PORAŻENIE NERWU
PROMIENIOWEGO
- A. Bochenek „Anatomia człowieka tom V“
- R. Mazur i wsp. „Podstawy kliniczne neurologii“
EPIDEMIOLOGIA:
·
ETIOLOGIA:
·złamanie trzonu kości ramiennej :
- nerw może zostać przecięty, lub zablokowany między odłamami
·ucisk z zewnątrz :
- ludzie śpiący z głową na ramieniu (porażenie sobotniej nocy)
- ludzie użyczający ramienia śpiącemu partnerowi (porażenie zakochanych)
- przedłużony ucisk mankietem manometru
- niewłaściwe ułożenie chorego w znieczuleniu ogólnym
·ucisk w okolicy łokcia :
- arkady Frochse’a :
- zmiany zapalne i wytwórcze związane z przewlekłym urazem nadkłykcia bocznego (łokieć tenisisty)
·ucisk na gałąź powierzchowną :
- włóknista tkanka łączna miedzy ściegnami m. brachioradialis i m. flexor carpi radialis (zespół Wartenberga)
PATOGENEZA:
·przebieg nerwu promieniowego :
biegnie między prostownikiem promieniowym krótkim nadgarstka, a ścięgnem m. dwugłowego
dalej zawija się spiralnie wokół kości promieniowej
przebija m. odwracacz, biegnie najpierw w warstwie głębokiej tego mięśnia, potem między warstwą głęboką, a powierzchowną
po przebiciu odwracacza oddaje gałązki mięśniowe do tylnej grupy mięśni przedramienia, oraz nerw międzykostny tylny przedramienia
gałąź powierzchowna :
przebiega na znacznej przestrzeni wzdłuż m. brachioradialis
najpierw układa się pod m. brachioradialis
potem przechodzi pod skórę przebijając powięź przeramienia między ścięgnami m. brachioradialis i m. flexor carpi radialis
ok. 5 cm powyżej wyrostka rylcowatego kości promieniowej kieruje się ku tyłowi i do boku, wnika pod ściegno m. brachioradialis i owija się dookoła k. promieniowej przechodąc na stronę tylną przedramienia i zespalając się z n. skórnym bocznym przedramienia (od n. musculocutaneus)
oddaje nerwy skórne (nn. grzbietowe palców)
·zakres zaopatrzenia :
tylna grupa mm. ramienia :
m. triceps brachii
m. łokciowy
boczna grupa mm. przedramienia :
m. brachioradaialis
m. extensor carpi radialis longus et brevis
m. odwracacz
tylna grupa mieśni przedramienia :
m. extensor digitorum
m. prostownik nadgarstka łokciowy
m. prostownik palca małego
m. odwodziciel długi kciuka
m. prostownik kciuka długi i krótki
m. prostownik wskaziciela
skóra tylnej powierzchni ramienia, przedramienia i ręki
skóra grzbietu 2, 5 palca po stronie bocznej (promieniowej)
OBRAZ KLINICZNY:
·upośledzenie prostowania przedramienia :
całkowita niemożność prostowania przy uszkodzeniu w jamie pachowej
przy uszkodzeniu na wysokosci ramienia tylko częściowe osłabienie
·upośledzone odwracanie przedramienia :
w przypadku porażenia nerwu promieniowego odwracanie przedramienia może być wykonywane jedynie przez m. dwugłowy, który zginając w stawie łokciowym jednocześnie odwraca przedramię
·upośledzenie czynnego prostowania ręki :
czynne prostowanie zasadniczo niemożliwe
czynność tę chory może wykonywać jedynie zastępczo zginając silnie palce (występuje skrócenie ścięgien prostowników palców co daje częściowe wyprostowanie ręki)
·upośledzenie prostowania w stawach śródręczno – paliczkowych :
czynne prostowanie w tych stawach jest zniesione (czynność tę można zastępczo wykonywać t.j.w.)
prostowanie w stawach międzypaliczkowych II – V jest zachowane (czynność tę wykonują mm. glistowate i międzykostne)
·upośledzenie ruchów kciuka :
upośledzone prostowanie w stawie śródręczno – paliczkowym i międzypaliczkowym
osłabione odwodzenie
·ręka opadająca (cepowata) :
dłoń opada ku dołowi
palce lekko zgięte
kciuk przywiedziony
w długotrwałym porażeniu n. promieniowego wskutek przykurczu porażonych mięśni może wystąpić nadmierne wyprostowanie palców
·upośledzenie przywodzenia i odwodzenia ręki :
upośledzenie prostownika łokciowego i promieniowego nadgarstka
·nieznaczne upośledzenie zginania przedramienia :
porażenie m. brachioradialis
·zaburzenia czucia :
niekiedy nie występują wcale
najczęściej stwierdza się mały obszar całkowitego znieczulenia na powierzchni grzbietowej ręki między I, a II kością śródręcza
okolicę tę otacza większy obszar niedoczulicy
ZESPOŁY UCISKOWE :
·zespół tunelowy nerwu promieniowego :
spowodowany jest przewlekłym uciskiem nerwu promieniowego, lub jego gałezi głębokiej na wysokosci łokcia
łokieć tenisisty
arkady Frohse’a
dokuczliwy ból tylnej powierzchni górnej części przedramienia :
nasila się przy ruchach ramienia
czucie na ręce zachowane
niedowład grupy tylnej mm. przedramienia (grupa boczna sprawna, bo gałezie do niej odchodzą powyżej łokcia)
·choroba Wartenberga :
ucisk na gałąź powierzchowną przez włóknistą tkankę łączną rozpiętą między ściegnami m. brachioradialis i m. flexor carpi radialis
ból grzbietowo – promieniowej powierzchni ręki
nasila się podczas pisania, chwytania, szczypania, pracy młotkiem
typowy jest ból podczas próby uchwycenia przeciwstawionego kciuka między zgięte palce, a łokciowo zgięty nadgarstek
rzadko drętwienia i parestezje
w wywiadzie czasem uraz (upadek z podparciem, skręcenie przedramienia)
często wspóistnieje cukrzyca, lub RZS
w badaniu fizykalnym w miejscu ucisku stwierdza się objaw Tinela
ROZPOZNANIE:
RÓŻNICOWANIE:
LECZENIE:
·uszkodzenie związane z uszkodzeniem kości ramiennej :
w razie koniczności operacyjnego leczenia złamania należy dokonać inspekcji nerwu
w pozostałych przypadkach eksploracja jest wskazana dopiero wtedy, gdy po ok. 3 miesiącach od porażenia nie ma powrotu funkcji
w razie uszkodzeń postrzałowych wiekszość przypadków kończy się samowyleczeniem, a leczenie operacyjne podejmuje się dopiero, gdy funkcja nie powróci w ciągu 5 miesięcy
·ucisk z zewnątrz w okolicy ramienia :
porażenie ustepuje samoistnie, choć niekiedy może to trwać wiele miesięcy
- leczenie operacyjne polegające na uwolnieniu nerwu
leczenie operacyjne
polega na uwolnieniu nerwu spomiedzy ściegien oraz na przestrzeni con. 6 – 8 cm proksymalnie od tego miejsca
POWIKŁANIA:
ROKOWANIE:
bombelspec