymienić surowce kopalniane, które są źródłem energii(ropa naftowa, węgiel, gaz ziemny),

·         wie, co to jest energia konwencjonalna, nieodnawialna,

·         potrafi podać wyrazy o przeciwstawnym znaczeniu do podanych,

·         wie, jaki wpływ na klimat ma stosowanie zasobów kopalnianych,

·         potrafi rozwiązać rebus,

·         potrafi odszukać w rozsypance wyrazów- właściwy wyraz,

·         zna źródła „czystej energii”,

·         potrafi wymienić przykłady zastosowania „czystej energii”,

·         potrafi wypowiadać się w zwięzły, zrozumiany sposób,

·         wie, w jaki sposób przyczyniać się do ochrony klimatu.

Formy:

·         zbiorowa,

·         grupowa,

·         indywidualna.

Metody:

·         słowna,

·         oglądowa,

·         praktyczna.

Obszary aktywności:

·         przyrodnicza,

·         językowa,

·         społeczna,

·         ekologiczna.

Środki dydaktyczne:

1.      Ilustrowana Encyklopedia Szkolna „Ekologia i ochrona środowiska”, Res Polonia

2.      Encyklopedia „Życie Świata” Dzieje i wydarzenia- część „Natura Świata” ,Wyd. EM, Warszawa 2003.

3.      Globus - model Ziemi.

4.      Kartka z hasłem „Z energią chrońmy klimat”.

5.      Tablica korkowa.

6.      Plansza przedstawiająca zagrożenia czyhające na klimat naszej planety.

7.      Diagram kołowy przedstawiający(źródła energii) -  procentowy udział surowców w procesie produkcji energii.

8.      Koperty z przygotowanymi rebusami.

9.      Kartki z napisami: czysta energia, Słońce, wiatr, woda, źródła hydrogeotermalne, biomasa.

10.  Informacje z Internetu.

Przebieg zajęć:

1.      Powitanie dzieci.

2.      Wzbudzenie zainteresowania.

·         przypomnienie wcześniej poznanych wiadomości związanych z ideą obchodzenia „Dnia Ziemi” w Polsce i w świecie. Prezentacja prac plastycznych wykonanych przez dzieci w ubiegłym roku. Przypomnienie hasła „Dnia Ziemi” 2008 roku – „Klimat w potrzebie”.

·         podanie hasła tegorocznego „Dnia Ziemi”- „Z energią chrońmy klimat”. Zawieszenie hasła na tablicy korkowej.

·         zauważenie przez dzieci, że w obu hasłach występuje słowo „klimat”.

·         przypomnienie przez nauczyciela informacji dotyczących klimatu:

- co to jest klimat?

- jakie mamy strefy klimatyczne?

- w jaki sposób należy go chronić?

·         prezentacja globusa- modelu Ziemi. Wskazanie na globusie przez wybrane dziecko Polski. Określenie w jakiej strefie klimatycznej leży nasza ojczyzna.

3.      Swobodne wypowiedzi dzieci dotyczące pytania nauczyciela: „Co to jest energia?”

4.       Gawęda nauczyciela wokół tematu „Energia i jej źródła” w oparciu o wybrane fragmenty z encyklopedii „Życie Świata” z części „Natura Świata”.

Energia jest niezbędna ludziom do życia, niezależnie od tego, jak zmieni się w przyszłości jej forma, postać lub sposób wykorzystania. Bez energii nie można wyobrazić sobie produkcji przemysłowej, transportu, oświetlenia oraz ogrzewania domów.

Podstawowymi źródłami energii wykorzystywanej obecnie przez człowieka są nieodnawialne, czyli stale zmniejszające się zasoby paliw stałych (węgla kamiennego i brunatnego, torfu i drzew), ciekłych (ropy naftowej i oleju z łupków bitumicznych), gazowych (metanu i gazu ziemnego) i rozszczepialnych (pierwiastków promieniotwórczych).

Pierwsze trzy miejsca na liście najczęściej używanych źródeł energii na świecie zajmują paliwa, surowce naturalne, które można spotkać w środowisku naturalnym człowieka.

25% - ropa naftowa,

25% - węgiel kamienny, brunatny,

20% - gaz ziemny,

30% - inne źródła.

5.       Przedstawienie diagramu kołowego (źródeł energii) - ilustrującego procentowy udział surowców w procesie produkcji energii:

·         dzieci zauważają, że udział surowców naturalnych biorących udział w produkcji energii jest bardzo duży. Stanowi 70% całkowitej produkcji,

·         nauczyciel podaje dzieciom informacje, że surowce naturalne określane są często jako konwencjonalne, kopalniane, nieodnawialne i ograniczone, ponieważ ich zasoby zaczynają się wyczerpywać. Coraz trudniejszy jest dostęp do tych surowców oraz stały wzrost cen wszystkich paliw spowodowały, że naukowcy zaczęli poszukiwać nowych, nie znanych dotychczas zasobów energii. Zmieniła się również świadomość ekologiczna społeczeństw, które zaczynają rozumieć, że wobec kurczenia się zasobów kopalnianych i rosnącego zanieczyszczenia środowiska, energii trzeba szukać w nowych, alternatywnych źródłach.

6.       Prezentacja planszy przedstawiającej zagrożenia czyhające na klimat naszej planety.

(planszę opracowały dzieci na wcześniejszych zajęciach-„ Dzień Ziemi”2008 roku):

Chrońmy klimat przed:

- zanieczyszczaniem powietrza,

- „kwaśnymi deszczami”,

- zanieczyszczeniami rzek,

- zanieczyszczaniem mórz i rzek,

- efektem cieplarnianym.

7.       Stworzenie sytuacji problemowej. Nauczyciel zadaje pytanie „Z jaką energią moglibyśmy chronić klimat?” Zadaje pytania pomocnicze:

·         Jeżeli surowce naturalne są źródłem energii nieodnawialnej, konwencjonalnej, to w jaki sposób można byłoby nazwać te „nowe”?

·         W jaki sposób powinny działać na środowisko naturalne?

8.       Dzieci odpowiadają na postawione pytania pomocnicze:

·         „nowe” źródła energii można by nazwać (dzieci podają określenia- nazwy o przeciwstawnym znaczeniu) : odnawialne, niekonwencjonalne,

·         nie powinny zagrażać środowisku naturalnemu.

9.       Działalność dzieci w grupach:

·         dzieci dzielą się na pięć grup, wybierają grupowych,

·         grupowi losują koperty z rebusami,

·         jedna koperta z rebusem zostaje dla drugiego wychowawcy,

·         rozwiązywanie rebusów.

10.   Przedstawienie przez wychowawcę i poszczególne grupy efektów swojej pracy:

·         wychowawca podaje rozwiązanie swojego rebusa „Czysta energia”,

·         jedno z młodszych dzieci odszukuje w przygotowanych kartkach odpowiednią z napisem „Czysta energia”,

·         nauczyciel zawiesza napis na tablicy korkowej,

·         grupowi podają kolejno rozwiązania swoich rebusów: Słońce, wiatr, woda, źródła hydrogeotermalne, biomasa,

·         młodsze dzieci wyszukują odpowiednie napisy,

·         nauczyciel zawiesza je na tablicy pod napisem „Czysta energia”.

11.   Pogadanka z dziećmi na temat „Czystej energii”, podawanie przykładów i ilustracji z encyklopedii „Życie Świata”.

Energia Słoneczna

Naturalnym miejscem poszukiwań było Słońce- podstawowe źródło energii wszelkich procesów zachodzących na Ziemi. Promieniowanie słoneczne powstaje w wyniku reakcji termojądrowych, które przebiegają w jądrze gwiazdy( Słońce jest gwiazdą). Z kilograma wodoru tworzy się taka ilość energii, jaką zawiera 27 tysięcy ton węgla kamiennego. Wprawdzie do Ziemi dociera minimalna ilość promieniowania, jednak i tak przewyższa 20 tysięcy razy światowe zużycie energii wytwarzanej przez człowieka. Energia słoneczna ma zastosowanie w:

- pompach ciepła,

- bateriach słonecznych, np. krzemowych,

- kolektorach słonecznych, które przetwarzają energię słoneczną na energię cieplną.

Wykorzystanie energii Słońca jest niewielkie ze względu na wysokie koszty jej pozyskania.

Energia wiatrowa

Około 1-2 procent docierającej do Ziemi energii Słońca przekształca się w energię kinestetyczną wiatru. Można z tego uzyskać ogromne zasoby mocy, wielokrotnie przekraczające aktualną produkcję i przyszłe zapotrzebowanie człowieka. Dodatkowymi zaletami wiatru jest jego pełna odnawialność oraz brak jakichkolwiek zanieczyszczeń środowiska. Istotna trudność tej metody tkwi w ciągłych zmianach szybkości i kierunku wiatru, dlatego współczesne instalacje wiatrowe to skomplikowane i kosztowne urządzenia. Do otrzymania energii wiatru wykorzystuje się kilka rodzajów silników. Pierwsze silniki wiatrowe zwane wiatrakami pojawiły się w Europie w Holandii około VII wieku. Służyły człowiekowi do pompowania wody i mielenia ziarna.

Energia wodna

Innym źródłem pozyskania energii jest wykorzystanie wody zarówno tej w rzekach jak i w morzach. Wykorzystuje się tutaj tak zwane pływy morskie wywołane przez spiętrzoną falę wody. Jest to jednak możliwe tylko w tych miejscach, gdzie ...