Podstawy fizjoterapii klinicznej w ortopedii i traumatologii
Wykład 1. 21.02.2010
Dr n. med. Krzysztof Kopiszka
Literatura:
1. Ortopedia i rehabilitacja – pod redakcją Wiktora Degi, PZWL, Warszawa 1983 r.
2. Traumatologia narządu ruchu – pod redakcją A. Tylmana, A. Dziaka, PZWL, Warszawa 1986 r.
3. Badanie radiologiczne w ortopedii – M. Borecko, A. Dziak, PZWL, Warszawa 1979 r.
4. !! Ortopedia Nettera – Walter B. Greek, pod redakcją A. Dziaka, Elsevier, Urban Partner, Wrocław 2007 r.
5. Atlas anatomii ortopedycznej Nettera – Jon C. Thompson, pod redakcją A. Dziaka, Wrocław 2007 r.
6. !! Ortopedia i traumatologia, podręcznik dla studentow medycyny – T. S. Gaździk, PZWL 2006 r.
7. !! Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja, W. Marciniak, A. Szulc, PZWL, 2008 r.
25 kwietnia – niedziela – egzamin w formie testu
!! rezonans magnetyczny – bardziej widać tkanki miękkie
tomografia komputerowa
Temat: Mianownictwo ortopedyczne i traumatologiczne. 21.02.2010
Mianownictwo ortopedyczne:
Abductio - ustawienie kończyny lub jej części w odwiedzeniu
Amputatio - amputacja, odjęcie kończyny lub jej części
Ammiotica - amputacja w okresie płodowym
Ankylosis - sztywność stawu
fibrosa sztywność stawu wskutek włóknistego zrostu
in abductione sztywność w odwiedzeniu
in adductione sztywność w przywiedzeniu
Arthrodesis - zabieg usztywniający staw lub usztywnienie stawu uzyskane na drodze operacyjnej
Arthropathia - choroba stawu, zwłaszcza długotrwała o zmiennych objawach
Arthrotomia - operacyjne otwarcie stawu
Bursitis - zapalenie kaletki
purulenta ropne zapalenie kaletki
Aplasia - brak kończyny lub zahamowanie jej wzrostu w rozwoju zarodka
Epiphyseolysis - złuszczenie nasady (np. głowy kości udowej)
Excisio - wycięcie
Exsudatum - wysięk, wyciek
Erosie - nadżerka (?? Karola)
„woda w kolanie” – nie!!!! – w kolanie może być: wysięk, przesięk, krwiak !!!
Chondromalatia - rozmiękanie chrząstki stawowej
Chondropathia - choroba chrząstki, zwłaszcza długotrwała o zmiennych objawach
Contractura - przykurcz
Cicatrix - blizna
Claus - odcisk -> pochodzenie zapalne, pourazowe, nieznany (przykład nieznanej – najczęściej u mężczyzn – przykurcz)
Contusio - stłuczenie
Correctio - naprawa, poprawa
Coxitis - zapalenie stawu biodrowego
Coxarthrosis - zmiany zwyrodnieniowe w stawie biodrowym
deformans zmiany zniekształcające na tle zwyrodnieniowym
Corpus alienum - ciało obce (w tkankach)
liberum - ciało wolne (w stawie)
semiliberum - ciało półwolne (w stawie)
Coxa valga - biodro koślawe
vara - biodro szpotawe
Decompressio - uwolnienie od ucisku
Decubitus - odleżyna, także ułożenie chorego
Deformatio - zniekształcenie
Distorsio articulationis – wypadkowe, najczęściej skręcenie, wykręcenie chwilowe nadwichnięcie
i jego skutki patologiczne
skręcenie – czasowe przemieszczenie powierzchni stawowych
zwichnięcie – trwałe przemieszczenie powierzchni stawowych, „poszło i zostało”
tu i tu jest rozerwanie torebki stawowej, dajemy gips aby uśpić torebkę stawową i ten sposób mogła się zrosnąć.
Fistula - przetoka
Fractura - złamanie
aperta - otwarte
invertenat - zestarzałe
Ganglion - torbiel galaretowata (może towarzyszyć każdemu stawu)
Gibbus - garb
Gonitis - zapalenie stawu kolanowego
exsudativa wysiękowe
rheumatica gośćcowe
traumatica pourazowe
tuberculosa gruźlicze
Hallux flexus - paluch zgięty (podeszwowo i stawie śródstopno paliczkowym)
Hyperextensio - przeprostu stawu
Implantatio - wszczepienie (np. protez stawu biodrowego, kolanowego, uzupełnienie ubytków czaszki)
Impressio - wgniecenie, wgłębienie (najczęściej czaski)
Laceratio - rana szarpana, rozdarcie, rozerwanie tkanek
Laesio - uszkodzenie
Luxatio - zwichnięcie
Lordosis - wygięcie kręgosłupa ku przodowi, w płaszczyźnie strzałkowej
Laminectomia - wycięcie łuków kręgów !!!
Neurotomia - przecięcie nerwu (w celu leczniczym)
Neurolysis - uwolnienie nerwu ze zrostów z otoczeniem
Osteomalatia - rozmiękanie kości, osteomalacja
Osteoporosis - zrzeszotnienie kości, osteoporoza
Osteosynthesis - operacyjne zespolenie złamanej lub przeciętej kości
Prolapsus - wypadnięcie, wysunięcie się
Pseudoarthrosis - staw rzekomy, powstał tam gdzie natura go nie stworzyła (np. po złamaniu)
Punctio - nakłucie diagnostyczne lub lecznicze
Repositio - nastawienie, nadanie poprzedniej właściwego ustawienia
Resectio - wycięcie operacyjne
Reptura - przerwanie, przepuklina
Sequestrectiomia - wycięcie martwaka (martwych tkanek kostnych)
Spondylolisthesis - kręgozmyk, przesunięcie się któregoś kręgu względem kręgosłupa, najczęściej występuje między L5/S1 i L4/L5, jest to schorzenie samoistne, najczęściej wynosi 2-7 mm i 90% ludzi ma, a nawet nie wie o tym !!!
Sutura - szew, zszycie
Synovectomia - wycięcie błony maziowej stawu
Tendovaginitis - zwężające zapalenie pochewki ścięgna (np. rękę w pięść i czujemy trzeszczenie w pochewce) !!!
Tenolysis - operacyjne uwolnienie ścięgna ze zrostów
Transfixio - przebicie ustalające, najczęściej przezskórne
Trauma - uraz !!!
Uraz jest czynnikiem sprawczym obrażeń, to ciało dostaje obrażeń, a człowiek urazu
Ulceratio - owrzodzenie
in cicatrice w bliźnie
Vulnus - rana
Pojęcia:
Ankyloza - usztywnienie stawu wskutek obecności łączącego mostka kostnego chrzęstnego lub łącznotkankowego
Brak zrostu - brak połączenia kości w miejscu złamania lub po osteotomii, po 6 miesiącach
Diaphysis - trzon kości długiej
Artrodeza - zabieg operacyjny polegający na usztywnieniu stawu (przez wycięcie resztek chrząstek stawowych)
Equinus - ustawienie stawu skokowego w zgięciu podeszwowo szpotawym (np. końska stopa)
Ligamentum - więzadło
Łąkotka - włóknista chrzęstna struktura anatomiczna znajdująca się pomiędzy chrząstkami stawu kolanowego, spełniająca rolę bufora
Neuropathia - neurologiczny stan nerwu obwodowego
Płaskostopie -
Podwichnięcie - częściowe naruszenie wzajemnej relacji dwóch kości tworzących staw
Skolioza -...
magdasenwicka