Zoologia- jest nauką o zwierzętach, czyli o wszystkich żywych organizmach zdolnych do przemieszczania i odżywiania się, z wyjątkiem mikroorganizmów a także ich zachowaniach i budowie.
Pasożytnictwo-jest to taka postać współżycia organizmów różnogatunkowych, w czasie której jeden organizm (pasożyt) czerpie jednostronną korzyść, przynosząc tym szkodę drugiemu organizmowi (żywicielowi) i pozostaje z nim w mniej lub bardziej trwałym związku ekologicznym i czasowym w trakcie trwającego cyklu biologicznego.
Żywiciel ostateczny – to taki organizm w którym pasożyt odbywa końcowy etap swojego rozwoju i rozmnaża się płciowo (człowiek dla tasiemca uzbrojonego).
Żywiciel pośredni – to organizm z którym pasożyt jest związany w trakcie swojego cyklu życiowego, ale nie rozmnaża się w nim płciowo. (świnia dla tasiemca uzbrojonego).
Żywicielami przypadkowymi są zaś takie gatunki zwierząt, które zazwyczaj nie są żywicielami danego pasożyta, lecz w bardzo sprzyjających warunkach mogą się tymi pasożytami zarazić (człowiek dla postaci dorosłej tasiemca psiego).
Żywiciel rezerwuarowy (parateniczny) nie jest niezbędny w cyklu życiowym pasożyta, pasożyt żyjąc w nim nie traci swej wirulentności, ale nie czyni też szkody temu organizmowi (kleszcze przenoszą bakterie boreliozy, ale na nią nie chorują).
Żywiciel główny to taki gatunek w którym, w określonych warunkach ekologicznych (np.: strefa klimatyczna) pasożyt występuje w największej częstotliwości (ekstensywność) i intensywności (ilość pasożytów na jednego żywiciela).
żywicieli ubocznych pasożyt, w danych warunkach, występuje zawsze w mniejszej ekstensywności i intensywności.
Podział:Miejsce: zewnętrzne (pchły), wewnętrzne (tasiemce), mieszane (Polystoma integerrinum)
Liczbę żywicieli: monokseniczne – jednożywicielowe, oligokseniczne, polikseniczne
Czas trwania związku: czasowe, to takie pasożyty które kontaktują się z żywicielem tylko na czas pobierania pokarmu (komary); okresowe – na pewnym etapie życia są pasożytami, Charakter pasożytnictwa:
bezwzględne (obligatoryjne) (tasiemce), względne (fakultatywne)
Podział systematyczny organizmów-uszeregowanie organizmów występujących współcześnie i wymarłych na podstawie ich cech anatomicznych, biochemicznych, embrionalnych, genetycznych, behawioralnych i innych, a także pokrewieństwa filogenetycznego; regułami klasyfikacji i nazewnictwa organizmów zajmuje się taksonomia.
Jednostka systematyczna- oznacza miejsce, czyli rangę w hierarchii klasyfikacyjnej; podstawową rangą jest gatunek
PIERWOTNIAKI – PROTISTA Królestwo: Protista Typ: Sarcomastigophora Podtyp: Mastigophora Podtyp: Sarcodina Typ: Apicomplexa Typ: Ciliata Pierwotniaki są to organizmy jednokomórkowe, nie mają tkanek ani narządów, ale w toku ewolucji ich komórka wytworzyła organelle odpowiadające funkcjonalnie narządom zwierząt tkankowych. Zamieszkują wody i miejsca wilgotne, liczne formy są pasożytami wywołującymi poważne schorzenia u wszystkich grup zwierząt i niektórych grup roślin. Pierwotniaki rozmnażają się bezpłciowo oraz płciowo.
Typ: Sarcomastigophora Podtyp: Mastigophora
Wiciowce zwierzęce poruszają się za pomocą jednej lub kilku wici, nie zawierają chlorofilu, są heterotrofami. Dzielą się podłużnie zaczynając od jądra komórkowego. Gatunkami groźnymi dla człowieka są świdrowce, lamblie i leiszmanie w klimacie tropikalnym.
Trichomonas vaginalis -Rzęsistek pochwowy -wywołuje rzęsistkowicę narządów płciowych i moczowych o przebiegu ostrym lub przewlekłym. Możliwe jest bezobjawowe zarażenie – u mężczyzn 4 – 6 razy częstsze niż u kobiet.
Podtyp: Sarcodina Rząd: Amoebida Ameby nie wytwarzające skorupek, poruszające się przy pomocy nibynóżek. Ich ciało jest wyraźnie spolaryzowane w kierunku przód-tył. Cytoplazma ich wnętrza jest zróżnicowana na ektoplazmę (gęstą, zewnętrzną) i endoplazmę Mają jedno duże jądro komórkowe. Rozmnażają się prze podział i mają zdolność tworzenia cyst.
Entamoeba histolytica Pełzak czerwonki Jest to pasożyt kosmopolityczny, występuje głównie w ciepłych regionach kuli ziemskiej. Pasożytuje w jelicie człowieka i przenosi się z jednego żywiciela na drugiego przez cysty. Patogenne działanie pasożyta polega na niszczeniu komórek i tkanek żywiciela.
Typ: Apicomplexa Są to pierwotniaki przystosowane do pasożytniczego trybu życia (wolnożyjące są bardzo rzadkie), nie mają organelli ruchu. Za to charakterystyczne ciała biegunowe ułatwiają im wnikanie do komórek żywiciela.
Plasmodium sp-Zarodziec malarii
Jest to najbardziej rozpowszechniona choroba odzwierzęca na świecie. Chorobę u człowieka powodują 4 gatunki zarodzców - najgroźniejszy jest P. falciparum, powodujący malarie mózgową, często kończącą się śmiercią. W rozwoju pierwotniaka występuje przemiana pokoleń- pokolenie bezpłciowe = schizogonia w organizmie człowieka, pokolenie płciowe = sporogonia w organizmie samicy komara. Objawy choroby: maja charakter fazowy i gwałtowny początek – I - uczucie zimna, dreszcze, II – wzrost temperatury do 40,5ºC, zaburzenia świadomości, III – obniżenie temperatury, zlewne poty, sen
Toxoplasma gondii –Toksoplazmpoza jest to pasożyt kosmopolityczny, bardzo częsty na świecie. Żywicielem ostatecznym jest kot, pośrednim może być większość zwierząt w tym człowiek pierwotniaki przedostają się przez łożysko i powodują uszkodzenie układu nerwowego płodu, a w konsekwencji ciężkie wady wrodzone lub poronienia.
Typ: Ciliata Większość to wolnożyjące saprobionty i drapieżniki, pasożytniczy tryb życia jest rzadki. Nazwa typu pochodzi od rzęsek pokrywających ciało zwierzęcia, służą one do poruszania się i nagarniania pokarmu. Orzęski mają stały kształt ciała, cytostom (gęba) znajduje się na przednim biegunie ciała, cytopyge (odbyt) zaś na tylnim biegunie ciała.
Balantidium coli Szparkosz okrężnicy est to pasożyt kosmopolityczny, rozpowszechniony głównie w krajach tropikalnych. Orzęski te pasożytują w jelicie grubym ssaków takich jak człowiek, świnia, szympans i orangutan. Powodują nieżyt jelita grubego. Objawy podobne do objawów czerwonki: owrzodzenia jelita w okolicy wyrostka robaczkowego, biegunka, wymioty, krwawe stolce.
GĄBKI – PORIFERA Królestwo: Animalia = Metazoa – tkankowce, Gąbki należą do dwuwarstwowców czyli są organizmami wielokomórkowymi, które w rozwoju osobniczym osiągnęły stadium gastruli. Nie mają tkanek, narządów i układów, żyją w wodzie, jama ich ciała łączy się ze środowiskiem zewnętrznym licznymi kanałam. Typowa gąbka wygląda jak worek z wieloma dziurami (porami) z otworem u góry, przymocowany do podłoża stopą. Może mieć przeróżne kolory lub być przeźroczysta.
Pojedynczy osobnik przypomina stadium gastruli z symetrią promienistą.Typy budowy:Ascot, Sycon, Leucyn
Budowa wewnętrzna:
epiderma - warstwa okrywająca złożona z płaskich komórek zwanych pinakocytami gastroderma – warstwa wyścielająca składająca się z komórek kołnierzykowatych (choanocyty) zaopatrzonych w wić, powodujących ruch wody i łapiących cząsteczki pokarmowe; mezoglea jest to galeretowata substancja, w której swobodnie poruszają się archeocyty i znajdują się igły szkieletowe.
PARZYDEŁKOWCE – CNIDARIA Parzydełkowce, jak sama nazwa wskazuje, mają parzydełka – specyficzne komórki obronne, są dwuwarstwowcami (Diblastica). Żyją w wodzie, głównie w morzach, niezależnie od temperatury wody, preferują wody czyste, dobrze natlenione, niewielkie głębokości. Budowa zewnętrzna:są zróżnicowane na polipy (osiadłe, przymocowane stopą do podłoża) i wolnopływające meduzy. Posiadają otwór gębowy otoczony ramionami z baterią parzydełek o skomplikowanej budowie i jamę chłonąco – trawiącą. Budowa wewnętrzna:ektoderma – zewnętrzna warstwa okrywająca złożona z komórek nabłonkowo – mięśniowych, między nimi na ramionach występują parzydełka Meduzy mają narządy zmysłów: Statocysty (narząd równowagi);Oczka z prymitywnymi soczewkami;entoderma – warstwa wewnętrzna, nabłonek wyścielający jamę gastralną jest zaopatrzony w witki i ma duże wakuole potrzebne przy trawieniu; mezoglea – galeretowata, silnie uwodniona substancja pomiędzy ekto- i endodermą, bez komórek, u polipów jest to cienka warstwa, u meduz dużo grubsza. Rozmnażanie:U parzydełkowców występuje przemiana pokoleń. Polipy rozmnarzają się bezpłciowo przez pączkowanie lub strobilizację, zaś meduzy płciowo, występuje larwa planula
...
zulek