Bo�ena Budzi�ska MATOWE OKNO LETNIE CHOROBY Tabliczka wisia�a na drzwiach domu od kilku godzin. Ciotka Maria, bardziej ni� ja podekscytowana, raz po raz otwiera�a drzwi, niby to wygl�daj�c listonosza, kt�ry mia� przynie�� emerytur�, ale ja wiedzia�em, �e nawet listu od by�ego narzeczonego nie oczekuje tak niecierpliwie, jak pierwszych pacjent�w. Zesz�a si� z nim ponownie na tydzie� po pi��dziesi�ciu latach roz��ki i teraz, powr�ciwszy ju� z kr�tkich wakacji na wysp�, gdzie osiedli� si� dawno temu, Kamilo pisywa� nad podziw regularnie, kaligrafuj�c nasz adres najpi�kniejszym pismem, jakie widzia�em. Ale na mojej tabliczce tak�e widnia�y kszta�tne litery, czarne na z�otym tle, m�j to by� pomys�, �eby drzwi gabinetu prezentowa�y si� inaczej ni� u wszystkich innych lekarzy. Chcia�em przyci�gn�� pacjent�w wyszukanym wystrojem, nim zdob�d� do�wiadczenie, s�aw� i b�d� m�g� pobiera� te bajecznie wysokie honoraria, o kt�rych marzy�a ciotka Maria. I ja te�, cho� bardziej zale�a�o mi wtedy na opinii, tyle pracy w�o�y�em w zdobycie dyplomu, wi�c teraz trzeba by nacieszy� si� mo�liwo�ci� korzystania z uprawnie�, m�wi�em sobie i nawet gdy zamkn��em oczy, widzia�em pulsuj�cy czarno napis: DOKTOR MAC VIRY SPECJALISTA CHOR�B LETNICH U�y�em oczywi�cie pseudonimu, �aden letniarz nie odwa�y�by si� wyst�powa� pod w�asnym nazwiskiem; rodziny beznadziejnych przypadk�w os�awi�yby go przed opini� publiczn�, si��, kt�rej tak ba� si� ojciec, wprawdzie tylko specjalista chor�b zimowych. Rycerz Angin, jak go nazywano w mie�cie, ale co� mi z tych obaw pozosta�o, mimo �e nie zatrudni�em nawet ochroniarza, tylko w rejestracji ciotk� Mari�. Mia�a na pocz�tek zast�powa� tak�e piel�gniark�, p�ki nie uzbieram funduszy na zatrudnienie jakiej� cipki, tak m�wi�a, lecz ja wiedzia�em, �e Marii sprawia przyjemno�� asystowanie mi przy pracy. Lubi�a mnie od dnia mych czternastych urodzin, kiedy na rodzinnym zebraniu zosta�em przyj�ty do grona doros�ych m�czyzn. Z tej okazji wydano przyj�cie w ogrodzie, sta�em przy wielkim stole i przyjmowa�em prezenty, w wi�kszo�ci pieni�dze albo czeki, to tym darom zawdzi�czam, �e mog�em rozpocz�� studia. Pewnie teraz b�d� musia� leczy� rodzin� cioci Wiesi za darmo, pomy�la�em, ale� si� oni rozplenili, ze trzydzie�ci os�b, nie znam wszystkich nawet z imienia. Natychmiast przysz�o mi jednak do g�owy, jak uchroni� si� przed bankructwem: porad� dam za darmo, nie wpisuj�c jej do ksi��ki, a za leki i recepty niech p�ac�, nie b�d� dok�ada� do interesu, niech tylko spr�buj� szemra�. Mama uwa�a, �e nierozs�dnie wybra�em specjalno��. Letniarstwo skazuje mnie na praktyk� w rodzinnym okr�gu, poza kt�rym nie wyst�puj� �moje ukochane� gor�ce choroby. Gdybym zosta� na przyk�ad pediatr�, m�g�bym wyjecha� z miasta w wielki �wiat, a tak zawsze pozostan� prowincjuszem, ka�dy m�j krok i gest b�dzie tematem publicznych rozm�w. Jako najlepszy specjalista chor�b letnich musz� si� z tym liczy� i wiedzie�, �e tylko sam sobie b�d� winien, je�eli nie zrobi� kariery naukowej. Oj, Mamo! Chcia�em nieraz powiedzie� kochanej rodzicielce, jak to ja uwielbiam zajmowa� si� teori�, formu�owa� przedziwnie brzmi�ce hipotezy. Ale ona chcia�aby widzie� moje artyku�y w fachowych periodykach, a ksi��ki oprawione w pe�n� zwierz�cej powagi br�zow� sk�r� na oszklonych p�kach w gabinetach ordynator�w klinik. Jak�e czu�bym si�, siedz�c na takiej p�ce, sam m�g�bym w tym miejscu zapa�� na jak�� letni� chorob� i kto by mi wtedy pom�g�? Jeden z pata�ach�w, do kt�rych prowadzono s�siadk� nieboszczk�, nie dowiedzieli- �my si� wtedy, na co w ko�cu umar�a, a ima�y si� jej letnie infekcje, �e strach o tym pomy�le�, wi�c ojciec wywnioskowa�, �e z�apa�a kt�r�� z tych obrzydliwych letnich zaka�no�ci, chroni� mnie i siostr� przed tym paskudztwem, cho� mia� prawo praktykowa� tylko zim�, za� latem powinien zapada� w sen sezonowy, jak to czyni wielu aktywnych zawodowo uzdrowicieli przez du�� cz�� urlopu. Nie znaj�cy ich trudu zazdroszcz�, �e doktor pracuje zaledwie czwart� cz�� roku, a inni m�cz� si� przez ca�e sze�� miesi�cy, pozosta�e natomiast sp�dza na urlopie albo w pokojach sn�w, nie ka�dego na nie sta�, ale jak tu wyt�umaczy� prostactwu t� konieczno�� biernego odpoczynku, oczyszczenia oddechu z zarazk�w, z�o�liwych drobin piasku, tak, one naprawd� s� utrapieniem naszego okr�gu, powoduj� latem tyle chor�b p�uc, a jesieni� i wiosn�, kiedy nie jest ju� tak gor�co, by trzeba koniecznie ubiera� buty, chroni�c stopy przed rozpalonym brukiem, ludzie ulegaj� pokusie chodzenia boso i potem nie mog� ju� wyzwoli� n�g z naturalnych kajdan, pot i ciep�o cz�owieka kusz� piasek, kt�ry syci si� cia�em i staje si� nim r�wnocze�nie. Ilu to podczas praktyk widzia�em takich ludzi z piasku! Na ci�kich kamiennych �o�ach oddzia�u dla chorych na piasecznic� pulsowali ziarenkami, a te ponownie opada�y na swe ofiary, nie trac�c ani na chwil� kontroli nad przemian�. I najbardziej dziwi�o mnie to, i� owe osypuj�ce si� pos�gi chwilami odzyskiwa�y mo�liwo�� ruchu, wstawa�y i po�yskuj�c z�ocistymi twarzami, pokornie odbiera�y talerze z zup�, cho� obiad nie by� im ju� do niczego potrzebny. Ale co mi tam pory przej�ciowe! Pozostan� wy��cznie przy jednej, ojciec pope�ni� b��d, starczy na jaki� czas omy�ek w naszej rodzinie. I zap�aci� najwy�sz� cen� za ca�oroczne czuwanie. Przy nas. Przy swoich najbli�szych. Ciotka Maria i o tym pami�ta, ciotka Maria umie korzysta� ze zdolno�ci swego umys�u. Oto ustawia w kolejce pierwszych moich pacjent�w, grupuj�c ich wed�ug wst�pnej diagnozy. Z poczekalni dobiegaj� odg�osy zniecierpliwienia. Inny mo�e by si� przej��, ale nie ja! Pali�em cygaro i popija�em wytrawny wermut, zalecany lekarzom jako najlepszy �rodek profilaktyczny przeciwko zaka�nym oddechom pacjent�w. Cygaro nale�a�o oczywi�cie do tych najmocniejszych, z dodatkiem sproszkowanej skorupy orzecha maio, kt�rym straszy si� u nas dzieci. Owoc ten ma �ywi� si� jadem �mij, wabi�c je ci�g�ymi zmianami kszta�tu jak ptaki-zabawki z ba�ni o kapry�nym biskupi�tku. Ca�e moje pokolenie za�miewa�o si� z tej historii opowiadanej przy ogniskach, kt�re mimo zakaz�w palili�my w lesie podczas wagar�w, najcz�ciej uciekali�my zreszt� z lekcji religii. A potem kolejny rz�d zakaza� ksi�om pouczaj�cych, wielce moralnych przem�w i nie wiedzieli�my ju�, co dobre a co z�e, mo�e wcale nie chcieli�my tego odr�nia�, tylko tak sobie siedzie�, wpatruj�c si� w ogie�, przepowiednia g�osi bowiem, �e pewnego razu lato si� nie sko�czy, tylko z dnia na dzie� b�dzie coraz gor�cej, a ludzie sp�on�, zapalaj�c si� jeden od drugiego. I chyba gdy us�ysza�em t� gro�b� po raz pierwszy, zapragn��em przeciwstawi� moje skromne umiej�tno�ci ogniowi po�udniowego s�o�ca, wszak�e lekarze b�d� najbardziej potrzebni owej krytycznej chwili, od nich dowiedz� si� mieszka�cy naszego zak�tka, jak si� och�odzi�, ujarzmi� rytm krwi, aby przetrwa� nast�pny dzie�. I p�ki tylko gwiazdy nie przestan� si� obraca�, kieruj�c ku nam przez p� dnia sw� ch�odn� stron�, medycyna b�dzie mia�a szans� ocali� najsilniejszych b�d� posiadaj�cych pot�ne agregaty ch�odnicze. My�l�c o tym, z dum� spojrza�em na kabin� lodow� w moim gabinecie. W krytycznej sytuacji mog�o zmie�ci� si� w niej dziesi�� os�b! St�oczonych jak �ledzie w puszce, to prawda, ale za to pewnych, �e przetrwaj� po�udnie. I cudnie do siebie przymarzaj�cych... Cygaro wypali�o si� dok�adnie o dziewi�tej. Postanowi�em rozpocz�� prac�. Gdzie� wewn�trz siebie s�ysza�em jeszcze tajemny �piew maio, kt�ry poznaj� tylko szczerze oddani orzechowi, kiedy zadzwoni� telefon. O�rodek epidemiologiczny! Kazano mi przedsi�wzi�� szczeg�lne �rodki ostro�no�ci, poniewa� rozpoczyna�a si� w�a�nie epidemia z�o�liwych przezi�bie� w�dk�. Po od�o�eniu s�uchawki gwizdn��em na palcach i zn�w nala�em sobie zielon- kawego wermutu, nie by� to nawet drink, szklank� do po�owy wype�nia�y du�e kostki lodu. Prawie woda. Ale jaka! Sterylna, oczyszczona przez mikrofale nowoczesnej kostkarki, pachn�ca zio�ami i owocowym ekstraktem, prawdziwy nap�j bezpiecze�stwa. Zapali�em nad drzwiami zielone �wiat�o i powoli zacz�y wpe�za� chwiejnym krokiem, pojedynczo i ma�ymi grupkami, ofiary zaka�onej w�dki. Zna�em przebieg tej choroby z wyk�ad�w, wiedzia�em wi�c, �e prze�yje tylko jedna na dziesi�� dotkni�tych tym nieszcz�ciem os�b. A w og�le jak latem mo�na pi� w�dk�, skoro mno�� si� w niej monsteria, mikroby wyj�tkowo perfidne; potrafi� zagnie�dzi� si� w oczach i powodowa� sw�dzenie nie do wytrzymania, cz�owiek trze powieki, dop�ki nie wyp�ynie spod nich galaretowata ma�; niekt�rzy fachowcy zw� te objawy oczotokiem. Epidemia pozostawia na utrzymaniu w�adz miejskich zazwyczaj kilkuset �lepc�w, szcz�ciem nie wybucha co roku. Wolno im chodzi� tylko specjalnie oznakowanymi ulicami, aby nie powodowali wypadk�w. Stawia�em diagnozy seryjnie, nie by�o po co bada� tych trup�w; us�yszawszy wyrok, k�aniali si� grzecznie i szli do okienka zap�aci� oraz odebra� recept� na jedyny lek przeciw tej chorobie � nalewk� z kwiat�w dopiero co zakwitaj�cej cytryny. Podejrzewam, �e jego skuteczno�� zale�y od tego, czy p�atki oberwano we w�a�ciwym momencie, dlatego chorzy nie maj� r�wnych szans � jeden dostanie genialnie przyrz�dzon� ampu�k�, inny zwyczajny kwiatowy soczek. Jakby tu rozpozna�, kt�re szkie�ko zawiera substancj� daj�c� nadziej�? Gdybym znalaz� spos�b eliminacji nie dzia�aj�cych ekstrakt�w, zosta�bym najbogatszym lekarzem w okr�gu. Co tam lekarzem! Krezusem, kt�ry nie musia�by gna� do pracy starej ciotki i przyjmowa� setek dzieci chorych na katar morski. Na szcz�cie ta uporczywa i przewlek�a choroba a� w pi��dziesi�ciu procentach przypadk�w daje si� wyleczy�. Zalecane jest p�ukanie nosa gor�c� wod� z pieprzem oraz wdychanie tarsu, narkotyku z kory bananowca. Dzi...
Jagusia_17