suma_31.pdf

ŚW. TOMASZ Z AKWINU

SUMA TEOLOGICZNA

Tom 31

SAKRAMENT CHORYCH

(Supl. 29-33)

KAPŁAŃSTWO

(Supl. 34-40)

Przełożył i w objaśnienia zaopatrzył o. Romuald KOSTECKI, OP

„Jak najgoręcej pragniemy, by z każdym dniem wzrastała liczba

ludzi czerpiących z dzieł Tomasza z Akwinu oświatę i naukę;

dotyczy to nie tylko księży i ludzi wielkiej nauki… Wielce też sobie

życzymy, by ze względu na potrzeby Chrześcijaństwa coraz więcej

wydobywano skarbów z jego wskazań. Trzeba więc jego pisma

tłumaczyć i wydawać w jak największej ilości języków. . ."

Papież Jan XXIII, 16 września 1960 (AAS, 25.X.1960)

KATOLICKI OŚRODEK WYDAWNICZY "VEIRITAS" London

ZAWARTOŚĆ TOMU 31

1. Wprowadzenie

2. Traktat SAKRAMENT OSTATNIEGO NAMASZCZENIA (Supl. 29 – 33)

3. Odnośniki do tekstu

4. Objaśnienia tłumacza

5. Traktat SAKRAMENT KAPŁAŃSTWA (Supl. 34—40)

6. Odnośniki do tekstu

7. Objaśnienia tłumacza

SAKRAMENT OSTATNIEGO NAMASZCZENIA

WPROWADZENIE

Traktat o sakramentach posiada ścisłą łączność z traktatem o Chrystusie. Chrystus

jest przyczyną moralną i fizyczną naszej świętości. Wszyscy mogą i powinni czerpać łaskę

od Chrystusa, bo On dla wszystkich łaski wysłużył. Wszyscy mają prawo do łaski

Chrystusowej.

W podwójny sposób można czerpać łaski od Chrystusa: niewidzialny i widzialny.

Pierwszy sposób to kontaktowanie się bezpośrednie z Chrystusem, najpierw przez wiarę,

następnie przez miłość, czyli wiarę ożywioną miłością. Drugi sposób, to sakramenty

święte. Bóg w oddziaływaniu na swe stworzenia stosuje się do ich natury. Natura ludzka

jest duchowo-materialna. Bóg, stosując się do niej w dziele naszego uświęcenia, ustanowił

pewne znaki materialne i udzielił im mocy udzielania łaski. Przy ich pomocy łaska spływa

od Chrystusa do poszczególnych dusz. Te znaki, to sakramenty. Są to jakby przewody

między Chrystusem, Głową ciała mistycznego, a poszczególnymi członkami tegoż ciała.

Chrystus jest źródłem łask. Kto chce się zbawić, musi z tego źródła czerpać. Sakramenty

są specjalnymi środkami i pomocami w czerpaniu życia nadprzyrodzonego z pełni, jaka

jest w Chrystusie. Przydzielając nam łaski wysłużone przez Chrystusa, sakramenty są nie

tylko źródłem naszego życia nadprzyrodzonego, ale także lekarstwem przywracającym

życie nadprzyrodzone oraz gojącym rany spowodowane grzechami. Przez sakramenty Bóg

przychodzi z pomocą ludzkości, leczy skażenia naszego serca i uświęca je.

Jest ich siedem. Wśród nich piąte miejsce zajmuje sakrament, który dotychczas (od

XII wieku) nazywano sakramentem ostatniego namaszczenia, a obecnie — na życzenie

ostatniego Soboru — nazywa się sakramentem chorych. Oto słowa Soboru Wat. II.:

„Ostatnie namaszczenie", które także, i to lepiej, można nazwać „namaszczeniem chorych"

(KL, 73). Nazwa sakrament namaszczenia chorych jest lepsza (zaznaczą Sobór), niż

dotychczasowa nazwa sakrament ostatniego namaszczenia, bo lepiej oddaje treść, czyli

celowość tego sakramentu. Jest on bowiem przeznaczony — uczy Sobór — nie tylko dla

tych, którzy są w ostatecznym niebezpieczeństwie utraty życia, ale w ogóle dla chorych,

niezależnie od tego, jaki jest stopień ich choroby. Z każdą chorobą jest połączone

niebezpieczeństwo śmierci, większe lub mniejsze, zależnie od jej stopnia. Sobór podkreśla

więc, że dla udzielenia tego sakramentu nie należy oczekiwać aż pewnego rodzaju agonii,

ale w każdej chorobie można i trzeba go udzielać. Ma to także łączność ze skutkami tego

sakramentu, o czym tu będzie mowa (z. 30, 2).

Zmiana nazwy ma także znaczenie psychologiczne i ma swoje uzasadnienie w

duszpasterstwie. Wyrażenie „ostatnie namaszczenie", udzielane w stanie choroby ciężkiej,

odstraszało nieraz wiernych od jego przyjęcia; byli bowiem przekonani, że po otrzymaniu

go muszą umrzeć. Nieraz z tego powodu zwlekano z udzielaniem go, i to sprawiało, że

chorzy umierali bez otrzymania tego sakramentu. Obecne wyrażenie podane przez Sobór

nie budzi tej obawy. W bardzo wielu wypadkach będzie ono faktycznie ostatnim, lecz

przyjmujący go nie będzie przekonany, że po jego przyjęciu musi umrzeć.

Z szacunku dla wielkiej powagi dzieła w tłumaczeniu naszym nie zmieniamy

jednak nazwy tego sakramentu. Pisać będziemy nadal „Ostatnie namaszczenie". Tak jak

ono zostało nazwane, gdy dzieło powstawało pod piórem św. Tomasza.

Traktat o sakramencie namaszczenia, mający nazwę u św. Tomasza „sakrament ostatniego

namaszczenia", jest zawarty w tej części sumy teologicznej św. Tomasza, która ma nazwę

— Supplementum.

Doktor Anielski nie dokończył swego największego dzieła, jakim jest jego Summa

Theologica. Przerwał je na 90 zagadnieniu III części. Omawiał w nim sakrament pokuty.

Dalszy ciąg traktatu o tym sakramencie oraz nauka św. Tomasza o sakramentach

kapłaństwa, małżeństwa i o rzeczach ostatecznych, zostały zaczerpnięte z Komentarza do

Sentencji Piotra Lombarda. Dzieła z pierwszych lat pracy naukowej św. Tomasza.

Uporządkowany na wzór Sumy Teologicznej traktat o namaszczeniu chorych

zawarty jest w IV księdze (Distinctio 23) Komentarza do Sentencji Piotra Lombarda.

Tłumacz

W tekście, a zwłaszcza w odnośnikach, w odniesieniu do Sumy Teol., św. Tomasza

użyto daleko idących skrótów; tych Objaśnienie znajduje się w tomie 27 na stronie 241.

Przed rozpoczęciem czytania niniejszego tomu dobrze będzie zapoznać się z

pojęciem sakramentu w ogólności. Św. Tomasz wyjaśnia to w 3. 60, lnn., t. 27, str. 9nn.

(Red.)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: