{250}{350}PLANETA ZIEMIA {360}{520}Odcinek VII|WIELKIE R�WNINY {704}{787}Rozleg�e otwarte r�wniny. {802}{867}Olbrzymie przestrzenie. {884}{939}Upiorna cisza. {1000}{1088}Ale wra�enie pustki jest tylko iluzj�. {1174}{1211}R�wniny naszej planety... {1213}{1320}s� najwi�kszymi skupiskami dzikiego �ycia na Ziemi. {1431}{1487}W sercu tego wszystkiego jest {1490}{1564}pojedyncza �yj�ca rzecz. {1592}{1628}Trawa. {1715}{1871}Te cudowne ro�liny pokrywaj�|czwart� cz�� l�du naszej planety. {2223}{2267}Trawiaste tereny istniej�... {2271}{2400}nawet tam gdzie jest odrobina deszczu,|ale niewystarczaj�cego do podtrzymania deszczu. {2409}{2461}Niekt�re s� ogromne. {2468}{2517}Step �rodkowoazjatycki rozci�ga si�... {2521}{2633}na jednej trzeciej d�ugo�ci naszej planety. {2757}{2782}Jest lato... {2785}{2863}i or�y bez wysi�ku|wykorzystuj� pr�dy powietrzne... {2866}{2957}wypatruj�c potencjalnej zdobyczy na ziemi. {3013}{3077}W odleg�ych rejonach Zewn�trznej Mongolii {3082}{3191}odbywa si� w�a�nie jedna|z najwi�kszych migracji na naszej planecie. {3332}{3453}Niewielu ludzi widzia�o ten coroczny rytua�. {3640}{3691}Gazela Mongolska (D�ereni). {3699}{3831}Szacuje si�, �e �yje ich tutaj oko�o 2 milion�w.. {3878}{3975}Przez wi�kszo�� czasu s�|rozproszone po tym olbrzymim terenie. {3978}{4077}Ale co roku zbieraj� si� tutaj|aby wychowa� m�ode.. {4108}{4229}Prawie wszystkie|urodz� w przeci�gu 10 dni. {4334}{4454}Na otwartej przestrzeni wsp�lne|rodzenie jest najbezpieczniejsze dla m�odych. {4460}{4515}Z tyloma ilo�ciami obserwuj�cych oczu... {4517}{4612}jest prawie niemo�liwe|aby podkrad� si� drapie�nik. {4758}{4879}Nie ma tutaj krzak�w czy drzew,|jest tylko jedna rzecz za kt�r� mo�na si� ukry�, {4893}{4944}trawa {4977}{5048}i nie jest zbyt skuteczna do tego. {5225}{5347}Dla drapie�nik�w wychowywanie m�odych|na terenach trawiastych stanowi tak�e problem. {5352}{5473}Z powodu braku drzew or�y|musz� gnie�dzi� si� bezpo�rednio na ziemi. {5536}{5678}Wszyscy mieszka�cy wielkich r�wnin|s� wystawieni na dzia�anie �ywio��w. {6094}{6187}Ogie� powoduje panik� w stadzie. {6335}{6465}Gazele s� urodzonymi biegaczami, nawet|m�ode ciel� z �atwo�ci� mo�e uciec p�omieniom {6474}{6540}je�li uniknie zadeptania przez stado. {7372}{7527}Nic nie stoi na drodze p�omieniom|wi�c ch�on� wszystko co jest tylko palne. {7541}{7662}Olbrzymie po�acie trawy,|cenne po�ywienie zosta�o stracone {7764}{7857}a razem z nim osobniki stare i s�abe. {7970}{8130}Gazele rusz� na nowe pastwiska|pozostawiaj�c pustk� za sob�. {8194}{8282}Z popio�u powstaje feniks. {8292}{8398}Trawa niesamowicie ocala�a. {8445}{8546}Poniewa� wyrasta z os�oni�tej cz�ci|przy podstawie �odygi, {8550}{8645}trawa jest prawie niezniszczalna. {8897}{8975}Zdolna natychmiast si� naprawi� i mno�y�. {8977}{9063}Pokrywa wi�cej teren�w ni� �adna inna ro�lina {9072}{9165}Karmi sob� tak�e najwi�cej �ycia. {9653}{9703}Czerwonodzioby. {9710}{9809}Stada licz�ce 1,5 miliarda|osobnik�w przemierzaj� afryka�sk� sawann�. {9817}{9941}S� to najbardziej liczne ptaki na Ziemi. {10021}{10184}Niekt�re stada s� tak wielkie,|�e ich przelot zajmuje 5 godzin. {10981}{11097}Tylko trawa jest w stanie|wykarmi� tak wielk� plag�. {11101}{11192}�ar�oczne stado po�era nasiona. {11204}{11340}Li�cie i �odygi|s� pokarmem dla stad antylop. {11591}{11750}Wschodnioafryka�skie sawanny daj� �ycie|prawie 2 milionom dzikich zwierz�t. {12037}{12142}Przycinaj� traw� niemal do korzenia|pozostawiaj�c za sob� charakterystyczny �lad. {12153}{12340}Ale w ci�gu kilku dni ro�lina si� odnowi|dalej b�dzie �ywi� sob� kolejne stada. {12602}{12708}Trawa nie ogranicza si� tylko do tropik�w. {12796}{12922}Ro�nie nawet w ci�kich warunkach Arktyki. {13108}{13253}Za granic� ostatnich drzew|planeta jest opustosza�a i skuta lodem. {13260}{13356}Zamarzni�ta ziemia niczyja na kra�cu Ziemi. {13371}{13550}Ale przez kr�tki czas w roku,|d�uga mroczna zima puszcza swe u�ciski. {13810}{13943}Wzrasta temperatura, i trawy kt�re by�y u�pione|i zamarzni�te przez zim� {13946}{14014}puszczaj� p�dy kolejny raz. {14119}{14204}Robi si� znowu zielono w Arktyce. {14225}{14362}Cofaj�cy l�d ods�ania pot�ne|p�askie r�wniny, rozmiar�w Australii. {14366}{14450}Jest to Arktyczna tundra. {14597}{14677}Opustosza�a cicha dzicz {14682}{14761}ale nied�ugo si� to zmieni. {15152}{15214}G�si �nie�ne. {15249}{15313}Zimuj� wzd�u� zatoki Meksyka�skiej. {15313}{15477}Wiosn� przelatuj� przez|ca�� Ameryk� P�nocn� aby dotrze� tutaj.. {15498}{15621}Co roku odbywa t�|podr� 5 milion�w ptak�w. {16004}{16113}Ich olbrzymia migracja|ma d�ugo�� prawie 3 tysi�cy mil(4800 km) {16114}{16195}Zaj�a im prawie 3 miesi�ce. {16339}{16465}Wyczerpane i g�odne,|l�duj� za ko�em Arktycznym. {16467}{16571}Na ich corocznych miejscach gniazdowania.. {16608}{16662}G�si �nie�ne|maj� partner�w na ca�e �ycie. {16669}{16814}Jak tylko dotr� ca�e pary,|musz� zaj�� miejsca gniazdowania. {16886}{17035}Idealnych miejsc jest ma�o|a k��tliwych s�siad�w pe�no. {17114}{17176}K��tnie mog� by� za�arte. {18002}{18053}Zwyci�stwo. {18099}{18262}Jest to d�uga podr�, ale przez kr�tki okres|tundra jest idealnym miejscem dla trawo�erc�w. {18268}{18353}Podczas kr�tkiego|lata, trawa ro�nie �ywio�owo. {18356}{18448}Drapie�c�w jest mniej ni� dalej na po�udnie. {18538}{18633}Tutaj G�si mog�|gniazdowa� stosunkowo bezpiecznie. {18643}{18742}Niemniej ta samica|musi wysiedzie� jaja w ci�gu 3 tygodni. {18745}{18846}Przez ten czas b�dzie|nara�ona na ataki. {19178}{19248}Lis polarny obserwuje kolonie. {19252}{19334}Czeka�a na g�si ca�� zim�. {19461}{19551}Podkra�� si� niezauwa�onym jest niemo�liwe. {19779}{19868}By� mo�e los b�dzie sprzyja� �mia�kowi. {20220}{20340}Kolonia jest dobrze chroniona.|Nie ma tutaj �atwego po�ywienia. {20610}{20748}Jest przep�dzana od ka�dego gniazda,|ale g��d nie pozwala jej przesta� pr�bowa�. {21428}{21516}Jest tutaj o wiele wi�cej jaj,|ni� zdo�a�aby teraz zje�� {21516}{21581}ale okres gniazdowania jest kr�tki {21586}{21671}wi�c chowa wi�kszo��|swych zdobyczy na p�niej {21672}{21736}kiedy ju� odlec� g�si. {22013}{22142}Dalej na po�udnie|grasuje inny wielki drapie�ca. {22188}{22218}Wilki. {22222}{22332}Dla nich zdobycie po�ywienia|na r�wninach jest jeszcze bardziej trudne. {22337}{22429}Nie tylko ich zdobycz wyst�puje|sezonowo to jeszcze j� ci�ko znale��. {22499}{22588}Poszukuj� ju� od kilku dni bez rezultat�w. {22682}{22817}Gdzie� w tym rozleg�ym|krajobrazie czeka na nich po�ywienie. {22972}{23041}To jest to.|Karibu. {23089}{23139}Przemierzaj� 30 mil(~50 km) dziennie. {23141}{23279}Przebywaj� nawet 2000 mil(3200 km)|podczas letnich miesi�cy. {23450}{23534}Wilki b�d� g�odowa� je�li nie znajd� Karibu. {23543}{23675}Jest to nie �atwe zadanie|znale�� zdobycz, kt�ra jest ci�gle w ruchu. {24163}{24237}Gryz�ce muchy i poszukiwanie nowych pastwisk {24239}{24319}powoduj� ci�g�e posuwanie si� stada naprz�d. {25201}{25299}Wilki w ko�cu zwietrzy�y trop. {25320}{25385}Karibu s� blisko. {25487}{25549}Nareszcie pojawia si� szansa. {25618}{25689}Rozpoczyna si� polowanie. {25938}{26061}Wilki powoduj� panik� w stadzie,|s�abe i m�ode osobniki s� oddzielane. {26261}{26349}Ciele od��czy�o si� od matki. {27246}{27367}W koloni g�si jest aktualnie|�rodek lata i wykluwaj� si� m�ode. {27422}{27532}W ci�gu dw�ch dni wszystkie si� wykluj�.|Cudowne wyczucie czasu. {27534}{27648}Kolonia jest teraz|domem dla 2 milion�w g�sek. {28028}{28136}Lis nadal zbiera wszystko co mo�e. {28231}{28342}Czasami jedna para szcz�k nie wystarcza. {29180}{29252}Jeden b�dzie musia� wystarczy�. {29386}{29436}Nie wszystkie po�ywienie jest magazynowane. {29442}{29502}Niekt�re jest konsumowane natychmiast. {29538}{29621}Samica ma siedem|g�odnych szczeniak�w do wykarmienia. {29773}{29887}W miar� wzrostu ich apetytu,|matka musi bez wytchnienia polowa� aby wykarmi� m�ode. {29895}{30008}Tylko dobrze od�ywione|i zdrowe m�ode prze�yj� arktyczn� zim�. {30385}{30476}Wi�kszo�� g�sek|dopiero si� rozwija. {30484}{30557}Rodzice prowadz� je do bezpiecznej wody... {30559}{30638}jak tylko s� wystarczaj�co silne|aby odby� t� podr�. {30774}{30867}Dla lis�w najlepszy okres zbli�a si� ku ko�cowi {30875}{30998}Ale ich matka zapewni�a|im najlepszy mo�liwy start w �yciu. {31052}{31115}G�si dalej b�d� skuba� tundr� {31117}{31235}a� do ko�ca lata.P�niej s�|zmuszone skierowa� si� na po�udniowe zimowiska. {31429}{31505}Na tej szeroko�ci geograficznej|promienie s�oneczne s� s�abe. {31507}{31585}Przez to trawa mo�e rosn��|tutaj tylko przez kilka miesi�cy w roku. {31593}{31735}Ale dalej na po�udnie lato|jest d�u�sze i trawy rozkwitaj�. {32078}{32154}Prerie Ameryki P�nocnej. {32196}{32357}Bogate pastwiska niegdy� karmi�y najwi�ksze|stada jakie widziano na naszej planecie. {32588}{32651}Niegdy� by�o tu 60 milion�w Bizon�w. {32658}{32747}Ale �adne zwierze nie jest odporne|na zmasowane polowania ludzi {32751}{32806}niszczenie ich naturalnego �rodowiska. {32814}{32940}100 lat temu Bizony zosta�y|zredukowane do tysi�ca osobnik�w. {32954}{33080}Teraz dzi�ki �cis�ej|ochronie gatunek si� odnawia. {33199}{33247}Sezon porostu trawy jest d�ugi {33250}{33353}trawy s� tutaj w stanie|wykarmi� stado przez ca�y rok. {33490}{33579}Samiec Bizona wa�y oko�o tony. {33966}{34048}W �rodku lata byki|s� t�uste i w doskona�ej formie {34051}{34135}dzi�ki bogatym pastwiskom|ale tylko niewielu b�dzie mog�o si� rozmna�a�. {34140}{34229}Dok�adnie kt�re to osobniki b�dzie|musia�o by� zadecydowane. {35003}{35175}Na umiarkowanych r�wninach na ca�ym �wiecie|lato jest czasem wzrostu i reprodukcji. {35230}{35321}Teraz trawy produkuj� kwiaty. {35622}{35726}Na r�wniny wkraczaj� nowe kolory. {36614}{36751}P�nocne kwitni�cie jest lustrzanym|odbiciem trawiastych obszar�w po�udniowej p�kuli. {36757}{36888}Nigdzie nie jest tak imponuj�ce|jak na r�wninach po�udniowej Afryki. {38042}{38190}Nie wszystkie umiarkowane r�wniny|s� tak bogate i kolorowe w lecie. {38356}{38447}Jest �rodek lata na P�as...
angie131