1. Serce znajduje się w śródpiersiu, pomiędzy mostkiem, płucami i kręgosłupem
piersiowym.
2. Serce pokrywa worek osierdziowy. Osierdzie składa się z dwóch blaszek:
a)trzewnej- przylega do serca i do naczyń
b)ściennej- jest zbudowana z tkanki włóknistej
Pomiędzy nimi znajduje się jama osierdzia wypełniona płynem
3. Możemy wyróżnić:
a)powierzchnie przednią, mostkowo-żebrową
-bruzda komorowa przednia
-bruzda wieńcowa- oddziela przedsionek od komór
-bruzda przednia- oddziela komorę lewą od prawej
-bruzda tylna- oddziela komorę lewą od prawej
b)powierzchnia dolna, przeponowa
c)powierzchnia tylna
4. Śródsierdzie
a)mięsień sercowy
b)szkielet serca
c)układ bodźco-przewodzący- stymulowany przez uk ner. autonomiczny
-węzeł zatokowo-przedsionkowy
-węzeł przedsionkowo-komorowy
-pęczek przedsionkowo-komorowy
5. Układ tętniczy i żylny
a)ściana naczynia
-śródbłonek
-mięśniowa błona
-błona zewnętrzna
b)wyróżniamy tętnice typu mięśniowego i sprężystego
c)naczynia żylne posiadają zastawki
d)naczynia włosowate są zbudowane tylko ze śródbłonka
Układ oddechowy
1.Układ oddechowy dzielimy na:
a)drogi oddechowe górne
-jama nosowa
-gardło
b)drogi oddechowe dolne
-krtań
-tchawica
-oskrzeliki główne
-oskrzeliki oddechowe
c)płuca
-pęcherzyki płucne
2. Jama nosowa
a)nos zewnętrzny- zbudowany jest z elementów chrzęstnych i włóknistych, grzbiet nosa jest
zbudowany z kości nosowej
b)jama nosowa właściwa- znajduje się w jamie czaszki
c)okolica oddechowa pokrywa jest nabłonkiem wielorzędowym migawkowym, który zawiera
liczne gruczoły. Jama nosowa jest bardzo mocno unaczyniona.
d)granica między gardłem a jamą nosową to nozdrza tylne
e)do jamy nosowej uchodzi przewód nosowo-łzowy
3. Gardło- wspólna droga układu oddechowego i pokarmowego, na poziomie ustnym
przechodzi do tyłu w przełyk, do przodu w krtań. Kończy się na wysokości
4-7 kręgu szyjnego
a)część nosowa-najszersza część, na ścianie bocznej znajduje się migdałek trąbkowy, na
ścianie górnej znajduje się migdałek gardłowy
b)część ustna-połączona jest z jamą ustną cieśnią gardzieli. Po obu stronach podniebienia
znajdują się migdałki podniebienne
c)część krtaniowa-posiada zachyłek gruszkowaty- tu dostaje się jedzenie jak się krztusimy
d)ściana gardła zbudowana jest z warstwy surowiczej, mięśniowej i wewnętrznej
4. Krtań- zbudowana jest z więzadeł, mięśni, chrząstek. Kończy się na wysokości 6-7 kręgu
szyjnego
a)chrząstki
-nieparzyste: tarczowata, pierścieniowata, nagłośniowa
-parzyste: nalewkowate, ruszkowate, klinowate
b)krtań ma 3 piętra:
-przedsionek
-jama pośrednia
-jama podglośniowa
5. Tchawica-zbudowana z chrząstek w kształcie podków połączonych więzadłami. Kończy
się na wysokości 4-5 kręgu piersiowego
6. Oskrzela- rozgałęzienie oskrzeli to ostroga tchawiczna. Lewe oskrzele różni się od prawego,
jest dłuższe, ma mniejszą średnice. Oskrzela główne wnikają do wnęki pluc i
tworzą tam rozgałęzione drzewo oskrzelowe. Oskrzeliki oddechowe kończą się
woreczkami płucnymi.
7. Płuca-płuco prawe ma 3 płaty, lewe 2 płaty, oba mają po 10 segmentów
8. Opłucna- to błona surowicza
a)blaszka ścienna
b)blaszka trzewna
Układ pokarmowy
1.Jama ustna
a)przedsionek- od szpary ust do zębów
b)jama ustna właściwa- od góry jest ograniczona podniebieniem kostnym i miękkim, dno
jamy ustnej tworzy mięsień gnykowo-żuchwowy
c)narządami jamy ustnej są zęby, język i gruczoły ślinowe (podjęzykowa, podżuchwowa,
przyuszna)
d)język zawiera kubki smakowe, jest unerwiony przez nerwy czaszkowe
2.Gardło
3.Przełyk-błoniasta rura która się kończy w jamie brzusznej
a)część szyjna
b)część piersiowa
c)część brzuszna
4.Żoładek- leży pod przeponą w nadbrzuszu środkowym
a)wpust
b)trzon
c)odźwiernik
d)żołądek posiada 2 powierzchnie które łączą się krzywiznami
e)posiada gastrynę i pepsynę
5.Jelito cienkie:
a)dwunastnica-ma kształt litery C lub podkowy, w części zstępującej znajdują się brodawki
większa i mniejsza
b)jelito czcze- jest mocno ukrwione
c)jelito kręte- przechodzi w jelito grube
6. Jelito grube
a)jelito ślepe- kątnica, odchodzi od niej wyrostek robaczkowaty
b)okrężnica-wstępująca, poprzeczna, zstępująca, esowata
c)odbytnica- leży w miednicy mniejszej
-bańka odbytnicy
-kanał odbytu zakończony odbytem
7.Narządy położone:
a)wewnątrzotrzewnowo: żołądek, wątroba, śledziona, j. czcze, j. kręte, część górna
dwunastnicy, j grube: kątnica, okrężnica poprzeczna, esowata
b)wewnątrzotrzewnowo: trzustka, dwunastnica, okrężnica wstępująca, zstępująca, odbytnica,
nerki, moczowody
8. Trzustka- leży na tylnej ścianie jamy brzusznej, posiada przewód trzustkowy i przewód
trzustkowy dodatkowy
a)głowa trzustki
c)ogon trzustki
9. Wątroba- położona jest po stronie prawej
a)powierzchnia główna, wypukła
b)powierzchnia dolna, trzewna
-2 bruzdy strzałkowe połączone bruzdą poprzeczną
W bruździe poprzecznej wchodzą żyła wrotna i tętnica wątrobowa a wychodzi żyła
wątrobowa i przewód wątrobowy wspólny.
c)wątroba ma podwójne unaczynienie: odżywcze i czynnościowe
Układ moczowo-płciowy
1.Nerki-leża na tylnej ścianie jamy brzusznej. Nerka prawa leży o jeden krąg niżej niż nerka
lewa. Nerki leżą w przestrzeni zaotrzewnowej
a)budowa zewnętrzna
-powierzchnie przednia
-powierzchnia tylna
Nerka jest otoczona 3 torebkami: włóknistą, tłuszczową, powięź nerkowa
b)budowa wewnętrzna
-kora nerki- znajduje się na obwodzie i wpukla się w postaci słupów
-rdzeń- zbudowany jest z piramid nerkowych
c)budowa nefronu
-ciałko nerkowe
-kanaliki kręte
-pętla Henlego
-kanalik kręty II rzędu
-cewka zbiorcza
Moczowód wychodzi z miedniczki nerkowej
2. Moczowód- zaczyna się w miedniczce nerkowej, przechodzi przez miednicę mniejszą i
dochodzi do pęcherza
a)część brzuszna
b)część miednicza
3. Pęcherz moczowy- zbliżony kształtem do gruszki, leży w przestrzeni zaotrzewnowej
a)szczyt pęcherza
c)dno pęcherza
d)ściana pęcherza
-błona śluzowa
-warstwa mięśniowa
-błona surowicza
4.Cewka moczowa- ok. 20 cm
a)męska
-odcinek sterczowy
-odcinek dłoniasty
-część gąbczasta
b)żeńska- ok. 5-6cm, zaczyna się ujściem wewnętrznym, kończy się ujściem zewnętrznym w
przedsionku pochwy
5.Jądro- gruczoł płciowy, gonada położona w worku mosznowym, ma kształt migdała, jest
podzielone na zraziki, rozwija się w jamie brzusznej, a potem stępuje przez jądrowód
do worka mosznowego.
b)najądrze- podłużny kształt, przylega do jądra, składa się z głowy, trzonu i ogona, wychodzi
z niego nasieniowód
6. Nasieniowód: odcinek jądrowy, powrózkowy, pachwinowy, miedniczy
7.Prącie: trzon i żołądź, posiada ciała jamiste i gąbczaste
8. Jajnik- narząd położony wewnątrzotrzewnowo w miednicy mniejszej, obustronnie ku
tyłowi więzadła macicy.
a)kora- znajdują się komórki jajowe
b)rdzeń
9. Jajowód- ok. 15-20cm, łączy koniec jajowodowy jajnika z górnym kątem macicy
a)część boczna
b)bańka jajowodu- następuje tu zapłodnienie
c)cieśń jajowodu
d)część maciczna
Położenie jajowodu jest zmienne. Mięśniówka i nabłonek migawkowy przesuwa jajo do
macicy.
10. Macica- znajduje się w środkowej części miednicy między pęcherzem z odbytnicą
a)części- trzon, cieśń, szyjka
Dolna część szyjki objęta jest pochwą. Prawidłowe położenie to przodozgięcie i
pochylenie. Macica posiada spiralne włókna mięśniowe
InzChemiczna