OSOBOWOŚĆ zintegrowana struktura cech przeżywania i zachowania jednostki, która wpływa na utrzymywanie relacji jednostki z otoczeniem (jest to coś , co odróżnia nas od innych osób) . Osobowość prawidłowo zintegrowana to osobowość o równolegle rozwiniętych i dopełniających się sferach os. :
- sfera emocjonalna
- sfera intencjonalno-poznawcza
- sfera motywacyjna
- sfera potrzeb
W zaburzonej osobowości mamy do czynienia najczęściej z niepełną integracją struktury osob. Lub nieprawidłową czy patologiczną integrację.
NIEPEŁNA INTEGRACJA STRUKTURY OSOB.
Na pewnym etapie, życie się zatrzymało , rodzice nie zajmują się rozwojem dziecka , następuje etap samorozwoju . Normalnie rozwinięta osoba posiada IQ=70 , lecz emocjonalnie jest na etapie kilkunastoletniej osoby – jest to osobowość niedojrzała , osobowość niepełna , czyli ta , która w toku rozwoju zatrzymała się .
Zaburzenia osobowości to utrwalone wzorce zachowań, odmienne od powszechnych w danej kulturze i środowisku , zaburzenia te charakteryzują się odmiennym sposobem przeżywania i odnoszenia się do innych ludzi niż ten , który obowiązuje w danej grupie : zaburzenia osob. Formują się w dzieciństwie , są względnie trwałe i na całe życie , łączą się z brakiem elastyczności w reagowaniu i zachowaniu. Niepełna integracja struktury osob. Łączy się ze stopniem rozwoju osobowości i zintegrowana spójność różnych elementów składowych dających podstawę danej osobowości. Do niepełnej integracji osobowości należy osobowość niedojrzała , charakteryzuje się ona zahamowaniem rozwoju psychospołecznego , a wyraża się w infantylności przeżywania i zachowania połączonej z dziecięcym funkcjonowaniem .
- natychmiastowe uzyskanie gratyfikacji w przyjemności (gratyfikacji materialnej)
- kierowanie się dążeniem do natychmiastowego rozwiązywania tylko swoich spraw (pseudoegoizm)
- przewaga emocjonalnych aspektów w zachowaniu dorosłego człowieka wobec racjonalnego podejścia do problemu
- brak niezbędnych mechanizmów radzenia sobie z sytuacjami stresującymi
- brak odpowiedzialności za swoje zachowanie , przerzucanie winy na drugie osoby
- brak kontroli nad swoim zachowaniem i nad osobami za które jednostka jest odpowiedzialna
- chwiejność i płytkość uczuć
- skłonność do dramatyzowania i teatralność ( wzmożona ekspresja słowna i ruchowa )
- egocentryzm zachowania
- labilność nastroju(od strachu do radości)
- silne dążenie do uzyskania aprobaty drugiego człowieka poprzez zwracanie na siebie uwagi
- częste manipulowanie osobami dla uzyskania ich akceptacji
O osobowości nieprawidłowej mówimy wtedy , gdy w toku rozwoju jednostki pewne cechy osobowości uległy HIPERTROFII (nadmierny rozwój), inne natomiast nie rozwinęły się wcale .
Do typu osobowości nieprawidłowej patologicznie należą :
- O. paranoidalna
- O. narcystyczna
- O. bierno-zależna
O. PARANOIDALNA ( często zwana paranoiczną) :
- nadmierna podejrzliwość
- brak tolerancji na krytykę
- zaciętość i nie wybaczanie krzywd
- wrażliwość na swoje niepowodzenia
- poczucie odrzucenia i mniejszej wartości
- opaczne interpretowanie czyjegoś zachowania i odmiennie
O. NARCYSTYCZNA ( zwana osob.autokreacji) charakteryzuje się :
- wybujałym poczuciem własnej wartości i ważności
- ekshibicjonistyczna potrzeba stałego podziwiania się
- domaganie się nieustannej admiracji (podziwiania ) ze strony otoczenia
- fantazjowanie na temat własnego wyglądu , zachowania
- bezkrytyczne podejście do siebie i egoizm w swoim zachowaniu
Osobowość dziecka jest w trakcie stawania się. Definiuje się ją jako całość mechanizmów regulacyjnych , zorganizowanych wokół struktury „ja” , które wyzwalają i regulują zachowanie dziecka .Osobowość nie jest dana człowiekowi , rozwija się etapami :
I etap wiek 3-6 lat tworzy się osobowość autonomiczna , którą cechuje wyodrębnienie się struktury „ja”, czyli powolna tożsamość
II etap wiek 7-11 lat charakteryzuje się osobowością integracyjno-zależną, potrafi dokonywać wyboru, potrafi doceniać relacje z otoczeniem , wrażliwa na reakcję otoczenia na niego samego
III etap 12-17 lat – kształtowanie się pełnej dojrzałej osob.
Zaburzony typ osobowości dziecka – osobowość o rysach socjopatycznych ; cechuje się zaburzeniami procesów emocjonalno-motywacyjnych
OBJAWY :
- częste wybuchy złości i gniewu
- impulsywność reakcji z nadpobudliwością psychoruchową
- słaby rozwój uczuć wyższych ( empatii)
- dążenie do niezależności i dominacji nad drugimi osobami
- dążenie do zadawania cierpienia i bólu drugim osobom
ETIOLOGIA :
- brak lub wadliwy proces identyfikacji
- wadliwy system wymagań wobec dziecka
- deprywacja podstawowych potrzeb psychologicznych w młodszym wieku dziecka
18.02.2000 W.
ZABURZENIA OSOBOWOSCI – PSYCHOPATIA
PSYCHOZA – zaburzenie psychiczne , choroba psychiczna
Profesor Kretshmer stwierdził , że psychopatia jest degradacją moralną , czyli upośledzeniem kontaktów międzyludzkich . Podał jako pierwszy , że psychopaci istnieją od zarania dziejów i w „gorących” czasach trzymają się u steru władzy , natomiast w czasach „zimnych” my nimi rządzimy. Oni zawsze są , ale wtedy gdy jest norma , stabilizacja społeczna osobowość psychopatyczna jest ukryta, w gorących okresach ludzkości te osobowości się uaktywniają .
Psychopatia jest nieprawidłowym rozwojem osobowości , wiąże się z trwałym defektem w strukturze osobowości w taki sposób, że w trakcie rozwoju osobowości jednostki jedne cechy osobowości uległy hipertrofii ( przerostowi ) , a drugie nie rozwinęły się w ogóle – DSN 4 w klasyfikacji chorób wg WHO
W zaburzeniu psychopatycznym defekt dotyczy sfery emocjonalnej . Jeżeli ktoś nie potrafi dać sobie rady ze swoimi uczuciami – cechy sfery emocjonalnej ulegają stłumieniu . Mówi się wtedy, że dana osoba pozbawiona jest uczucia empatii , nie potrafi się wczuć w uczucia innych ludzi .
Cechy osobowości psychopatycznej :
a) upośledzenie umiejętności nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi na podstawie głębszych związków emocjonalnych
b) manipulowanie ludźmi w celu zaspokojenia własnych potrzeb i racjonalizowania celów
c) brak tzw. wglądu w siebie , czyli bezkrytycyzmu zachowania
d) brak poczucia winy z wyolbrzymionym poczuciem krzywdy
e) nieumiejętność wyciągania wniosków z przeżytych doświadczeń
Jeśli występuje deficyt emocjonalny wtedy uaktywnia się cecha nieumiejętności nawiązywania kontaktów i manipulacja . Psychopata nie ma poczucia moralności . Ludzie służą mu jako przedmioty , które wykorzystuje w celu realizacji własnych potrzeb . Upośledzenie kontaktów powoduje , że psychopaci inaczej dochodzą do ludzi . Aby zdobyć sympatię innych ludzi psychopata manipuluje nimi .
Poczucie krzywdy = brak poczucia winy ( brak sumienia )
f) deficyt lęku czyli niski poziom lęku psychicznego :
- impulsywność w zachowaniu
- niekontrolowana agresja
- brawurowość
- błędy w ocenianiu sytuacji społecznej
g) lęk fizyczny o własne ciało ( nadmiar lęku )
PSYCHOPATIA JAKO CIERŃ DUSZY – Antoni Kępiński – psychopata sam cierpi , jako człowiek cierpiący zadaje cierpienie innym ludziom . Charakterystyczne u psychopaty jest postawa biorąca nad postawą dającą . Psychopata widzi , że jest odrzucany ale nie wie dlaczego , ma własny kolec , którego nie potrafi wyrwać .
UWARUNKOWANIA , PRZYCZYNY ZABURZEŃ PSYCHOPATYCZNYCH
1) czynniki psychologiczne ( uzależnione od potrzeb , od siebie samego )
2) czynniki społeczno – kulturowe
3) czynniki biologiczne
AD. 1
1) koncepcja deprywacji potrzeb ( prof. Spitz ) warunkuje psychopatię jako brak podstawowych potrzeb psychicznych tzn. potrzeby miłości , akceptacji , bezpieczeństwa , przynależności
2) koncepcja narcyzmu - dotyczy ona procesu uspołecznienia dzieci , czyli powolnego niwelowania cech narcystycznych . Wg psychoanalityków każdy z nas rodzi się jako osoba narcystyczna . Proces uspołecznienia powoduje , że te cechy są usunięte
3) koncepcja niedorozwoju superego – dotyczy zaburzonego procesu identyfikacji z osobami znaczącymi w rodzinie . Zaburzone jest wytwarzanie obrazu samego siebie w szczególności sylwetki moralnej jednostki . Psychopata nie ma sumienia w skutek zaburzonej identyfikacji
AD. 2
Do tych czynników zaliczamy :
- postawy wychowawcze rodziców
- style wychowania
- wartości normy środowiska
- zasady postępowania ( ogólnie , dekalog zachowań jakie przedstawia dziecku rodzina )
AD. 3
1) dziedziczenie skłonności – występowanie pewnych cech społecznie nieakceptowanych
2) aberracje chromosomalne – dotyczy dodatkowego chromosomu Y w kodzie genetycznym psychopaty
Dziedziczone są najczęściej cechy charakterologiczne jak np. impulsywność . Dodatkowy chromosom powoduje zwiększoną impulsywność . Niski poziom bodźca wywołuje nadmierną reakcję .
1. Antyspołeczne zaburzenia osobowości – socjopatia
2. Zaburzenia związane z używaniem substancji psychoaktywnych : 1. Psychologiczna problematyka wszystkich uzależnień ; 2. Diagnozowanie nadużywania substancji psychoaktywnych
3. Uzależnienie spowodowane alkoholem : 1. Teorie uzależnienia alkoholem i kryteria ; 2. Negatywne skutki uzależnienia , społeczne skutki uzależnienia
4. Uzależnienie od narkotyków : 1. Objawy uzależnień, przyczyny; 2. Pomoc farmakologiczna i psychologiczna
5. Zaburzenia seksualne, dysfunkcje i rodzaje
6. Nadużycia i przemoc (przemoc w domu, jej rodzaje, przemoc w instytucjach, szkołach, pracy, mobbing
7. Depresje i samobójstwa dzieci i młodzieży : 1. Dynamika zachowań samobójczych, przyczyny tych zaburzeń; 2. Pomoc farmakologiczna i psychologiczna
25.02.2000 W
Antyspołeczne zaburzenia osobowości – socjopatia
ANTYSPOŁECZNA OSOBOWOŚĆ – SOCJOPATIA to zaburzenia osobowości w zakresie trwałych cech, które powodują, ze jednostka spostrzega siebie i rzeczywistość w sposób uogólniony i nieprzystosowany.
Wśród całej populacji socjopatow jest 2 –3 %. Najwięcej socjopatow to osobniki o płci męskiej .
SOCJOPATA – zaburzona jednostka w kontaktach społecznych z drugim człowiekiem .
Cechy charakterystyczne tego zjawiska :
1) socjopata ma zachowanie antyspołeczne bez wystarczającej motywacji – socjopatia zachowuje się zawsze niezgodnie z ogólnie panującymi zasadami zachowania, prawa. Wśród tych osobników istnieją jednostki, które planują swoje zachowania, liczą na jakieś korzyści. Inni zaś krzywdząc drugiego człowieka nie maja w tym wyraźnego celu, nawet nie wiedza czemu to robią (brak motywacji w zachowaniu). Zachowanie antyspołeczne socjopaty sprawia często wrażenie bezcelowych, impulsywnych, irracjonalnych; charakteryzujące się perswazyjna impulsywnością (natychmiastowa reakcja na bodziec)
2) brak sumienia i odpowiedzialności wobec innych:
- brak wstydu, poczucia winy i skruchy, osoby te nie są zdolne do głębokiej troski o drugiego człowieka
- kontakty międzyludzkie są u socjopatow płytkie, nastawione na eksploracje drugiej osoby
- kłamliwość i manipulowanie jednostka
- nieprzywiazywanie się do drugiego człowieka, brak reakcji na zaufanie, miłość i czułość; socjopata nie odbiera sygnałów z otoczenia, nie reaguje na przykłady innych, na to co jest norma, na tłumaczenie danych sytuacji. Relacje z druga osoba jest zaburzona, socjopata jest jakby za szyba i nie widzi swoich złych nawyków, zachowań jako złe, niezgodne z norma
...
Asiorek83