Konfrater3-Pismo Wielkiej Konfraterni Zacnego Jadła, Napitku i Rekodzieła.pdf

2009

KONFRATER

Pismo Wielkiej Konfraterni Zacnego Jadła, Napitku i Rękodzieła

2009

w numerze:

Dwóch wspaniałych

ludzi

Samemu upiec chleb

Chleb i historia

Powiat sztumski

W Parparach

Wniebowzięta-Zielna

numer

www.konfraternia.org

2009

WITOLD CYRANOWICZ, KANCLERZ KONFRATERNI

DWÓCH NIEZWYKŁYCH LUDZI

Dwóch niezwykłych ludzi

Maciek i Sławek,

Sławek i Maciek...

swych racji i pomysłów każdego,

kto tylko znalazł się w kręgu jego

argumentacji. Jakże sprawnie po-

trai ący „spinać” najróżniejsze ele-

menty do budowania wspaniałych

spraw. Choćby tylko jak wiadomy

klaster na Pomorzu. Kiedy zabra-

kło Sławka – cała sprawa jakby

straciła wcześniejszy rozpęd...

w końcu w nieodgadniony sposób

kieruje ludzkimi istotami po ich

ścieżkach i różnie to bywa z tymi

drogami...

Szalenie trudno jest pisać o lu-

dziach, którzy nagle nas opuścili.

Jak Oni właśnie... Wszystko jest

tak świeże, nieułożone, że nikt

z nas nie zdziwiłby się niespodzie-

wanym spotkaniem Ich u znajo-

mych, w naszych wspólnych miej-

scach, czy gdziekolwiek indziej

- nawet zgoła niespodziewanie

na ulicy. Nie pamiętamy na razie

o nich w jakiś taki „odległy”, po-

mnikowy sposób. Widzimy po

prostu Sławka cały czas zajmujące-

go się organizowaniem kolejnych

przedsięwzięć promocyjnych - już

to „AMBERA”, już to związanych

z rynkiem regionalnej żywności.

Maciek? Ot, tak nieco od nie-

chcenia komponujący swe potra-

wy, ba! - dzieła sztuki kulinarnej

przed telewizyjną kamerą lub dla

grona swych przyjaciół w domu

w Izabelinie.

Podczas gdy tymczasem naszą

powinnością jest szukanie innych,

trwałych sposobów na Pamięć

o takich jak Oni ludziach. My,

konfratrzy, uznaliśmy, że skoro ro-

bimy rzeczy, których kamyczkiem

węgielnym była w jakiej mierze

Ich praca, Ich działanie – mamy

możliwość tyczenia takich ście-

żek, które na pewno raz w roku

będą dokumentnie wyprzątnięte z

piasku zapomnienia. I chcemy raz

w roku robić coś większego, jakieś

większe niż zwykle rzeczy, które

będą nosiły Ich imiona. Niechaj

Obaj dają swe imiona konkursom

w dziedzinach, które tak bardzo

kochali:

Kiedy, w końcu zeszłego roku

już „nie stało” Maćka, jego bliskim

i przyjaciołom nagle zabrakło wo-

kół nich jakiejś szczególnej aury,

tego wyjątkowego i spokojnego

ciepła idącego od Niego. A wierni

telewidzowie? Już nie zrobią na-

prędce żadnych notatek z nowym

przepisem Maćka...

Kiedy ludzie odchodzą, zawsze

coś po sobie pozostawiają. Ich obu

zostawiło tak wiele, że nie ma co

o tym szczegółowo pisać. Wiado-

mo. Teraz wiadomo. Na razie wia-

domo... Bo prócz naszej pamięci

jest jeszcze Czas. Czas, który nie-

ubłaganie będzie odbierał pamięć

o Nich. Czas będzie przysypywał

Ich ścieżki, Ich dokonania zwy-

kłym piaskiem codzienności. Co-

raz bardziej...

•

III Pomorski Konkurs Piw Do-

mowych im. Sławomira Pahlke,

Malbork, 13 sierpnia 2009 r.

Konkurs Grillowania im. Ma-

Sławek? Cały czas na pełnych

obrotach, potrai ący przekonać do

•

cieja Kuronia, Parpary, 16 sierp-

nia 2009 r.

Kiedy odchodzą ludzie tej mia-

ry co Sławek i Maciek warto, trze-

ba... naszym obowiązkiem jest,

ludzką powinnością jest zrobić coś

więcej niż tylko postawić kamień

z wyrytym imieniem. Nie zawsze

w końcu ludzkie ścieżki wiodą

obok tego kamienia. A i kamień

mchem z czasem obrasta... Życie

Drodzy Czytelnicy!

Widzimy się trzeci raz, a na zadrukowanym papierze po raz pierwszy. I jest naszym zamiarem być pismem,

pewno kwartalnikiem - drukowanym, a nie tylko elektronicznym.

Ten numer pisma wydajemy w czasie szczególnym. Sierpień to bowiem czas żniw - czas, kiedy pochylając

się nad każdym kłosem zboża myślimy o chlebie. I właśnie chlebowi poświęciliśmy głównie ten numer nasze-

go pisma.

Przyjemnej lektury i ... do zobaczenia na kolejnych Warsztatach Miodosytniczych w listopadzie, kiedy to

– ze stosownym wyprzedzeniem – pojawi się kolejny numer KONFRATRA.

WITOLD CYRANOWICZ, KANCLERZ KONFRATERNI

W Numerze:

Elżbieta „Favita” Szurdak

* 1957

+ 2009

Dwóch niezwykłych ludzi

Ja swój chlebek piekę tak...

Chleb wojenny 1914-1918

Chleb na krzyżackim stole

Chleb domowy, ale z automatu

Zasady wypieku chleba domowego

Zaułek miodosytniczy - zielona zagadka

Okiem konfratrów - recenzja

W pocie czoła

Skansen pszczelarski

Powiat sztumski

O użyciu prasy winiarskiej

Współpracujemy

Arenga Konfraterni

Parpary listopadową porą...

Wniebowzięta – zielna

Parpary - miejsce centralne

Okładka

Ela...

Jeszcze cztery miesiące temu na zebraniu

w szkole w Uśnicach Ela z właściwą sobie

energią i pomysłowością planowała z nami jak

robić sierpniowy konkurs grillowania.

Kuchnia była jej pasją i czuła się w niej

jak ryba w wodzie. Chyba nie było takiej dzie-

dziny sztuki kulinarnej, na której by się nie

znała. Ba! A kto tak jak ona potraił wędzić

ryby? Z czystym sumieniem mogę zaręczyć,

że tylko Ona potraiła naprawdę wędzić ryby.

Żeby tylko ryby...

Nie dalej jak rok temu, w sierpniu, przy

bardzo silnej konkurencji wygrała konkurs na-

lewek na zamku w Gniewie. W tym roku już

nie wygra, a przecież tyle jej najprzeróżniej-

szych, wręcz niespotykanych nalewów czeka-

ło na powrót mistrzyni ze szpitala...

Na co dzień, w naszych kontaktach była taka właśnie jak na tym zdjęciu. Coś zrobić? A ileż to roboty?!

Niezwłocznie zakasywała rękawy, zakładała fartuch i dalej, działamy! Nie było zadań nie do wykonania.

Jakbym widział te jej dobre oczy iluternie przymrużone: - Damy radę! I dawaliśmy!

I teraz bez Niej... Bez Niej... Będziemy dawali radę! Elutka, przyrzekam Ci to w imieniu nas wszystkich.

Damy radę!

Witold Cyranowicz

BOGUSŁAWA LUTEREK

JA SWÓJ CHLEBEK PIEKĘ TAK...

Wymieszać i pozostawić

na noc:

zakwas,

•

1 szklanka mąki żytniej,

•

1 szklanka wody.

Rano dodać:

1 kg mąki (może być nawet

mniej) np. wrocławskiej, tortowa

nie jest wskazana, 3 łyżeczki soli

- można dać więcej, np. 4, sprawa

smaku… trzeba jednak samemu

wypróbować, 3 szklanki wody,

1/6 kostki drożdży rozmieszać

w ostatniej szklance wody – do-

brze, żeby była letnia, ¾ szklanki

otrąb – ja akurat daję żytnie, ale

można próbować np. z owsianymi,

¾ szklanki mieszanki siemienia

lnianego, ziaren dyni i słoneczni-

ka, a kto lubi - dodaje kminku. Tę

ilość też spokojnie można zwięk-

szyć… ale to już trzeba samemu

wypróbować.

10 dni – nie wolno zamrażać!).

Resztę podzielić na 2 części

i przełożyć do 2 foremek.

Foremki można posmarować

oliwą, wg upodobań posypać otrę-

bami czy makiem lub wyłożyć pa-

pierem do pieczenia. Pozostawić

jeszcze w cieple na około 1 godzi-

nę, Wierzch posmarować żółt-

kiem rozbełtanym z wodą i można

posypać np. sezamem skoro już

tych ziaren ma być tyle.

Wymieszać trzeba dokładnie.

Dalej:

Wymieszać to wszystko do-

kładnie i zostawić w ciepełku do

wyrośnięcia na około 2 godziny.

Jeżeli ciasto jest zbyt gęste - trzeba

dodać ¼ do ½ szklanki wody. Cia-

sto nie może być lejące się - raczej

powinno być gęste, sporo zależy

od mąki jakiej użyjemy do wypieku.

Odłożyć garść ciasta na przy-

szły wypiek i włożyć np. w słoicz-

ku do lodówki (może stać około

Pieczemy:

Nagrzać piekarnik do 150 -

170 o C i wstawić foremki z cia-

stem. Po 15 minutach ustawić

temperaturę na 200 o C i piec oko-

ło 50 minut.

Po upieczeniu można posmaro-

wać górę chleba wodą. Jeżeli wy-

Najpraktyczniej używać

foremek.

daje się nam, ze spod jest zbyt sła-

bo wypieczony, (to zależy od tego

jaki mamy piekarnik) należy chleb

po wyjęciu z foremki jeszcze wrzu-

•

cić na jakieś 10 min. do nagrzane-

go piekarnika spodem do góry. Ja

tych problemów nie miałam, ale

słyszałam o takim sposobie.

Chleb wyrabia si nast puj cym

sposobem. W dzier y zostawia si

od przeszłego pieczenia kawałek

ciasta na zakwas. Dzier y tej prze-

to nigdy si nie myje, ale utrzymuje

si czysto, przez jak najszczelniejsze

zakrywania jej płótnem i drewnia-

n nakrywk , a tak i pył si do niej

nie dostaje i zakwas nie st chnie.

Miejsce, w którem si dzier za-

chowuje, powinno by suche i czyste

powietrze maj ce. Zgniłe bowiem

wyziewy psułyby chleb. Dzier y

chlebowej na aden inny u ytek

bra nie nale y.

Zakwas ten obudza w cie cie

fermentacy , w czasie której roz-

wijaj ce si p cherzyki powietrzne

wzdymaj ciasto, robi c je lekkiem

i dziurkowatem.

Z wieczora sypie si do dzier-

y trzecia cz albo połow m ki,

przeznaczonej na pieczywo chleba.

M k te powinno si poprzednio

przez noc i dzie ogrzewa przy cie-

płym piecu, dla dobrego wyschni -

cia, nast pnie zarobi wod mi k-

k , letni na 25 stopni Reaum.

Zbyt gor ca woda zaparzy ciasto

i psuje na długi czas zakwas chlebo-

wy w dzier y. Za chłodna za woda

wstrzymuje fermentacy , a przez to

chleb robi si ci ki i zakalisty.

Po dostateczniem rozbiciu i wy-

mi szaniu tego rozczynu, posypuje

si go z lekka m k , nakrywa si

dobrze i zostawia w ciepłem miej-

scu do nast pnego poranku dla za-

kwaszenia. Ten rozczyn powinien

by z pi knej (pierwszej) m ki nie-

co rzadkawy, z grubszej za m ki

mo e by g stszy i t szy. Naza-

jutrz ten rozczyn, je li tylko nie stał

w zimnem miejscu, a zakwas był

dobry, cały si podnosi i po wierz-

chu posypana m ka w ni wsi ka,

co znakiem jest, i dosy fermen-

towały. Wówczas dosypuje si do

tego rozczynu druga połow m ki

pozostałej i wyrabia si g ste ciasto.

Wygniata si to ciasto, przewraca

i mi si szybko, to jest nie dłu ej, jak

pół godziny; dłu sze bowiem wyra-

bianie go wstrzymuje fermentacy .

Kiedy ciasto jest ci głe i do r k ju

nie przylega, znak, e dobrze wyro-

bione. Tak przygotowane zostawia

si w dzier y, dopóki si dostatecz-

nie nie podniesie, co zwykle trwa

półtorej lub dwie godziny, je li

jest ciepłe i dzier a dobrze okry-

ta. Wtenczas wyrabia si bochenki

na stolnicy i na niej zostawia si

je przez trzy kwadranse (w porze

zimowej nakryte) i dopiero, gdy

si dobrze wyrusz , wsadza si do

pieca. Wtem jednak wielk bacz-

no mie potrzeba, bo je li bochen-

ki mało si wyrusz , b d ci kie

i zg szczone, a je li przeciwnie za

nadto si rozrusz , nie mog c ju

bardziej rosn w piecu, opadn

wi c w nim i wyda chleb zakalco-

waty. Przed samem wsadzaniem

do pieca, trzeba chleb posmarowa

ciepł wod i uło ywszy na łopatk ,

m k posypan , bochenki wsuwa

wolno do pieca dobrze wymiecione-

go. Przy wsadzaniu chleba z pi k-

nej (pytlowej) m ki, temperatura

pieca około 60 stopni Reaum. Mie

powinna. Do chleba za razowego,

piec daleko cieplejszy by musi.

... a tak wygląda nasz chleb po

upieczeniu.

Sprawa zakwasu:

Ja do swojego pierwszego chle-

ba taki zakwas otrzymałam…

Na koniec przytoczę jeszcze coś

archiwalnego. Jest to fragment po-

radnika „Gospodyni doskonała”

z roku 1889.

PIECZENIE CHLEBA

Jest to stwierdzon do wiadcze-

niem rzecz , e we wsiach, gdzie nie

ma lasów i drzewo kupowa trzeba,

lepiej jest dawa zbo e do piekarza

w najbli szem miasteczku i bra od

niego chleb dla czeladzi i dla pa -

stwa. Zwykle za funt zbo a dostaje

si funt chleba. Opalenie bowiem

pieca do pieczenia chleba wiele wy-

maga drzewa, a w glami kamienne-

mi zast pi go nie mo na.

Tam jednak, gdzie drzewa jest

pod dostatkiem chleb w nast puj cy

robi si sposób.

Czysto przesiane zbo e posyła si

do młynarza, który miele je na dwie

maki. Z pierwszej piecze si chleb dla

pa stwa, z drugiej dla czeladzi.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: