Choroby wewnętrzne

07.05.2006 

Reumatologia

Reumatologia jest częścią interny. Zajmuje się patologią struktur narządu ruchu niezależnie od tego co jest uszkodzone oraz podstawowej choroby dotyczącej narządu ruchu. Zajmuje się strukturami kostnymi, strukturami mięśniowymi, stawowymi i nerwowymi.

Podział chorób reumatycznych:

I.  Choroby sensu scripto - Choroby bezwzględnie zaliczane do reumatycznych (klasyczne choroby reumatyczne).

1.       Zmiany stawowe:

a.       Choroby o etiologii zapalnej

·   Zapalenia immunologiczne

·   Zapalenia bakteryjne

b.       Choroby, zmiany zwyrodnieniowe

2.       Zmiany pozastwowe

II.           Choroby, które mają niektóre cechy chorób reumatycznych.

Zapalenie bakteryjne stawów

Ø      Proces rzadki; występuje najczęściej w przebiegu sepsy, brucelozy (choroba zawodowa weterynarzy), kiły i rzeżączki.

Zapalenia immunologiczne stawów

Ø      Dotyczą dwóch jednostek chorobowych:

1.       Gorączka reumatyczna

2.       Reumatoidalne zapalenie stawów (Gościec pierwotnie postępujący – GPP)

Gorączka reumatyczna

Ø      Choroba występująca coraz rzadziej.

Ø      Gorączka reumatyczna jest to ostry proces zapalny występujący głównie w stawach i sercu, przebiega w postaci rzutów. Zasadniczą rolę w powstaniu choroby odgrywają paciorkowce

β-hemolizujące grupy A.

Ø      Gorączka reumatyczna wywołana jest pierwotną infekcja paciorkowcem β-hemolizującym np. ropna angina, próchnica zębów, ropne zapalenie skóry. Organizm broni się przed infekcją paciorkowcem β-hemolizującym produkując przeciwciała antystreptolizyny (ASO). Miano tych przeciwciał narasta.

Ø      W przebiegu gorączki reumatycznej stwierdza się również obecność autoprzeciwciał skierowanych przeciwko różnym antygenom serca. Podobieństwo między tymi antygenami a przeciwciałami jest przyczyną niszczenia struktur stawowych, mózgowych serca oraz skóry.

Ø      Pierwszy rzut choroby przebiega do 18 roku życia. Dochodzi do procesu zapalnego w dużych stawach – staw kolanowy, łokciowy. Stawy są obrzęknięte, bolesne. Jeśli pierwszy rzut był np. w wieku 14 lat należy spodziewać się nawrotu.

Rozpoznanie gorączki reumatycznej ustala się na podstawie kryteriów diagnostycznych Jonesa:

1.       Kryteria duże:

·         Zapalenie stawów - nie zostawia konsekwencji „Liże stawy kąsa serca”

·         Zapalenie serca - proces zapalny wsierdzia lub mięśnia sercowego (sklejenia płatków zastawek powodujące zwężenia co w konsekwencji prowadzi do niedomykalności zastawek).

·         U dzieci zaburzenia neurologiczne – Pląsawica

·         Guzki podskórne - Guzki Aschoffa

·         Rumień na skórze (obrączkowy) -jak po ukąszeniu kleszcza

2.  Objawy mniejsze (mniej swoiste)

·         Gorączka

·         Bóle stawów

·         W EKG przedłużony czas PQ powyżej 200 mili sek.

·         Przyspieszone opadanie krwinek (wzrost OB), leukocytoza, dodatnie białko C-reaktywne

·         Ewolucja antystreptolizyny - podwyższone miano ASO

·         Rzut gorączki reumatycznej w przeszłości lub objawy nabytej wady serca

Reumatoidalne zapalenie stawów (GPP)

Ø      Przewlekły, postępujący, proces zapalny występujący w błonie maziowej stawów, prowadzący do niszczenia tkanek stawowych, zniekształceń i upośledzenia czynności stawów. Proces ten dotyczy struktur małych stawów - dłonie, stawy kończyn dolnych.

Etiologia nie jest znana.

Charakterystyczne objawy:

·         poranna sztywność stawów i mięśni

·         bóle tyczące drobnych stawów utrudniające ruch

·         obrzęk

·         wysięk

·         bolesność uciskowa i ruchowa

·         ograniczenie ruchomości.

Reumatoidalne zapalenie stawów jest procesem postępującym, dochodzi do dramatycznej destrukcji, wysoki stopień kalectwa. Chorych tych ciągle przybywa.

Warianty GPP:

·         Zespół Stilla – Młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów.

·         Zespół Reitera - Skojarzone GPP z zapaleniem cewki moczowej (dotyczy osób dorosłych).

·         Zespół Sjőgrena – GPP z  suchym zapaleniem gruczołów wydzielania zewnętrznego szczególnie gruczołów łzowych – spojówek.

·         Zespół Felty’ego - GPP przebiegające z powiększeniem śledziony i węzłów chłonnych oraz zmniejszoną liczba krwinek białych.

Postać specjalna:

Ø      ZZSK - Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa - Zespół Bechterewa

Przewlekle, postępujący proces zapalny, obejmujący stawy krzyżowo-biodrowe, drobne stawy kręgosłupa, więzadła kręgosłupa prowadzący do ich stopniowego usztywnienia.

Zmiany zwyrodnieniowe

Ø      Choroby zwyrodnieniowe stawów jest to skojarzenie procesu niszczenia chrząstek stawowych i wtórnych zmian kostnych, które prowadzą do uszkodzenia anatomicznego, upośledzenia czynności ruchowej i objawów bólu.

Zmiany pozastawowe

Ø      W strukturach mięśniowych, zapalenie mięśni, powięzi, nerwów, ścięgien.

Ø      Zaburzenia metaboliczne –  napady dny moczanowej (Dna moczanowa spowodowana nadmiarem kwasu moczowego – Podagra).

Ø      Przewlekła niewydolność nerek – Osteodystrofia nerkowa.

Ø      Hemofilia (deficyt osoczowych czynników krzepnięcia, daje wylewy stawowe).

® 2006 AŁ