Makarski Andrzej - Centrum Antyterrorystyczne ABW, Geneza, zasady działania oraz doświadczenia po pierwszym roku funkcjonowania.pdf - Techniki operacyjne - mmaciekszwed

II. ANALIZY 101

Andrzej Makarski

Centrum Antyterrorystyczne

Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Geneza, zasady działania oraz doświadczenia

po pierwszym roku funkcjonowania

I. GENEZA

Przeprowadzona pod koniec 2007 r. analiza porównawcza rozwiązań systemo-

wych w państwach UE, realnie zagrożonych atakiem terrorystycznym, z funkcjonującą

wówczas strukturą w Polsce wykazała, że:

• w wielu krajach Wspólnoty istnieją rozwiązania pozwalające na koordyncję działal-

ności służb i instytucji państwowych w zakresie przeciwdziałania terroryzmowi;

• w zależności od zastosowanych systemów, ich działanie dotyczy sfery analityczno-

-informacyjnej, czynności operacyjno-rozpoznawczych, prewencyjnych lub reago-

wania po dokonaniu zamachu terrorystycznego;

• uplasowanie struktur i osób koordynujących działania jest różnorodne – niejedno-

krotnie są to członkowie Rad Ministrów, jednostki organizacyjne Ministerstw Spraw

Wewnętrznych albo podmioty funkcjonujące w lub przy wewnętrznych służbach

specjalnych;

• pomimo rekomendacji Wspólnoty 1) oraz wcześniejszych prób opracowania rozwiązań

systemowych w tym zakresie, w Polsce brakuje struktury, która koordynowałaby

działalność krajowych służb i instytucji w zakresie zwalczania terroryzmu;

• w zakresie czterech ﬁlarów UE zajmujących się przeciwdziałaniem terroryzmowi

(zapobieganie, ochrona, ściganie i reagowanie 2) ) w RP funkcjonuje znaczna liczba

organów państwowych podległych Prezesowi Rady Ministrów, ministrom spraw we-

wnętrznych i administracji, ﬁnansów, obrony narodowej, spraw zagranicznych oraz

1) Zgodnie z zaleceniem nr 2 Rady do Spraw Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych UE, opraco-

wanym na podstawie oceny rozwiązań antyterrorystycznych o charakterze prawnym, administracyjnym

i technicznym (ang. peer evaluation ) krajów członkowskich UE, należy powołać podmiot, którego zada-

niem będzie koordynacja działań instytucji rządowych, organów ochrony prawa oraz służb specjalnych

w zakresie zwalczania terroryzmu. Szczegółowe zalecenia przedstawiono w załączniku do opracowa-

nia.

2) W zakresie zwalczania terroryzmu kierunki działania państw UE wyznaczają:

– przyjęta przez Radę UE w dniach 1-2 grudnia 2005 r. Strategia UE w zakresie zwalczania terrory-

zmu ,

– zaakceptowany w czerwcu 2004 r. i zaktualizowany w 2005 r. Plan działania dotyczący zjawiska ter-

roryzmu .

Podstawą ich stworzenia było wskazanie czterech ﬁlarów zwalczania terroryzmu:

– zapobieganie (Prevent) – przeciwdziałanie wstępowaniu osób w szeregi organizacji terrorystycznych

poprzez eliminację czynników powodujących radykalizację postaw i rekrutację do ugrupowań o cha-

rakterze terrorystycznym zarówno w Europie, jak i na całym świecie;

– ochrona (Protect) – zabezpieczanie obywateli i infrastruktury przed zagrożeniem terrorystycznym,

m.in. poprzez zwiększenie skuteczności ochrony granic, bezpieczeństwa transportu oraz obiektów

o znaczeniu strategicznym;

– ściganie (Pursue) – zwalczanie działalności terrorystycznej zarówno na terenie UE, jak i poza gra-

nicami państw członkowskich, poprzez rozbicie grup i organizacji terrorystycznych, a także pozba-

102 PRZEGLĄD BEZPIECZEŃSTWA WEWNĘTRZNEGO 2/10

infrastruktury. Ich działania nie są w pełni koordynowane, a efektem tego stanu są

różne – niejednokrotnie skrajnie rozbieżne – oceny poziomu zagrożenia terrorystycz-

nego RP oraz identyﬁkacji czynników oddziałujących na ten stan.

W związku z taką diagnozą stworzona została koncepcja rozdziału zadań wy-

nikających ze strategii UE dotyczącej zwalczania terroryzmu pomiędzy instytucje

państwowe oraz powołania struktury o charakterze operacyjnym – Centrum Antyter-

rorystycznego ABW. Koncepcja ta została zaakceptowana 16 stycznia 2008 r. przez

wicepremiera, wcyesnego ministra spraw wewnętrznych i administracji Grzegorza

Schetynę oraz Szefa ABW ppłk. Krzysztofa Bondaryka. Następnie, projekt ten przed-

stawiony został członkom Międzyresortowego Zespołu do Spraw Zagrożeń Terrory-

stycznych, którzy na styczniowym posiedzeniu poparli zawarte w nim idee 3) , dotyczące

przede wszystkim:

• rozdziału kompetencji i wskazania podmiotów koordynujących realizację zadań na

terenie Polski:

Działania profilaktyczne

i zapobiegawcze przed

ewentualnym zamachem

terrorystycznym

Instytucja nadzorująca

i koordynująca działania

operacyjno – rozpoznawcze:

Reagowanie po ewentualnym

zamachu terrorystycznym

Instytucja nadzorująca

i koordynująca:

Rządowe Centrum

Bezpieczeństwa *

Agencja Bezpieczeństwa

Wewnętrznego

Ministerstwo Spraw

Wewnętrznych

i Administracji

stan po 2008 roku

Rys. 1. Rozdział kompetencji i wskazanie podmiotów koordynujących realizację zadań w RP.

wianie ich członków zaplecza logistycznego (broń, fundusze, łączność, środki transportu) i stawianie

przed wymiarem sprawiedliwości;

– reagowanie (Respond) – stworzenie efektywnego programu zarządzania kryzysowego i minimalizacji

skutków zamachu terrorystycznego, obejmującego, m.in., koordynację działań po ataku, a także za-

pewnienie pomocy oﬁarom.

Omówione cztery ﬁlary zwalczania terroryzmu znajdują swoje odzwierciedlenie w schemacie przedsta-

wionym na rysunku 1.

3) Zespół został powołany na podstawie Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów nr 162 z 26 października

2006 r. (z późn. zm.). W jego pracach uczestniczą: przewodniczący – minister spraw wewnętrznych

i administracji, ministrowie: ﬁnansów, spraw zagranicznych, sprawiedliwości, obrony narodowej, koor-

dynator do spraw służb specjalnych (jeżeli został powołany); zastępcy przewodniczącego oraz sekretarze

i podsekretarze stanu w MSWiA, sekretarz Kolegium do Spraw Służb Specjalnych, Generalny Inspektor

Informacji Finansowej, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej; szefowie: Służby Celnej, ABW, AW,

SWW, SKW, Sztabu Generalnego WP, BOR; komendanci: Główny Policji, Główny Straży Granicznej,

Główny Państwowej Straży Pożar nej, Żandarmerii Wojskowej, Obrony Cywilnej K raju; dyrektor Rządo-

wego Centrum Bezpieczeństwa – członkowie. Ponadto na posiedzenia zapraszany jest Szef BBN.

II. ANALIZY 103

• struktury krajowego systemu zwalczania terroryzmu:

Poziom strategiczny

Prezes Rady Ministrów, minister spraw wewntrznych i administracji,

Rzdowy Zespó Zarzdzania Kryzysowego

Midzyresortowy Zespó do Spraw Zagroe Terrorystycznych

Rzdowe Centrum Bezpieczestwa*

Poziom operacyjny

Centrum Antyterrorystyczne ABW

Poziom taktyczny

Suby specjalne, suby i instytucje podlege ministerstwom: spraw wewntrznych

i administracji, obrony narodowej, finansów oraz infrastruktury

* stan po 2008 roku

Rys. 2. Struktura systemu zwalczania terroryzmu w RP.

Poziom strategiczny realizowany jest przez Prezesa Rady Ministrów i podle-

głe mu organa, w tym: Rządowy Zespół Zarządzania Kryzysowego i Międzyresorto-

wy Zespół do Spraw Zagrożeń Terrorystycznych (MZdsZT), kierowany przez ministra

spraw wewnętrznych i administracji. Strukturą wspomagającą funkcjonowanie Zespo-

łu jest Stała Grupa Ekspercka. Ustalenia MZdsZT mają bezpośrednie przełożenie na

działania jego członków tworzących poziom taktyczny. Zadania szczebla strategiczne-

go obejmują w szczególności:

• wytyczanie kierunków i obszarów działań antyterrorystycznych krajowych służb

i instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo;

• koordynację przepływu informacji na szczeblu rządowym.

Poziom operacyjny służy stałemu, szybkiemu i syntetycznemu informowaniu

kierownictwa państwa o zagrożeniach oraz działaniach w związku z nimi podejmo-

wanych przez służby państwowe. Na tym poziomie odbywa się również koordynacja

działań – na płaszczyźnie analityczno-informacyjnej – służących identyﬁkacji i prze-

ciwdziałaniu zagrożeniom terrorystycznym, prowadzonych przez krajowe służby i in-

stytucje.

104 PRZEGLĄD BEZPIECZEŃSTWA WEWNĘTRZNEGO 2/10

Poziom taktyczny (wykonawczy) – realizowany przez krajowe służby i instytu-

cje uczestniczące, zgodnie z ustawami kompetencyjnymi, w antyterrorystycznej ochro-

nie kraju:

• dwukierunkowego obiegu informacji o zagrożeniach terrorystycznych w ramach

Centrum Antyterrorystycznego ABW:

MSWiA

Policja

BOR

PSP

RCB

ABW

GIIF

Suba Celna

andarmeria

Wojskowa

SWW

Sztab

Generalny WP

SKW

* stan po 2008 roku

Inne suby i instytucje

uczestniczce w

antyterrorystycznym

systemie zabezpieczenia

kraju (np. MSZ,

Ministerstwo

Infrastruktury, itd.)

Rys. 3. Obieg informacji w CAT ABW.

Wspólna koncepcja MSWiA i ABW przedstawiona została następnie do zaopi-

niowania oraz akceptacji Sejmowej Komisji do Spraw Służb Specjalnych (w marcu

i czerwcu 2008 r.), Kolegium do Spraw Służb Specjalnych (w kwietniu i lipcu 2008

r.) oraz Rządowemu Centrum Legislacyjnemu (w marcu 2008 r.). Ostatecznie projekt

uzyskał akceptację Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska, który 17 września 2008 r.

w Zarządzeniu nr 102 (M.P. z 2008 r. nr 69, poz. 622) zmienił statut Agencji Bezpie-

czeństwa Wewnętrznego i powołał od 1 października 2008 r. nową jednostkę organiza-

cyjną – Centrum Antyterrorystyczne ABW.

II. ZADANIA

Głównym zadaniem Centrum Antyterrorystycznego ABW jest koordynacja dzia-

łań służb i instytucji uczestniczących w zabezpieczeniu kraju przed zagrożeniem ter-

rorystycznym w zakresie analityczno – informacyjnymoraz wspieranie na bazie pozy-

II. ANALIZY 105

skanych i przeanalizowanych informacji procesu decyzyjnego kierownictwa państwa.

Centrum wypełnia to zadanie poprzez realizację następujących działań:

1. Wspomaganie procesów decyzyjnych w przypadku realnego zagrożenia atakiem

terrorystycznym CAT, niezwłocznie po uzyskaniu wiedzy o możliwym zamachu,

przekazuje wszelkie dane pozwalające na przygotowanie i zabezpieczenie sił i środ-

ków niezbędnych do prawidłowego reagowania kryzysowego m.in. prezydentowi,

prezesowi Rady Ministrów, ministrowi spraw wewnętrznych i administracji oraz

dyrektorowi Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.

2. Koordynację działań operacyjno – rozpoznawczych w zakresie zwalczania terrory-

zmu, realizowaną m.in. poprzez:

• cykliczne lub doraźne narady osób szczebla decyzyjnego, w trakcie których okre-

ślane są zadania do realizacji w ramach rozpoznawanych zagrożeń oraz wytycza-

ne perspektywiczne kierunki i obszary aktywności służb i instytucji państwo-

wych;

• przekazywanie sygnałów o potencjalnych zagrożeniach w celu podejmowania,

na bieżąco, działań zgodnie z algorytmami reagowania w sytuacjach zagrożenia;

• monitoring aktywności organizacji terrorystycznych i ich członków oraz struktur

wspierających działalność fundamentalistów na terenie RP;

• monitoring poziomu bezpieczeństwa obiektów mogących stanowić potencjalne

cele ataku terrorystycznego.

3. Wykonywanie czynności analityczno-informacyjnych w zakresie:

• sporządzania raportów sytuacyjnych – aktualnych, syntetycznych i pełnych in-

formacji dla kierownictwa państwa (prezydenta RP, prezesa Rady Ministrów)

na temat poziomu zagrożenia terrorystycznego kraju oraz działań podejmowanych

przez służby i instytucje państwowe w celu zniwelowania niebezpieczeństw;

• długo – i krótkookresowych prognoz poziomu zagrożenia terrorystycznego Pol-

ski;

• analiz zagrożenia terrorystycznego w innych państwach w kontekście bezpieczeń-

stwa strategicznych interesów RP oraz polskich obywateli;

• udziału w sporządzaniu ocen funkcjonowania systemów ochrony elementów in-

frastruktury krytycznej kraju pod kątem usunięcia ewentualnych nieprawidło-

wości.

4. Udział w opracowywaniu i nowelizacji procedur reagowania kryzysowego na wypa-

dek ataku oraz sporządzanie algorytmów działań przed zamachem.

Centrum Antyterrorystyczne uczestniczy w działaniach mających na celu weryﬁ-

kację skuteczności aktualnie stosowanych schematów postępowania w sytuacjach

kryzysowych oraz wykrywanie i analizę słabych punktów zarządzania kryzyso-

wego przy jednoczesnym wskazaniu potencjalnych strategii i kierunków dalszych

działań.

5. Monitoring radykalnych mediów.

Systematycznie prowadzony monitoring mediów obcojęzycznych, w tym arabskich

i kaukaskich, pozwala na regularne opracowywanie raportów zawierających zesta-

wienie prezentowanych w nich treści, które mogą wskazywać na istnienie zagroże-

nia dla obywateli lub interesów Rzeczypospolitej.

6. Wspomaganie po ewentualnym zamachu terrorystycznym działań służb i instytucji

uczestniczących w ochronie antyterrorystycznej Polski.

Pozyskiwane przez Centrum Antyterrorystyczne ABW sygnały – zarówno pocho-

dzące ze źródeł otwartych, jak i operacyjnych – gromadzone są w specjalistycz-

Makarski Andrzej - Centrum Antyterrorystyczne ABW, Geneza, zasady działania oraz doświadczenia po pierwszym roku funkcjonowania.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: