WYŻSZA SZKOŁA HUMANISTYCZNO EKONOMICZNA WE WŁOCŁAWKU
PRACA POPRAWKOWA PEDEGOGIKA PRACY
SZCZEGÓLNIE WAŻNE PROBLEMY PEDAGOGIKI PRACY W XXI wieku.
ALEKSANDRA JANKOWSKA
II rok I grupa
nr .albumu .119657
W XXI wieku nastąpiło gwałtowne przyspieszenie rozwoju nauki i techniki,a w powiązaniu z nimi komunikacji. Tempo zastosowania najnowszych osiągnięć naukowych w codziennym życiu osiąga niespotykany dotąd poziom. Niezwykła łatwość komunikacji ludzi na duże odległości spowodowała zmniejszanie się świata .Wywołało to szereg nowych procesów w zakresie kultury,nauki i gospodarki oraz rozwój nowych technologii, które obejmują cała kulę ziemską oraz całą jej społeczność wraz z problemami które na nich ciążą z powodu ciągłych zmian.
Dawne problemy i zjawiska obejmujące swoim zasięgiem ograniczony obszar i ograniczoną liczbę ludzi rozszerzyły się na skalę międzynarodową. Człowiek z obywatela jednego państwa stał się obywatelem świata.
Jednym ze współczesnych problemów pedagogiki pracy jest globalizacja, która niesie ze sobą wiele cech zarówno cech pozytywnych jak i wiele zagrożeń .Stopniowe przygotowanie społeczeństwa do korzystania z dobrodziejstw globalizacji i przeciwdziałanie wielu niekorzystnym zjawiskom to bardzo ważne zadania jakie stoją przed badaczami oraz przed dyscyplina którą jest pedagogika pracy .
Obecna epoka charakteryzująca się wielkim przyspieszeniem edukacyjnym przedstawia nam także nowy model człowieka. Człowiek nie jest już zadowolony z tradycyjnej formy adaptacji do ciągle zmieniającej się rzeczywistości
i sytuacji społecznych,także pragnie zmian aby godnie żyć .
XXI wiek stawia przed współczesnym człowiekiem wymagania związane z rozwojem kultury politycznej ,stosunków międzyludzkich oraz wartościowej i globalnej edukacji.
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej zapewniło Polakom prawo do podejmowania legalnej pracy w innych państwach członkowskich ,jednak praca ta nie jest często adekwatna do wykształcenia .Tak też staję się to jednym z problemów pedagogiki pracy,emigracja ludzi często bardzo dobrze wykształconych posiadających umiejętności zawodowe.
Chociaż nasze wstąpienie do UE wydaje się być zjawiskiem pozytywnym między innymi przez uproszczenia wprowadzone w zasadach zatrudnienia Polaków na rynkach pracy państw członkowskich .Zgodnie z umowami międzynarodowymi w 2007 roku Polska otworzyła swój rynek pracy dla wszystkich obywateli państw UE. Obecna skala bezrobocia jest bardzo duża i jest najbardziej dotkliwym problemem społeczno -gospodarczym dla wszystkich polaków. Tak też bardzo ważnym problemem dla pedagogiki pracy jest bezrobocie oraz jego rosnące wskaźniki w naszym kraju,a najwyższe w skali państw UE. Istotnym faktem ,który powinien wzbudzić jeszcze większy niepokój jest otwarcie rynku pracy w Polsce. Polska wykazuje najniższy w UE wskaźnik zatrudnienia osób w wieku produkcyjnym ,w 2004 roku było to tylko 51,7 %,oznacza to że tylko co drugi Polak zdolny do pracy pracuje a reszta chociaż wykazuje przygotowanie do pracy nie otrzymuje zatrudnienia. Na przyjęcie do pracy absolwenta uczelni wyższej w przypadku 15,80% ankietowanych pracodawców duża role odgrywa wiedza nabyta podczas studiowania,nieco mniej badanych 13,93% za atuty uważa entuzjazm i zaangażowanie osób rozpoczynających pracę .Blisko 80% pracodawców obecnie deklaruje ,że nie ma znaczenia ,na jakiej uczelni studiował absolwent lecz to co z sobą wnosi czyli:wiedza,cechy charakteru umiejętności praktyczne i teoretyczne. Generalnie można stwierdzić ,że grupy pracodawców mają duże oczekiwania w stosunku do swoich przyszłych pracowników i kształcenie tych cech powinno się zacząć już na etapie edukacji zawodowej bądź w gimnazjum.
W obecnej sytuacji społecznej ,która sama z siebie rodzi bezradność i niepewność ,należałoby więc wyposażyć absolwentów szkół zawodowych którzy są bezrobotni nie tylko w umiejętności i kompetencje zawodowe ale także w szczególne cechy osobowe takie jak niezależność ,pomysłowość,szybkie przystosowywanie się do nowych sytuacji oraz odpowiedzialność ,czyli takie cechy których posiadanie umożliwia podjęcie pracy. Zmiany gospodarcze następujące w ostatnich latach spowodowały zmianę polskiej społeczności pojawił się szacunek dla cudzej i własnej pracy ponieważ stała się ona bardzo cenna a Polacy są narodem obecnie lepiej wykształconym i gotowym do podnoszenia własnych kwalifikacji bez względu na wiek. Obecnie do najważniejszych umiejętności wymaganych przez potencjalnych pracodawców można zaliczyć takie cechy jak:znajomość języków obcych -co najmniej jeden język w stopniu komunikatywnym,zwiększa to kilkakrotnie szanse na rynku pracy ,umiejętności wykorzystywania komputera w codziennej pracy -obecnie jest to nieodzowne wymaganie ,oraz umiejętności interpersonalne dla lepszego”sprzedania siebie”na rynku pracy,wszystkie te wymagania powinny być kształcone już na początkowym etapie kształcenia zarówno w szkole zawodowej jak i w gimnazjum a badacze pedagogiki pracy powinni zwrócić szczególna uwagę za niestosowanie się do tych wymagań .
Obecnym problemem który pojawił się w XXI wieku są zjawiska mające wpływ na wzrost dynamiki na rynku pracy jest to ściśle związane z wejściem Polski do UE min. zachowanie pracodawców walczących o uzyskanie przewagi konkurencyjnej,wzrost liczby ofert w rolnictwie,ujawnienie się popytu na nowe zawody i kwalifikacje zwłaszcza w sferze nowych technologii.
Kolejnym problemem według mnie godnym zauważenia jest poziom wykształcenia Polaków,wciąż zmieniająca się sytuacja na rynku pracy oraz zmiany samej pracy wytwarzają problemy w zakresie kształcenia i jego treści. Często osoby szczególnie młode staja przed dylematem jakie podjąć kształcenia aby godnie żyć,obecnie większość młodzieży podejmuje kształcenie w liceach ogólnokształcących z myślą o dalszym kontynuowaniu nauki na studiach wyższych,co powoduje brak osób posiadających wykształcenie zawodowe lub średnie techniczne.Poziom wykształcenia zależy właściwie od przygotowanego do funkcjonowania rynku pracy i możliwości dostosowania się do zmiennej sytuacji oraz posiadania możliwości zdobycia innych umiejętności .
Kolejnym problemem nie tylko dla pedagogiki pracy ale także dla nauk ekonomicznych jest pytanie które w dzisiejszych czasach zadaje sobie większość kształcących się osób Czy warto w dzisiejszych czasach mieć wiedzę?Czy być wykształconym?chociaż pytania te można zrozumieć iż aby mieć wiedzę trzeba posiadać wykształcenia ,młodzi ludzie wiedza że w dzisiejszych czasach wykształcenie nie zapewnia dobrej pracy.
Innym problemem jest system kształcenia czy powinno ono być zintegrowane czy też przedmiotowe. Jednak nawet układ kształcenia nie jest współcześnie pewny ponieważ wyniki badań wskazują ,iż najlepsza byłaby koncepcja przedmiotowo- integrująca ujmująca w sobie zarówno dobry dobór i układ materiału nauczania jak i kładąc duży nacisk na samodzielne myślenie i działanie uczniów .Kolejnym problemem dla dyscypliny którą jest pedagogika pracy jest problem doboru metod i form organizacyjnych kształcenia ,stosowany często model wykładowy traci wiele na wartości w dobie XXI wieku. Obecnie większą wagę przywiązuje się do modelu którego składniki są bardzo przydatne w dalszym życiu jak np. nauczanie problemowe ,praca zespołowa uczniów,nauczanie programowe ,nauczenia problemowe w zespołach. Współcześnie stosowany model generatywny dostosowywany jest do szybszego rozwoju ucznia pod względem podjęcia dalszej pracy jednak dobór metod zależy od nauczyciela i szkoły tak więc powinno się większą uwagę przywiązywać do samodzielności ,w myśleniu i działaniu ,aktywności uczniów ,rozwiązywania problemów zarówno w teorii jak i praktyce ,samodzielnym myśleniu ,współpraca w grupie. Chociaż zgodnie z Deklaracja Praw Człowieka (art.26 p.4)naczelnym celem edukacji pozostaje postulat wszechstronnego rozwoju uczniów w zakresie treści kształcenia powinno się stopniowo odchodzić od encyklopedyzmu dydaktycznego ,który kładzie nacisk na wiedzę pamięciową. Badacze pedagogiki pracy powinni przygotowywać uczniów do samodzielnego korzystania z własnej wiedzy jak i umiejętności stosowania jej w praktyce.
Także ważnym problemem wydaje się być potrzeba przystosowania współczesnych systemów edukacyjnych do nowych warunków społecznych i gospodarczych .Nabywanie wiedzy powinno stawać się całożyciowym ,ciągłym procesem wobec ciągle zmieniających się sytuacji życiowych. Coraz większe tempo zmian i nowe sytuacje ,w których często znajduje się współczesny człowiek wymagają nauczania innowacyjnego. Wskaźniki wykształcenia w Polsce nadal nie są zadowalające osoby dysponujące wykształceniem średnim to 30% a wykształceniem wyższym 10% jest to bardzo mało jak na poziom kwalifikacji i wąskospecjalistyczne kształcenie w szkolnictwie zawodowym ,segregacyjny system wychowania uczniów niepełnosprawnych to ważne problemy dla pedagogiki pracy ,które powinny ulec zmianie .
W XXI wieku ważnym problemem dla pedagogiki pracy stają się także kształcenie ustawiczne i doskonalenie zawodowe,także związane z dużym rozwojem rynku pracy i ciągłego doskonalenia się osób chcących zmienić pracę .Także ważnym problemem jest problem społeczno – wychowawczy zakładu pracy .Każdy nowy pracownik musi się zaadaptować w swoim zakładzie pracy jednak dziś adaptacja ta jest ograniczana przez współpracowników i szefów zakładów pracy na porządku dziennym jest mobbing oraz donosicielstwo .Pracownik zmaga się z trudnościami związanymi ze specyfiką danego zakładu pracy ze strukturą załogi oraz z cechami osobowościowymi innych pracowników .W XXI wieku dość powszechny staje się utrudniony kontakt pracowników ze sobą ,brak trwałych więzi i przejawy osamotnienia, osłabiony kontakt w relacji pracownik- kierownictwo zakładu pracy .
Poprzez ciągłe zmiany pracownik nieogrania całości problemów zakładu pracy ,co powoduje osłabienie więzi z zakładem oraz brak poczucia odpowiedzialności za jego prawidłowe funkcjonowanie o rozwój co prowadzi często do powstawania nieformalnych grup ,często działających przeciwko interesom zakładu pracy .Trudności w pracy często powodowane są zróżnicowanym wiekiem pracowników młodych często występują takie negatywne cechy jak brak silnego powiązania z zakładem pracy ,nastawienie się na zdobywanie dyplomów a nie kwalifikacji zawodowych,dążenie do zmian bardzo często za wszelką cenę oraz częsta bezkompromisowość. Zakład pracy zatrudniając osoby starsze także musi zmagać się z problemami jak np. zakładanie nieformalnych związków działających na niekorzyść zakładu pracy ,brak zainteresowania zdobywaniem nowych kwalifikacji,przekładanie osobistych interesów nad interes firmy brak wiary we własne siły obojętność wobec innych pracowników. Oprócz trudności wynikających z zatrudniania dużej liczby załogi mogą występować problemy związane ze stereotypami oraz konserwatyzmem myślenia .
Problemami wynikającymi z XXI wieku są także cele kształcenia zawodowego i ich analiza w powiązaniu z przemianami społecznymi , gospodarczymi i strukturą zatrudniania. Także ważnym problemem staje się problem podziału pracy wyodrębnianie zawodów oraz ich kwalifikacja ,ponieważ zaczynają się tworzyć nowe zawody,ważnym problemem są także problemy związane z wychowaniem ucznia szkoły zawodowej oraz pracownika a także kształcenie od strony technicznej. Problemy dotyczące także osób dorosłych które często nie mogą się pogodzić ze stratą stanowiska pracy. Zagadnienia organizacji kształcenia ,diagnoza pedagogiczna oraz korelacja zainteresowań i możliwości zgodnie z rynkiem pracy. Dokształcanie i doskonalenia zawodowe jego funkcje oraz zgodność z zapotrzebowaniem na rynku pracy. Przygotowanie pedeutologiczne i metodyczne nauczycieli edukacji zawodowej oraz jakoś kształcenia oraz kryteria oceny pracy szkoły i poszczególnych nauczycieli. Pedagogika powinna się także zając takimi problemami jak przemiany ustrojowe ,gospodarcze i edukacyjne min. prywatyzacja,wolny rynek instrukturyzacja i globalizacja. Badacze pedagogiki pracy powinni zwrócić uwagę na badania obejmujące tendencje rozwoju techniki i technologii oraz wynikające z nich konsekwencje dla formułowania celów kształcenia zawodowego oraz dla tworzenia klasyfikacji zawodów szkolnych powiązanych ze standardami kwalifikacyjnymi innych krajów. Badacze powinni także zwrócić uwagę na badania dotyczące humanizacji pracy oraz objąć badaniami kształcenia zawodowe w szkolnictwie wyższym. Jednak to nie koniec problemów z jakim przyszło się zmagać pedagogice pracy w XXI wieku musi ona zwrócić także uwagę na badania dotyczące pracy zawodowej ,która powinna się stać podstawowym źródłem informacji o zawodach i wymaganiach przez nie stawianych w celu organizacji poradnictwa zawodowego oraz badania dotyczące organizacyjnych i ekonomicznych uwarunkowań funkcjonowania edukacji zawodowej dorosłych .Ważną kwestią jest także relacja zachodząca pomiędzy kształceniem prozawodowym a zawodowym ,ważny jest także system dokształcania i doskonalenia doradców zawodowych oraz doradców pracy i udziału zakładów pracy w edukacji zawodowej .
mandragona