Geografia Kanady.pdf

Geografia Kanady

Kanada l eży w północnej części

Ameryki Północnej, nad oceana mi:

Atlantyckim, Arktycznym i

Spokojnym, obejmuje 2/5 kontynentu

północnoamerykańskiego, obejmując

część lądową oraz liczne wyspy , m.in.

Archipelag Arktyczny n a północy,

Nową Fundlandię n a wschodzie. Pod

względem powierzchni Kanada jest

drugim największym państwem n a

świecie. Ten ogromny kraj cechuje się

różnorodnością krajobrazo wą,

klimaty czną i roślinną . Kanada jest

jednym z nielicznych miejsc na Ziemi,

gdzie flora i fauna s ą dobrze

zachowane.

Mapa Kanady

Powierzchnia, skrajne

punkty i granice

Powierzchnia : Kanada jest drugim co

do wielkości państwem świata

ustępującym miejsca Rosji.

Mapa fizyczna Kanady

Geografia Kanady

• całkowita - 9 976 140 km²

• wody śródlądowe - 891 163 km² (8,93%)

Skrajne punkty :

Cała Kanada:

Mapa satelitarna Kanady

• Północny - Przylądek Columbia, Wyspa Ellesmere'a,

Nunavut (83°07'N)

• Południowy – Middle Island, Ontario (41°41'N)

• Zachodni – na granicy Jukonu i Alaski ( 141°00'W)

• Wschodni – Cape Spear, Nowa Fundlandia i

Labrador (50°37'W)

Kontynentalna Kanada:

• Północny – Przylądek Murchisona , Boothia, Nunavut (71°58'N)

• Południowy – Point Pelee , Ontario (41°58'N)

• Zachodni Point – na granicy Jukonu i Alaski (141°00'W)

• Wschodni – Przylądek St Charles, Nowa Fundlandia i Labrador (55°38'W)

Rozciągłość południkowa kraju wynosi 4 634 km, a równoleżnikowa 5 514 km. Odległości te obejmują skrajne

punkty całej Kanady, a nie jej lądowej części.

Granice :

Kanada graniczy z jednym państwem, są to Stany Zjednoczone, których terytorium obejmują obszar leżący na

południe od Kanady i obszar Alaski na północnym zachodzie. Łączna długość granicy wynosi - 8 893 km, w tym ze

stanem Alaska - 2 477 km.

Linia brzegowa : 243 791 km, co w przybliżeniu odpowiada 2/3 odległości dzielącej Ziemię o d Księżyc a.

Ukształtowanie poziome

Kanada posiadając bardzo długą lin ię

brzegową, która cechuje się wysokim

poziomem urozmaicenia. Świadczy długa

historia rozwoju geologicznego kontynent u

(Kanada obejmuje 40% powierzchni

Ameryki Północnej) i działalność wielu

czynników, które nakreśliły obecny kształt

kanadyjskiego wybrzeża. Linia brzegowa

urozmaicona jest dziesiątkami półwyspów i

zatok

różnej

wielkości,

także

przybrzeżnych wysp i archipelagó w.

Wybrzeże zachodnie

Wybrzeże klifowe

Na zachodzie wybrzeże jest wysokie, z

licznymi fiord ami i wyspami, będącymi częścią zanurzonego w oceanie fragmentu Gór Nadbrzeżnych, wchodzący w

skład Kordylier. Archipelag tak utworzony obejmuje wiele setek wysp (część z nich leży w granicach Alaski). W tej

części wybrzeża znajduje się archipelag Wysp Królowej Charlotty, który składa się ze 150 wysp o łącznej

powierzchni 13 250 km 2 . Największą z nich jest Wyspa Grahama i Moresby o łącznej powierzchni 9 600 km 2 . Na

pograniczu Stanów Zjednoczonych i Kanady leży największa wyspa tego regionu - Vancouver o powierzchni 31 284

Geografia Kanady

km 2 .

Wybrzeże wschodnie

Wschodnie wybrzeże jest słabiej rozwinięte, ale i tam licznie występują półwyspy i zatoki. Wybrzeże to jest niższe,

jednak region ten jest zdominowany przez fiordy i klif y. Największa wyspą wschodnich wybrzeży jest Nowa

Fundlandia o powierzchni 112 299 km 2 , której towarzyszy wiele wysepek. Wschodnie wybrzeże tworzą półwyspy:

Labrador i Nowa Szkocja , oddzielone Zatoką Św. Wawrzyńca . Półwysep Labrador, który łączy wschodnie wybrzeże

z północnym jest największym półwyspem Kanady i jednym z największych na świecie. Jego powierzchnia wynosi

1,43 mln. km 2 .

Wybrzeże północne

Wybrzeża północne są przeważnie niskie i

posiadają wiele zatok i półwyspów. Do

najznaczniejszych zatok należą Zato ka

Hudsona, o powierzchni 637 tys. km 2 , Ungava ,

Coronation i Mackenzie. Największe półwyspy

to Ungawa, Półwysep Melville'a i Boothia.

Kanadyjska Arktyka obejmuje szereg wysp

skupionych w Archipelagu Arktycznym.

Największymi wyspami tego archipelagu są

Ziemia Baffina, Ellesmere'a . Wiktorii, Banksa i

Wyspy Królowej Elżbiety, które są najdalej na

północ wysuniętym regionem Kanady. Kanada

zgłasza roszczenia do wycinka Arktyki

opierającego się swym północnym

wierzchołkiem o biegun północny. Nie są one

jednak w pełni honorowane przez społeczność

międzynarodową.

Zdjęcie satelitarne Zatoki Hudsona

Geografia Kanady

Budowa geologiczna i

rzeźba

Trzy czwarte powierzchni Kanady

zajmują wyżyny i góry , zaś resztę

tereny nizinne , które skupiają się w

strefie wybrzeża, i w regionach

okalających Zatokę Hudsona. Pod

względem geologiczno-fizycznym

Kanadę można podzielić na 7

regionów. Są to: Tarcza Kanadyjska ,

region Appalachów, region Innuitów ,

Niziny Dolnych Wielkich Jezior wraz

Rzeką Św. Wawrzyńca, Zachodni e

Równiny Wewnętrzne , Kordyliery i

Wyżyny Śródgórskie. W Kanadzie

wyraźnie zaznacza się południkowy

układ krain fizycznogeograficznych, podobnie jak w całej Ameryce Północnej.

Kordyliery Kanadyjskie w Kolumbii Brytyjskiej

Tarcza Kanadyjska

Tarcza Kanadyjska, zwana też tarczą laurentyńską, jest wielkim fundamentem budowy geologicznej kontynentu

Ameryki Północnej. Ten wielki region geologiczny ma 4,66 mln km 2 i obejmuje swym zasięgiem środkową i

wschodnią część Kanady, od wysp arktycznych na północy po Wielkie Jeziora na południu i od płw. Labrador na

wschodzie po pas Wielkich Równin na zachodzie. Tarcza ta jest prekambryjską jednostką geologiczną. W

przeszłości skały tarczy ulegały fałdowaniu i pomimo późniejszych zrównań w niektórych miejscach pozostały ślady

tych fałdowań. Ślady te obejmują rzecz jasna powierzchnię ziemi i zaznaczają się w obszarach górskich jakimi są:

Laurentydy, wznoszące się do 1 200 m n.p.m., góry Tornag na Labradorze osiągające wysokość 1 738 m n.p.m. oraz

pasma górskie Ziemi Baffina, gdzie najwyższy szczyt sięga wysokości 2 200 m n.p.m. Tarcza Kanadyjska tworzy

lekko wysklepioną i falistą powierzchnię. Tarcza na powierzchni tworzy rozległy płaskowyż o wysokości od 300 do

1 100 metrów n.p.m.

Skaliste podłoże tarczy jest przykryte osadami pochodzącymi z plejstoceńskiego zlodowacenia. Tak samo rzeźba

terenu nosi na sobie wyraźne ślady ery lodowcowej jaka skończyła się około 10 tys. Lat temu. W regionie tym

występują obniżenia egzaracyjne, jak i też ciągi pagórów morenowych z nieckami jezior międzymorenowych.

Tarczę Kanadyjską budują głównie gnejsy i granit y

W centrum Tarczy Kanadyjskiej znajduje się obniżenie Zatoki Hudsona i towarzysząca jej od południa Nizina

Hudsońska . Region ten przykrywają paleozoiczne skały osadowe , pochylone lekko ku północy. Podobne skały

pokrywają wyspy przybrzeżne Archipelagu Arktycznego, gdzie uformował się dość równinny i nizinny krajobraz. W

regionie Archipelagu Arktycznego występują złoża soli i ropy naftowej.

Region Appalachów

Obszar ten związany jest z górotworem Appalachów, których północny fragment leży na terytorium Kanady.

Apallachy leżą między doliną Rzeki Św. Wawrzyńca, a wybrzeżem Atlantyku. Kanadyjska część tego regionu jest z

geologicznego punktu widzenia zakończeniem wielkiego systemu górskiego Appalachów, ciągnącego się po

wschodniej stronie kontynentu Ameryki Północnej. W Kanadzie Appalachy obejmują część prowincji Quebec,

Nowy Brunszwik i Nową Szkocję, oraz przybrzeżną Wyspę Księcia Edwarda . Górotwór ten obfituje w różnorodność

Geografia Kanady

skał i rzeźby terenu. W regionie tym występują 4 wyżynno-górzyste obszary, które zbudowane ze sfałdowanych skał

różnego wieku i ze skał krystalicznych.

Obszarami tymi są: fałdowe góry półwyspu Gaspé , wznoszące się do 1 200 m n.p.m., Centralna Wyżyna Nowego

Brunszwiku , której wierzchołki wznoszą się do około 600 m n.p.m., wyniosłości Nowej Fundlandii, których średnia

wysokość wynosi od 300 do 600 m n.p.m. i Atlantycka Wyżyna Nowej Szkocji, której rzeźba jest podobna do tej

jaka występują na Tarczy Kanadyjskiej. Region ten wbrew nazwie jest nizinny i wznosi w postaci zaokrąglonych

wzgórz wnosi się do 200 m n.p.m.

Poza terenami wyżynnymi, gdzie obszary górskie zajmują niewielką część tego regionu, występują rozległe i

nadbrzeżne niziny. Obszary takie występują mad cieśnina Northumberland , nad Zatoką Fundy , łagodne i nizinne

zarazem formy ternu występują na Wyspie Księcia Edwarda.

Większość regionu Appalachów to obszary gdzie występują formy polodowcowe. Mozaika typów skał i struktur

geologicznych sprawia, że w regionie tym znajdują się złoża rud metali, które są związane ze skałami jakie budują

ten region. Skałami tymi są w głównej mierze utwory metamorficzne , a także krystaliczne , głównymi skałami są

przede wszystkim granity. Wśród złóż kopalnych występują tam: żelazo, cynk , ołów . Region Appalachów posiada w

swojej strukturze skały osadowe, w których występują złoża węgla kamiennego , oraz azbest, sól i gips. Appalachy w

kanadyjskiej i amerykańskiej części są górami starego wieku.

Region Innuitów

Tereny górskie w Jukonie

Region ten obejmuje większość wysp

północnej części Archipelagu

Arktycznego, gdzie wypiętrzył się

łańcuch górski Innuitów. Ciągnący się

na długości 1 280 km łańcuch gór uległ

wypiętrzeniu pod koniec okresu

wypiętrzania się Appalachów.

Najwyższe górotwory występują na

Wyspie Ellesmere'a, gdzie pojedyncze

szczyty sięgają ponad 2 000 m n.p.m. a

kulminację stanowi Barbeau Peak - 2

616 m n.p.m. W regionie tym

rozwinęły się liczne lodowce. Góry

Innuitów z awierają w sobie

sfałdowane i wypiętrzone skały

różnego wieku od syluru po kredę.

Niziny Dolnych Wielkich Jezior i Rzeki Św. Wawrzyńca

Dolne Wielkie Jeziora to region obejmujący jeziora: Ontario i Erie, tak też nazywają się towarzyszące tym jeziorom

niziny. Cały ten region zbudowany jest z płasko ułożonych skał osadowych pochodzących z paleozoiku. Do regiony

Wielkich Jezior wchodzi nizina Rzeki Św. Wawrzyńca. Nizina ta stanowi wąską strefę utworów paleozoicznych i jej

od północy ograniczona przez próg skał Tarczy Kanadyjskiej. Od południa zaś ową niziną ogranicza strefa uskoków,

za którymi leżą wzgórza systemu Appalachów.

Region Rzeki Św. Wawrzyńca jest równinny i jedynie w kilku miejscach zaburzony przez wychodnie ska ł

wulkanicznych, które są odporne na wietrzenie. Takim miejscem jest przede wszystkim Mount Royal , który góruje

nad Montrale m. W czasie zlodowacenia, teren ten został pokryty osadami piaszczystymi i gliniastymi.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: