5.SamorzÄ…d terytorialny.pdf

Samorząd Terytorialny

dr Artur Grzesik

Katedra Przedsiębiorczości, Zarządzania i

Ekoinnowacyjności PRz

Podział terytorialny

(pojęcie i rodzaje).

 Pojęć „podział terytorialny” i „podział

administracyjny” używa się zamiennie. Użycie pojęcia

„podział administracyjny” wskazuje, że chodzi o

dokonanie podziału terytorialnego państwa dla

wykonywania administracji publicznej. Jednakże

terytorium państwa dzielone jest nie tylko dla celów

wykonywania administracji publicznej, ale również dla

celów sprawowania wymiaru sprawiedliwości.

 Za bardziej trafne należy uznać używanie pojęcia

„podział terytorialny” niż pojęcia „podział

administracyjny”, przy użyciu tego ostatniego należy

pamiętać, że chodzi o podział dokonany tylko dla

celów administracji publicznej.

Podział terytorialny

(pojęcie i rodzaje).

Wyróżnia się trzy rodzaje podziału terytorialnego:



1) Podział zasadniczy - tworzony jest dla organów terenowych o

kompetencjach ogólnych, posiadających podstawowe znaczenie

dla danej jednostki podziału, a więc u nas dla terenowych

organów rządowej administracji ogólnej i jednostek samorządu

terytorialnego.

2) Podział pomocniczy - podział, który dokonywany jest dla

organów o charakterze pomocniczym w stosunku do organów o

podstawowym znaczeniu; np. podział gminy na sołectwa.



3) Podział specjalny - podział dokonywany dla wykonywania

takich zadań państwa, których wykonywanie w ramach podziału

zasadniczego jest z różnych względów mało celowe; np.

specjalny podział terytorialny dla wykonywania administracji

górniczej, uwzględniający intensywność występowania kopalni

na poszczególnych obszarach państwa.



Podział terytorialny

(czynniki kształtujące).

 Ukształtowanie podziału terytorialnego w konkretnym państwie

zależne jest od wielu czynników, takich jak właściwości

fizjograficzne danego terytorium (niziny, rzeki, itd.), stosunki

komunikacyjne, demograficzne, narodowościowe itp. Wpływ

poszczególnych czynników na kształtowanie się podziału

terytorialnego jest różny, a niektóre z tych czynników ulegają

stopniowo, mniej lub bardziej szybko, zmianom. Zjawiskiem

korzystnym jest jak najmniejsza liczba podziałów specjalnych i

dostosowanie administracji specjalnej do podziału zasadniczego.

Umożliwia to sprawniejsze wykonywanie funkcji

koordynacyjnych przez terenowe organy administracji ogólnej w

stosunku do jednostek organizacyjnych im nie

podporządkowanych. Nie należy dzielić jednostek zasadniczego

podziału między różne jednostki podziału specjalnego

Podział terytorialny

(ewolucja).

 Okres zaborów. Ziemie polskie pod zaborem rosyjskim były

podzielone na gubernie, w których skład wchodziły

bezpośrednio powiaty i większe miasta.

 Powiaty składały się z gmin wiejskich i mniejszych miast. Gmina

wiejska była jednostka dużą pod względem obszaru, składała

się z większej liczby wsi.

 Miast było mało. Ziemie pod zaborem pruskim były podzielone

prowincje, rejencje, powiaty ziemskie i miejskie (tzw. miasta

wydzielone z powiatu).



Powiaty ziemskie dzieliły się na gminy wiejskie, obszary

dworskie i miasta nie wydzielone z powiatów.

Ziemie w zaborze austriackim- kraj Galicji, który dzielił się na

powiaty i dwa miasta wchodzące w skład powiatów. Powiaty

dzieliły się na miasta, gminy wiejskie i obszary dworskie.



Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: