Organizacje polityczno-społeczne Sumerów
Cecha charakterystyczną Sumerów było rozbicie polityczne, istnienie tzw. państw-miast, w których rządzili kapłani – pan kamienia węgielnego świątyni. W ich rękach skupiała się władza administracyjna, wojskowa i sądownicza – ustrój teokratyczny. Z biegiem czasu władza wojskowa z okresu świątynnego przechodzi do pałacu, gdzie rządzi świecki naczelnik, on dzieli łupy, tworzy arystokrację, która była traktowana jako pomoc najwyższemu władcy.
Prebenda – dobra z danej parafii, które należały do proboszcza.
Życie Sumerów rozwijało się pod wpływem religii, wiary w siłę natury, czczoną pod postacią demonów. Początkowo każde miasto czciło swoje bóstwo miejskie, z czasem doszło do wytworzenia całego panteonu bóstw, którym budowano świątynie, zwane ziggurat. Najprawdopodobniej Wieża Babel, o której wspomina autor Starego Testamentu była jakimś odbiciem tzw. zigguratu babilońskiego. Spośród bogów czcili szczególnie bóstwa płodności oraz boską parę, która jesienią schodziła do podziemi, a powracała na wiosnę, wraz z rozkwitem natury (boskie zaślubiny).
Życie codzienne i rozwój gospodarki wymagały wykształcenia miejskich. Na podłożu sumeryjskim powstał również poemat Enuma Ellis, pochodzący z XVIII wieku przed Chrystusem, w którym przechowała się skądinąd znana wersja o potopie.
W początkach III tysiąclecia pojawiają się plemiona semickie na obszarach Syrii i Mezopotamii. Po ciężkich walkach Sumer obronił się i jednocześnie zasymilował przybyszów. Swoje zwycięstwo zawdzięczają nowej taktyce wojennej w postaci szerokiego zastosowania łuku elastycznego. Ostatecznie zwycięzcą został Hammurabi , władca Babilonii, panował między 1728 a 1686 p.n.e. Skonsolidował wewnętrznie państwo skupiając władzę prawodawczą, sądowniczą i administracyjną. Zreformował nadto wymiar sprawiedliwości, wprowadził jednolity język używany w administracji i handlu.
Kodeks Hammurabiego
To jeden z najdawniejszych zachowanych zbiorów prawa, spisany i ogłoszony przez Hammurabiego. Stella obecna dzisiaj w Luwrze, jest wys. 2,25m, z umieszczonym reliefem ukazującym Hammurabiego, który otrzymuje insygnia władzy od boga słońca, który był też bogiem sprawiedliwości. Stella ta została odnaleziona w Suzie w 1901 roku. Główną część powierzchni zajmuje inskrypcja złożona z trzech części – prolog, właściwa część normatywna, epilog. Tekst ten porządkuje i ujednolica system prawny, który ma służyć utwierdzaniu sprawiedliwości i zapewnienia ludziom szczęścia. Zamieszczone są tam również klątwy, groźby i wezwania bogów, mające mobilizować obywateli do przestrzegania postanowień kodeksu. Kodeks ten normuje kwestie np. procesowe, stosunki prawno-majątkowe, przepisy prawa rodzinnego, wykroczenia przeciw własności, kwestie dzierżawy, zastawy, kwestii handlowych, ochrony czci kobiety, zamężnej i kapłanki, zawarcie i rozwiązanie małżeństwa, skrytobójstwo małżonka. Niewolnicy byli traktowani częściowo jak podmioty. Mino krótkotrwałego istnienia cywilizacji i kultury starobabilońskiej , przepisy prawne dały podstawę systemu prawnego państw późniejszych.
* (Sumer, tabliczki, pismo)
Na podstawie tabliczek wykopanych w Sumerze, możemy poznać pierwsze morały, pierwsze pojęcia religijne człowieka utrwalone w formie pisemnej. Ponadto odnajdziemy tam pierwsze napisy polityczne, społeczne, historyczne, kroniki, mity, epopeje i inne jak przykład kontraktu prawnego, jak kto pierwszy obniżył podatki, kiedy odbyło się posiedzenie dwuizbowego parlamentu, jak wyglądały szkoły, uczniowie i program nauczania.
Jeszcze przed stu laty nie wiedziano, że istniał Sumer. Archeolodzy poszukiwali w tych miejscach śladów Asyryjczyków i Babilończyków, natomiast natknęli się w Nippur na duży skład tabliczek glinianych, odkopanych między 1889 a 1900. Zbiory te dzisiaj znajdują się w Filadelfii w USA, w Muzeum Starożytnego Wschodu w Istambule, w Ankarze w Muzeum Kultur Anatolijskich, w British Museum, w Luwrze i w Berlinie.
Wspomniane tu tabliczki dostarczają wielu informacji na temat społeczności i organizacji państwowej Sumeru. Przekazane są nawet uczucia i myśli, podczas gdy archeologia może dostarczyć tylko reliktów materialnych. Część tabliczek przekazuje dzieła literackie, odkrywa wierzenia i moralność. Można zaobserwować ewolucję w piśmiennictwie sumeryjskim, najpierw bowiem pojawia się tzw. pismo piktograficzne (kara cielesna wobec ucznia jest ukazana w dwóch znakach – ciało + rózga). Zbiegiem czasu zauważamy pojawiające się pismo fonetyczne, które wyraża już nie tylko obrazy, ale dźwięki języka. Zatem ponad 100 lat przed napisaniem Biblii przez Hebrajczyków, a Iliady i Odysei przez Greków, w Sumerze rozkwita już literatura, zawierająca mity, epopeje, bajki, szkice.
tatanka.com