Presokratejczycy.pdf

Filozofowie Jońscy

Tales z Miletu - matematyk, astronom, filozof - odchodzi od mitologicznego tłumaczenia

rzeczywistości, próbuje tłumaczyć naturę po przez nią samą.

Poglądy:

- materialną zasadą bytu jest woda

- świat unosi się na "bezkresnym oceanie jak liść na tafli wody"

- wszystkie rzeczy posiadają duszę (animizm)

- bóg jest rozumem świata który ukształtował wszystko z wody

- Tales miał wiele osiągnięć w dziedzinie matematyki (tw. talesa, średnica dzieli okrąg na połowy,

jeśli dwie linie przecinają się, to dwa kąty przeciwległe są sobie równe)

Anaksymander z Miletu - matematyk i astronom, prawdopodobnie uczeń Talesa, wynalazca

zegara słonecznego.

Poglądy:

- prasadą (arche) świata jest apeiron czyli bezkres, nie ma żadnej wyższej zasady gdyż zasada

taka ograniczałaby bezkres, jest on więc ostateczną zasadą bytu.

- apeiron jest jest przyczyną wszelkich zmian (ruchu) a zmiany te są wieczne i cykliczne

- rzeczy powstają jako następstwo wyodrębniania się przeciwieństw w wskutek ruchu

Anaksymenes z Miletu - uważany z ucznia Anaksymandra

Poglądy:

- powietrze jest zasadą i duszą świata

- powietrze jest jednym i nieskończonym tworzywem świata wszelkie różnice wynikają z

zagęszczania bądź rozrzedzenia powietrza (ogień najrzadszy po przez wodę aż do najgęstszej

skały

- zmiany powoduje wieczny ruch

- bogowie nie stworzyli powietrza, to z powietrza powstali bogowie

Pitagorejczycy

Pitagoras z Samos - słynny założyciel związku pitagorejskiego (organizacji o charakterze

polityczno-religijno-mistycznym). Jego poglądy są znane tylko z pośrednich relacji gdyż nie

zostawił po sobie żadnych pism.

Poglądy:

- zasadą świata jest liczba

- rzeczy są liczbami

- metempsychoza czyli wędrówka dusz (dusza jest nieśmiertelna)

- dusze indywidualne są częścią duszy świata

- wszystko można opisać za pomocą liczb

- odkrycia w muzyce (stosunki między dźwiękami interwały można wyrazić stosunkami

liczbowymi)

Alkmaion z Krotony – uczeń Pitagorasa uważał, że mózg jest siedzibą duszy, a wrażenia

powstają i są zależne od zmysłów. Ludzi od innych istot odróżnia umiejętność myślenia.

Filolaos z Krotony – pitagorejczyk, uważał, że dusza jest boskim pierwiastkiem uwięzionym w

ciele.

Archytas z Tarentu – pitagorejczyk, poznanie jest możliwe tylko za pomocą liczb i dziedzin z nią

związanych matematyka, geometria etc. poznanie zmysłowe jest zgubne i niebezpieczne.

Heraklit z Efezu – polityk i filozof, szlachcic efeski.

Poglądy:

- ogień jest tworzywem świata (materialnego i duchowego)

- nic nie jest stałe wszystko się zmienia

- świat jest jednością

- świat jest wiecznym rozpalającym i gasnący ogniem

- walka jest ojcem wszechrzeczy

- logos jest tym co wspólne wszystkiemu choć wielu tego nie dostrzega

- logos jest przeznaczaniem które rządzi światem

- po śmierci dusza indywidualna wraca do duszy świata

- poznanie zmysłowe jest złudne, prawdziwą wiedzę (episteme) daję poznanie rozumowe (choć

jest to poznanie jakiegoś powszechnego rozumu boskiego, może rozumu świata, logosu)

Eleaci

Ksenofanes z Kolofonu – poeta, filozof znany z odrzucenia tradycyjnego, mitologicznego

tłumaczenia rzeczywistości

Poglądy:

- ludzie przypisują bogom własne cechy wyglądu i zachowania

- byt jest: nieruchomy, jeden, niezmienny, niezrodzony, wieczny, kulisty

- bóg jest identyczny z światem

Parmenides z Elei – polityk, filozof zwolennik filozofii pitagorejskiej i poglądów Ksenofanesa

Poglądy:

- byt jest a niebytu nie ma

- ruch jest tylko ułudą, nie istnieje jest zatem niebytem

- tylko byt może być przedmiotem poznania

- byt i myślenie są identyczne

- byt jest: niestworzony, nieskończony, nieruchomy, niezniszczalny, jeden, niepodzielny,

jednorodny

- poznanie zmysłowe jest pozorne, umysłowe prawdziwe

Zenon z Elei – uczeń Parmenidesa znany z licznych dowodów ilustrujących słuszność tez

Parmenidesa:

- Paradoks drogi:

Ciało żeby przebyć jakąś drogę musi przebyć najpierw połowę tej drogi, ale najpierw połowę tej

połowy i tak w nieskończoność, zatem ruch jest niemożliwy.

- ”Achilles i żółw”:

Achilles ściga się z żółwiem który nieco go wyprzedza, kiedy Achilles próbuje dogonić żółwia ten

posuwa się w tym samym czasie odrobinę do przodu, więc Achilles dalej musi go gonić, lecz ten

znowu posunie się w tym samym czasie nieco do przodu, tak więc Achilles nigdy nie dogoni

żółwia.

Empedokles z Agrygentu – polityk, mówca, lekarz, filozof, cudotwórca

Poglądy:

- byt składa się z czterech żywiołów, które łączą się (miłość) i rozdzielają (niezgoda)

- świat przechodzi przez cykliczne zmiany: rozdzielenia pierwiastków (niezgoda), okresy

przejściowe, połączenie (miłość) i ponowne rozproszenie

- rozumienie odbywa się przez rzeczy podobne

- metempsychoza czyli wędrówka dusz

- nic nie ginie i nie rodzi się tylko elementy świata łączą się i rozpadają

Anaksagoras z Klazomen – matematyk, astronom, filozof

Poglądy:

- zasadą bytu jest rozum, który spowodował ruch

- istnieje nieskończona liczba pierwiastków ( homoimeria) które trwają wiecznie, tylko połączenia

między nimi powstają i rozpadają się z czego bierze się wszelka zmiana

Atomiści

Leukippos z Abdery – filozof, nawiązywał do myśli pitagorejskiej i jońskiej filozofii, był

przeciwnikiem szkoły eleackiej.

Poglądy:

- zasadą świata jest byt (pełnia) czyli atomy, niepodzielne cząstki oraz niebyt czyli próżnia

- atomy różnią się kształtem, szykiem i położeniem

- jest nieskończenie wiele atomów, które mają nieskończenie wiele kształtów

- istnieje nieskończenie wiele światów, atomów i bezkresna próżnia

- świat ma postać okrągłą

- cięższe, większe atomy opadają na dół, a lżejsze, mniejsze w górę

- ruch jest wieczny

- wszystko powstaje z konieczności

- najdoskonalsze są atomy duchowe które mają doskonały kształt kuli, są bardzo przenikliwe i

mogą poruszać się same, są też przyczyną ruchu wszystkich innych atomów

Demokryt z Abdery – filozof i wszechstronny badacz takich dziedzin jak etyka, matematyka,

muzyka, medycyna, architektura i malarstwo, kontynuator myśli Leukipposa

Poglądy:

- istnieje nieskończenie wiele atomów (aspekt ilościowy)

- atomy znajdują się w nieskończonej próżni (kenon) czy też bezkresie (apeiron)

- atomy są bytem, próżnia niebytem

- atomy mają różne formy, kształty i wielkości, nie powstają, są odwieczne, są proste, są

zbudowane z bardzo upakowanej materii

- Kosmogonia – atomy dążą do naturalnego dla siebie miejsca czyli z góry na dół. Pędząc tak

łączą się i tak powstają światy

- wszystko dzieje się z konieczności, przeznaczenia

- dusza rozpada się wraz z ciałem

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: