MATERIAŁY EGZAMINACYJNE DLA SŁUŻB ELEKTROENERGETYCZNYCH
1. Jaki akt prawny reguluje kompleksowo przepisy BHP?
Podstawowym aktem prawnym regulującym przepisy BHP jest Dział X ustawy z dnia 2.02.1996 r. „Kodeks Pracy" (Dz, U. nr 24 z 1996 r.) - obowiązujący od 2 czerwca 1996 roku.
2. Jaki akt prawny reguluje gospodarkę energetyczną i kto ją nadzoruje?
Prawo energetyczne - ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. (Dz. U. nr 54 z dnia 4.06.1997 r.). Obowiązuje od 5 grudnia 1997 r. Nadzór sprawuje Urząd Regulacji Energetyki (URE).
3. Kto ma prawo eksploatować urządzenia energetyczne?
Osoby sprawujące dozór nad eksploatacją urządzeń energetycznych oraz osoby eksploatujące te urządzenia w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu, kontrolno-pomiarowym, pod warunkiem posiadania dodatkowych kwalifikacji tj. świadectw kwalifikacyjnych.
4. Podać efekty oddziaływania prądu przemiennego na organizm człowieka.
· ponad 25 mA - początek skurczów mięśni;
· ponad 70 mA - początek migotania komór sercowych;
· ponad 200 mA - migotanie komór serca (skurcz mięśni sercowych –
ograniczenie krążenia krwi);
· ponad 3 A - paraliż i zatrzymanie pracy serca;
· ponad 5 A - zwęglenie tkanek organizmu.
5. Podaj podstawowe obowiązujące normy w zakresie ochrony przeciwporażeniowej.
· PN-IEC 60364-4-41:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przeciwporażeniowa;
· PN-IEC 60364-4-47:2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Stosowanie środków ochrony zapewniających bezpieczeństwo. Postanowienia ogólne. Środki ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym.
· PN-IEC 60364-5-54:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Uziemienia i przewody ochronne.
· PN-IEC 60364-6-61:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Sprawdzanie. Sprawdzanie odbiorcze.
6. Jaki akt prawny określa wymagania rezystancji izolacji w instalacjach elektrycznych?
7. Z jakich przepisów dotyczących ochrony przeciwporażeniowej można korzystać do urządzeń wykonanych przed wejściem w życie PN-IEC 60364?
· Zasady wiedzy technicznej
8. Od kiedy wprowadzono obowiązek: stosowania w instalacjach elektrycznych wyłączników przeciwporażeniowych oraz prowadzenie oddzielnie przewodu ochronnego i neutralnego?
Od 1 kwietnia 1995roku-Rozporządzenie Min. Budownictwa z dnia 14.12.1994 r. (Dz.U. nr 10 z 1995r.).
9. Podać wysokość napięcia bezpiecznego ~ ul - (roboczego i dotyku) w zależności od warunków środowiskowych.
a) dla prądu przemiennego:
- 50 V – warunki środowiskowe 1 (pomieszczenia suche)
- 25 V – warunki środowiskowe 2 (pomieszczenia mokre i gorące)
b) dla prądu stałego:
- 120 V – warunki środowiskowe 1 (pomieszczenia suche)
- 60V – warunki środowiskowe 2 (pomieszczenia mokre i gorące)
Napięcie bezpieczne UL jest to największa bezpieczna wartość napięcia roboczego lub dotykowego, utrzymująca się długotrwale
10. Jaki prąd jest bardziej niebezpieczny ?
Prąd przemienny, ponieważ powoduje trwały skurcz mięśni sercowych( migotanie komór sercowych) znacznie zmniejszenie krążenia krwi, z której dostaje się tlen do komory mózgowej).
Prąd stały nie powoduje wyżej wymienionych skutków tylko działanie cieplne i elektrolityczne.
11. Co to jest część czynna i części jednocześnie dostępna ?
· Część czynna jest to część przewodząca prąd elektryczny znajdująca się w czasie normalnej pracy pod napięciem.
· Części jednocześnie dostępne części przewodzące dostępne i obce znajdujące się w zasięgu ręki.
· „Zasięg ręki” - obszar wokół człowieka w kształcie walca o średnicy 2,5 m r wysokości 2,5 m i 1,25 m poniżej ustawienia stóp.
12. Podaj wymagania dotyczące rezystancji izolacji w instalacjach elektrycznych.
Według normy PN-IEC-60364-6-61 o napięciu do 500V, R iz ≥ 0,5 MΩ
o napięciu ponad 500 V - R iz ≥ 1MΩ.
13. Od czego zależą skutki porażenia prądem elektrycznym ?
· natężenia prądu;
· czasu przepływu prądu;
· drogi przepływu prądu oraz: rodzaju prądu i warunków środowiskowych.
14. Wymień klasy ochronności urządzenia i czym się charakteryzują.
· klasa O – urządzenia posiada tylko ochronę podstawową (izolację roboczą);
· klasa I - urządzenie posiada izolację roboczą i zacisk do ochrony dodatkowej;
· klasa II - urządzenie posiada izolację; ochronną (podwójną lub wzmocnioną);
· klasa III - urządzenie na napięcie nie przekraczające napięcia bezpiecznego UL.
15. Co to jest napięcie dotyku? .
Jest to napięcie występujące w warunkach normalnych i zakłóceniowych, między dwoma częściami jednocześnie dostępnymi nie należącymi do obwodu elektrycznego.
16. Co to jest napięcie rażenia?
Jest to spadek napięcia występujący wzdłuż drogi przepływu prądu przez ciało człowieka.
17. Podać różnicę między napięciem dotyku i napięciem rażenia.
· Napięcie dotyku jest sumą spadków napięć na ciele człowieka, obuwiu i podłożu.
· Napięcie rażenia jest to spadek napięcia tylko na ciele człowieka.
18. Co to jest napięcie krokowe?
Jest to spadek napięcia, występujący na powierzchni ziemi pomiędzy stopami człowieka spowodowany zwarciem doziemnym.
19. Ile wynosi rezystancja ciała człowieka (Rc)?
1000 ±50 omów.
20. Jaka wartość prądu rażenia jest dla człowieka bezpieczna (Jr)?
UL - napięcie bezpieczne
(dla prądu stałego prąd bezpieczny jest do 60 mA).
21. Jak zapewniamy ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym?
Przez zastosowanie napięcia bezpiecznego lub ochrony przed dotykiem bezpośrednim lub pośrednim.
22. Przy jakich urządzeniach elektrycznych należy zastosować ochronę przed porażeniem?
Na każdym, na którego obudowie może się pojawić niebezpieczne napięcie dotyku, a odbiornik nie jest zasilany z transformatora lub przetwornicy separacyjnej lub nie zastosowano w nim izolacji ochronnej.
23. Co zaliczamy do ochrony przed dotykiem bezpośrednim (ochrony podstawowej)?
Izolację roboczą, osłony, obudowy, ogrodzenia, bariery, bezpieczne odstępy od urządzeń elektrycznych, instalowanie urządzeń poza „zasięgiem ręki”. Obudowa winna, mieć stopień ochrony co najmniej IP2X
24. Jakie zadania ma ochrona podstawowa (przed dotykiem bezpośrednim)?
Nie dopuścić do bezpośredniego zetknięcia się człowieka z częściami urządzeń elektrycznych będących pod napięciem, do udzielenia się napięcia na przedmioty przewodzące, których mógłby się, dotknąć człowiek oraz do przeskoku łuku elektrycznego.
25. Wymienić środki ochrony przed dotykiem pośrednim (ochrony dodatkowej).
(wg normy PN-IEC-60364-4-41).
· samoczynne wyłączenie zasilania (uziemienie, zerowanie, wyt. różnicowo-prądowe),
· izolacja ochronna,
· izolowanie stanowiska,
· seperacja,
· połączenia wyrównawcze
26. Co to jest uziemienia ochronne?
Jest to środek ochrony dodatkowej polegający na połączeniu części przewodzących z uziomem i powodujący w warunkach zakłóceniowych samoczynne, odłączenie zasilania. Może być stosowane w urządzeniach prądu stałego i przemiennego, niezależnie od ich napięcia znamionowego. '
27. Jakie wymagania muszą być spełnione dla uziemienia ochronnego?
- Uziemienie jest skuteczne jeżeli: RA • J a ≤U L tj. jeżeli
UL - napięcie-bezpieczne (U L= U d, )
Ja- prąd zapewniający samoczynne wyłączenie w czasie bezpiecznym dla człowieka (Ja = Jw),
RA - rezystancja uziemienia ochronnego (R A = Ro)
28. Co to jest prąd zapewniający samoczynne wyłączenie (Ja)?
Jest to prąd dostatecznie szybkiego zadziałania którego zadaniem jest niedopuszczenie do powstania niebezpiecznego napięcia, dotyku, a jeżeli takie napięcie na obudowie powstanie, wyłączyć to urządzenie w czasie bezpiecznym dla człowieka Np. przy napięciu 23 5 V w czasie do 0,4 sek_ w pomieszczeniach normalnych, i do 0,2 sęk. w pomieszczeniach szczególnie niebezpiecznych.
29. Od czego zależy prąd zapewniający samoczynne wyłączenie?
Od rodzaju i wielkości zabezpieczenia: Ja = k •Jb np.
dla bezpieczników topikowych z charakterystyki czasowo-prądowej;
k= 5 (dla wył inst. - typu S -,,B")
k=10 (dla wył. inst. o charakt „C”)
Jb - wielkość wkładki bezpiecznikowej;
Ja = l,2Inz (Inz - prąd nastawienia wyzwalacza lub przekaźnika zwarciowego).
30. W jakich sieciach można stosować zerowanie?
W układach sieciowych TN-C, tj. w sieciach prądu przemiennego do 500 V przystosowanych do zerowania, w których punkt zerowy transformatora jest bezpośrednio uziemiony, a wyprowadzony przewód neutralny możliwie licznie uziemiony. Wszystkie części przewodzące powinny być przyłączone do przewodu ochronnego lub ochronno-neutralnego. 31. Jakich wartości nie może przekroczyć impedancja pętli zwarcia przy zerowaniu?
Ua - napicie w stos. do ziemi (U0...
j3zyk