polityczna skrypt1.doc

SPOSOBY ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW POLITYCZNYCH

Model skutecznej komunikacji DESC (Bower)– zawiera ogólne zasady postępowania przy rozwiązywaniu konfliktów. 4 kroki prowadzące do porozumienia:

• opis problemu
• ekspresja osobistych odczuć związanych z problemem i wywołanych postępowaniem drugiej osoby
• skonkretyzowanie oczekiwać
• określenie konsekwencji zmiany postępowania i trwania w konflikcie

3 kategorie wyników udanego rozwiązania konfliktów:

1. przyjęcie rozwiązania integratywnego
2. kompromis
3. typowanie zwycięzcy

Ad. 1.:

Przyjęcie rozwiązania integratywnego - założenie, iż istnieją takie rozwiązania, które mogą dawać satysfakcję obu stronom konfliktu.

Negacje obejmują zwykle następujące etapy:

• wybór środowiska, miejsca spotkania
• przegląd wzajemnych stosunków i uzgodnienie, że strony poświęcą dużo swego czasu i zasobów poznawczych, by otwarcie ze sobą rozmawiać i osiągnąć porozumienie
• przegląd i dyskusja różnych punktów widzenia problemu
• przegląd wzajemnych emocji, przekonań i postaw prowadzących do stopniowej redukcji wrogości i nieufności
• jasne ustalenie celów stron, definiowanie rozbieżności i podobieństw
• wspólne generowanie alternatywnych celów, problemów i ich rozwiązań („burza mózgów”, „plus minus interesujące”)
• podjęcie wspólnej decyzji i jej ocena ze względu na jej znaczenie dla realizacji ważnych celów i potrzeb stron oraz możliwość wprowadzenia w życie

Zasady prowadzenia negocjacji:

• uznanie równości stron
• ścisłe przestrzeganie wstępnych i późniejszych ustaleń i umów
• powstrzymanie się od prób manipulowania
• ustalenie wspólnych dla obu stron celów nadrzędnych
• przyjęcie oraz kontrola afektu, osiągana m.in. przez ustalenie unikania tematów pobocznych wobec głównego problemu, a wzbudzających silne emocje

Ad. 2:

Kompromis – osiągnięcie „środka drogi” między celami i żądaniami stron konfliktu, lub na wymianie koncesji – każda ze stron decyduje się na ustępstwa dotyczących różnych obszarów.

Jest to rozwiązanie gorsze niż integratywne porozumienie gdyż żadna ze stron nie jest zadowolona z wyniku, co nie sprzyja trwałości porozumienia.

Różne techniki negocjacji:

• technika GRIT (Osgood) – technika jednostajnych ustępstw prowadząca do stopniowego i odwzajemnionego obnażanie napięcia . Oparta jest na zasadzie wzajemności i polega na tym, że jedna ze stron czyni dobrowolne jednostajne ustępstwo na rzecz drugiej strony, oczekując, iż ta odpłaci się czymś podobnym. Kolejne drobne wzajemne ustępstwa likwidują napięcie emocjonalne i zmniejszają wzajemną nieufność.

W praktyce technika ta bywa nieskuteczna, gdy ustępstwa zostaną odczytane przez druga stronę jako oznaka słabości przeciwnika.

• Mutacja – dogadywanie się czyli „coś za coś”.
• Przerzucanie pomostu

Ad. 3:

Typowanie zwycięzcy polega na przyjęciu arbitralnego rozwiązania ustalonego losowo lub przez głosowanie.

Interwencja zewnętrzna – pomoc osób trzecich – jest złożonym wieloetapowym zadaniem wymagającym starannego przygotowania ogólnopsychicznego oraz znakomitej znajomości sytuacji konfliktu.

Zwykle przebiega wieloetapowo:

1. przygotowania ustalające przedmiot sporu, stanowiska stron, planowane strategie i środki
2. wybór czasu i miejsca
3. interwencja – rozpoczyna się od ustalenia zasad, następnie analizuje się każdą ze stron ( przyczyny sporu, jego przebieg, konsekwencje), wypracowuje się projekty porozumienia i wybiera jeden.

Zewnętrzna interwencja przybiera różne formy w zależności od nasilenia konfliktu.

Jeśli jest on bardzo ostry -> osoba neutralna osobno spotyka się z każda ze stron konfliktu. „Dyplomacja wahadłowa” - negocjator czy mediator prowadzi rozmowy, nieustannie podróżując między stronami

Strategie interwencji zewnętrznej różnią się stopniem kontroli nad sytuacją:

a) strategie miękkie – mniejszy udział osób trzecich, polegają na modyfikowaniu procesu dochodzenia do porozumienia:

metody:

mediacja, moderacja, admonicja i koncyliacja

Mediator – ma za zadanie doprowadzenie do precyzyjnego wyartykułowania różnic interesów i celów obu stron, pomoc w wykryciu ich przyczyn i konsekwencji poprzez takie kierowanie dyskusja, by była ona jak najbardziej otwarta, by integrowano różne punkty widzenia i przyjęto najlepsze rozwiązania. Sam jednak nie udziela rad ani wskazówek.

Moderator – pełni ponadto funkcję bufora dla negatywnych emocji między stronami konfliktu. Czasami stosuje technikę świadomego uruchomienia dodatkowych negatywnych emocji stron (np proponuje siłowe rozwiązanie). W ten sposób doprowadza do pewnego przesilenia i uzyskuje zrozumienie konieczności współpracy między przeciwnikami

Admoncja ( łac. Admonitio – napomnienie, pouczenie)- polega na próbach pośredniego nacisku na skłócone strony przez zewnętrzny autorytet lub osobę czy instytucję nadrzędną wobec stron konfliktu.

Koncyliacja (łac. Conciliatio – porozumienie) – polega na powoływaniu specjalnej komisji, która dokonuje diagnozy i prognozy sytuacji oraz przedstawia propozycję wyjścia z konfliktu. Strony nie maja obowiązku przyjęcia proponowanego rozwiązania.

b) strategia twarda – wysoki stopień kontroli nad wynikami porozumienia, czyli sposobem rozwiązania sporu, kształtem podjętej decyzji i jej wcielaniem w życie.

Przykładem jest nakaz międzynarodowej instytucji, czyli wydanie decyzji o losach stron konfliktu po zbadaniu jego przebiegu i konsekwencji (zwane czasem wyrokiem inkwizycji) oraz arbitraż.

Arbitraż – każda ze stron konfliktu przedstawia osobie neutralnej prowadzącej rozmowy i pełniącej funkcje arbitra swój punkt widzenia konfliktu, jego przebieg i przyczyny oraz określa najbardziej pożądane rozwiązanie. Na podstawie zdobytych informacji arbiter podejmuje decyzję. Arbitraż w zewnętrznych interwencjach może mieć charakter nakazowy.

KULTURA A STOSUNEK DO KONFLIKTÓW I STYLE ICH ROZWIĄZYWANIA

Różnice w podejściu do rozwiązywania konfliktu tłumaczy się poziomem indywidualizmu i kolektywizmu.

Stwierdzono także, że rodzaj kultury modyfikuje związek między samooceną jednostki a preferencją do rywalizacji bądź współpracy w sytuacji konfliktu.