Cierpienie psychiczne nawet o niewielkim nasileniu zwiększa ryzyko zgonu
Cierpienie psychiczne a ryzyko zgonu – zbiorcza analiza danych pochodzących od indywidualnych uczestników badań prospektywnych
07.08.2013; Omówienie artykułu: Association between psychological distress and mortality: individual participant pooled analysis of 10 prospective cohort studies; T.C. Russ, E. Stamatakis, M. Hamer, J.M. Starr, M. Kilimki, G.D. Batty; British Medical Journal, 2012; 345:e4933 doi: 10.1136/bmj.e4933; http://www.mp.pl/artykuly/85855/?l=1378&u=73332048&rid=9ee9add11fcfaf6d4c5133e987d45850; Opracowała lek. Magdalena Miernik-Jaeschke ; Konsultował prof. dr hab. Jan Czesław Czabała, Katedra Psychologii Klinicznej Człowieka Dorosłego Instytutu Psychologii Stosowanej Wydziału Stosowanych Nauk Społecznych Akademii Pedagogiki Specjalnej; Skróty: GHQ-12 – General Health Questionnaire, SD (standard deviation) – odchylenie standardowe
Wprowadzenie
Wyniki wielu badań wykazały, że występowanie objawów depresyjnych i lękowych (rozumianych jako cierpienie psychiczne [psychological distress]) zwiększa ryzyko przedwczesnego zgonu, chorób sercowo-naczyniowych i nowotworów złośliwych. W większości były to jednak badania przeprowadzone w grupach o niewielkiej liczebności, co utrudniało dokładne i wiarygodne oszacowanie tego ryzyka. Nie udało się także jednoznacznie określić, czy ryzyko zgonu zwiększa się wraz z nasileniem cierpienia psychicznego. Ważną, ale dotąd niezgłębioną kwestią pozostaje również wpływ cierpienia psychicznego o niewielkim nasileniu na ryzyko zgonu, zwłaszcza, że osoby doświadczające go w stopniu subklinicznym rzadko poszukują specjalistycznej opieki.
Pytanie kliniczne
Czy u osób doświadczających cierpienia psychicznego, również o subklinicznym nasileniu, zwiększa się ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny, zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych oraz z powodu nowotworów złośliwych?
Metodyka - Zbiorcza analiza danych pochodzących od indywidualnych uczestników 10 prospektywnych badań kohortowych
Lokalizacja - Wielka Brytania
Badani - Badanych dobierano losowo z populacji ogólnej spośród osób ≥35. roku życia Kryteria wykluczenia: m.in. choroba sercowo-naczyniowa, nowotwór złośliwy
Opis metody
Badanych kwalifikowano spośród uczestników 10 badań przekrojowych, przeprowadzanych co roku w latach 1994–2004 w ramach Health Survey for England, które służyły ocenie ogólnego stanu zdrowia populacji. Dane dotyczące występowania i nasilenia cierpienia psychicznego uzyskiwano z bezpośredniego wywiadu. W badaniu z 1996 roku nie oceniano tych parametrów, dlatego nie włączono do analizy danych z niego pochodzących. Następnie, korzystając z danych gromadzonych przez National Health Service, uzyskano informacje na temat liczby i przyczyn zgonów w badanej próbie za okres od włączenia do badania do lutego 2008 roku.
Oceniane zmienne
- Główna: zgon z jakiejkolwiek przyczyny
- dodatkowe: 1) zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, 2) zgon z przyczyn zewnętrznych, 3) zgon w wyniku choroby nowotworowej
Definicje i metody pomiaru: Nasilenie cierpienia psychicznego oceniano za pomocą 12-elementowego kwestionariusza GHQ-12, obejmującego m.in. pytania o nastrój, zdolność do koncentracji, utratę pewności siebie, problemy z codziennym funkcjonowaniem, zaburzenia snu w okresie kilku poprzedzających tygodni. Każdy element oceniano w skali od 0 pkt (brak problemu) do 3 pkt (problem obecny w o wiele większym stopniu niż zwykle). Całościowy wynik GHQ-12 wynoszący 0 pkt interpretowano jako brak cierpienia, 1–3 pkt – subkliniczne cierpienie, 4–6 pkt – wyraźne cierpienie, 7–12 pkt – nasilone cierpienie.
Wyniki
Liczebność badanej próby wynosiła 85 261, a ostatecznej analizie poddano dane pochodzące od 68 222 uczestników. Średni wiek badanych wynosił 55,1 roku (SD: 14,1), a kobiety stanowiły 55,2%. Średni okres obserwacji wynosił 8,2 roku (SD: 3,5). W tym czasie odnotowano łącznie 8365 zgonów: 3382 badanych zmarło z przyczyn sercowo-naczyniowych, 2552 osoby – z powodu nowotworów złośliwych, a 386 – z przyczyn zewnętrznych. U osób doświadczających subklinicznego cierpienia, w porównaniu z osobami niedoświadczającymi go, stwierdzono (tab.):
- o 20% większe ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny,
- o 29% większe ryzyko zgonu z przyczyn sercowo naczyniowych,
- o 29% większe ryzyko zgonu z przyczyn zewnętrznych,
- podobne ryzyko zgonu z powodu nowotworu złośliwego.W przypadku zgonu z jakiejkolwiek przyczyny, zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych i zgonu z powodu przyczyn zewnętrznych ryzyko zwiększało się wraz z nasileniem cierpienia (odpowiednio o 21%, 22% i 26% dla jednego odchylenia standardowego dla wyniku kwestionariusza GHQ-12). W przypadku zgonu z powodu nowotworu złośliwego jego ryzyko zwiększało się znamiennie (o 41%) tylko u osób doświadczających nasilonego cierpienia.
Uwagi
Istnieje niewiele danych, które pozwoliłyby jednoznacznie ocenić, czy podjęcie leczenia ukierunkowanego na zmniejszenie nasilenia cierpienia psychicznego redukuje ryzyko zgonu u osób doświadczających takiego cierpienia.
ABCneuropsychologia