Margit Sandemo

PRZEWOŹNIK

SAGA O LUDZIACH LODU

Tom XXXI

ROZDZIAŁ I

Taki długi... długi... sen.

Głęboko pod powierzchnią ziemi, na Południu, z dala od siedzib Ludzi Lodu w Skandynawii, Tengel Zły otwierał prastare oczy.

Robił to bardzo powoli; uniesienie powiek, ciężkich ze starości i pokrytych szarym pyłem, kosztowało go ogromnie wiele trudu.

Wreszcie ostatnim wysiłkiem woli zdołał je podnieść. Żółte szpary oczu widziały jedynie otaczającą je ciemność. Ale Tengel Zły nie był zależny od światła. I tak potrafił widzieć. Daleko, dużo dalej, niżby się mogło zdawać.

Jego wielosetletni sen nie trwał ciągle, nie był też nieustannie jednakowo głęboki. Czasami coś go zakłócało. Zdarzało się, że któryś z jego przodków próbował odnaleźć naczynie z wodą, zakopane w Dolinie Ludzi Lodu. Tengel Zły musiał wtedy koncentrować całą swą moc w obronie skarbu. Nie mógł się poruszyć, a sen sprawiał, że i mózg miał ociężały, tak więc jego śmiercionośna moc nie działała z pełną siłą. Mimo to jednak był w stanie przenosić swój obraz tam, w tamto miejsce, by odstraszał śmiałków. Wielokrotnie wytwór jego myśli ukazywał się intruzom, którzy mieli czelność naruszyć jego teren.

Najwięcej wysiłku kosztowali go to wówczas, gdy przybyli tam Heike i Tula. Heike, jeden z najpotężniejszych potomków rodu, jeden z tych, którzy ośmielili się zwrócić przeciw niemu, Tengelowi Złemu, groził mu zaklęciami z zamierzchłej przeszłości Ludzi Lodu. Były to niezwykle trudne chwile, jego siła została wystawiona naprawdę na ciężką próbę. A jeszcze gorzej było kiedy Tula, ta przeklęta dziewczyna, napuściła na niego cztery demony.

Koszmarne wspomnienie!

Po tym zdarzeniu Tengel Zły na długo musiał pogrążyć się we śnie, by na powrót zebrać siły.

Ale pamiętał też przyjemne chwile! Ohydne oczy zwracały się to tu, to tam, żółtoszare spojrzenie powoli, ale z dziką rozkoszą przedzierało się przez mrok, przeczesywało świat wspomnień w poszukiwaniu radośniejszych zdarzeń.

Nie wszyscy z jego dotkniętych przekleństwem potomków okazali się odszczepieńcami. Tengel Zły po raz kolejny przesłał kipiącą nienawiścią myśl Tengelowi Dobremu, temu, który zdołał odwrócić przekleństwo i sprawić, że jego nędzni następcy podjęli walkę ze złym przodkiem.

Miał też jednak powody do radości. Pamiętał je świetnie. Ów piękny mężczyzna z dawnych czasów, ten, który odciął głowę swojej kobiecie. No i Kolgrim, choć on nie na wiele się przydał. Oprócz tego, oczywiście, że zgładził niebezpiecznego Tarjeia, ale to przecież on, Tengel Zły, kierował jego poczynaniami. Solve był jego wiernym sługą, no i Ulvar! Ten był najbardziej obiecujący, tak, bo Ulvhedina zmarnowali ci świętoszkowaci łajdacy. Ale Ulvar pozostał mu wierny.

Flety! Za każdym razem, gdy któryś z potomków natrafił na zaklęty flet, rosła moc Tengela Złego. Tuli wpadł w ręce taki instrument, lecz powstrzymała ją ta obrzydliwa gromada zmarłych, sprzysiężonych przeciw niemu. Tymczasem nie dokończona gra dziewczyny i tak miała na niego zbawienny wpływ. Zaczął się budzić; oprzytomniał na tyle, że mógł podjąć próbę otwarcia oczu. Najpierw były to tylko niewielkie przymiarki, ale teraz wreszcie mu się udało.

Na moment zasłonił powiekami żółte szpary oczu, mrugnął raz tylko, po to, by sprawdzić, czy naprawdę może nimi poruszać, a już ten nieznaczny ruch wzbił w powietrze tuman szarego jak popiół cuchnącego pyłu.

Gra Tuli na flecie, choć przerwana, obudziła go na tyle, by mógł poprowadzić jednego ze swych bezrozumnych potomków do Eldafjord, tam gdzie znajdował się jego własny flet, ten, który utracił w tak niecny sposób.

Eldafjord... Podróż Eskila. Doprawdy, tak niewiele brakowało! O mały włos, a Tengel Zły by się obudził. Dokonałby tego Heike, jeden z jego najzagorzalszych przeciwników. W głębi mrocznej duszy Tengela Złego na to wspomnienie rozległ się złośliwy chichot.

Ale potem pojawiła się ONA. Ona, ta najstraszniejsza, najbardziej odrażająca. Na samą myśl o niej Tengel skręcił się z nienawiści. Ta, która zdołała dotrzeć do jasnej wody.

Shira, jego śmiertelny wróg.

I flet, drogocenny flet! Zniszczyła go na zawsze!

Poczuł, że to wspomnienie setkami noży wbija mu się w ciało.

Nie, nie będzie więcej myślał o tym upokorzeniu, o palącym wstydzie.

Znów wrócił pamięcią do radośniejszych wydarzeń. Pojawił się kolejny potomek. Nosił imię Ulvar i był naprawdę wiernym uczniem Tengela Złego. Znalazł nie dokończony flet, oczywiście idąc za wskazówkami Tengela, i już sama świadomość tego faktu wzmocniła złego przodka.

Ale i ten flet także został unicestwiony.

Teraz Tengel nie wiedział już o żadnym innym.

Przeklęte łotry, i to krew z jego krwi! Przez cały czas, choć leżał tu unieruchomiony, musiał pilnować, by nie zniweczyli jego planów.

Akurat teraz byli słabi. Mieli tylko jednego dotkniętego, w dodatku dziewczynę, a ona nic nie znaczyła. Nosiła imię Benedikte. Ach! Wiedział niemal wszystko o Ludziach Lodu! Nad mrocznym źródłem zła obdarzono go życiem wiecznym i władzą nad ludźmi. Pełni władzy jeszcze nie osiągnął, leżał wszak w okowach snu, ale losy Ludzi Lodu, zwłaszcza tych z rodu, których dotknęło przekleństwo, mógł śledzić stąd, z tajemnego miejsca spoczynku. Wszelkie zło świata docierało tu do niego, niesione ziemią i powietrzem, ogniem, wodą i kamieniem, pięcioma dawnymi żywiołami plemienia Ludzi Lodu. Kiedy bowiem odwiedził Źródła Życia i napił się wody zła, również żywioły stały się jego niewolnikami, środkiem do osiągnięcia władzy. Kiedyś miał władzę nad całą ziemią...

Ach, jakże żałował, jakże wyrzucał sobie ten pomysł, który wówczas przyszedł mu do głowy! Postanowił, by pogrążono go we śnie. A potem został zdradzony! Zdradzony przez własny ród! Setki razy żałował, tysiące razy wybuchał gniewem, ale na nic się to nie zdało. Leżał pogrążony we śnie, który ciążył mu jak kajdany, i stan ten musiał trwać do czasu, aż znajdzie się kolejny flet, zaklęty albo niewydarzony, to już nie ma znaczenia, byle tylko dało się na nim wygrać jego sygnał.

Gorzki nieustający gniew odbierał mu siły. Przymknął szkaradne oczy i skupił się na chwili obecnej.

Nie było to trudne, dźwięki fletu wzmocniły jego zdolność widzenia tego, co znajdowało się daleko. Jedynie ciało było jeszcze słabe, uwięzione, i przez to jego śmiertelnie niebezpieczna moc nie mogła zostać w pełni wykorzystana. To, czego do tej pory dokonał, było jedynie pierwszym ostrzeżeniem przed tym, co kiedyś miało nastąpić.

Teraz, choć ta Benedikte była właściwie nikim, zerem, musiał mieć na nią oko, czujnie się przed nią strzec. Bo ona była jedną z nich, z tych niewiernych, którzy próbowali go zwalczać. Sama, co prawda, nie mogła niczego osiągnąć, ale jeśli jej pomogą...

Musi uważać na tę głupią dziewczynę.

A gdyby tak sprowadzić ją na drogę wiodącą ku nieuchronnej zagładzie?

Tak! Tyle przynajmniej mógł dokonać, przebywając tu, w swym przeklętym więzieniu.

Musiało się to jednak stać potajemnie. Oczy Tengela Złego zamigotały w ciemnościach. Przez ciało przebiegł mu zimny dreszcz strachu. Gdzieś w jakimś miejscu... Gdzieś w jakimś miejscu istniało inne niebezpieczeństwo. Shira nie była jedynym zagrożeniem. Tego drugiego nie znał. Umknęło mu, skryło się przed nim. Ale Tengel Zły zdawał sobie sprawę, że jest ono silne, bardzo silne!

Dlatego zniszczenie dziewczyny musi się odbyć w ukryciu, tak by to drugie coś, co mu zagraża, nie mogło jej znaleźć i, być może, przybyć na ratunek.

Myśli zaczęły pracować, zmysły szukały, wstrętne macki rozeszły się po świecie, kierując się ku krajom na Północy...

Obudziło się niejasne wspomnienie.

Tak, znał pewne miejsce daleko od ludzkich siedzib. Wspaniałe, na wskroś przepojone złem miejsce. Wiedział o nim, ponieważ w trakcie swej podróży na Południe sam je odwiedził.

To miejsce poświęcono złu. Został tam nawet przez jakiś czas, tak mu się spodobało.

Wtrącił się w historię tego miejsca.

Wspaniały, wspaniały czas.

Pamiętał też... Tengel Zły zebrał myśli, z wysiłkiem starał się sobie przypomnieć.

Tak! Był tam przewoźnik! Oczywiście, tak.

I znów w duchu złośliwie zachichotał. Przewoźnik, tak, tak, właśnie on!

Zabawnie było współdziałać z tym człowiekiem. Ciekawe, co się z nim później stało, po tym, jak on, Tengel, opuścił tamto miejsce. Ciekawe, doprawdy, bardzo interesujące.

Miejsce to, zanim jeszcze on się tam pojawił, było tak skalane, tak przepojone wspaniałym złem, czynami tak potwornymi, że myśląc o nim odczuł dreszcz rozkoszy. Bez względu więc na to, jaki wpływ on sam na nie wywarł, z pewnością było to właściwe miejsce, by wyeliminować Benedikte.

Zaprowadzi ją tam niezłomna siła jego myśli.

Trzeba jednak szukać okrężnych dróg, żadne bezpośrednie poczynania nie są już możliwe. W jaki sposób tego dokonać?

Jak pająk pracowicie tka pajęczynę, tak on począł snuć swój okrutny plan. Niezwykle przyjemne zajęcie dla najbardziej złego stwora na świecie. Dla samego uosobienia zła.

ROZDZIAŁ II

Księżyc czekał za chmurami, które ciemne i postrzępione pędziły po niebie. Od czasu do czasu ukazywał bladą tarczę i przez moment zimnym błękitnozielonym blaskiem oświetlał dom na jednym ze wzgórz.

Dom był duży, piętrowy, miał wiele okien, w których odbijała się księżycowa poświata. Niegdyś zapewne pomalowano go na jakiś kolor, teraz jednak szarawe gołe drewno dominowało nad łuszczącą się farbą. Dachówki wyglądały na porośnięte mchem, a kolumienki werandy gniły od dołu. Na parterze zza zakurzonych aksamitnych zasłon wydobywało się słabe światło, piętro zdawało się nie zamieszkane, w oknach wisiały postrzępione resztki zasłon.

Kiedy księżyc skrył się za pokrywą chmur, dom w swym przytłaczającym smutku objawił się jako jeszcze ciemniejszy. Nagle jednak gdzieś w głębi opustoszałego piętra zamigotało przez moment światełko - przelotnie i niewyraźnie, jakby ktoś osłonięty gęstą zasłoną pajęczyn niósł świeczkę.

Księżyc znów wyjrzał zza chmur i światełka zniknęło.

Nikt jednak nie jechał drogą prowadzącą przez wzgórza, któż więc mógł to zobaczyć? Nikt też nie miał ochoty, by odwiedzić ten dom, nikt nie pragnął spotkania z jego mieszkańcami ani też nie chciał sprawdzić, dlaczego cieszy się złą sławą. Odnosiło się wrażenie, że w tym domu straszy. I tak było w istocie; tak przynajmniej twierdzili ci, którzy znaleźli się dostatecznie blisko. Mówiono o krzykach, niosących się stąd nocą, i innych niezwykłych zjawiskach.

Chyba tylko księżyc pałał do tego domu szczególnym uczuciem.

Nadszedł dzień i światło księżyca zagasło.

Guri Martinsen rozpięła guziczki wysokiego kołnierza i rękawiczkami zaczęła wachlować twarz. Była dość korpulentną panią w wieku około trzydziestu pięciu lat, o twarzy czerwonej i błyszczącej od potu. Nosiła niepraktyczną suknię z turniurą i opadający na czoło kapelusz, umocowany morderczo ostrymi szpilkami.

- Nie, nie mam już siły, żeby zrobić choćby jeszcze jeden krok. Schodzę nad rzekę odpocząć.

Jej poirytowany małżonek postawił walizę na ziemi. Jemu także dokuczał upał.

- Guri, nie mamy czasu. Godzina jest późna, a ciotki na nas czekają.

Guri jednak już skierowała się w dół, na brzeg rzeki.

- Powiedziałeś, że to tylko kawałek od stacji, a idziemy już godzinami!

- Godzinami, też coś! - mruknął. - Zawsze musisz przesadzić.

Ale i on w duchu musiał przyznać, że droga okazała się znacznie dłuższa, niż pamiętał. Co prawda nie był tu od bardzo dawna. Wtedy nikt jeszcze nawet nie słyszał o kolei.

- Chodź, Sidsel! - zawołała żona do ich ośmioletniej córeczki.

Sidsel, drobna, szczuplutka dziewczynka o cienkich jasnych włosach i wiecznie przestraszonym spojrzeniu, jakby stale proszącym o wybaczenie, ostrożnie zeszła na trawę. Jej ojciec westchnął zrezygnowany i poczłapał za nią.

- Ale ten odpoczynek nie może trwać zbyt długo! - zapowiedział. - Czas płynie, a my przecież wieczorem mamy jechać dalej.

Sidsel wsunęła drobną rączkę w dłoń ojca.

- Czy nie mogę jechać z wami? - pisnęła żałośnie.

- Już o tym rozmawialiśmy. Tatuś i mamusia wybierają się w swoją pierwszą podróż za granicę. Musimy trochę pobyć sami, zrozum. Ty przez ten czas zostaniesz u swoich ciotecznych babek. Na pewno są bardzo miłe, a my niedługo wrócimy.

Ove Martinsen miał nadzieję, że jego ciotki naprawdę okażą się miłe. Nie widział ich od czasu, gdy był jeszcze dzieckiem, a wówczas trochę się ich bał. Ale upłynęły lata, na starość z pewnością złagodniały. Wiedział, że są, nazwijmy to, oryginalne, bo pozostała część rodziny nie chciała mieć z nimi nic wspólnego. On jednak i Guri postanowili przełamać lody i pozwolić, by przez krótki czas zaopiekowały się Sidsel. Trzy kochane stare cioteczki... Na pewno dziecko w domu sprawi im dużą przyjemność! A poza tym mieszkają na wsi i w ogóle...

Sidsel nie prosiła już, by ją zabrać w podróż. Wiedziała, że to i tak nic nie pomoże.

Podczas gdy rodzice odpoczywali, przysiadłszy każde na swoim kamieniu, dziewczynka zaczęła przechadzać się wzdłuż brzegu rzeki. Była szczuplutka i lekka, słoneczny skwar nie dawał się jej tak mocno we znaki. Przyglądała się ślicznym kamieniom leżącym na piasku, od czasu do czasu brała jakiś i wrzucała do bystro płynącej wody.

Pochyliła się, żeby przyjrzeć się dokładniej czemuś, co lekko połyskując leżało pod wodą na dnie tuż przy samym brzegu. Co to mogło być? Wsadziła rączkę do wody, poczuła, jak rwący jest nurt, ale udało jej się dotknąć dziwnego przedmiotu.

Kiedy już miała go w dłoni, zobaczyła, że to tylko jakiś pieniążek z dziwnym wzorem. Jakby jakieś litery, a może nazywało się to znaki? Moneta była w bardzo złym stanie, więc właściwie nie warto było jej brać, ale dziewczynka mimo wszystko wytarła ją o trawę i schowała do kieszonki. Matka zawołała, wróciła więc do rodziców i kontynuowali męczącą wędrówkę wzdłuż gościńca.

- Pewien jesteś, że idziemy właściwą drogą? - zapytała Guri męża.

Nie był już wcale o tym przekonany.

- To powinna być dobra droga - odparł niepewnie. - Ale z drugiej strony powinniśmy już być na miejscu. Wszystko tak bardzo się zmieniło od czasów mojego dzieciństwa. Kolej żelazna i...

- Jesteś lekkomyślny! - syknęła Guri. - Dobrze, zapytamy tych chłopów, którzy ścinają drzewo.

Okazało się, że w istocie zabłądzili. Dotarcie do właściwej drogi zajęło im wiele godzin i lepiej nie przytaczać, czego Ove w tym czasie musiał się nasłuchać.

Z uczuciem pewnej niechęci przyglądali się domowi na wzgórzu. Zapadł już zmierzch i księżyc znów pojawił się na niebie. Ten wieczór był pogodny i księżyc bez przeszkód mógł napawać się widokiem swego ulubionego domostwa, skąpanego w jego zimnym zielonym świetle.

- Cóż to za straszny zamek duchów! - mruknęła Guri. - Naprawdę mieszkają tu twoje ciotki?

- Adres się zgadza. Ale jest gorzej, niż mi się wydawało - przyznał Ove. - Tego domu nie naprawiano całymi latami!

Dziewczynka nic nie powiedziała. Cała się trzęsła ze strachu.

- W każdym razie chętnie zajmą się Sidsel - powiedział Ove, chcąc pocieszyć samego siebie.

- Owszem, jeśli tę kartkę uważasz za „chętnie” - odparła Guri. - 'Dziewczynka może przyjechać. Oczywiście należy nam się za to wynagrodzenie'. Koniec i kropka. Ani słowa więcej.

- One są stare i na pewno ubogie - bronił ciotek Ove. - Ale wejdźmy do środka, tam na pewno jest przytulniej.

Kiedy pociągnęli za sznurek przy drzwiach, w głębi domu rozległ się nieprzyjemny dźwięk pękniętego dzwonka. Po chwili drzwi otworzyły się o cal i ani odrobinę więcej. Łańcuch zabezpieczający naprężył się jak struna.

- Dzień dobry - Ove dzielnie przywitał oko majaczące w ciemnościach. - To my, przywieźliśmy dziewczynkę.

Po dłuższej chwili wpuszczono ich do przedpokoju, pełnego czarnych mebli i oświetlonego oszczędnym światłem, jakie dawała staroświecka lampa.

- Dzień dobry, ciociu... hmmm... ciociu Gerd, dawno się nie widzieliśmy! - wykrztusił wreszcie Ove.

Sidsel wpatrywała się w olbrzymich rozmiarów broszę z kameą i parę zimnych rybich oczu ponad nią. Ciotka Gerd była bezkształtnie rozlana i blada, miała postrzępione włosy bez połysku. W drzwiach stała równie blada, lecz szczuplejsza i starsza ciotka Agnes, a w pokoju siedziała najmłodsza z sióstr, okrągła ciotka Beate, pochłonięta ustawianiem pasjansa i zajadaniem czekoladek.

- Wejdźcie - zagdakała ciotka Gerd. - Późno przyjeżdżacie.

Ove wymamrotał coś o tym, że zabłądzili, a kiedy wszyscy już się ze wszystkimi przywitali, ciotka Agnes oświadczyła:

- Pieniądze na stół, Ove! Twój ojciec zawsze był utracjuszem, najlepiej więc będzie, jeśli od razu otrzymamy zapłatę za dziewczynkę. Po wakacjach wrócisz na pewno bez grosza. Dowiadywałam się, ile w dzisiejszych czasach trzeba zapłacić za mieszkanie i wyżywienie. No i należy doliczyć opał, zużycie mebli i zapewne sporo szkód i wypadków. I jeszcze stawka za godzinę opieki nad nią. Dwadzieścia pięć koron to chyba rozsądna suma, prawda?

- Dwadzieścia pięć koron? - wykrzyknęła Guri zdumiona. - Za osiem dni? Ależ to...

...