Spis treści

Strona 11 z 11

Spis treści              1

Wykład nr 1 – 22. X. 2010r.              2

1.Definicje prawa wyznaniowego i prawa kanonicznego.               2

2.Rys historyczny:              3

3.Źródła prawa wyznaniowego:              3

Wykład nr 2 – 29.X.2010r.              3

1.Źródła prawa (FONTES IURIS):              3

2.Hierarchia aktów prawnych (wg. Konstytucji):              3

a)Konstytucja              3

b)Ratyfikowane umowy międzynarodowe:              4

c)Ustawy:              4

d)Rozporządzenia              5

e)Akty prawa miejscowego              5

3.Pomocnicze źródła prawa:              5

1.Doktryna               5

2.Zwyczaj               5

3.Orzecznictwo               5

Wykład nr 3 – 5.XI.2010r.              6

1.Stosunek prawa państwowego do prawa wewnętrznego kościołów i związków wyznaniowych              6

1.Teoria pozaprawnej natury norm prawa wewnętrznego kościołów i zw. wyznaniowych              6

2.Koncepcja ciągłości prawnej              6

3.Koncepcja natury statutowej (w Polsce)              6

4.Teoria recepcji norm prawa wewnętrznego kościołów i zwz wyznaniowych do państwowego systemu prawnego. (w Polsce)              6

Wykład nr 3 – 19.XI.2010r.              6

ZASADY KONSTYTUCYJNE              6

1.Prawo do wolności religijnej w zakresie  indywidualnym:              7

a)Zakres podmiotowy, indywidualny:               7

b)Prawo podmiotowe (pewien uporządkowany zespół uprawnień)              7

c)Ograniczenia              8

Wykład nr 4 – 26.XI.2010r.              8

ZASADY KONSTYTUCYJNE c.d.              8

1.Art. 25 – wolność religijna w znaczeniu instytucjonalnym              8

a)Zasada równouprawnienia:              8

b)Zasada bezstronności Państwa w sprawach światopoglądowych              9

Wykład nr 5 – 03.XII.2010r.              9

1.Konkordat ogólnie:              9

2.Stolica Apostolska               9

Wykład nr 6 – 10.XII.2010r.              10

1.Konkordat w Polsce – wiadomości ogólne              10

2.Co wprowadzał nowego konkordat?              10

3.Małżeństwo konkordatowe              10

Prawo wyznaniowe – wykłady

Wykład nr 1 – 22. X. 2010r.

Prof. Krzysztof Warchałowski

Egzamin:

Przedostanie zajęcia (21 stycznia)

Pisemny, 3 pytania, opisowe

1.              Definicje prawa wyznaniowego i prawa kanonicznego.

Prawo kanoniczne – źródłem prawa kanonicznego jest kościół, prawo kanoniczne jest to prawo wewnętrzne kościoła katolickiego;

Prawo wyznaniowe – źródłem prawa wyznaniowego jest Państwo, zespół norm wydanych przez Państwo na ścieżce legislacyjnej właściwej dla tworzenia prawa w państwie;

Prawo wyznaniowe to zespół norm wydanych przez Państwo regulujących zjawisko religijności w Państwie.

Prawo wyznaniowe to cześć państwowego systemu prawnego, która reguluje prawa i obowiązki jednostki ze względu na wyznanie oraz określa zasady tworzenia i ramy działania kościołów i związków wyznaniowych.

PRAWO WYZNANIOWE

PRAWO KANONICZNE

PRAWO KONKORDATOWE

2.              Rys historyczny:

Konstytucja z 1952 roku mówiła, ze każdy obywatel ma prawo do wolności religii i sumienia, ale nie było to skonkretyzowane w aktach normatywnych.

17 maja 1989 roku wydano pakiet trzech ustaw:

·         Ustawa o gwarancjach sumienia i wyznania w RP.

·         Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego.

·         Ustawa o ubezpieczeniu społecznym osób duchownych.                 

2 kwietnia 1997 roku zmiana konstytucji – zawierającej przepisy dot. prawa wyznaniowego

1998 roku podpisanie konkordatu

15 listopad 1998 roku - nowelizacja KRO, Ustawy o aktach stanu cywilnego – dzień w którym zamknął się spójny system regulacji wyznaniowych

Podręcznik:

·         Krókowski

3.              Źródła prawa wyznaniowego:

·         Brak kodeksu – nie możliwe jest istnienie takiego zbioru ponieważ prawo wyznaniowe ma charakter interdyscyplinarny (Konstytucja, konkordat, ustawy dot. poszczególnych kościołów i związków wyznaniowych oraz wybiórczo z KRO, ustawy o aktach stanu cywilnego)

Wykład nr 2 – 29.X.2010r.

ŹRÓDŁA PRAWA

1.              Źródła prawa (FONTES IURIS):

·         W znaczeniu materialnym – wszystkie czynniki i okoliczności, które przyczyniają się do powstania norm prawnych o określonej treści

·         W znaczeniu formalnym – jest to zhierarchizowany zespół aktów prawnych zawierających odnośne normy i przepisy

2.              Hierarchia aktów prawnych (wg. Konstytucji):

a)                   Konstytucja

·         Najwyższy akt prawa stanowionego w Polsce

·         Art. 53 Konstytucji RP – gwarancja wolności religijnej w znaczeniu indywidualnym; podmiotem jest tu osoba fizyczna, osoba ludzka;

·         Art. 25 Konstytucji RP – gwarancje wolności religijnej w znaczeniu instytucjonalnym; podmiotem są kościoły i związki wyznaniowe; określa relacje miedzy Państwem a kościołami i związkami wyznaniowymi; reguluje relacje Państwo – Kościół;

·         Art. 48 – prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z posiadanymi przekonaniami;

·         Art. 85 ust. 3 – artykuł dający możliwość zwolnienia z zasadniczej służby wojskowej ze względu na przekonania;

·         Preambuła Konstytucji odnosi się do Boga;

b)                  Ratyfikowane umowy międzynarodowe:

·         Możemy podzielić na:

­            Umowy wielostronne (multilateralne) możemy podzielić na:

§         Uniwersalne – dotyczą całej społeczności międzynarodowej, stroną mogą być wszystkie państwa czy podmioty globu; najczęściej powstają pod auspicjami ONZ; Międzynarodowe Prawo Ochrony Praw Człowieka i Konwencje dotyczące ochrony praw człowieka np. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich, Politycznych i kulturalnych z 16 grudnia 1966 r. z Nowego Jorku (art. 18 dot. prawa wolności sumienia, myśli i religii – prawo do wolności religijnej), Polska ratyfikowała tę Konwencję w roku 1977;

§         Regionalne – 3 systemy ochrony praw człowieka:

·         System Rady Europy – Europejska Konwencja o Ochronie Praw człowieka i podstawowych wolności z 4 listopada 1950r. Rzym art. 9 prawo do wolności myśli, sumienia, religii;

·         System KBWE/OBWE

·         System Unii Europejskiej

­            Umowy bilateralne (dwustronne) – Konkordat zawarty miedzy Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską 28 lipca 1993 roku. (ratyfikowany 23 lutego 1998 roku); umowy dobrosąsiedzkie między Polską a krajami ościennymi np. z Litwą;

c)                   Ustawy:

·         Ustawy dotyczące wszystkich kościołów i związków wyznaniowych np. Ustawa z 17 maja 1989r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania w RP

·         Ustawy dotyczące poszczególnych kościołów i związków wyznaniowych np. Ustawa o statucie KUL.

·         Ustawy indywidulane, regulujące status poszczególnych kościołów i związków wyznaniowych:

­            Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego

­            Ustawa o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Autokefaliczny = samorządny)

­            Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko Augsburskiego

­            Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko Reformowanego

­            Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Chrześcijan Baptystów

­            Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko Metodystycznego

­            Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Zielonoświątkowego

­            Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego

­            Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego Mariawitów

­            Ustawa o stosunku Państwa do Starokatolickiego Kościoła Mariawitów

­            Ustawa o stosunku Państwa do Gmin Wyznaniowych Żydowskich

­            Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Polskokatolickiego (Narodowego)

­            Ustawa o stosunku Państwa do Karaimskiego Związku Religijnego (odłam judaizmu)

­            Ustawa o stosunku Państwa do Wschodniego Kościoła Staro Obrzędowego

­            Ustawa o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego

d)                  Rozporządzenia

·         akt wykonawczy do ustawy

·         rozporządzenia wydaje: Prezydent, Prezes Rady Ministrów, Rada...