Realizm duchowy i ontologiczny magii.pdf
(
145 KB
)
Pobierz
http://www.mateusz.pl/goscie/wdrodze/nr383/05-wdr.htm
W drodze, nr 7 (383) 2005
Page 1 of 13
ALEKSANDER POSACKI SI
Realizm duchowy i ontologiczny magii
1. Ontologia wolno
Ļ
ci: zwi
Ģ
zek magii z wol
Ģ
i wolno
Ļ
ci
Ģ
1.1. Redukcjonizm ontologiczny
Definicja ducha, którego zawsze nale
Ň
y postawi
ę
na pierwszym miejscu — zale
Ň
y od
ontologii. Dla wielu s
Ģ
to synonimy, ale duchowo
Ļę
jest dla mnie ontologi
Ģ
wy
Ň
szego
rz
ħ
du, bardziej pierwotn
Ģ
. Ontologia jednak definiuje rodzaj czy natur
ħ
duchowo
Ļ
ci,
o której w etnologii, socjologii czy psychologii religii mówi si
ħ
raczej w sposób opisowy,
ogólnikowy i niejasny.
Zacznijmy wi
ħ
c od ontologii, która w jakim
Ļ
sensie konstytuuje duchowo
Ļę
czy
pneumatologi
ħ
jako rzeczywisto
Ļę
mniej uchwytn
Ģ
. Wiemy,
Ň
e ontologia jest to nauka
o bycie, a wi
ħ
c o rzeczywisto
Ļ
ciach duchowych i materialnych nie tylko realnych, ale
i — w sensie intelektualnym — mo
Ň
liwych
1
Ontologia jest ró
Ň
nie opisywana w wielu
ró
Ň
nych teoriach metafizycznych.
We współczesnych koncepcjach nauki dominuje fenomenalizm i empiryzm, który
rzekomo milczy lub zawiesza s
Ģ
d nad ontologiczn
Ģ
istot
Ģ
czy przyczyn
Ģ
badanych
fenomenów, ale w rzeczywisto
Ļ
ci zbyt cz
ħ
sto uprawia rodzaj nihilizmu, odnosz
Ģ
c si
ħ
do
rzeczywisto
Ļ
ci ontologicznej poprzez jej ukryt
Ģ
negacj
ħ
. Wła
Ļ
nie dlatego terminem
nihilizm okre
Ļ
la Victor Frankl postpozytywistyczn
Ģ
wizj
ħ
Ļ
wiata, której koncepcja nauki
tr
Ģ
ci zreszt
Ģ
dzisiaj myszk
Ģ
, tak
Ň
e z tego powodu,
Ň
e propaguje przestarzał
Ģ
form
ħ
materializmu jako jedyn
Ģ
form
ħ
bytu
2
Chodzi tu w istocie o redukcjonizm ontologiczny, zamiast — jedynie uprawnionego dla
nauki — redukcjonizmu metodologicznego
3
Uniemo
Ň
liwia on „obiektywne” czy
„adekwatne” uj
ħ
cie tematu magii, co uwyra
Ņ
nimy zwłaszcza na ko
ı
cu artykułu.
1.2. Istot
Ģ
magii jest wola
Bezstronna fenomenologia zjawiska magii i jej przejawów — starych i nowych —
(zwłaszcza obecnych w kulturze zachodniej, np. u Aleistera Crowleya) ukazuje jasno,
Ň
e
istot
Ģ
magii jest do
Ļ
wiadczenie woli
4
Jest ona zwi
Ģ
zana
Ļ
ci
Ļ
le z wyobra
Ņ
ni
Ģ
,
obrazowaniem (np. wizualizacj
Ģ
), st
Ģ
d mówi si
ħ
czasem w kontek
Ļ
cie zjawisk
magicznych o „paradygmacie wyobra
Ņ
ni” (J. Prokopiuk), jakby pomniejszaj
Ģ
c znaczenie
woli
5
Tymczasem to wyobra
Ņ
nia i jej znaczenie zale
ŇĢ
od woli. Dlatego j
ħ
zyk magii posługuje
si
ħ
symbolem, znakiem czy mitem, wyra
Ň
aj
Ģ
c si
ħ
w rytuale, co okre
Ļ
la dobrze poj
ħ
cie
http://www.mateusz.pl/goscie/wdrodze/nr383/05-wdr.htm
2008-02-29
W drodze, nr 7 (383) 2005
Page 2 of 13
inicjacji, tak wa
Ň
ne dla tradycji ezoterycznej w ogóle. Istot
Ģ
inicjacji jest z kolei — jak to
trafnie ujmuje Mircea Eliade — radykalna przemiana ontologiczna czy egzystencjalna,
która wła
Ļ
nie z tej racji musi dotyczy
ę
tak
Ň
e woli jako centrum osobowego, czego
obrazem jest temat inicjacyjnej
Ļ
mierci i narodzenia na nowo
6
Istotn
Ģ
cech
Ģ
magii jest wi
ħ
c woluntaryzm, co potwierdzaj
Ģ
badania nad współczesnym
ruchami magicznymi przeprowadzone np. przez wybitnego socjologa religii Massimo
Introvigne
7
Wi
ħ
cej, chodzi tu o swoist
Ģ
„wol
ħ
mocy” (jej znaczenie w antropologii
przeczuł Nietzsche), która manifestuje si
ħ
w estetycznym, a zarazem kryptorytualnym
ta
ı
cu na grobie zabitego — transcendentnego i osobowego — Boga, co zacz
ħ
ło si
ħ
w renesansie, tak otwartym wła
Ļ
nie na magi
ħ
. „Wola mocy” realizuje si
ħ
bowiem
w zuchwałym
Ļ
nie o zabiciu takiego wła
Ļ
nie Boga i zaj
ħ
ciu Jego miejsca
8
Dlatego tak wa
Ň
na jest ocena statusu woli w sensie ontologicznym.
1.3. Wolna wola otwarta na transcendencj
ħ
Istniej
Ģ
ró
Ň
ne koncepcje ontologii i metafizyki, które po krytyce Kanta nie tylko nie
umarły, ale maj
Ģ
si
ħ
dobrze. Zwłaszcza
Ň
e Kant pomimo krytyki metafizyki czy ontologii
przedmiotowej ma zasługi w budowaniu ontologii personalistycznej koncepcji osoby,
a
Ļ
ci
Ļ
lej mówi
Ģ
c tego, co nazwałbym ontologi
Ģ
subiektu czy metafizyk
Ģ
podmiotu.
Ontologi
ħ
osoby, a zarazem jej duchowo
Ļę
konstytuuje z kolei wła
Ļ
nie ontologia woli
i wolno
Ļ
ci czy te
Ň
ontologia wolnej lub nie–wolnej woli, zawsze b
ħ
d
Ģ
cej jednak w relacji
do transcendencji, czy si
ħ
to dostrzega czy te
Ň
nie
9
Temat wolno
Ļ
ci maj
Ģ
cej zawsze odniesienie do transcendencji wprowadzaj
Ģ
w obszar
my
Ļ
li europejskiej — w ostrej polemice z poga
ı
stwem — dopiero
Ļ
w. Paweł i
Ļ
w.
Augustyn (jak tego dowodzi Hannah Arendt)
10
. Ci wielcy my
Ļ
liciele, ale te
Ň
ludzie
do
Ļ
wiadczenia i mistycy, wierzyli w bezpo
Ļ
redni
Ģ
relacj
ħ
z Bogiem transcendentnym
i osobowym. W ich koncepcjach i opisach rzeczywisto
Ļ
ci chodzi przede wszystkim
o personalizm doskonały czy — mówi
Ģ
c j
ħ
zykiem Jacquesa Maritaina — „humanizm
integralny”, którego podstawowym warunkiem jest wła
Ļ
nie wolno
Ļę
otwarta na
transcendencj
ħ
.
Studia nad histori
Ģ
idei wskazuj
Ģ
dobitnie na fakt,
Ň
e jedynie tradycja
judeochrze
Ļ
cija
ı
ska proklamuje wyra
Ņ
nie wolno
Ļę
woli, otwartej na transcendencj
ħ
w przeciwie
ı
stwie do tradycji poga
ı
skiej. Dotyczy to nawet szacownej tradycji greckiej,
w której na gruncie antropologii preferowano immanentystyczny fatalizm wraz
z rozmaitymi teoriami kosmicznego fatum i przeznaczenia. Opisywała to do
Ļ
wiadczenie
sugestywnie tragedia grecka, zbli
Ň
aj
Ģ
c si
ħ
do monistycznej wizji
Ļ
wiata
11
. W praktyce
duchowej musiało to prowadzi
ę
do mediumizmu czy kwietyzmu, przypominaj
Ģ
cych
szama
ı
skie techniki pseudoekstazy (do których ju
Ň
porównywano greckie
do
Ļ
wiadczenia), czyli do
Ļ
wiadcze
ı
charakterystycznych dla magii, spirytyzmu czy
wszelkiej fałszywej mistyki
12
.
Tak
Ģ
kosmocentryczn
Ģ
wizj
ħ
Ļ
wiata, charakterystyczn
Ģ
dla ka
Ň
dego poga
ı
stwa
i neopoga
ı
stwa, cechuje wi
ħ
c programowa „dogmatyzacja immanencji” czy te
Ň
nawet
ustrukturalizowane „zamkni
ħ
cie na transcendencj
ħ
”. Takie działanie jednak
Ň
e — co jest
wa
Ň
ne — pozostaje te
Ň
w jakim
Ļ
stosunku do owej transcendencji i dlatego nie mo
Ň
e
pozostawa
ę
bez negatywnych i niebezpiecznych konsekwencji dla — poj
ħ
tej
nieredukcyjnie w tak rozumianym sensie ontologicznym — osoby ludzkiej.
http://www.mateusz.pl/goscie/wdrodze/nr383/05-wdr.htm
2008-02-29
W drodze, nr 7 (383) 2005
Page 3 of 13
Nieredukcyjna i otwarta ontologia człowieka jest wi
ħ
c najbardziej mo
Ň
liwa w kontek
Ļ
cie
tradycji judeochrze
Ļ
cija
ı
skiej oraz filozofii, która z tych matryc wyrasta i ma cz
ħ
sto
ambicj
ħ
stworzenia własnej metafizyki.
1.4. Próby nowej ontologii i metafizyki
Temat filozofii mistyki, który zawierałby w sobie immanentnie pewn
Ģ
filozofi
ħ
magii,
podj
ħ
ła w sposób szczególny my
Ļ
l rosyjska w formie „antropologii
Bogoczłowiecze
ı
stwa” — z Władimirem Sołowjowem i Nikołajem Bierdiajewem na
czele — która reinterpretuje w tym kluczu cał
Ģ
tradycj
ħ
filozofii europejskiej
13
Chodzi
tu te
Ň
o temat do
Ļ
wiadczenia wewn
ħ
trznego, zaniedbany czy zmarginalizowany w my
Ļ
li
zachodniej, który przekraczałby zarówno hegemoni
ħ
racjonalizmu, jak i empiryzmu.
Z tego punktu widzenia nurty podmiotowe, egzystencjalne, intuicjonistyczne
i woluntarystyczne przeczuwały now
Ģ
metafizyk
ħ
, któr
Ģ
mo
Ň
na i nale
Ň
y próbowa
ę
budowa
ę
po Kancie
14
.
Metafizyka taka byłaby bli
Ň
sza mistyce i temu, co byłoby jej prawie symetrycznym
przeciwie
ı
stwem w rozmaitych punktach, czyli magii. Badania etnologiczne
potwierdzaj
Ģ
egoistyczny, samotniczy, woluntarystyczny, nieosobowy, monistyczno–
holistyczny, utylitarny i manipulatywny charakter magii, zwanej z tej racji „manipulacj
Ģ
sacrum”, co ma profaniczny charakter
15
. Te charakterystyki tak opisanego
do
Ļ
wiadczenia magicznego przeczuwała jednak ka
Ň
da filozofia zorientowana na
personalizm i mogła opracowa
ę
te intuicje w sposób bardziej uniwersalny. Tym bardziej,
Ň
e istniały wzajemne inspiracje etnologii i filozofii, co współcze
Ļ
nie wida
ę
u Jacka
Derridy, inspiruj
Ģ
cego si
ħ
twórczo
Ļ
ci
Ģ
Claude’a Levi–Straussa
16
.
Jedn
Ģ
z nowych filozofii personalistycznych jest filozofia dialogu, np. w wydaniu
Martina Bubera czy Emmanuela Levinasa, w której etyka jako metafizyka rzuca
Ļ
wiatło
na wspomniany ju
Ň
„egoizm ontologiczny” magii
17
. Filozofia dialogu mówi o miło
Ļ
ci,
której warunkiem jest wolno
Ļę
. Do
Ļ
wiadczenie religijne jest nie tylko ró
Ň
ne od magii, ale
nawet mu przeciwstawne. My
Ļ
liciel
Ň
ydowski Martin Buber opisuje t
ħ
ró
Ň
nic
ħ
ontologiczn
Ģ
w j
ħ
zyku swojej filozofii dialogu, w dziele
Ja i Ty
, cho
ę
nie odnosi si
ħ
bezpo
Ļ
rednio do poj
ħ
cia magii. Pisze on: „Podstawowe słowo Ja–Ty mo
Ň
na powiedzie
ę
tylko cał
Ģ
istot
Ģ
. Podstawowe słowo Ja–Ono nigdy nie mo
Ň
na powiedzie
ę
cał
Ģ
istot
Ģ
”
18
.
Ja–Ty jest wi
ħ
c zupełnie przeciwstawne relacji Ja–Ono
19
.
Chodzi tu wi
ħ
c o jakie
Ļ
„albo–albo”, co odnajdujemy tak
Ň
e — poprzez niezliczone
badania etnologiczne — w samej naturze inicjacji. St
Ģ
d mo
Ň
emy mówi
ę
o inicjacji
i kontrinicjacji
20
.
1.5. Nieograniczona moc wolnego wyboru
W nieco innym kluczu za tematyk
Ģ
radykalnej ró
Ň
nicy ontologicznej poprzez
egzystencjalny wybór opowiada si
ħ
mo
Ň
e filozofia egzystencji S
Ĺ
rena Kierkegaarda
i Fiodora Dostojewskiego tak
Ň
e oparta na decyzji albo– –albo, która jest w istocie
filozofi
Ģ
ducha, porzucon
Ģ
jednak przez — wpływowych w naszej kulturze —
propagatorów nihilizmu: Fryderyka Nietzschego i Martina Heideggera. Zarówno
Kierkegaard, jak i Dostojewski zrozumieli przera
Ň
aj
Ģ
c
Ģ
wag
ħ
wolno
Ļ
ci wyboru
21
.
Wybór egzystencjalny ma jednak charakter ontologiczny i ontogenetyczny, pierwotny
http://www.mateusz.pl/goscie/wdrodze/nr383/05-wdr.htm
2008-02-29
W drodze, nr 7 (383) 2005
Page 4 of 13
i fundamentalny. St
Ģ
d mo
Ň
na mówi
ę
o nieograniczonej mocy wolnego wyboru, nawet
u istot stworzonych
22
. Zło jest istotow
Ģ
mo
Ň
liwo
Ļ
ci
Ģ
ludzkiej wolno
Ļ
ci.
Wypływa st
Ģ
d dramatyczny, a ostatecznie tragiczny wymiar tej rzeczywisto
Ļ
ci — otchła
ı
wolno
Ļ
ci, co przekonywaj
Ģ
co opisał zwłaszcza Dostojewski
23
. Brak wyboru jest te
Ň
wyborem i wpisuje si
ħ
w pole ontologii. Osłabienie znaczenia egzystencjalnego wyboru
jest ju
Ň
okre
Ļ
lon
Ģ
postaw
Ģ
filozoficzn
Ģ
, któr
Ģ
z kolei Kierkegaard, chrze
Ļ
cija
ı
ski filozof
wolno
Ļ
ci opisał w „stadium estetycznym”, w swoim dziele
Albo–Albo
. Dodam ju
Ň
w tym
momencie,
Ň
e taki zabieg odrzucenia wyboru — z punktu widzenia objawienia
chrze
Ļ
cija
ı
skiego — oznacza niemił
Ģ
Bogu, „apokaliptyczn
Ģ
letnio
Ļę
”, co analizował
egzystencjalnie wła
Ļ
nie Dostojewski w powie
Ļ
ci
Biesy
, na przykładzie osoby
Stawrogina
24
.
1.6. Znaczenie ontologii woli i wolno
Ļ
ci
Dlatego wła
Ļ
nie status ontologiczny woli i wolno
Ļ
ci (Paweł, Augustyn) b
ħ
dzie równie
Ň
okre
Ļ
la
ę
ontologiczny status mistyki i magii. W tym tak
Ň
e b
ħ
dzie os
Ģ
dza
ę
realizm
Ļ
wiata
symbolicznego, który odzwierciedla epistemologicznie ontologi
ħ
tych duchowych
do
Ļ
wiadcze
ı
— mo
Ň
na wtedy mówi
ę
o tzw. symbolu realistycznym. Mimo
Ň
e my
Ļ
l
nowo
Ň
ytna dowarto
Ļ
ciowała problematyk
ħ
woli, to jednak wolno
Ļę
woli była odrzucana
przez prawie cał
Ģ
racjonalistyczn
Ģ
filozofi
ħ
oraz empiryczn
Ģ
nauk
ħ
25
Dlatego ani
filozofia, ani nauka nie miały kryteriów, by oceni
ę
wła
Ļ
ciwie, tj. nieredukcyjnie magi
ħ
nawet po prostu jako zjawisko woluntarystyczne.
Magi
ħ
oceniano głównie w relacji do
Ļ
wiatła poznania poj
ħ
ciowego, a nie do
Ļ
wiadczenia
woli, wyra
Ň
anego w symbolice, którego znaczenie poznawcze i ontologiczne
pomniejszano. Oceniano je bowiem głównie w kluczu epistemologii, która zreszt
Ģ
odrzucała poznawczy i realistyczny sens obrazu czy symbolu, a nie ontologii. Dlatego
uto
Ň
samiono j
Ģ
na dobre z poj
ħ
ciem irracjonalizmu i przes
Ģ
du.
To wszystko sprzyjało w posto
Ļ
wieceniowej kulturze subiektywizacji i relatywizacji
zjawiska magii. W nast
ħ
pstwie za
Ļ
jej lekcewa
Ň
eniu, co przypiecz
ħ
tował jednostronny
postpozytywistyczny psychologizm i socjologizm w uj
ħ
ciu zjawiska magii.
Dzi
Ļ
jednak na szcz
ħĻ
cie w najnowszych osi
Ģ
gni
ħ
ciach nauki zwraca si
ħ
coraz wi
ħ
ksz
Ģ
uwag
ħ
na ró
Ň
nic
ħ
mi
ħ
dzy do
Ļ
wiadczeniem religijnym i magicznym, które jest czym
Ļ
pierwotniejszym od samej religii czy magii
26
Nale
Ň
y tu zwróci
ę
uwag
ħ
na trafne
rozró
Ň
nienie Kena Wilbera z jego do
Ļ
wiadczeniami
„transpersonalnymi” (odpowiadaj
Ģ
cymi religii czy mistyce)
i „prepersonalnymi” (odpowiadaj
Ģ
cymi magii, okultyzmowi czy mediumizmowi)
27
.
Tymczasem w
Ļ
wietle nieredukcyjnej ontologii woli otwartej na transcendencj
ħ
nale
Ň
ałoby bardziej mówi
ę
o „nadracjonalizmie”, zarówno mistyki, jak i przeciwstawnej
jej magii, nawet je
Ļ
li zało
Ň
ymy,
Ň
e mistyka dotyczy transcendencji (lub transcendencji
w immanencji), a magia dotyczy tylko immanencji i dlatego jest przeciwie
ı
stwem
mistyki
28
. Bior
Ģ
c bowiem pod uwag
ħ
powy
Ň
sze zało
Ň
enia, magia jako zjawisko
nadracjonalne czy transracjonalne dotyka transcendencji po
Ļ
rednio, wła
Ļ
nie dlatego
Ň
e
ow
Ģ
transcendencj
ħ
odrzuca, dogmatyzuj
Ģ
c immanencj
ħ
.
Tertium non datur
.
Sprzyja temu
Ļ
wiatopogl
Ģ
d magii.
http://www.mateusz.pl/goscie/wdrodze/nr383/05-wdr.htm
2008-02-29
W drodze, nr 7 (383) 2005
Page 5 of 13
1.7.
ĺ
wiatopogl
Ģ
d magii
Mówi
Ģ
c o teoretycznej stronie magii, mam wi
ħ
c na my
Ļ
li z jednej strony problem
„
Ļ
wiatopogl
Ģ
du”, a z drugiej „kultu” ukrywaj
Ģ
cego si
ħ
cz
ħ
sto za tzw. teori
Ģ
, w której
łonie wzrasta czy z której wyrasta praktyka magiczna. Te dwa aspekty rozró
Ň
nienia
Ļ
wiatopogl
Ģ
du i kultu s
Ģ
bardzo wa
Ň
ne. Zwykle magi
ħ
kojarzy si
ħ
tylko ze
Ļ
wiatopogl
Ģ
dem, ideologi
Ģ
(u
Ň
ywamy słowa „ideologia” jako pewnego skrótu
my
Ļ
lowego), esencjaln
Ģ
konstrukcj
Ģ
czy pewn
Ģ
postaw
Ģ
poznawcz
Ģ
, o czym
zadecydowały wspomniane schematy my
Ļ
lowe obecne w naszej kulturze. Tymczasem
w tych teoriach cz
ħ
sto ukryty jest egzystencjalnie poj
ħ
ty moment kultyczny, czy mówi
Ģ
c
inaczej moment religijny, parareligijny, pseudoreligijny czy wła
Ļ
nie inicjacyjny. Taki
kult, nawet je
Ļ
li nie jest egzystencjalnie rozbudzony, jest immanentnie obecny. Co to
znaczy?
Magia postuluje monistyczn
Ģ
jedno
Ļę
wszystkich rzeczy. Mamy wówczas w punkcie
wyj
Ļ
cia co
Ļ
, co stanowi pewn
Ģ
podstaw
ħ
do postawy parareligijnej o charakterze
kosmocentrycznym. Taka postawa jest jednocze
Ļ
nie w relacji negacji w stosunku do
koncepcji przyjmuj
Ģ
cej Boga transcendentnego czy do wiary w Boga osobowego
i transcendentnego, o której jest mowa w Biblii. Monistyczny panteizm mo
Ň
e by
ę
postaw
Ģ
religijn
Ģ
(kultyczn
Ģ
, inicjacyjn
Ģ
) i mie
ę
przy tym antyteistyczny (przeciwny
Bogu osobowemu i transcendentnemu), a wi
ħ
c kontrinicjacyjny charakter.
Tu le
Ň
y wła
Ļ
ciwa przyczyna, dla której wielkie religie
ĺ
wi
ħ
tej Ksi
ħ
gi (jak judaizm, islam
czy chrze
Ļ
cija
ı
stwo), autorytatywnie — na bazie własnej tradycji rozeznawania
duchowego — wyra
Ņ
nie zakazuj
Ģ
magii. Dzieje si
ħ
tak, bo wszystkie te religie nauczaj
Ģ
o transcendentnym i osobowym Bogu. Zwró
ę
my uwag
ħ
,
Ň
e w przypadku monizmu czy
panteizmu w punkcie wyj
Ļ
cia mamy zanegowanie Boga Stwórcy, Boga transcendentnego
i osobowego. Nast
ħ
puje koncentracja na bezosobowym kosmosie, z którego — według
takiej profanicznej wizji — wynurza si
ħ
człowiek, a nawet „Bóg”.
Mamy tu wi
ħ
c ukryt
Ģ
negacj
ħ
Boga, rysuje si
ħ
jakie
Ļ
„albo–albo”. Dylemat „Bóg
Natury” albo „Bóg Biblii” nie jest wi
ħ
c tylko prostackim uporem tradycji czy
uwarunkowaniem socjologiczno–historycznym
29
. Nieprzypadkowo w okultyzmie czy
w New Age (a taki motyw ci
Ģ
gle si
ħ
powtarza) neguje si
ħ
Boga biblijnego czy generalnie
Bibli
ħ
.
Co jednak w swoich intuicjach duchowych s
Ģ
dzi o magii Biblia? Dopowiada
i diagnozuje,
Ň
e w takim kontek
Ļ
cie magia — powołuj
Ģ
ca si
ħ
na jedno
Ļę
wszystkich
rzeczy — nie jest wi
ħ
zi
Ģ
, ale „ontologicznym odł
Ģ
czeniem”, manifestacj
Ģ
„ontologicznego Egoizmu”, którego obrazem jest w tradycji chrze
Ļ
cija
ı
skiej posta
ę
Lucyfera. Magia ma charakter antyteistyczny. Dlatego magia jako tak umotywowana
Ļ
wiatopogl
Ģ
dowo „samowystarczalno
Ļę
” nie mo
Ň
e by
ę
komuni
Ģ
z Bogiem, ale jest uni
Ģ
czy fuzj
Ģ
z kosmosem, przymierzem z duchami, paktem z demonami
30
.
2. Ontologia zła w magii
2.1. Zabobon a przes
Ģ
d
Te intuicje autonomicznej refleksji (zwłaszcza inspirowanej chrze
Ļ
cija
ı
stwem, bo
dopiero ono uznało ontologi
ħ
wolnej woli) potwierdza — jakby w innym j
ħ
zyku —
judeochrze
Ļ
cija
ı
skie objawienie, które wierzy w realizm ontologiczny magii, i to
w wielu wymiarach. To nie tylko Pismo
ĺ
wi
ħ
te, ale tak
Ň
e wielowiekowa refleksja
teologiczna, a przede wszystkim rozeznanie duchowe, praktyka duszpasterska
i egzorcystyczna, tak
Ň
e zgodne przez wieki
31
.
http://www.mateusz.pl/goscie/wdrodze/nr383/05-wdr.htm
2008-02-29
Plik z chomika:
wirtualnyavatar
Inne pliki z tego folderu:
Leslaw Zukowski - Najwieksze klamstwa i mistyfikacje w dziejach kosciola-pdf_i_word.rar
(1514 KB)
Alighiero Tondi - Kartki z pamiętnika byłego jezuity.pdf
(222 KB)
Fatima i Wielk i Spisek.pdf
(562 KB)
Fiebag - Tajne oredzie fatimskie.pdf
(696 KB)
Grof Stanislav - Poza mozg. Narodziny, smierc i transcendencja w psychoterapii.rar
(1062 KB)
Inne foldery tego chomika:
AUDIO
Bedyńska, Brzezicka - Statystyczny drogowskaz
psycholofia osobowości
PSYCHOLOGIA
psychologia religii
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin