wodolecznictwo.pdf

www.pandm.prv.pl

WODOLECZNICTWO

Wodolecznictwo , czyli hydroterapia stanowi najstarszy dział fizjoterapii. Obejmuje ponad

100 ró Ň nych metod wykorzystuj Ģ cych do celów leczniczych wła Ļ ciwo Ļ ci fizyczne zwykłej

wody w ró Ň nych postaciach: ciekłej, stałej i gazowej. Podstaw ħ leczniczego działania stanowi

działanie termiczne i hydrostatyczne wody odpowiednio u Ň ytej do zabiegu.

Zabiegi lecznicze mo Ň emy podzieli ę na:

- zabiegi z wykorzystaniem ci Ļ nienia hydrostatycznego wody:

· k Ģ piele całkowite

· ~ cz ħĻ ciowe

· ~ kinezyterapeutyczne

· ~ perełkowe

· ~ tlenowe

· ~ aromatyczne

· masa Ň podwodny

- zabiegi z wykorzystaniem ci Ļ nienia strumienia wody:

· polewania

· natryski stałe

· ~ ruchome

- zabiegi za po Ļ rednictwem tkanin:

· zmywania

· nacierania

· zawijania

· okłady

· kompresy

Fizjologiczne podstawy wodolecznictwa

Zabiegi wodolecznicze zwi Ģ zane s Ģ przede wszystkim ze zło Ň onym działaniem na organizm

człowieka zespołu czynników, w którym pierwszorz ħ dn Ģ rol ħ odgrywa temperatura i ci Ļ nienie

hydrostatyczne. Wła Ļ ciwo Ļ ci fizyczne wody umo Ň liwiaj Ģ bardzo subtelne dawkowanie

zarówno bod Ņ ców termicznych, jak i mechanicznych, uwzgl ħ dniaj Ģ ce indywidualne ró Ň nice w

reaktywno Ļ ci organizmu chorego. Warunkiem skuteczno Ļ ci jest wła Ļ ciwe dobranie rodzaju

zabiegu, temperatury wody, czasu trwania, cz ħ sto Ļ ci i ilo Ļ ci zabiegów w serii.

Regulacja temperatury ciała

Temperatura wn ħ trza ciała (cz ħĻę rdzenna) jest utrzymywana na stałym poziomie 37 C

niezale Ň nie od temperatury otoczenia. Podstaw ħ stanowi utrzymanie przez odpowiedni układ

regulacyjny równowagi pomi ħ dzy wytwarzaniem a oddawaniem ciepła przez organizm.

Zale Ň nie od ró Ň nic temperatury mi ħ dzy organizmem a jego Ļ rodowiskiem zachodzi ę mo Ň e

wymiana ciepła w jednym lub w drugim kierunku. Organizm mo Ň e pobiera ę je lub traci ę .

Na proces wymiany ciepła mi ħ dzy cz ħĻ ci Ģ rdzenn Ģ i korow Ģ organizmu a Ļ rodowiskiem

zewn ħ trznym wpływa wiele czynników, a przede wszystkim przepływ krwi z cz ħĻ ci rdzennej

do skóry. Przechodz Ģ ce przez tkank ħ podskórn Ģ naczynia tworz Ģ rozległ Ģ sie ę w

podbrodawkowej warstwie skóry. Bezpo Ļ rednio pod skór Ģ le Ň y splot Ň ylny, do którego

dopływa krew z t ħ tnic bezpo Ļ rednio przez poł Ģ czenia t ħ tniczo- Ň ylne. Wielko Ļę dopływu do

tego splotu mo Ň e zmienia ę si ħ w szerokim zakresie od 0 do 30% obj ħ to Ļ ci wyrzutowej serca,

dlatego te Ň im wi ħ cej krwi dopływa z wn ħ trza ciała do tego splotu, tym wi ħ cej ciepła

dostarcza ona z cz ħĻ ci rdzennej do skóry. Je Ň eli natomiast przepływ z cz ħĻ ci rdzennej do

korowej zostaje znacznie ograniczony, ciepło mo Ň e dotrze ę do skóry jedynie przez

przewodzenie, na przeszkodzie czemu stoj Ģ tkanki izolacyjne. To wła Ļ nie ta warstwa

izolacyjna jest odpowiedzialna stało Ļę temperatury cz ħĻ ci rdzennej mimo zmian temperatury

otoczenia. Dostarczanie ciepła do skóry przez krew jest regulowane przez układ współczulny

www.pandm.prv.pl

stopniem zw ħŇ enia t ħ tniczek i poł Ģ cze ı dostarczaj Ģ cych krew do splotu Ň ylnego skóry. W

prawidłowych warunkach stałe napi ħ cie układu współczulnego powoduje stałe zw ħŇ enie

t ħ tniczek zaopatruj Ģ cych skór ħ w krew. Zahamowanie o Ļ rodków znajduj Ģ cych si ħ w tylnej

cz ħĻ ci podwzgórza powoduje rozszerzenie tych naczy ı krwiono Ļ nych.

Temperatura ciała regulowana jest przez mechanizmy nerwowe działaj Ģ ce na zasadzie

sprz ħŇ enia zwrotnego za pomoc Ģ o Ļ rodka umiejscowionego w podwzgórzu z odpowiednimi

receptorami wykrywaj Ģ cymi odchylenia od po ŇĢ danej temperatury. Z receptorów temperatury

najwa Ň niejsze s Ģ neurony reaguj Ģ ce na ciepło, znajduj Ģ ce si ħ w polu przedwzrokowym

podwzgórza. Poza nimi s Ģ jeszcze receptory wra Ň liwe na zimno. W utrzymaniu stałej

temperatury pomagaj Ģ receptory ciepła i zimna umiejscowione w skórze, które wysyłaj Ģ

informacje przez rdze ı kr ħ gowy do podwzgórza.

Regulacja temperatury ciała zanurzonego w wodzie przebiega inaczej ni Ň w powietrzu.

Utrzymany zostaje jedynie mechanizm przewodnictwa i konwekcji. Ka Ň da porcja wody

przylegaj Ģ ca do skóry mo Ň e absorbowa ę wi ħ ksze ilo Ļ ci ciepła ni Ň powietrze. Dzieje si ħ tak

dlatego, Ň e ciepło wła Ļ ciwe wody jest kilka razy wi ħ ksze ni Ň powietrza. W dodatku

przewodnictwo ciepła przez wod ħ jest 25 razy wi ħ ksze ni Ň powietrza. W zwi Ģ zku z tym

ogrzanie cienkiej warstwy wody przylegaj Ģ cej do skóry nie powoduje powstania strefy

izolacyjnej jak to si ħ dzieje w powietrzu, tym bardziej, Ň e woda zmniejsza o 90% grubo Ļę

warstwy powietrza przylegaj Ģ cego do skóry. Z powodu tych ró Ň nic W przewodzeniu ciepła

przez wod ħ i powietrze, utrata przez organizm ciepła do wody w umiarkowanych

temperaturach jest 250 razy wi ħ ksza ni Ň ciepła do powietrza w tej samej temperaturze. Nale Ň y

przy tym doda ę , Ň e stopie ı utraty ciepła przez organizm do wody stoj Ģ cej jest taki sam jak do

wody płyn Ģ cej. Swobodna konwekcja ciepła wyst ħ puj Ģ ca w wodzie praktycznie nie istnieje w

k Ģ pieli w Ļ rodowisku takim, jak borowina. Nale Ň y pami ħ ta ę , Ň e mo Ň liwo Ļ ci regulacji

temperatury ciała zanurzonego w wodzie gor Ģ cej s Ģ bardziej ograniczone ni Ň w gor Ģ cym

powietrzu, przede wszystkim ze wzgl ħ du na to, Ň e w Ļ rodowisku wodnym nie mo Ň e zachodzi ę

oddawanie ciepła przez promieniowanie i odparowanie obficie wydzielanego potu.

Miejscowe działanie zimna

W pierwszej fazie krótkotrwałego działania zimna na skór ħ obserwuje si ħ blado Ļę

spowodowan Ģ skurczem naczy ı krwiono Ļ nych. Po chwili nast ħ puje jednak druga faza, w

której blado Ļę ust ħ puje miejsca Ň yworó Ň owemu zabarwieniu wywołanemu rozszerzeniem

naczy ı krwiono Ļ nych wskutek działania mechanizmów regulacyjnych. To czynne

rozszerzenie naczy ı skóry, pojawiaj Ģ ce si ħ w drugiej fazie działania zimna, nosi nazw ħ w

wodolecznictwie odczynu naczyniowego. Prawidłowe i wyra Ņ ne wyst Ģ pienie tego odczynu

jest podstawowym warunkiem uzyskania dobrych wyników leczenia zabiegami wodnymi.

Skóra reaguj Ģ ca prawidłowo na zimno jest ciepła, a pacjent odczuwa przy tym przyjemne

ciepło. Nieprawidłowy odczyn naczyniowy wyst ħ puj Ģ cy u osób ze zmianami chorobowymi

naczy ı krwiono Ļ nych, osłabionych, z niedokrwisto Ļ ci Ģ , polega na zw ħŇ eniu naczy ı

krwiono Ļ nych skóry. Jego wy6razem jest blado Ļę skóry, g ħ sia skórka, dreszcze,

przyspieszenie t ħ tna i złe samopoczucie. W przypadku pojawienia si ħ nieprawidłowego

odczynu naczyniowego zabieg nale Ň y natychmiast przerwa ę . U osób osłabionych i Ņ le

znosz Ģ cych zimno zabiegi wodolecznicze nale Ň y poprzedza ę zabiegami rozgrzewaj Ģ cymi np.

nacieranie ciała, czy ciepła k Ģ piel. Przyspieszy ę mo Ň na wyst Ģ pienie odczynu naczyniowego

przez wykonywanie ruchów czynnych w czasie zabiegu wodoleczniczego. W przypadku złej

tolerancji zimnych zabiegów nale Ň y zmieni ę temperatur ħ wody i skróci ę czas zabiegu.

Miejscowe działanie ciepła

Pod wpływem niezbyt silnego bod Ņ ca cieplnego naczynia krwiono Ļ ne skóry i tkanki

podskórnej rozszerzaj Ģ si ħ . Nast ħ puje rozszerzenie t ħ tniczek i naczy ı włosowatych, Ň ył skóry

oraz otwarcie dot Ģ d nieczynnych naczy ı włosowatych. Powoduje to znaczne zwi ħ kszenie

ukrwienia skóry. To czynne przekrwienie, głównie o charakterze t ħ tniczym, powoduje

www.pandm.prv.pl

Ň yworó Ň owe zabarwienie skóry. Przy przedłu Ň aj Ģ cym si ħ działaniu ciepła, podobnie jak w

razie dłu Ň szego działania zimna, odcie ı skóry zmienia si ħ na ró Ň owosiny, co znamionuje

przekrwienie bierne wyst ħ puj Ģ ce w nast ħ pstwie zahamowania mechanizmów regulacyjnych.

Nagłe działanie silnego bod Ņ ca cieplnego mo Ň e spowodowa ę krótkotrwały, odruchowy skurcz

naczy ı krwiono Ļ nych poprzedzaj Ģ cy ich rozszerzenie. Odczyny naczyniowe na ciepło i

zimno, zale Ň nie od siły i miejsca działania bod Ņ ca, mog Ģ mie ę charakter miejscowy lub

wskutek działania odruchów konsensualnych mog Ģ rozprzestrzenia ę si ħ na cał Ģ skór ħ . W

zło Ň onym mechanizmie zmian naczynioruchowych skóry pod wpływem bod Ņ ców

termicznych bior Ģ udział hormony tkankowe (histamina, acetylocholina) uwolnione wskutek

wykonywanego zabiegu.

Fizjologiczne mechanizmy wyrównawcze

Zmiany naczynioruchowe wyst ħ puj Ģ ce w skórze pod wpływem bod Ņ ców termicznych

wyrównywane s Ģ antagonistycznymi odruchowymi reakcjami naczyniowymi zachodz Ģ cymi

przede wszystkim w obr ħ bie cz ħĻ ci rdzennej ciała. Z pewnymi ograniczeniami i wyj Ģ tkami

przyj Ģę mo Ň na za nadal słuszne prawo Dastre-Morata, według którego Ļ wiatło naczy ı

krwiono Ļ nych trzew zachowuje si ħ antagonistycznie w stosunku do stanu Ļ wiatła naczy ı

skóry.

Oprócz tych odruchowych reakcji naczynioruchowych du ŇĢ rol ħ w kompensacji przesuni ħę

krwi w obr ħ bie układu kr ĢŇ enia, zachodz Ģ cych pod wpływem bod Ņ ców termicznych,

odgrywaj Ģ równocze Ļ nie wyst ħ puj Ģ ce zmiany obj ħ to Ļ ci krwi kr ĢŇĢ cej. W ciepłych k Ģ pielach

wskutek opró Ň nienia magazynów tkankowych, zwi ħ ksza si ħ obj ħ to Ļę krwi kr ĢŇĢ cej, a w

zimnych zmniejsza si ħ w nast ħ pstwie ich wypełniania. W ciepłej k Ģ pieli czynno Ļę serca ulega

przyspieszeniu, a obj ħ to Ļę wyrzutowa i pojemno Ļę minutowa serca zwi ħ kszaj Ģ si ħ . W gor Ģ cej

k Ģ pieli czynno Ļę serca równie Ň ulega przyspieszeniu, natomiast obj ħ to Ļę wyrzutowa serca

zmniejsza si ħ wskutek zmniejszonego wypełniania komór. W zimnej k Ģ pieli, w okresie

wtórnego rozszerzania naczy ı krwiono Ļ nych na obwodzie ciała czynno Ļę serca ulega

zwolnieniu i zmniejsza si ħ obj ħ to Ļę wyrzutowa serca.

W okresie rozszerzenia naczy ı obwodowych podczas zabiegów wodoleczniczych nast ħ puje

na ogół spadek t ħ tniczego ci Ļ nienia, a w czasie ich zw ħŇ enia wzrost. W ciepłej k Ģ pieli

ci Ļ nienie rozkurczowe serca obni Ň a si ħ nieco wi ħ cej ni Ň ci Ļ nienie skurczowe, natomiast w

k Ģ pieli gor Ģ cej ci Ļ nienie skurczowe ulega podwy Ň szeniu w wi ħ kszym stopniu ni Ň ci Ļ nienie

rozkurczowe. W chłodnej k Ģ pieli ci Ļ nienie skurczowe zwi ħ ksza si ħ silniej ni Ň rozkurczowe.

W zimnej k Ģ pieli wyst ħ puje głównie wzrost ci Ļ nienia rozkurczowego, a w mniejszym stopniu

skurczowego.

W ciepłych k Ģ pielach szybko Ļę przepływu krwi zwi ħ ksza si ħ , a w zimnych ulega

zmniejszeniu. W ciepłej k Ģ pieli przepływ krwi przez tkanki wielokrotnie zwi ħ ksza si ħ , w

przeciwie ı stwie do zimnej powoduj Ģ cej kilkakrotne zmniejszenie. W ciepłych k Ģ pielach krew

w Ň yłach powierzchownych jest lepiej wysycona tlenem i zawiera mniej dwutlenku w ħ gla,

zbli Ň aj Ģ c si ħ pod tymi wzgl ħ dami do cech krwi t ħ tniczej. Natomiast w zimnej k Ģ pieli

wyst ħ puj Ģ odwrotne zmiany.

Opór obwodowy zmniejsza si ħ tym wi ħ cej, im wy Ň sza jest temperatura k Ģ pieli, podczas gdy

w zimnych zwi ħ ksza si ħ . Nale Ň y jednak pami ħ ta ę , Ň e wskutek działania ci Ļ nienia

hydrostatycznego opór obwodowy jest w k Ģ pielach mniejszy.

Obci ĢŇ enie układu kr ĢŇ enia w k Ģ pielach ciepłych jest mniej wi ħ cej do temperatury wody

równej 39 C podobne do obci ĢŇ enia układu kr ĢŇ enia wysiłkiem polegaj Ģ cym na chodzeniu po

równej płaszczy Ņ nie. Przy wy Ň szych temperaturach wody obci ĢŇ enie serca zwi ħ ksza si ħ

progresywnie, przy czym działanie indywidualnych czynników mo Ň e dodatkowo wpływa ę

niekorzystnie na spr ħŇ ysto Ļę Ļ cian naczy ı krwiono Ļ nych. W bardzo wysokich temperaturach,

lub przy dłu Ň ej trwaj Ģ cych k Ģ pielach dochodzi do zmniejszania obj ħ to Ļ ci wyrzutowej serca i

zwi ħ kszania zu Ň ycia tlenu przez tkanki. Towarzyszy temu niepokój. Wskazuje na to

www.pandm.prv.pl

zaczynaj Ģ ca si ħ niewydolno Ļę kr ĢŇ eniowa, przy czym nast ħ puje kompensacyjny wzrost oporu

obwodowego. W chłodnych k Ģ pielach obci ĢŇ enie serca prac Ģ zwi ħ ksza si ħ tylko niewiele,

podczas gdy w zimnych zwi ħ ksza si ħ znacznie wskutek wł Ģ czenia si ħ mechanizmów

termoregulacyjnych.

Wpływ zabiegów wodoleczniczych na oddychanie

W ciepłych k Ģ pielach wraz ze wzrostem temperatury wody zwi ħ ksza si ħ 3, 4-krotnie

wentylacja minutowa płuc w stosunku do k Ģ pieli o temperaturze oboj ħ tnej. W gor Ģ cych

k Ģ pielach wentylacja minutowa płuc mo Ň e nieco zmniejszy ę w stosunku do tej, jaka

wyst ħ puje w ciepłych k Ģ pielach. W nast ħ pstwie jednak hiperwentylacji i usuni ħ cia nadmiaru

dwutlenku w ħ gla z krwi pojawia si ħ zasadowica, której wyrazem jest t ħŇ yczka. Dochodzi do

nadmiernego pobudzenia psychicznego i spl Ģ tania my Ļ li. Pojawia si ħ zmodyfikowane

oddychanie typu Cheyne-Stokesa.

W zimnych k Ģ pielach nieco zwi ħ ksza si ħ najpierw wentylacja minutowa płuc, po czym

oddychanie staje si ħ płytkie i nieregularne. W chłodnych k Ģ pielach wyst ħ puje wyra Ņ ne

zwi ħ kszenie wentylacji minutowej przy zwi ħ kszeniu obj ħ to Ļ ci oddechowej w nast ħ pstwie

wytwarzania ciepła w organizmie wskutek uruchomienia mechanizmów regulacyjnych. W

zimnych k Ģ pielach zwi ħ ksza si ħ ci Ļ nienie cz Ģ steczkowe dwutlenku w ħ gla w powietrzu

p ħ cherzykowym, co nazywa si ħ kwasic Ģ .

Wpływ zabiegów wodoleczniczych na przemian ħ materii

Zu Ň ycie tlenu przez organizm wzrasta w k Ģ pielach o temperaturze pow. 38 C i pon. 32 C.

Zu Ň ycie tlenu w ciepłych k Ģ pielach zwi Ģ zane jest z przyspieszeniem procesów przemiany

materii, zale Ň nym od wzrostu temperatury, zgodnie z prawem van`t Hoffa (wzrost

temperatury o 1 C zwi ħ ksza przemian ħ materii o 17%) . W chłodnej i zimnej k Ģ pieli procesy

przemiany materii, głównie w ħ glowodanowej i tłuszczowej ulegaj Ģ przyspieszeniu.

W ciepłej k Ģ pieli o temperaturze nieznacznie przewy Ň szaj Ģ cej temperatur ħ ciała naczynia

krwiono Ļ ne rozszerzaj Ģ si ħ wskutek czego nast ħ puje pobranie ciepła przez organizm. W tych

warunkach dochodz Ģ ce do skutku pocenie si ħ nie wyrównuje zachwianej temperatury skóry, z

uwagi na to, Ň e w Ļ rodowisku wodnym nie mo Ň e zachodzi ę odparowanie wody. Jednak mimo

to równowaga cieplna zostaje zachowana dzi ħ ki niewielkiemu, ale wystarczaj Ģ cemu

zwolnieniu procesów przemiany materii. W trwaj Ģ cych dłu Ň ej cieplejszych k Ģ pielach

dochodzi do zachwiania tej równowagi i nast ħ puje przegrzanie organizmu, powoduj Ģ ce

zwi ħ kszenie przemiany materii. Zwi ħ kszenie pocenia powoduje utrat ħ przez organizm z kilku

litrami wody znacznych ilo Ļ ci chlorku sodu, co w przypadku przekroczenia mo Ň liwo Ļ ci

regulacyjnych organizmu mo Ň e spowodowa ę zapa Ļę .

Wpływ zabiegów wodoleczniczych na przewód pokarmowy

W ciepłej k Ģ pieli, po pocz Ģ tkowym nasileniu wydzielania kwa Ļ nego soku Ň oł Ģ dkowego i

pobudzeniu ruchów perystaltycznych jelit nast ħ puje zahamowanie tych czynno Ļ ci. Ciepłe

k Ģ piele zmniejszaj Ģ łaknienie. Natomiast zimne k Ģ piele je pobudzaj Ģ , zwi ħ kszaj Ģ c przy tym

wydzielanie kwa Ļ nego soku Ň oł Ģ dkowego i przyspieszaj Ģ c ruchy robaczkowe jelit.

Wpływ zabiegów wodoleczniczych na czynno Ļę nerek

Na czynno Ļę nerek w k Ģ pielach wpływa suma działania cieplnego i hydrostatycznego. W

ciepłej k Ģ pieli wydzielanie moczu zwi ħ ksza si ħ , a w gor Ģ cej zmniejsza. Krótkotrwałe zabiegi

zwi ħ kszaj Ģ przej Ļ ciowo czynno Ļę wydzielnicz Ģ nerek. Przy długotrwałym działaniu zimnego

bod Ņ ca w nast ħ pstwie zw ħŇ enia naczy ı krwiono Ļ nych zmniejsza si ħ wydzielanie moczu, przy

czym mo Ň e pojawi ę si ħ w nim białko, a nawet krwinki czerwone.

Wpływ zabiegów wodoleczniczych na układ nerwowy

Krótkotrwałe k Ģ piele ciepłe działaj Ģ pobudzaj Ģ co, dłu Ň sze natomiast hamuj Ģ ce na OUN.

Powoduj Ģ zmniejszenie odczuwania bólu, zmniejszaj Ģ napi ħ cie mi ħĻ niowe i działaj Ģ nasennie.

Zimne k Ģ piele działaj Ģ pobudzaj Ģ co na OUN powoduj Ģ popraw ħ samopoczucia i zwi ħ kszaj Ģ

www.pandm.prv.pl

ch ħę do wysiłków fizycznych. W przeciwie ı stwie do ciepłych zimne k Ģ piele zwi ħ kszaj Ģ

odczuwanie bólu i wzmagaj Ģ napi ħ cie powierzchniowych grup mi ħĻ niowych.

Wpływ zabiegów wodoleczniczych na gruczoły dokrewne

Zimne k Ģ piele powoduj Ģ pobudzenie osi przysadkowo-nadnerczowej, czego wyrazem jest

zwi ħ kszenie ilo Ļ ci noradrenaliny i adrenaliny we krwi i zwi ħ kszone wydzielanie

glikokortykosteroidów. Dopiero po gł ħ bokim ochłodzeniu wydzielanie amin katecholowych

zmniejsza si ħ . Równie Ň wydzielanie innych hormonów zwi ħ ksza si ħ pod wpływem zimna.

Dotyczy to przede wszystkim TSH i tyroksyny. Podczas zimnej k Ģ pieli stwierdzono

zmniejszenie st ħŇ enia reniny w osoczu, a w czasie gor Ģ cej zwi ħ kszenie. W k Ģ pielach o ró Ň nej

temperaturze stwierdzono równie Ň uwalnianie hormonów tkankowych oddziałuj Ģ cych na

naczynia krwiono Ļ ne. Oprócz zwi ħ kszonego wydzielania noradrenaliny stwierdzono podczas

zimnych k Ģ pieli równie Ň zwi ħ kszenie uwalniania histaminy, a w ciepłych k Ģ pielach

acetylocholiny i kwasu adenylowego.

Działanie czynników mechanicznych

Składa si ħ na nie ci Ļ nienie hydrostatyczne, wypór i lepko Ļę wody.

Tkanki mi ħ kkie cechuj Ģ si ħ stosunkowo du ŇĢ elastyczno Ļ ci Ģ i znikom Ģ kurczliwo Ļ ci Ģ . Mimo

to stwierdzono jednak, Ň e ju Ň po zanurzeniu w k Ģ pieli nast ħ puje zmniejszenie obwodu

ró Ň nych cz ħĻ ci ciała, które w dziesi Ģ tej minucie osi Ģ gn ħ ło w ko ı czynach dolnych warto Ļę do

1,5 cm, w tułowiu do 5,5 cm i w klatce piersiowej do 3,5 cm. Tłumaczy to znane zjawisko

przesuni ħ cia w k Ģ pieli krwi w obr ħ bie niskoci Ļ nieniowej cz ħĻ ci układu kr ĢŇ enia z cz ħĻ ci ciała,

na któr Ģ w skutek ich budowy anatomicznej silniej działa ci Ļ nienie hydrostatyczne, do tej, na

któr Ģ oddziałuje słabiej. Tak wi ħ c w k Ģ pieli całkowitej krew ulega przesuni ħ ciu w cz ħĻ ci

Ň ylnej układu kr ĢŇ enia z ko ı czyn skóry i brzucha do klatki piersiowej – z Ň ył obwodowych do

prawego przedsionka. Umo Ň liwia to wzgl ħ dnie du Ň y opór, który przeciwstawia ci Ļ nieniu

hydrostatycznemu klatka piersiowa z płucami zawieraj Ģ cymi powietrze. Zale Ň nie od

wysoko Ļ ci słupa wody w k Ģ pieli dochodzi do zwi ħ kszonego wypełnienia krwi Ģ serca i du Ň ych

naczy ı wchodz Ģ cych do niego, z równoczesnym wzrostem ci Ļ nienia krwi w prawym

przedsionku. Wzrost ci Ļ nienia Ň ylnego krwi i ucisk wody k Ģ pielowej na klatk ħ piersiow Ģ

zwi ħ ksza równie Ň ci Ļ nienie skurczowe prawej komory serca i w dalszej konsekwencji w

t ħ tnicach płucnych, co praktycznie wyklucza mo Ň liwo Ļę powstania zapa Ļ ci w k Ģ pieli.

Zmianom tym towarzyszy zwi ħ kszona diureza b ħ d Ģ ca prawdopodobnie nast ħ pstwem

zahamowania wydzielania hormonu adiuretycznego (ADH) wskutek pobudzenia receptorów

obj ħ to Ļ ci krwi w prawym przedsionku.

Uwa Ň a si ħ , Ň e zwi ħ kszenie powrotu Ň ylnego krwi w k Ģ pieli jest przede wszystkim

nast ħ pstwem zwi ħ kszenia ujemnego ci Ļ nienia Ļ ródopłucnego. Dlatego te Ň podczas k Ģ pieli w

pozycji le ŇĢ cej nie obserwuje si ħ zwi ħ kszonego odpływu krwi z Ň ył z ko ı czyn dolnych.

Natomiast w pozycji stoj Ģ cej istnieje zgodno Ļę działania ci Ļ nienia hydrostatycznego na

ko ı czyny dolne z tendencj Ģ do przyjmowania krwi Ň ylnej przez naczynia znajduj Ģ ce si ħ w

klatce piersiowej, co sprzyja zwi ħ kszonemu powrotowi krwi do serca.

W k Ģ pieli o temperaturze oboj ħ tnej cz ħ sto Ļę skurczów serca nie zmienia si ħ w sposób, który

mo Ň na by uzna ę za charakterystyczny. Obj ħ to Ļę skurczowa serca zwi ħ ksza si ħ , natomiast opór

obwodowy ulega zmniejszeniu, podczas gdy wentylacja minutowa płuc zmniejsza si ħ

wskutek zmniejszenia obj ħ to Ļ ci oddechowej.

K Ģ piel w znacznym stopniu odci ĢŇ a narz Ģ d ruchu, ułatwia wykonywanie ruchów w

chorobach, które znacznie je upo Ļ ledzaj Ģ . Ę wiczenia ruchowe, które z powodu choroby

mi ħĻ ni, stawów czy układu nerwowego w normalnym Ļ rodowisku powietrznym nie s Ģ

mo Ň liwe z uwagi na ograniczenia ruchomo Ļ ci w stawach, mog Ģ by ę wykonywane w wodzie.

Odpada przy tym praca jak Ģ musz Ģ wykonywa ę mi ħĻ nie dla utrzymania postawy ciała.

Mi ħĻ nie szkieletowe ulegaj Ģ w cało Ļ ci rozlu Ņ nieniu, co zmniejsza impulsacj ħ aferentn Ģ z

proprioceptorów do OUN.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: