Ekologia biocenoz
BIOCENOZA
zespół organizmów zamieszkuj ących
okre ślony obszar, powi ązanych zaleŜnościami troficznymi i innymi interakcjami mi ędzygatunkowymi, który wraz z biotopem stanowi lokalny ekosystem
Określenie „biocenoza” zostało
wprowadzone do literatury w 1877 r. przez K. Möbiusa
Cechy biocenozy:
1. Zajmuje okre ślon ą przestrze ń. Struktura pozioma
(strefowo ść, mozaikowo ść) i struktura pionowa (warstwowo ść).
2. Składa si ę z populacji ró Ŝnych gatunków (bioró Ŝnorodno ść gatunkowa) wzajemnie uzaleŜnionych. Gatunki dominuj ące i kluczowe.
3. Istniej ą mechanizmy (interakcje) reguluj ące
liczebno ść populacji (mi ędzy- i
wewn ątrzpopulacyjne)
4. Podstaw ą istnienia s ą zaleŜności pokarmowe
między populacjami (kto zjada kogo?).
Cechy biocenozy, c.d.:
4. Wykorzystuje i przetwarza materi ę i
energi ę.
5. Ulega przekształceniom w czasie
(sukcesji) i rytmice sezonowej (fenologia).
6. DąŜenie do trwania w stanie
równowagi (homeostazy) dzi ęki procesom samoregulacji.
Struktura warstwowa biocenoz
kształtuje si ę głównie przez
zróŜnicowanie warunków o świetlenia, a w wodach tak Ŝe przez zró Ŝnicowane
warunki termiczne i tlenowe.
(w wodach warstwa fotyczna i eufotyczna)
Jezioro to zbiornik masy wodnej stagnuj ącej, wykazuj ący kompletn ą
strefowo ść pionow ą
STREFY śYCIA W JEZIORZE
Litoral
• 1. STREFA PRZYBRZEśNA, CZYLI LITORALNA ( płytkie wody
przybrze Ŝne (gł ęboko ść ok.6-8 m), prze świetlone do samego dna, zarośnięte ro ślinami wy Ŝszymi zakorzenionymi w dnie - makrofitami )
a) strefa ro ślinno ści wynurzonej (szuwary)
b) strefa ro ślin o li ściach pływaj ących
c) strefa ro ślin zanurzonych
• Na roślinach i innych przedmiotach pod wod ą ciemnozielony śliski
nalot: glony, bakterie, pierwotniaki, nicienie, wro
tki, itp. - to peryfiton . • W wodzie unosi si ę plankton , tj. fito- i zooplankton , a aktywnie
przemieszczaj ące si ę zwierz ęta w wodzie, np. ryby to nekton .
• Wśród ro ślin znajduj ą swoje miejsce liczne gatunki zwierz ąt, np.
ślimaki, pijawki , wypławki, owady i ich larwy,
Ŝaby, ptaki.
kamil_ess