Laktacja
1. Anatomia sutka.Przemiany w gruczole piersiowym przygotowujące do laktacji
· 15-20 zrazików ułożonych promieniście, oddzielonych tk. tłuszczową
· Zrazy-zraziki-pecherzyki
· Przewód mleczny-przewód zrazikowy-przwóe pęcherzykowy
· Galaktocoele- zatkany przewód mleczny
· Sutki dodatkowe (polimastia)
2. Etapy laktacji
3. Hormony biorące udział w laktacji
4. odruchy nerwowo-humoralne wpływające na proces laktacji
-odruch prolaktynowy
- odruch oksytocynowy
Skład mleka
1. siara (skład)
2. białka, tłuszcze, składniki mineralne i witaminy
3. laktacja a odporność
- IgG słabo wchłaniane z mleka
- IgA przeciwdziałaja przyleganiu bakterii w świetle jelit, szczególnie E.coli
- limf. T i B – niepewna funkcja
- makrofagi- niszczą bakterie chorobotwórcze bezpośrednio w jelitach dziecka
Korzyści karmienia naturalnego
1. Dla matki
Zapobieganie krwotokom poporodowym (oksytocyna powoduje obkurczanie mięśnia macicy) • Zmniejszenie ryzyka anemii z niedoboru żelaza (macica szybciej obkurcza się, później wracają miesiączki) • Szybsza utrata zbędnych kilogramów i powrót do figury sprzed ciaży. • Karmienie piersią przynajmniej przez 3 miesiące zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworu piersi przed okresem menopauzy nawet o 50%. • Karmienie każdego dziecka piersią przynajmniej przez 2 miesiące zmniejsza ryzyko nabłonkowego raka jajnika o 25%. • Zmniejszenie ryzyka osteoporozy - Ryzyko złamania szyjki kości udowej u kobiet po 65 r. życia zmniejsza się do połowy, jeśli karmiły piersią. Jeśli czas trwania karmienia był dłuższy niż 9 miesięcy na każde dziecko, ryzyko zmniejsza się do ¼. Kobiety, które karmiły piersią, badane w okresie przekwitania miały o 41 mg/cm2 wyższą gęstość kości w odcinku lędźwiowym kręgosłupa w porównaniu z tymi, które nigdy nie karmiły. • Zwiększenie odstępów między kolejnymi dziećmi - wysoki poziom prolaktyny działa hamująco na czynność jajników i w naturalny sposób opóźnia powrót płodności i wydłuża odstępy między urodzeniem kolejnych dzieci. Przy przestrzeganiu pewnych zasad karmienie piersią jest skuteczną metodą planowania rodziny (Metoda LAM)• Prolaktyna nastraja kobietę łagodnie i czule wobec dziecka. Matka jest spokojniejsza, cierpliwsza, lepiej znosi trud macierzyństwa, łatwiej czerpie z niego radość i satysfakcję.
2. Dla dziecka
Rzadziej zapadają na choroby zakaźne układu:- oddechowego, - moczowego, - pokarmowego (biegunki, martwicze zapalenie jelit NEC), - zapalenia ucha, - zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, - rzadziej dochodzi do bakteriemii (AAP 2005).Ponadto: Karmienie podczas iniekcji powoduje działanie przeciwbólowe (AAP 2005). U niemowląt karmionych piersią stwierdza się trzykrotnie mniejsze ryzyko zespołu nagłego zgonu niemowląt SIDS.Karmienie piersią ma również skutki długofalowe: Obniża u dzieci, w ciągu dalszych lat życia, ryzyko wystąpienia: - nadwagi, - otyłości, - cukrzycy typu I i typu II,- astmy, - białaczek i chłoniaków złośliwych (AAP 2005).Dorośli karmieni w dzieciństwie piersią mają niższe ryzyko- hipercholesterolemii (AAP 2005), - niższe ciśnienie tętnicze, - niższe ryzyko nadciśnienia (Leon-Cava 2002).Również stwierdzono że mają:- nieco lepszy rozwój funkcji poznawczych (AAP 2005), - rozwój psychomotoryczny (Leon-Cava 2002)- wyższy iloraz inteligencji (Lucas 1992)- osiągają lepsze, od dzieci karmionych sztucznie, wyniki w testach badających inteligencję w różnych grupach wiekowych (Lucas 1998, Mortenson 2002)Rozwój psychospołecznyDziecko jest karmione piersią wiele razy w ciągu doby, bo mleko kobiece jest jednym z najbardziej rozcieńczonych pokarmów wśród pokarmów ssaków.Częsty, bezpośredni kontakt matki z dzieckiem oraz ich wzajemne oddziaływanie stymulują psychomotoryczny i społeczny rozwój dziecka: - kontakt wzrokowy z matką, obserwowanie mimiki twarzy- bliskość ciała matki (poczucie bezpieczeństwa)- częsta zmiana pozycji podczas karmienia (stymulowanie ruchów gałek ocznych - i rozwoju ruchowego ciała)Karmienie mlekiem kobiecym chroni dzieci przed:Próchnicą zębów mlecznych i stałych. W podgrupie dzieci karmionych do 2-3 lat i spędzających dużo czasu przy piersi, również w nocy – obserwuje się zwiększony odsetek próchnicy zębów mlecznych, ale zachowanie to nie jest normą w populacji dzieci karmionych piersią. Udowodniono, że długotrwałe karmienie piersią nie zwiększa ryzyka próchnicy.Wadami zgryzuSsanie piersi jest ćwiczeniem, które stymuluje prawidłowy rozwój mięśni szczęki i żuchwy. Im dłużej dziecko jest karmione piersią, tym mniejsze jest ryzyko wystąpienia wady zgryzu. Jednocześnie wyeliminowane zostają nieprawidłowości związane z karmieniem butelką.
Prawidłowe postępowanie w laktacji
Pozycje do karmienia, tajemnice prawidłowego karmienia,zalecenia odnośnie karmienia
Przeciwwskazania do karmienia piersią
Przeciwwskazania bezwzględne
Ze strony dziecka • GalaktozemiaZe strony matki• Ciężka choroba psychiczna• Niewydolność krążenia 4 stopnia wg skali NYHA• Przyjmowanie niektórych leków• Narkomania - branie narkotyków wywiera szkodliwy wpływ na psychikę i emocje kobiety, upośledzając jej zdolności opiekuńcze.
Przeciwwskazania względneZe strony dziecka• Fenyloketonuria, choroba syropu klonowego• Rozszczep wargi i podniebieniaZe strony matki• Nieleczona aktywna gruźlica• Zakażenie HIV• WZW typu A i C (okres wiremii)• Cytomegalia (wcześniaki)• Opryszczka na brodawce lub otoczce• Ropień piersi
Zaburzenia laktacji
1. Zastój pokarmowy
- przyczyny
- objawy
- leczenie
2. Problemy ze strony brodawki sutkowej
3. Zapalenie gruczołów sutkowych
- drogi zakażenia ( przezbrodawkowa i krwiopochodna)
4. Ropień gruczołu piersiowego
-objawy
-leczenie
5. Zaburzenia ssania
- prawidłowy mechanizm ssania
- przyczyny zaburzeń ssania: prawidłowa a nieprawidłowa pozycja do karmienia
Zahamowanie laktacji
1. Bromokryptyna
2. wskazania
stachowiak671