*złamaniu kręgu lędźwiowego może towarzyszyć ból brzuch, kręg może zrobić się klinowaty jeśli nie zaloży się gipsu
*zlamany kręgosłup lędźwiowy-najlepsza pozycja leżąca, najgorsza siedząca
Uszkodzenie rdzenia na poziomie ostatnich kręgów lędźwiowych-zespół ogona końskiego i stożka rdzeniowego) tzw czucie spodenkowe, puszczają zwiracze itd. (wymagają pilnej operacji neurochirurgicznej)
1 Zespół nadstożka rdzeniowego od poziomu L4-S2:
· niedowład prostowników i rotatorów zewnętrznych stawu biodrowego,
· zniesienie czucia powierzchniowego od poziomu L4 w dół,
· brak odruchów skokowych przy zachowaniu kolanowych
· porażenie czynności zwieraczy cewki moczowej
2. Zespół stożka rdzeniowego:
· zniesienie czucia wokół odbytnicy i kroczu ( „spodenkowe”)
· nietrzymanie moczu, brak funkcji seksualnych, brak odruchów odbytniczych
3. Zespół ogona końskiego .
Wskutek dyskopatii (centralnej lędźwiowej wypukliny jądra miażdżystego poniżej poziomu L1/L2) lub wzrostu guza w świetle końcowego odcinka kanału kręgowego dochodzi do ucisku na nerwy tworzące koński ogon, co powoduje poniższe objawy:
1. niedowład wiotki kończyn dolnych, szczególnie wyrażony w odsiebnych ich częściach,
2. zaburzenia czucia typu korzeniowego,
3. niemożność oddania moczu,
*człowiek siedzi na guzach kulszowych
uszkodzenie spojenia lonowego daje promieniujace bole w okolice ud
*złamanie kości udowej może spowodować uwolnienie do krwi tłuszczu i zator tłuszczowy (po 3 dniach pacjent odczuwa duszności, a po 7 umiera)
*upadek na pięty może uszkodzić otwory odżywcze kości udowej
*złamania marszowe kości śródstopia zdarzają się u baletnic, żołnierzy, pielgrzymów; chroni przez nimi obuwie na wysokich podeszwach
Przy złamaniu dochodzi do trwałego uszkodzenia n. promieniowego
Sulcus nervi ulnaris-nerw łokciowy może wypaść i jest wrażliwy
* guzy w obrębie siodła tureckiego do wielkości l cm operuje się przez nos (zachyłek klinowo - sitowy);
*zachyłek klinowo-sitowy- przez niego dostęp operacyjny do przysadki bez otwierania czaszki
*skrzydło mniejsze-przechodzi nerw wzrokowyà jeżeli rośnie guz przysadki to można oślepnąć
*guz na podstawie kości czołowej(te guzy są nieme) zmienia się osobowość pacjenta
Złamanie dołu środkowego – wyciek krwi i / lub płynu mózgowo - rdzeniowego z przewodu słuchowego zewnętrznego
charakterystycznym objawem złamania dołu przedniego czaszki jest „krwiak okularowy",;
Zlamanie kosci miednicy- w wypadkach komunikacyjnych, czesto skoczkowie spadochronowi, zlamania nastepuja w miejscach zmniejszonej odpornosci tj.galezie k.lonowych, panewki stawow biodrowych, talerze k biodrowych, okolice stawow krzyzowo-biodrowych
m. piersiowy większy łączy żebra z ramieniem - można wykonywać sztuczne
oddychanie przez odwiedzenie i tyłozgięcie kończyn górnych i ich powrót do pozycji wyjściowej (metoda Holger -Nieilsena); mechanizm śmierci przez ukrzyżowanie - rozstawienia ramion powoduje wdechową pozycję klatki piersiowej, rozciągnięcia ciała powoduje napięcia powłok brzusznych i przepony, złamanie kończyn uniemożliwia głębsze oddychanie, skazaniec umiera we wdechu
utrata przytomności przy pęknięciu t. oponowej średniej jest nieodwracalna - przy podejrzeniu wykonuje się RTG czaszki i szyjnego odcinka kręgosłupa oraz zakłada kartę intensywnego nadzoru (co 15 min bada się oddech, ciśnienie i tętno - najważniejsze; spadku parametrów świadczy o prawdopodobieństwie powstania krwiaka - wykonuje się wówczas trepanację i odessanie krwi)
* powiększone węzły podpotyliczne sugerują różyczkę; ogólne powiększenie węzłów chłonnych sugeruje AIDS lub złośliwe nowotwory,
*zamachowy ruch tenisisty może wyrwać elektrodę rozrusznika z koniuszka serca
*nadczynność tarczycy daje „skórę kochanki" - czerwoną, wilgotną i aksamitną oraz tachykardię, za to niedoczynność - gruby głos, senność i bradykardię
*do objawów oponowych należą: sztywność karku, odruchowe zgięcie kolan przy nacisku na spojenie łonowe lub podniesieniu nóg
· u osob praworęcznych dominuje półkula lewa wg ecclesa LEWA odpowiada za czynność słowną, ruchowy ośrodek mowy (44)f-cja ideacyjna, analityczna, arytmetyczna
· o rzeczach przyjemnych-lewa półkula a o nieprzyjemnych prawa
· PRAWA- holistyczna (całościowa tworzy obrazy i wzory) geometryczna, przestrzenna, muzyczna odpowiada za emocje
Kora mózgu – ważniejsze ośrodki
Afazja sensoryczna- pole 22 lub 42 mowi duzo ale nie wiadomo co np. –dzień dobry!
- Ja pana też!
*pole 41-słuch
*pole 22- droga skroniowo mostowa się zaczyna
*pola w zakręcie przedśrodkowym-wileka ręka, wielki język, mała noga
*pole 4 –ruchowe początek drogi korowo-rdzeniowej ruchowej
*pole 6- także ruchowe
*pole 8pole skojarzonego spojrzenia w bok
*pola 1,2,3,5,7 czytanie pisanie liczenie
*pole 44-okolica czolowa, rozwija się najpóźniej i najszybciej się starzeje, afazja ruchowa nie może powiedziec ani słowa ale dobrze klnie, modli się i liczy do 10, zaburzenia mowy wys także gdy jest zamnieta t. srodkowa mozgu
*pole 43-smak
*pole 39- agrafia dyskalkulia chory nie może pisac
8styk pla ciemieniowego z potylicznym-odpowiedzialny za orientację
2. Płat limniczny
*odpowiada za strach,lęk, gniew, złość, zaburzenia płciowe
*przy uszkodzeniu mózgu trzewnego napady szału, zaburzenia jedzenia (np.je ziemie) czy f-cji seksulanch
Zakręt hipokampaà przypomina konika morskiegoga uszkodzeniu przy ch Alzheimera (4A amnezja. Agnozja-zaburzenia poznawcze, apraksja-zaburzenia ubierania się, afazja-zaburzenie mowy)
*ciało migdałowate odp za lęk
*zakręt hipokampa- źródło padaczki,
gdy dzieci widzą pająki i potwory to może być to guz skroniowy
*uszkodzenie robaka—chod marynarski
Chód marynarski – chód na szerokiej podstawie, z szerokim rozstawianiem nóg; chory stawia chwiejne i niepewne kroki; jest charakterystycznym objawem uszkodzenia móżdżku, który odgrywa kluczową rolę w procesach zapewniających utrzymanie równowagi.
*U dzieci w przypadku zapalenia ucha uciśniecie skrawka jest b. bolesne
* gdy dziecko boli ucho, należy nacisnąć na płatek aby wykluczyć stan zapalny, mogący powodować ubytek w błonie bębenkowej
gdy boli tragus – zapalenie ucha środkowego
- obrzęk powiek może świadczyć o schodzeniu nerek
Warstwy sklepienia czaszki (od zew.)
1. Skóra cutis
2. Czepiec ścięgnisty galea aponeurotica
3. Tkanka łączną podrozcięgnowa
4. Okostna czaszki pericarnium
5. Kostne sklepienie czaszki
a) Blaszka zewnętrzna lamina externa
b) Śródkoście diploe
c) Blaszka wewnętrzna lamina interna
6. Przestrzeń nadtwardówkowa
7. Opona twarda dura mater
8. Przestrzeń podtwardówkowa
9. Opona pajęcza arachnoidea
10. Jama podpajęczynówkowa
11. Opona miękka pia mater
12. Mózgowie
Krwiaki tk podskórnej głowy rozprzestrzeniają się z trudem (czepiec ścięgnisty jest mocno zrośnięty ze skórą głowy)
Krwiaki tk łącznej luźnej podczepcowej (czepiec jest dobrze przesuwalny względem okostnej czaszki). Zatrzymują się one dopiero w miejscach mocnego umocowania tk podskórnej do podłoża(osiągają one bardzo duże rozmiary):
a) Kresa karkowa najwyższa
b) Kresa skroniowa górna
c) Brzeg nadoczodołowy
Krwiaki podokostnowe (np. krwiaki czaszkowe noworodków) są małe i miejscowo ograniczone (przyczyna: zgrubienie okostnej w obrębie szwów czaszkowych)
Tk podskórna głowy jest silnie unaczyniona – występują silne krwawienia podczas urazów głowy oraz szybkie gojenie się ran skó®nych głowy. Naczynia tk podskórnej głowy przebiegają (miejsca ucisku do tamowania krwawień):
a) Nad górnym brzegiem oczodołu do okolicy czołowej
b) Tuż obok zewnętrznego przewodu słuchowego z głębi dołu podskroniowego do okolicy skroniowej
c) Przez przyczep ścięgnisty m. czworobocznego do okolicy potylicznej
Kości sklepienie czaszki dziecka nie posiadają jeszcze podziału warstwowego – dlatego złamania mają gładkie brzegi (tzw. skorupka jajka)
Podczas urazów sklepienia czaszki blaszka wew ulega większemu rozkawałkowaniu niż blaszka zew, gdyż jest ona cieńsza i działają na nią większe siły rozciągania i pociągania.
Żż. Śródkościa zespalają żż. Czaszkowe zew (żż. Czołowe tk podskórnej głowy) i wew (zatoki opony twardej i żż. Wypustowych) – wrota zakażeń
Uszkodzenie t. oponowej środkowej – krwiak nadtwardówkowy
Gał. Czołowa t. oponowej środkowej łączy się z t. łzową – zespolenie między t. szyjną zew i wew.
Złamania sklepienia czaszki ok czołowej – często oderwanie się sierpu mózgu wraz z blaszką sitową-> otwarcie jamy nosowej-> przetoka płynu MR
Otworzenie zatoki opony twardej grozi zatorem powietrznym
Ż. Oczna – droga przejścia zakażenia z gałki ocznej i górnej cz twaz z ew. zakrzepem zatoki
Guzy podstawy czaszki – mogą powodować obrośnięcie, zamknięcie lub zranienie t. szyjnej wew.
n. VI jest czesto uszkadzany podczas zapalenia opon mózgowych podstawy czaszki i procesów chorobowych zatoki jamistej (bo przebiega przez nią śródzatokowo)
t. prążkowiowa przednia a. striata ant. (t. Heubnera)
w następstwie upadku na brodę głowa żuchwy może się przemieścić do do dołu środkowego czaszki.
Zespolenia splotów żylnych śluzówki ucha środkowego z naczyniami oponowymi sprzyja przedostawaniu się zakażeń do wnętrza czaszki
Ropne zapalenie ucha środkowego może powodować porażenie n.twarzowego (n. VII biegnie w dnie jamy sutkowej i ma blisko do śluzówki ucha środkowego)
Zakażenia wstępujące z gardła i jamy nosowej docierają do ucha śrdokowego najczęściej przez trąbkę słuchową
Procesy chorobowe ucha środkowego moga drogą wyrostka sutkowatego przedostawać się do zatoki esowaej i móżdzku (ropnie móżdzku, zakrzepy zatoki esowatej)
W czasie operacji ucha lub płukania ucha może dochodzić do wagotonicznych reakcji (n. X zaopatruje przewód słuchowy zew we włókna czuciowe)
Woskowina (cerumen) – złuszczone kom nabłonkowe+wydzielina gruczołó łojowych, woskowinowych
Gałka oczna osadzona jest na ciele tłuszczowym oczodołu (pełni funkcje amortyzatora)
Torebka Tenona=pochewka gałki ocznej (vagina bulbi)
Więzadło wieszadłowe oka (lig. Suspensorium oculi)= weiżadło Lockwooda
m. Hornera=cz. Łzowa m. okrężnego oka
przewód nosowo-łzowy (ductus nasolacrimalis) kończy się ppod małżowiną nosową dolną. Jego zakończenie przykryte jest fałdem śluzówki i zastawką Hustera
t. twarzową można podwiązać – ma liczne połączenia z t. oczną, t. policzkową, t. bródkową, t. poprzeczną twarzy, t. podoczodołową
Twarz ma poł żylne z oczodołem – może przejść zakażenie z twarzy na oczodół i opony mózgu
Guzy rozwijające się w loży ślinianki przyusznej ograniczone są tylko do niej, a sprawy ropne rozszerzają się z trudem na sąsiednią okolicę (bo zamyka ją od zew mocna powieź). Wywołuje to jednak b silne bóle
Zapalenie migdałków może przedostawać się na śliniankę przuszną i na odwrót (bo blaszka głęboka powiezi przyusznej jest otwarta od strony gardła)
Splot żylny łączy ż. Zażuchwową z zatoką jamistą, żż. Twarzy i czaszki – ropowica ucha i zębów może przez okolicę podskroniową (towarzyszący szczękościsk) wnikać do jamy czaszki i wywołać zapalenie opon mózgowych
Procesy ropne przestrzeni podpowięziowej m. skroniowego mogą wzdłuż jego ścięgna dojść do okolicy policzka przed m. żwaczem; procesy śródpowieziowe ograniczone są do przstrzeni poniżej łuku kości jarzmowej
Mm dna jamy ustnej (mm. Żuchwowo-gnykowe) jest niepełna od tyłu (mm kończą się przed kątem żuchwy i przestrzenie podżuchwowa i okołogardłowa łączą się z okolicą dna jamy ustnej – ropowice zębów i jamy ustnej mogą przechodzić do tk łącznej szyji i śródpiersia!
Wokół ujścia trąbki słuchowej występuje migdałek trąbkowy – stan zapalny gardła powoduje obrzęk śluzówki oraz migdałka i pogorszenie wentylacji ucha środkowego
Zachyłek gardłowy (recessus pharyngeus)=dół Rosenmüllera
Wał Passavanta – wypuklenie górnego zwieracza gardła (sprawdzić!!!)
W okolicy wejścia do krtani i przełyku występują podśluzówkowe sploty żylne – w „obrzęku głośni” mogą się silnie powiększać i zatykać drogi oddechowe
Pęczek naczyniowo-nerwowy szyji otoczony jest pochewką łącznotkankową. Napina sie ona przez m. łopatkowo-gnykowy w czasie ruchów szyi – światło żylne jest stale otwarte i krew żylna z mózgowia odpływa swobodnie.
Tk łączna luźna szyi sprzyja rozprzestrzenianiu procesów zapalnych w kierunku śródpiersia
Zachyłek gruszkowaty (recessus piriformis) unerwiony jest przez gał n. krtaniowego górnego – utkwienie w nim ciała obcego wywołuje silny kaszel
Na fałdach nalewkowo-nagłośniowych leżą 2 chrzaśtki:
a) Guzek klinowaty Wrisberga (tuberculum cuneiforme)
b) Guzek rożkowaty Santoriego (tuberculum corniculatum)
Zachyłek krtaniowy (recessus laryngis)=kieszeń Morgagniego
Przytarczyce górne – pkt wyjścia grulczolaków śródpiersia tylnego
Przytarczyce dolne –pkt wyjścia dla gruczolaków śródpiersia przedniego
W przebiegu chorób górnego odc szyjnego kręgosłupa (C1-C4) mogą być bóle promieniujące do łopatki (nn nadobojczykowe wychodzą obwodową od pkt Erba – zaopatrują skóre górnej połowy klatki piersiowej i barku)
Na wys. I żebra ż. Podobojczykowa jest unieruchomiona i napięta przezz m. podobojczykowy, środkową powięź szyi i więzadło osklepka opłucnej – przy ruchach kończyny górnej i szyi światło nie ulega zwężeniu (odpływ krwi zachowany)) – dzięki temu można tu dokonywa...
cyniu2304