R 13 TRANSPORT I SPEDYCJA W HANDLU ZAGRANICZNYM
Transport ma fundamentalną rolę w gospodarce. Dostawca->producent->dystrybutor->sklepy->klient
àUmożliwia fizyczny przepływ między ogniwami
· TRANSPORT MORSKI – NAJWAŻNIEJSZA GAŁĄŹ. CECHY:
o Nieograniczona struktura ładunkowa dostaw
o Silna degresja jednostkowa kosztów (im więcej, tym jednostkowo taniej)
o Łatwy dostęp do gł. centrów handlu
o Nieograniczony zasięg
Formy transportu morskiego
o Żegluga liniowa (regularna!) [nota bookingowa]
Konkretny przewoźnik, konkretne linie
Dominacja ładunków drobnicowych (masa i wymiaryàkontenery)
Regularna obsługa portów
Stawki frachtowe
Brak zależności od jednego załadowcy – wynajmuje powierzchnię statkuàimp./eksp.
o Żegluga trampowa(nieregularna)
Dominacja ład. masowych
1 imp./eksp. Wynajmuje w całości 1 statek
Brak regularnej obsługi portów, tylko na zlecenie
Nie ma standardowych stawek frachtowych
Zależność od 1 załadowcy
àcharterparties[1]– umowa w żegludze trampowej (w żegludze liniowej umowa blokingowa)
o Kabotaż – żegluga wzdłuż wybrzeża
èkonferencje żeglugowe – zrzeszają przewoźników w tr. Regular.; kartele kontrolujące ceny
èoutsider tolerowany/nietolerowanyànie należy do karteli: trudno działać poza konferencją
èkonsument morski
èagenci:
Makler okrętowy reprezentuje armatora, ten negocjuje umowę z załadowcą
Makler frachtujący reprezentuje załadowcę
èporty
1) Akwatorium – awanport, reda (doki, baseny portowe, reda, itd. + Terytorium – zaplecze lądowe
2) Porty bazowe (Rotterdam, Amsterdam, Hamburg) główne porty świata, koncentracja ładunków, stąd dalej; Porty dowozowe: pomocne, służebne wobec bazowych (porty bałtyckie tylko dowozowe)
3) Porty uniwersalne (większość); porty specjalistyczne (np. gazoport)
èŻegluga śródlądowa (uzupełnienie morskiego)
Wysoka uniwersalność środków transportu
Gł. barki, zestawy barek
Ok. 2000 ton towaru może
Duże możliwości przewozowe -> relatywnie niskie koszty własne
Nieregularność przewozów (poziom wody, stan infrastruktury)
Słabe rozmieszczenie szlaków wodnych
Systemy w Europie
o Europa zachodnia – Ren
o Europa południowa – Dunaj
è szlaki mn. Wymagania: minimalna głębokość 2,1-2,5m na trasie; w Polsce niedoinwestowane i zamiera
· Transport DROGOWY
o Duży zasięg (zależny od infrastruktury)
o Dopasowanie szlaków do osadnictwa i produkcji, centra handlowe
o Dostawa typu „dom-dom”
o Uniwersalne środki transportu (zestaw drogowy: TIR – naczepa i ciągnik)
o Szybkość (większa niż morski)
o Średnio 20-30 ton (obciążenia dróg!)
è europalety
· Transport kolejowy
o Duży zasięg – uzależniony od infrastruktury
o Dostosowanie do sieci osadniczej i produkcyjnej
o Stosunkowo duża prędkość
o Dostęp do centrum miasta
o Uniwersalność środków transportu
o Wagon ok. 40 ton ładunku
o Relatywnie krótki czas transportu
o Relatywnie tani środek transportu
o Silna degresja kosztów
o Spadek bilansu prędkości
o COTIF – konwencja o Międzynarodowym przewozie kolejowym (załącznik B-CIM) (głównie w UE)
o SMGS – Umowa o Międzynarodowej Komunikacji Towarowej (kraje b. ZSRR)
o PPW – przepisy użytkowania wagonów w kolejowej komunikacji międzynarodowej itd.
o Problem – szerokość torów
§ Normalnotorowa – 1,435m
§ Szerokotorowa – większa od nor.
§ Wąskotorowa – mniejsza od nor.
Rosja, WNP 1,52 m
Finlandia i Norwegia 1,524 m
Portugalia 1,665 m
Hiszpania 1,674 m
o Transport lotniczy
§ Koszty wysokie, ale bardzo szybki
§ Antonow (Rus1) najwięcej – 140 ton
§ Towary b. drogie a „małe”
§ Poczta
§ Mało portów lotniczych („przemysłowych”)
Gałąź/czynnik
Koszt
Dostępność
Szybkość
Rzetelność
Wielkość przesyłki
Samochodowy
Kolejowy
Ż. Śródlądowej
Morski
Lotniczy
rurociągowy
2
3
4
5
1
6
-
SPEDYCJA – organizacja procesu i towarzyszących mu czynności w wyniku czego towar znajdujący się w określonym miejscu zostaje przetransportowany w inne (morska, lądowa, lotnicza) (obsługa targów i wystaw, przewozy ponadgabarytowe, obsługa przemysłu samochodowego)
· Spedytor zarządza procesem przemieszczania się towaru oraz spełnia dodatkowe funkcje (transport towaru, magazynowanie, pakowanie, znakowanie, ubezpieczenie, itd.)
· Umowa spedycji – podstawowy dokument regulujący prawa, obowiązki i odpowiedzialność stron w zakresie realizacji usług spedycyjnych;
· Zlecenie spedycyjne określa konkretne terminy i warunki w odniesieniu do danej partii towarów powierzonych spedytorowi do obsługi w ramach ogólnej umowy spedycyjnej, lub też, w przypadku braku takowej, zlecenie spedycyjne stanowi umowę spedycji
· Instrukcja wysyłkowa szczegółowe uzupełnienie zlecenia spedycyjnego (ramowego) udzielonego w ramach umowy spedycji i zawiera informacje typu: środek transportu, data, godzina, miejsce załadunku, waga brutto, netto, opakowanie itd.
DOKUMENTY (handlowe i finansowe)
· Handlowe
o Faktura (gł. dokument handlowy)èw handlu międzynarodowym (fakturę handlową wystawia i potwierdza eksporter!):
§ Faktura celna (eksporter wystawia)
§ Faktura konsularna (Szczegółowe informacje, specjalny formularz)
§ Faktura pro forma (może pełnić funkcję oferty, zdobyć wcześniej licencje, koncesje)
o Dokumenty transportowe
§ Listy przewozowe
1) transportmorski – CONOSAMENTà papier wartościowy! à skutki dla rozliczeń, stwierdza zawarcie um. o transporcie morskim, definiuje parametry usługi, ważne elementy usługi) rodzaje conosamentu:
· Czysty – brak klauzul restrykcyjnych
Brudny – zabrudzony wpisaniem klauzul restrykcyjnych w trakcie ładowania towaru na statek (jakość towaru, stan towaru =/= opis kontraktu) wystawia kapitan (w praktyce I oficer), może zablokować płatność
· C. na towary załadowane – już na statku, znamy statek i czas!
C. na towary przyjęte do załadunku – mają być, nie wiemy, kiedy i jakim statkiem wypłynie
· Podział ze względu na sposób zbywania praw:
Conosament Imienny – cesja praw, notariusz
C. na zlecenie – indos
C. na okaziciela – najprostszy, wręczenie
...
gagatek328