BTLS
Ocena miejsca Wstępna ocena Szybkie badanie lub badanie
zdarzenia poszkodowanego urazowe miejscowe
Załaduj i jedź Badanie szczegółowe
ma miejscu zdarzenia
Badanie szczegółowe
w trakcie transportu Dalsze badanie co 15 min
Dalsze badanie co 5 min. Leczenie
Leczenie
1. Ocena miejsca zdarzenia
Rozpoczyna się po otrzymaniu zlecenia wyjazdu od dyspozytora. (zagrożenia, potrzeby, sprzęt, czasami przesadzone)
· Etapy oceny miejsca zdarzenia:
§ Ocena ryzyka kontaktu z płynami ustrojowymi
- sprzęt ochrony osobistej (rękawiczki, ochrona oczu, maska na twarz, nieprzepuszczalna odzież, płaszcz)
§ Bezpieczeństwo na miejscu zdarzenia
- bezpieczne zaparkowanie karetki (jak najbliżej zdarzenia)
- bezpieczne dojście do poszkodowanego
- ocena, czy istnieje ryzyko (ogień, substancje toksyczne, porażenie prądem, lód, woda, zbocze góry, zawalenie budynku, zmniejszone stężenie O2, toksyczne stężenie substancji chemicznych, kanalizacja, silosy, ładownie statków – zawsze z partnerem i linką zabezpieczającą)
- miejsce popełnienia przestępstwa (bezpieczeństwo ratowników, ofiar i zabezpieczenie dowodów)
- przypadkowi świadkowie (ratownik i ofiary mogą być zagrożone przez osoby postronne (alkohol, narkotyki, bójki rodzinne, zwierzęta)
- wynieść poszkodowanego z miejsca zagrożenia, nie narażać się na zbędne ryzyko – wezwać służby posiadające specjalistyczny sprzęt (policja, straż pożarna, pogotowie energetyczne itp.)
§ Wstępna segregacja poszkodowanych
- określić całkowitą liczbę poszkodowanych
- gdy trzeba, wezwać dodatkowe jednostki (1 poszkodowany = jedna karetka)
- ustalić dowodzącego akcją – wdrożyć protokół postępowania w wypadku masowym, sprawdzić liczbę poszkodowanych, czy nie są gdzieś obok miejsca zdarzenia, gdy jest – sprawdzić liczbę pasażerów (noc, ograniczona widoczność)
§ Niezbędny sprzęt (zabrać na miejsce zdarzenia cały potrzebny sprzęt ratowniczy)
- sprzęt ochrony osobistej
- sztywne nosze ortopedyczne z możliwością unieruchomienia głowy
- odpowiednio dobrany kołnierz
- tlen oraz sprzęt do zaopatrzenia dróg oddechowych (ssak, worek, maski)
- apteczka (bandaże, stetoskop, aparat do pomiaru RR)
- ocenić czy potrzebne są dodatkowe środki i sprzęt
§ Mechanizm urazu (mechanizm urazu może być oczywisty po obejrzeniu miejsca zdarzenia, ale może też wymagać zebrania wywiadu od osób postronnych)
- wypadki dużej energii (np. komunikacyjne) powodują ciężkie obrażenia
- mechanizm urazu może być uogólniony (komunikacyjne) lub miejscowy (nóż w brzuch, cios w głowę)
- co się stało? w jaki sposób poszkodowany doznał obrażeń?
- podejrzewać ukryte obrażenia, aż do ich wykluczenia
v „Śmiertelna dwunastka” klatki piersiowej
- niedrożność dróg oddechowych
- otwarta odma opłucnowa
- prężna odma opłucnowa
- masywne krwawienie do jamy opłucnowej
- wiotka (cepowata) klatka piersiowa
- tamponada osierdzia
- urazowe pęknięcie aorty
- obrażenia tchawicy lub drzewa oskrzelowego
- stłuczenie serca
- rozdarcie przepony
- obrażenia przełyku
- stłuczenie płuca
2. Wstępna ocena poszkodowanego
· cel wstępnej oceny – segregacja chorych i identyfikacja bezpośredniego zagrożenia życia
· pozwala na podjęcie decyzji o potrzebnych interwencjach terapeutycznych i czasie transportu chorego do szpitala
· ocenę wstępną wykonuje kierujący akcją
· drugi ratownik – zaopatruje kręgosłup szyjny lub zabezpiecza drogi oddechowe
· trzeci ratownik – układa nosze ortopedyczne wzdłuż ciała chorego i przygotowuje apteczkę
Nic nie może przerwać oceny wstępnej; poza niedrożnością dróg oddechowych i NZK. Ocena wstępna i szybkie badanie urazowe nie powinny zająć więcej niż 2 minuty. Ideał – ZRM na miejscu zdarzenia z chorym w stanie krytycznym nie dłużej niż 5 minut.
Wstępna ocena chorego obejmuje:
§ ogólne ważenia – oceniamy:
- wiek,
- wagę,
- ogólny wygląd (dzieci i osoby starsze – grupa podwyższonego ryzyka),
- pozycja poszkodowanego
- położenie względem otaczających przedmiotów
- zachowanie (zorientowanie co do miejsca i czasu)
- ewidentne obrażenia
- krwawienie
§ ocena stanu świadomości (podczas unieruchamiania kręgosłupa szyjnego)
- dokonujemy od pierwszego kontaktu z chorym
- zawsze podchodzimy do poszkodowanego od przodu (by nie odwracał głowy)
- gdy podejrzewamy uraz krę
A – alert P – przytomny (świadomy, zorientowany)
V – vacal – G - reaguje na głos (przytomny, ale splątany lub podsypiający
P – pain – B - reaguje na bodźce bólowe
U – unrespansive – N- nie reaguje na bodźce (bez odruchu wymiotnego i kaszlu)
§ ocena drożności dróg oddechowych (gdy nie mówi, lub jest nieprzytomny)
[słuchaj, patrz, czuj]
- gdy nie są drożne – wykonać rękoczyn udrażniający drogi oddechowe
- nie wolno pochylać głowy do tyłu
- odessać, unieść żuchwę
- przy braku skuteczności lub gdy występuje świst krtaniowy – zastosować zaawansowany zabieg
§ ocena oddechu
- słuchaj, patrz, wyczuj;
- oceniamy czy włączyły się dodatkowe mięśnie oddechowe
- czy wystąpił wysiłek oddechowy
- Każdy chory z urazem wielonarządowym musi dostać tlen
NORMA: POZA NORMĄ:
Dorosły: 12-20 <12 >24
Małe dzieci: 15-30 <15 >35
Niemowlę: 25-50 <25 >60
§ ocena układu krążenia
- tętno na tętnicy promieniowej (u niemowląt na tętnicy ramieniowej)
- gdy brak tętna na obwodzie (>120 <60) sprawdzamy na dużych tętnicech
- oceniamy wypełnienie naczyń, regularność tętna
- gdy tętno wyczuwalne na tętnicy promieniowej to RR >80 mmHg
- gdy tętno wyczuwalne na tętnicy udowej to RR >70 mmHg
- gdy tylko na tętnicy szyjnej to RR ok. 60 mmHg
- oceniamy też kolor skóry i napływ włośniczkowy
3. Szybkie badanie urazowe lub badanie miejscowe
(oceniamy głowę, szyję, klatkę piersiową, brzuch, miednicę, kończyny)
§ Głowa i szyja
- zmiany urazowe
- wypełnienie żył szyjnych (wypełnienie nadmierne, zapadnięte)
- tchawica (przemieszczenie boczne)
Zakładamy kołnierz ortopedyczny
§ Klatka piersiowa
- ruchy klatki piersiowej (symetryczne, paradoksalne, oddech przepony)
- urazy tępe, rany
- bolesność, niestabilność, trzeszczenia podskórne
- osłuchowo: obecność szmerów, symetryczne szmery oddechowe,
o obustronnie osłuchujemy: w czwartej przestrzeni między żebrowej w linii środkowo pachowej
- tony serca
§ Brzuch
- oglądamy (wzdęcia, stłuczenia powłoki brzucha, rany)
- delikatnie obmacujemy (tkliwość, obrona mięśni)
- &#x...
Koval8