LESLEY-ANN JONES Freddie MERCURY BIOGRAFIA DEFINITYWNA Prze�o�yt Pawe� Lipszyc Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie 1DDDE355D2 Wydawnictwo ALFA Warszawa 1999 Tytu� orygina�u FREDDIE MERCURY: THE DEFINITIYE BIOGRAPHY Copyright � Lesley-Ann Jones 1997 ML .M � 999 Ok�adka i strony tytu�owe Jacek Tofil Redaktor Marek S. Nowowiejski Redaktor techniczny Teresa J�dra 792747 For the Polish edition Copyright � 1999 by ALFA-WERO Sp. z o.o. ISBN 83-7179-147-X WYDAWNICTWO ALFA-WERO Sp. z o.o. � WARSZAWA 1999 Wydanie pierwsze Drukarnia WN ALFA-WERO Sp. z o.o. Zam. 3038/99 Cena z� 36,00 BUW-EO- tf � � Este libro esta dedicado a los amores de mi vida: Gerard y Mia iii ' !l] Spis rozdzia��w 1. Wst�p ............................ 13 2. Przyprawa �ycia ....................... 31 3. Z Zanzibaru do Panchgani, z Panchgani do Londynu . . 42 4. Ealing ............................ 70 5. Queen � pocz�tek ..................... 86 6. Freddie wchodzi na pok�ad ................ 95 7. Czas Mary .......................... 105 8. Wczesny okres i lata w Trident .............. 118 9. Wszyscy m�odzi kolesie ................... 123 10. Killer Queen ......................... 137 11. Mona Liza i Zwariowani Kapelusznicy .......... 147 12. S�awa ............................. 158 13. Queen z ograniczon� odpowiedzialno�ci� ........ 180 14. Kr�lowa Po�udnia ...................... 205 15. Bawarska rapsodia: moja zabawna Yalentin ....... 218 16. Mi�o�� mego �ycia? ..................... 239 17. W napi�ciu: Sun City Rollers ............... 254 18. Kr�lowa drogi........................ 268 19. Jeste�my mistrzami ..................... 278 20. Budapeszt .......................... 292 21. Dw�r kr�la Freddie'ego .................. 304 22. Barcelona: kto chce �y� wiecznie? ............. 318 23. Do wieczno�ci........................ 334 Wybrana bibliografia (�r�d�a cytat�w) .......... 350 Dodatek I: Chronologia .................. 354 Dodatek II: Dyskografia zespo�u Queen ......... 359 Podzi�kowania Jestem niezmiernie wdzi�czna wielu osobom i instytucjom za pomoc w pracy nad ksi��k�. Oto ich nazwiska i nazwy: i W Londynie: Peter Freestone, Brian May, Roger Taylor, Mary Austin, Spike Edney, Tony Hadley, Leee Johns, Tommy Yance, Mik� Read, Mik� i Lulu Appleton, Paul Gambaccini, Bob Gel-dof, Ken Jones, Andrew MacGillivray, Fiz Shapur, Lindsay i Ju-de Martinsowie, Alicia i Daniel Martinsowie, Joy King, Hayley Young, Jenny Falconer, Nick Gordon, David Thorpe, Rolf Har-ris, Phil Swern, Denis O'Regan, Rick Sky, Martin Dunn, Peter Hillmore, David Wigg, John Blake, Edmund Preston, Richard Hughes, David Quantick, Tony Brainsby, Berni Kilmartin, Lynda Sheridan, Jennie Halsall, Phil Symes, Peter Lee, Lee Everett-Al-kin, Debra i Gareth Mollisonowie, Ken O'Neill, Jerry Hibbert, Charles Armitage, Liam McCoy, Chris Poole, Shernaz Screwaller, Michael Anastasios, Julie Glover, Dominie Denny, Jacky Smith Gunn, Ollie Lambert, WENN, Murray Chalmers i EMI Records, Hans Tasiemka Archives, News International, St Catherine's House, College of Psychic Studies w Kensington, Brookwood Mi-litary and Civil Cemetery w Surrey, Tanzania High Commission w Mayfair. W Liverpoolu: Jim Jenkins. W Monachium: Barbara Yalentin, Gerd Kochlin. W Nowym Jorku: Mick Rock, Nick Elgar. W Los Angeles: Stuart White, David Syner. W Carlow: Jim Hutton. W Pary�u: Toby Ros�. W Montreux: Jim Beach, Ann� Meyer. W Zanzibarze i Tanzanii: Sandy Evans, Bonzo Fernandez, Perviz Darunkhanawala, Diana Darunkhanawala, Nancy Galloway, Nasser K. Awadh, profesor Abdul Sheriff, Hamari Omar, Kevin Patience, Zanzibar Museums, Uniwersytet Dar es-Salaam. W Bombaju i Panchgani: Sheroo Khory, pan Innis i St Peter's School, Cyrus Ghandy, Janet Smith, Gita Choksi, pa�stw o Davi-sowie. W Argentynie i Brazylii: Marcela Delorenzi, Jorge Fregonese, Patricio. W Budapeszcie: Hollow Skai, Tomas Petterson. Wszelkie ewentualne pomini�cia s� niezamierzone. Jestem szczerze wdzi�czna wszystkim zainteresowanym za nieocenion� pomoc. �adna z wy�ej wymienionych os�b nie ponosi odpowiedzialno�ci za pogl�dy autorki wyra�one w tej ksi��ce. Szczeg�lne podzi�kowania dla: Freddie'ego Mercury'ego, mojego agenta literackiego Roberta Kirby'ego, mojego redaktora Simona Prossera, jego asystentki Anny-Marii Watters, wszystkich w wydawnictwie Hodder and Stoughton. � Jak powiedzia� mi kiedy� Freddie: �Je�eli ma powsta� ksi��ka o mnie, chce, �eby zawiera�a ca�� prawd�, dobr� i z��." Oto Freddie jakiego zna�em. Peter Freestone, osobisty asystent Freddie'ego Mercury'ego w latach 1982-1991 Pami�ci: Anny Margaret Jones, Glyn i Gladys Powell, Jacka Tin-kera, Josepha P. Wheelera, Teda Harta, Olivii Cadman, Theresy Morgan, Alana Watkinsa. Niech spoczywaj� w pokoju. ROZDZIA� PIERWSZY Wst�p y^ichy pomruk narasta na ty�ach stadionu, toczy si� niczym wzbieraj�ca fala, wreszcie rozbija si� z gromkim �oskotem o scen�.. Na dany znak zesp� wybiega na scen�, �eby stan�� przed widowni�, kt�rej cierpliwo�� jest na wyczerpaniu. Dzisiaj nie b�dzie �adnych przygotowa�: muzycy zaczynaj� gra� gor�czkowy rytm One Yision. Wydaje si�, �e d�wi�ki wyrywaj� scen� z fundament�w i unosz� w ofiarnym ge�cie ku wrzosowemu wieczornemu niebu. Wokalista Mercury w �nie�nobia�ym wojskowym mundurze z czerwonymi ozdobami wyr�nia si� jak zabanda�owany palec; rzuca si� w t�um. Paraduje, przechadza si�, gra na stojaku do mikrofonu, chocia� nigdy nie wiadomo, czy jest to ho�d dla Briana Maya, czy mo�e doping. Wyrzucanie pi�ci w g�r�, wyzywaj�cy palec wskazuj�cy, szeroki rozkrok, kopanie lew� nog� � wszystko to s� powszechnie znane gesty, kt�rych miliony ludzi oczekuje od wykonawcy, znaki szczeg�lne jego stylu. Ile razy nie ogl�daliby�cie wyst�pu, Freddie Mercury zawsze oczarowuje, zawsze zatyka dech w piersiach. Nawet cynicy, kt�rzy ju� go widzieli, przyznaj�, �e Mercury jest wyj�tkowy. Freddie Mercury stanowi kwintesencj� gwiazdora rockowego. W ci�gu ostatnich dziesi�ciu lat mogli�cie ogl�da� taki wyst�p tylko na wideo lub w telewizji. Chocia� trudno w to uwierzy�, od ostatniego koncertu zespo�u Queen min�o ponad dziesi�� lat, a od pi�ciu lat Freddie nie �yje. Si�a legendy, kt�ra zacz�a powstawa� wkr�tce po jego �mierci, ro�nie z ka�dym rokiem. Freddie ma zapewniony status postaci kultowej. Ludzie, kt�rzy pr�buj� zg��bi� jego fenomen jako piosenkarza, cz�sto u�ywaj� s�owa �magia". Cokolwiek to jest, najwyra�niej nie blaknie ani si� nie 13 dawaluuje. Nie starzeje si�, jak to si� sta�o w przypadku Petera Gabriela, Micka Jaggera czy Stinga. Je�eli tragedia �mierci w m�odym wieku � czterdzie�ci pi�� lat trudno uzna� za staro�� � niesie ze sob� jakie� dobrodziejstwo, mo�e jest nim trwa�e zachowanie doskona�o�ci? Wiek nigdy nie mia� wywrze� na Mercurym swego pi�tna. Freddie chwali� si� nawet kiedy�, nie nigdy si� nie zestarzeje. Sama idea staro�ci by�a dla niego r�wnoznaczna z kl�tw�. Je�eli istnieje Niebo rock'n'rolla, to musi ono ta�czy� w rytm muzyki wielkich, kt�rzy odeszli: Jol1 na Lemiona, Elvisa Presleya, Marca Bolana, Janis Joplin, Jimi Hendrixa, Phila Lynot-ta, Sida Yiciousa, Kurta Cobaina, Jima Morrisona, Roya Orbiso-na, Briana Jonesa, Keitha Moona... Peter Townsherid do dzisiaj musi si� wstydzi� za to, �e mia� nadzieje umrze�, zanim si� zestarzeje. Siedemdziesi�ciolatek, kt�ry rozwala gitary, jest �a�osny. Gwiazdor rockowy w wieku emerytalnym jest przedmiotem szyderstw, a kto wie, czy nie jest nawet skazany na pot�pienie. Pozostali cz�onkowie zespo�u Queen � Brian May, Roger Taylor i John Deacon � obchodz� wielkie rocznice, rozpami�tuj� przesz�o��, usi�uj� dociec, o co w tym wszystkim chodzi�o. Zastanawiaj� si� te�, co mog�oby, a co nie mog�oby si� wydarzy�, gdyby ten najwa�niejszy, czwarty prze�y�. Niewielu by�o wi�kszych rockowych gwiazdor�w ni� Freddie Mercury. W por�wnaniu z nim pozostali cz�onkowie zespo�u Queen nie s� powszechnie znani. Zbyt cz�sto traktowano ich jako akompaniator�w Freddie'ego. Kiedy my�lisz o Queen, przed oczyma nie staje ci czterech gwiazdor�w, ale jeden. Freddie Mercury, kt�rego wygl�d zna ca�y �wiat: obcis�e trykoty, uwydatniaj�ce jego zgrabne, muskularne cia�o, kusa bia�a kamizelka, kr�tko przyci�te w�osy i w�sik. Jednak pod starannie wypracowanym �wygl�dem klona" czai si� dawny wizerunek dandysa. W cyga�skich czasach Freddie podkre�la� pe�ne usta b�yszczykiem, przenikliwe oczy malowa� uwodzicielsko antymonem, a ostre ko�ci policzkowe dopracowywa� makija�em. W tamtych czasach malowa� paznokcie na czarno, a w�osy do ramion podkr�ca�. Upajaj�cy, andro-giniczny efekt mia� w sobie co� dziewcz�cego; osza�amiaj�ca, ciemnow�osa wersja Stevie Nicks z zespo�u Fleetwood Mac pasowa�a do rozszerzanych aksamitnych �dzwon�w", brokatowych marynarek i koronkowych bluzek modnych w latach siedemdziesi�tych. Dlaczego nie? Dzisiaj taki wygl�d mo�e si� wyda� �mieszny, ale wtedy by� jak najbardziej na czasie. Oczywi�cie Freddie Mercury, kt�ry opu�ci� t� planet� w 1991 roku, bardzo si� r�ni� 14 wygl�dem od cyga�skiej gwiazdy pop z po�owy lat siedemdziesi�tych. Ale wizerunki ewoluuj� i ulegaj� zmianom, a przynajmniej powinny, je�eli oddzia�ywanie artysty ma trwa�. W 1990 roku, kiedy zesp� uczci� dwudziestolecie istnienia kolejnym legendarnym, szalonym przyj�ciem, wydawa�o si�, �e nadesz�a dobra okazja, by dokona� podsumowania niewiarygodnej kariery. Niemal od pocz�tku Queen pokonywali bariery, ustanawiali precedensy, d��yli �mia�o tam, dok�d nie zapu�ci�a si� wcze�niej �adna grupa rockowa. Ich kariera jest og�uszaj�cym crescendo sukces�w, kt�re nie cichnie do dzisiaj. Debiutancki album QUEEN, wydany w 1973 roku, wszed� na ameryka�sk� list� stu przeboj�w Billboardu, co rzadko si� udaje nowej brytyjskiej grupie. Zaledwie rok p�niej Freddie Mercury odbiera� pierwsz� nagrod� Ivora Novello od brytyjskiego stowarzyszenia piosenkarzy za Killer Queen. P�niej mia�y nadej�� niezliczone nagrody Ivora Novello, Britannia, Golden Lion, Billboardu i Silver Clef, a nawet wpis na obelisku organizacji Greenpeace na Antark...
Rozniste