Przewodnik bezpieczne maszyny.pdf

Bezpieczne maszyny

Bezpieczna maszyna w sześciu krokach

Przewodnik

Bezpieczna maszyna w sześciu krokach

Spis treści

Bezpieczna maszyna w sześciu krokach

Bezpieczna maszyna w

sześciu krokach

Ustawy, dyrektywy, normy §-1

Dyrektywy europejskie §-1

Obowiązki producenta maszyn §-2

Normy §-5

Różne typy norm §-6

Jednostki kontrolne, ubezpieczenia i władze §-7

Ocena ryzyka

1-1

Proces oceny ryzyka

- 1-1

Funkcje maszyny

- 1-2

Identyfikacja zagrożeń

- 1-3

Oszacowanie i ocena ryzyka

- 1-3

Dokumentacja

- 1-3

Ocena ryzyka za pomocą Safexpert

- 1-4

Bezpieczny projekt 2-1

Konstrukcja mechaniczna 2-3

Koncepcja obsługi i utrzymania ruchu 2-4

Wyposażenie elektryczne 2-4

Zatrzymanie 2-8

Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) 2-9

Technika hydrauliczna i pneumatyczna 2-10

Zastosowanie w obszarach zagrożonych 2-11

Techniczne środki ochronne 3-1

a Zdefiniowanie funkcji bezpieczeństwa 3-2

b Określenie wymaganego poziomu

bezpieczeństwa

3-7

c Projektowanie funkcji bezpieczeństwa

Stworzenie koncepcji bezpieczeństwa 3-11

Wybór urządzeń ochronnych 3-16

Pozycjonowanie/wymiarowanie

urządzeń ochronnych

3-29

Integracja urządzeń ochronnych

z układem sterowania

3-40

Wdrożenie funkcji bezpieczeństwa

Wybór produktu

3-47

e Walidacja wszystkich funkcji bezpieczeństwa 3-65

d Weryfikacja funkcji bezpieczeństwa 3-49

Informacja dla klienta dotycząca

ryzyka resztkowego

4-1

Walidacja całościowa maszyny 5-1

Wprowadzenie maszyny do obrotu 6-1

Załącznik

Pomoc i wsparcie od firmy SICK i-1

Przegląd ważnych norm

i-5

Odpowiedzialność użytkownika O-1

Przydatne linki

i-8

Słowniczek

i-10

Miejsce na notatki

i-13

E - 2

Wszelkie prawa oraz zmiany danych technicznych i informacji zastrzeżone.

8008007/2008-06-26

Spis treści

O podręczniku

nego dla producenta i użytkownika. Użytkownicy maszyn spodzie-

nia. Jest to oczekiwanie na skalę światową. W związku z tym

na całym świecie istnieją uregulowania dotyczące ochrony

użytkownika maszyn. Posiadają one różne zakresy w zależ-

ności od regionu. Istnieje jednak szeroko zakrojona ugoda

dotycząca stosowanego przez drugą stronę postępowania przy

budowie i doposażaniu maszyn:

Producent maszyn musi przy ich budowie rozpoznać i ocenić

– w procesie oceny ryzyka (określanym dawniej także

mianem analizy zagrożeń) – wszystkie możliwe zagrożenia

i niebezpieczne miejsca.

Odpowiednio do uzyskanej oceny ryzyka producent maszyny

musi zlikwidować lub zmniejszyć ryzyko za pomocą

odpowiednich środków. Jeśli ryzyka nie da się zlikwidować za

pomocą odpowiednich środków konstrukcyjnych lub pozostałe

ryzyko nie mieści się w granicach tolerancji, to producent

maszyny musi wybrać i zastosować odpowiednie osłony

i urządzenia ochronne, a w razie potrzeby poinformować

o pozostałym ryzyku.

W celu stwierdzenia, czy przewidziane środki działają prawidło-

wo, konieczne jest wykonanie walidacji całościowej . W procesie

walidacji całościowej należy ocenić zarówno środki konstruk-

cyjne i techniczne, jak i związane z nimi środki organizacyjne.

Pokażemy Państwu bezpieczną maszynę w sześciu krokach.

Po lewej stronie przedstawiony jest sposób postępowania.

O podręczniku

Co?

Przed Państwem znajduje się obszerny podręcznik, obejmujący

podstawy prawne dotyczące maszyn oraz wyboru i stosowa-

Dla kogo?

Podręcznik jest przeznaczony dla producentów, użytkow-

O podręczniku

ników, konstruktorów, projektantów, a także dla wszystkich osób

odpowiedzialnych za bezpieczeństwo maszyn. (Aby ułatwić

czytanie, w dalszej części podręcznika stosujemy przeważnie

męskie określenia).

Zespół redakcyjny

nia osłon i urządzeń ochronnych. Przy uwzględnieniu obowiązu-

jących dyrektyw, przepisów i norm europejskich przedstawiamy

Państwu różne możliwości zabezpieczania maszyn i ochrony

ludzi przed wypadkami. Podane tutaj przykłady i wypowiedzi są

wynikiem naszych wieloletnich doświadczeń praktycznych –

należy je traktować jako typowe zastosowania.

W podręczniku opisane są prawne zalecenia dotyczące maszyn

we Wspólnocie Europejskiej i ich stosowanie. Zalecenia

prawne dotyczące maszyn obowiązujące dla innych regionów

(np. Ameryka Północna, Azja) przedstawione są w odpowied-

nich wersjach podręcznika.

Na podstawie przedstawionych niżej wersji nie można wysuwać

żadnych roszczeń, niezależnie od przyczyny prawnej, ponie-

waż na tle przepisów i norm krajowych i międzynarodowych

każda maszyna wymaga specyficznego rozwiązania.

Niniejszy podręcznik opiera się na stanie obowiązującym przy

zamknięciu wydania nowej dyrektywy maszynowej

(2006/42/EG), które będzie stosowana dopiero w przyszłości.

Zasadniczo odsyłamy do aktualnych i opublikowanych norm

obowiązujących dla daty edycji podręcznika. Jeżeli w przypadku

nowych norm możliwe jest stosowanie w okresie przejściowym

także poprzednich norm, to zostało to zaznaczone w odpowied-

nich rozdziałach podręcznika.

Odsyłacze do innych norm i pomocy są zaznaczone

w dalszej części podręcznika za pomocą niebieskiej

strzałki.

Od lewej do prawej: Otto Görnemann, Hans Simonyi,

Rolf Schumacher, Doris Lilienthal, Jürgen Bukowski,

Gerhard Dieterle, Carsten Gregorius

8008007/2008-06-26

Wszelkie prawa oraz zmiany danych technicznych i informacji zastrzeżone.

E - 3

Bezpieczne maszyny stanowią podstawę bezpieczeństwa praw-

wają się, że oferowane są tylko bezpieczne maszyny i urządze-

Bezpieczeństwo ludzi dla ludzi

Wstęp

Bezpieczeństwo ludzi dla ludzi

Bezpieczeństwo ludzi dla

ludzi

Wymagania dotyczące zabezpieczenia maszyn coraz bardziej

zmieniały się wraz z postępującą techniką automatyzacji.

Dawniej zabezpieczenia procesu pracy raczej przeszkadzały,

w związku z tym często całkowicie z nich rezygnowano. Dzięki

innowacyjnej technice można obecnie zintegrować osłony

i urządzenia ochronne w procesie pracy. Przez to nie stanowią

już przeszkody, a często nawet wspomagają produktywność.

Z tego powodu nie da się obecnie zrezygnować z niezawod-

nych i zintegrowanych w procesie pracy osłon i urządzeń

ochronnych.

Bezpieczeństwo jest podstawową potrzebą

Podstawowa potrzeba

Bezpieczeństwo jest podstawową potrzebą człowieka. Z badań

wynika, że osoby stale wystawione na działanie sytuacji streso-

wych, są bardziej podatne na schorzenia psychosomatyczne.

Człowiek jest w stanie przez długi czas działać w sytuacjach

ekstremalnych, jednak powoduje to duże obciążenie

indywidualne.

W efekcie wynika z tego następujący cel: personel zajmujący

się obsługą i konserwacją musi mieć pewność, że maszyna

jest bezpieczna!

Często panuje jednak pogląd, że większe „bezpieczeństwo”

prowadzi do obniżenia produktywności – nic bardziej błędnego.

Większe bezpieczeństwo zwiększa motywację i zadowolenie,

a w konsekwencji prowadzi do podniesienia produktywności.

Bezpieczeństwo jest podstawowym zadaniem

Podstawowe zadanie

Osoby podejmujące decyzje w przemyśle ponoszą odpowie-

W celu utrwalenia tego problemu eksperci proponują stworzenie

szeroko pojętej „kultury bezpieczeństwa” w przedsiębiorstwie.

Nie bez powodu – w końcu dziewięć na dziesięć wypadków

zdarza się w wyniku nieprawidłowego zachowania się ludzi.

dzialność za swoich pracowników, a także za ekonomiczną

i bezzakłóceniową produkcję. Tylko wtedy, gdy przy zarządza-

niu codzienną pracą uwzględni się problem bezpieczeństwa,

pracownicy nie będą też przymykać oczu na ten temat.

Włączenie pracowników prowadzi do akceptacji

Włączenie pracowników

Bardzo ważne jest włączenie do planowania koncepcyjnego

także potrzeb personelu zajmującego się obsługą i konser-

i personel koncepcja bezpieczeństwa prowadzi do niezbędnej

akceptacji.

wacją. Tylko inteligentna, zorientowana na proces pracy

Niezbędna jest wiedza ekspertów

Wiedza ekspertów

wego stosowania dyrektyw i norm. Krajowe przepisy prawne

w obrębie państw europejskich są dostosowane do siebie

poprzez dyrektywy europejskie, np. dyrektywa maszynowa.

Wspomniane wyżej dyrektywy opisują wymagania ogólne, które

są skonkretyzowane w normach. Normy europejskie są często

akceptowane także poza Europą.

Zastosowanie wszystkich tego typu wymagań w praktyce

wymaga obszernej wiedzy ekspertów, znajomości aplikacji

i posiadania wieloletniego doświadczenia.

Dyrektywy i normy europejskie obowiązują producentów i dystrybutorów, dostarczających maszyny w europejskim obszarze

gospodarczym.

E - 4

Wszelkie prawa oraz zmiany danych technicznych i informacji zastrzeżone.

8008007/2008-06-26

Bezpieczeństwo ludzi zależy w dużej mierze od prawidło-

Ustawy, dyrektywy, normy

Dyrektywy europejskie

Ustawy, dyrektywy,

normy

Jednym z podstawowym zamysłów

Wspólnoty Europejskiej jest ochrona

zdrowia obywateli, zarówno w życiu

prywatnym, jak i zawodowym. Drugim

podstawowym zadaniem jest stworzenie

wspólnego rynku ze swobodnym

przepływem towarów.

Aby móc równocześnie realizować cel

swobodnego przepływu towarów i ochrony

obywateli, Komisja Europejska, wzgl. Rada

Unii Europejskiej, wydała różnego rodzaju

dyrektywy, które muszą być przetranspono-

są podstawowe cele i wymagania;

dyrektywy posiadają w miarę możliwości

charakter neutralny technologicznie.

W dziedzinie bezpieczeństwa maszyn

i ochrony pracy zostały wydane

następujące dyrektywy:

dyrektywa maszynowa, skierowana do

producentów maszyn

dyrektywa narzędziowa, skierowana do

użytkowników maszyn

dyrektywy dodatkowe, np. dyrektywa

niskonapięciowa, dyrektywa EMC,

dyrektywa ATEX

Dyrektywy europejskie

wane przez kraje członkowskie do prawa

krajowego. W dyrektywach zdefiniowane

Wymagania w zakresie bez-

pieczeństwa maszyn oraz

stosowania urządzeń ochron-

Producent

Użytkownik

nych określone są w poszcze-

gólnych krajach za pomocą

różnych przepisów prawnych

i norm technicznych.

Umowa UE

Art. 95

Art. 137

Likwidacja przeszkód w handlu na rynku

wewnętrznym UE

Współpraca państw EU w sprawach socjalnych

Dyr.

niskonap.

2006/95/

Dyr. masz.

2006/42/

Dyr. dot.

bezp. prod.

2001/95/

Dyr. W spr.

kompat.

el.mag.

2004/108/

Dyrektywa o wprowadzeniu środków w celu

zwiększania bezpieczeństwa i poprawy zdrowia

pracowników podczas pracy 89/391/EWG

2001/45/EG

zmieniająca

dyr. 89/655

EWG

Dyrektywa

narzędziowa

89/655/EWG

Dyr. 95/63/EG

zmieniająca

dyr. 89/655/

EWG

Ustawa

o bezpieczeństwie

wyrobów i urządzeń

GPSG

Ustawa

o EMC

Ustawa o bezpieczeństwie pracy

Zarządzenie o bezpieczeństwie

w zakładzie pracy

Mandat Komisji UE.

Instytut Normalizacji

zajmujący się

opracowywaniem

norm bezpieczeństwa

przy CEN/CENELEC

Przetranspono

wanie norm

EN bez zmian.

Zharmonizowanie po

opublikowaniu

Dziennika

Urzędowego UE

uregulowania branżowe

Przepisy

Zasady

Informacje

W tym rozdziale …

Strona

Dyrektywa

maszynowa

§-2

Dyrektywa

narzędziowa

§-2

Można przypuszczać, że w przypadku

stosowania norm zharmonizowanych,

przestrzegane są przepisy podane

w dyrektywach.

Zamówienie wg

obowiązujących

uregulowań

Użytkownik maszyny

(przejęcie

odpowiedzialności)

Obowiązki

producenta maszyn

§-2

Bez-

pieczna

maszyna

Normalizacja

światowa

§-5

Deklaracja zgodności

Oznaczenie CE

Bezpieczna maszyna pracuje

Normalizacja

europejska

§-5

Normalizacja krajowa §-5

Dyrektywy są bezpłatnie dostępne dla każdego np. pod adresem

Jednostki kontrolne

§-7

http://eur-lex.europa.eu/

Ubezpieczenia

§-8

Nadzór rynku –

władze

§-8

Podsumowanie

§-8

8008007/2008-06-26

Wszelkie prawa oraz zmiany danych technicznych i informacji zastrzeżone.

§ - 1

W Niemczech:

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: