Psychologia Spoleczna zajmuje sie czlowiekiem w sytuacji spolecznej. Przekonanie,ze ktos wywiera na mnie wplyw i jak clowiek w tej sytuacji sobie radzi. Psychologa interesuje czlowiek, jego osoba, doszukuje sie roznic indywidualnych
Psychologia->psychologia spoleczna->socjologia
Osobowasc-wlasciwosci jednostki ujawniajace sie w postepowaniu w jednakowych warunkach dla roznych osob.Element: potrzeby, zainteresowania, zdolnosci, temperament, charakter i wola.
Zachowania-reaktywne/celowe
Emocje-pozytywne/negatywne
Zainteresowania-aktywne/bierne
Zdolnosci-Inteligen,pamiec,wyobraznia,podzielnosc uwagi, typ myslenia abstrakcyjnego, krytycyzm
Konstrukt - sposob w jaki ludzie postrzegaja i interpretuja swiat
Behawioryzm - postrzeganie czlowieka na podst. jego zachowan
Psychologia Postaci - impulsy do dzialania, podejmowania decyzji, impul plynace z wewnatrz nie zawsze ukladaja sie w racjonalna mozaike
Teorie Poznawcze - istota swiadoma, myslaca, dokonywujaca racjonalnych wyborow
Stres - biologiczna, normalna reakcja organizmu na stawiane mu wymagania
Reakcja swoista - sprzezona z danym bodzcem
Reakcja nieswoista - pojawia sie zawsze, niezalezne od bodzca
Fazy Stresu :
A = faza alarmu
B = faza odpornosci, rozny czas trwania
C = faza wyczerpania
Reakcja stresowa : walka lub uladzenie sie
Stan stresu - pobudzenie emocjonalne i podwyzszona aktywnosc organizmu
Sytuacja stresowa - nadmierne obciazenie sfery psychicznej
1) sytuacje zaklocen (np. czegos nie dostainemy)
2) syt zagrozen, m.in. autycypacja zagrozen oraz zagrozenia realne
3) deprywacji- niezaspokojone potrzeby i popedy
Formy komunikatow niewerbalnych:
- Emblematy - skrotowe przekazywanie znaczen
- Ilustratory - uzupelnienie wypowiedzi
- Ekspresja naszych emocji
- Regulatory zachowan (np. palcem – wyjdz)
- Adaptatory - emitujemy komunikatory pozwalajace zaadaptowac się do otoczenia
GRUPA NIESPOLECZNA niewspoldzialajace ze soba dwie (lub wiecej) osoby, przebywajace ze soba w tym samym miejscu i czasie
GRUPA SPOLECZNA dwie (lub wiecej) osoby wspoldzialajace i wspolzalezne, laczy ich dazenie do wspolnego celu
INTERAKCJE :
- Nastepstwo zachowan - bodziec i reakcja
- Wzajemnie komunikowanie sie
- Postrzeganie interpersonalna i tworzenie sie postaw interpersonalnych
- Nasladownictwo
Skutki interakcji:
Efekt audytorium - wplyw jednostronny, obecnosc innych wplywa na jednostke, swiadomosc ze inni na nas patrza, nas oceniaja
Facylitacja spoleczna - zjawisko dwustronne, inni na nas patrza, moga nas oceniac ale nasza obecnosc tez wplywa na innych okreslane jako
Koncepcja Potrzeb wg. Maslowa
(Wierzcholek)
1.Potrzeby Estetyczne
2.Potrzeby Poznawcze
3.Potrzeby Samorealizacji
4.Potrzeby uznania, aprobaty, prestizu
5.Potrzeby Milosci i Afiliacji
6.Potrzeby Bezpieczenstwa
7.Potrzeby Fizjologiczne
(Podstawa)
1-4 Potrzeby Rozwoju = wyzszego zrzedu
5-7 Potrzeby Niedostatku = nizszego zrzedu
Frustracja reakcja jednostki na przeszkode w drodze do celu i odczuwalne przez nia zagrozenie.
Przeszkody :
a) Wewnetrzne
- Aktywne - konflikty motywacyjne
- Pasywne - nasze cechy, umiejetnosci (ich brak)
b) Zewnetrzne
- Aktywne - inni ludzie = szybsza frustracja
- Pasywne - zdarzenia losu
Konflikty Motywacyjne :
1) Przyciaganie z przyciaganiem
2) Unikanie z unikaniem
3) Przyciaganie z unikaniem
Elementy stanu stresu :
- podwyzszony ogolny poziom aktywacji
- silne negatywne emocje (strach i panika przy zagrozeniach, gniew i zlosc przy deprywacji, depresja i przygnebienie przy poczuciu winy)
- pojawienie sie motywacji do przezwyciezania stresu
Stes psychologiczny :
1. Faza mobilizjacji
2. Rostrojenie
3. Destrukcja, moze pojawic sie dzialanie paniczne
Dzialanie w stresie :
Wynik doswiadczenia Yakes i Dodsona pokazuje, ze najwyzsza efektywnosc nauki jest w fazie sredniego stresu.
Stres wywoluje wybiorczosc w sferze bodzcow
Obnizamy wartosc celu - zanizamy motywacje do dzialania
POSTAWY trwala organizacja procesow percepcyjnych i poznawczych wartosciujaca emocje, procesow behawioralno-wychowawczych
Motyw znika po osiagnieciu celu, zas postawy charakteryzuja sie trwaloscia
pobudzenie wystepujace pod wplywem widzenia i slyszenia innych osob robiacych to sami co my.
Wplyw Obecnosci innych :
- mozliwosc oceny - wzbudza nasz lek, niepokoj, latwe zadania dobrze, trudne gorzej
- brak mozliwosci oceny - brak leku, niepokoju, latwe zadanie gorzej, trudne lepiej
Prozniactwo spoleczne - uspokojenie wywolane faktem, iz przebywanie w grupie uniemozliwi ocene naszego wkladu w wykonywane zadanie
Typy zadan :
Zadania addytywne - jakosc zalezy od wkladu wszystkich w dzialaniu
Zadanie komunikatywne - jakosc i szybkosc wykonania zadania przez grupe zalezy od najslabszej jednostki (alpinisci dymaja na gore)
Zadanie dysjunktywne - szybkosc i jakosc wykonania zalezy od najmocniejszej jednostki w grupie
Deindywiduacja - utrata normalnej kontroli nad wlasnym zachowaniem, zwiekszenie impulsywności w reakcjach, zwiekszenie patologicznych i agresywnych zachowan; bierze się z ograniczenia samoswiadomosci (skupienie się na wlasnych uczuciach, przekonaniach, wartosciach).
Czynniki odpowiedzialne za przerodzenie syt potencjalnie frustracyjnej do frustracyjnej :
Rodzaj przeszkody, wartosc celu, odleglosc od osiagniecia celu, ilosc niepowodzen, cechy indywidualne, wytrwalosc w dazeniu do celu
Th.Newcomb - skupienie sie na celu a nie na przeszkodzie pozwala unikac frustracji
Typy reakcji :
1) Agresja -: skierowana na przeszkode, na kozla ofiarnego, na siebie (introjekcja)
2) Regresja - uwstecznienie reakcji, powrot do wczesniejszych reakcji
3) Fiksacja, obsesja - dzialanie z uporem maniaka, zawsze probujemy ta sama metode
4) wycofanie, apatia
Reakcje autonomiczne - reagujemy na jeden z 4 typow reakcji
Faza reakcji zlozonej - od agresji do rezygnacji
Trwale skutki frustracji :
1) negatywna motywacja
2) nieprzystosowanie, wrogosc, wulgarnosc
3) okrojona hierarchia potrzeb
Deprywacja - niezaspokajanie potrzeb
Deprywacja wzgledna - poczucie jednostki, ze posiada mniej niz zasluguje, inni maja wiecej niz ja
Zlozonosc postaw - sa one trojwymiarowe (PEB)
P - element poznawczy
E - element emocjonalny
B - element behawioralny
Postawy :
pelna (PEB), poznawcza (PE), program dzialania (EB), afektywne asocjacje (E)
Elementy poznawcze postawy :
Dysonans - kiedy docieraja do nas sprzeczne informacje na temat przedmiotu postawy
Konsonans - docieraja do nas jednolite info na temat przedmiotu postawy
Funkcje postawy :
przystosowawcza, wyrazania wartosci, poznawcza, samoobronna
Ksztaltowanie postaw :
- dostarczanie informacji,
- wywolanie dysonansu poznawczego,
- kreowanie aktywnosci werbalnej lub realnej (co wywoluje dysonans poznawczy lub konflikt motywacyjny)
Tworzenie postawy, poprzez dostarczenie info, ktore jednostka wartosciuje.
Zmiany Postaw :
- organizowanie aktywnosci
- zmuszenie kogos do podjecia zadan, które dana osoba musi uzasadnic
Zbior - pewna klasa, ilosc elementow okreslonego rodzaju; kobiety-mezczyzni, pracujacy-niepracujacy, itd.
Zbiorowosc - zbior jednostek dostatecznie wyraznie oddzielonych od innych w czasie i przestrzeni traktowani traktowani jako calosc zlozona z ludzi i ich spraw spolecznych
KRYTERIA OPISU GRUPY SPOLECZNEJ
1. Wielkosc, liczebnosc grupy:
Mala - jest mozliwosc kontaktu każdy z kazdym
Duza - podgrupy i ich przedstawiciele, niemozliwy kont. każdy z kazdym
2. Typ wiezi: To co ludzi laczy, co stalo się podstawa wspoldzialania; rodzina, rod – grupy spokrewnionych osob.
Osobowe - chcemy nawiazac kontakt aby podjac wspolprace, wspoldzialanie, interesuje mnie czlowiek jako osobowosc,
Rzeczowe - kontakt do realizacji celow, wspolnych spraw
gdzie jest przewaga wiezi osobowych - -wiezi pierwotne, nieformalne
gdzie jest przewaga wiezi rzeczowych - wiezi wtorne, formalne
Obrona przed frustracja:
1) substytucja - znalezienie celu zastepczego
2) racjonalizacja - obnizanie wartosci celu
3) ucieczka w marzenia
4) projekcja - rzutowanie wlasnej sytuacji do innych, nie tylko mi cos zlego sie zdarza
5) identyfikacja - z osobami, które maja podobne przezycia, z bohaterami filmow, itd.
6) dysocjacja - poszukiwania wsparcia w dzialaniach magicznych
7) reakcja upozorowania, nie przyjmowanie do wiadomosci pewnych faktow, ktore sa negatywne dla nas
8) wyparcie, amnezja
Poznanie siebie
Dualizm JA :
1. poznawawne = pojecie ja, jaki jestem
2. poznajace = samoswiadomosc,
1+2 = tozsamosc
Metody poznania siebie :
1) Introspekcja - proces, w ktorym czlowiek spoglada w swoje wnetrze i bada swoje mysli i motywy; subiektywny obraz nas samych
Teoria spostrzegania siebie - gdy nie jestesmy pewni nasych postaw, wnioskujemy o nich obser wlasne zachowanie i syt w ktore ono sie pojawia
Komunikat perswazyjny - komunikat przekonujacy do zajecia okreslonego stanowiska w danej sprawie. Nadawca powininen byc dla odbiorcy wiarygodny. Budowac wiarygodnosc mozemy w oparciu o kompetencje.
Tresci racjonalne - dot. spraw powazniejszych, skierowane do osob wyksztalconych.
Tresci emocjonalne - mowimy, ze cos jest fajne, itp.
Tresc jednostronna - gdy czlowiek nie ma wiedzy na dany temat, gdy ksztaltujemy nowa postawe
Tresc dwustronna - dewaluowanie alternatywy czegos, do czego zachecamy; ukazywanie wad konkurencji
Efekt swiezosci - mowic tuz przed dokonaniem wyboru, aby ostatnie slowo nalezalo do nas
Efekt pierwszenstwa - jako pierwsi cos reklamujemy, jako pierwsi tworzymy postawe
Strach w przekazach jest efektywny tylko wtedy, gdy jest pokazywana droga jego redukcji
Centralna strateg perswazji - nadawca zaklada, ze odbiorca ma zdolnosc i gotowosc odbioru info, naklada nacisk na info
Peryferyczna strategia - zwracamy uwage na to, kto mowi i przedstawia produkt
3.Charakter czlonkostwa:
a) Spontaniczne - spontaniczna decyzja ludzi, mamy wspolne cele i zrealizujmy je razem.
b) Stanowione - tworze przez kogos, dobiera sobie ludzi
Czlonkostwa moga byc:
- Dobrowolne (bycie na studiach)
-Automatyczne (jestemy dziecmi naszych rodzicow)
- Przymusowe (wiezienie)
Grupy swobodnego dostepu,
Grupy ekskluzywne, stawiajace pewne wymagania
4. Stopien trwalosci grupy: krotkotrwale, dlugotrwale
5. Typ solidarnosci: wiezi emocjonalne zwiazane z grupa
6. Intensywnosc uczestnictwa: czy mozemy uczestniczyc tylko czescia siebie
7. Charakter grupy:
instrumentalne - grupa jedynie instrumentem
autoteliczne - zapisuje sie bo chce zeby grupa istniala, np. obiadki rodzinne
CEL - punkt przestrzeni niefizycznej, majacy wartosc dla co najmniej polowy grupy
Elementy grupy spolecznej : interakcje, cel, normy (zakazy i nakazy opatrzone sankcjami)
Efekt nadmiernego uzasad - spostrzeganie swojego dzialania jako wywolanego przekonujacy
Czynnikami zewnetrz i niedocenienie czynnikow wewnetrznych
2) Obserwacja wlasnego zachowania
3) Schematy Ja - oparte na naszych przeszlych doswiadczeniach, zorganizowane struktury wiedzy o nas samych, ktore pomagaja przewidziec i zrozumiec nasze zachowanie
Ja ozwierciedlone - spostrzeganie siebie oczami innych ludz i wlączanie ich opinii do wlasnego pojecia ja
4) Interakcje spoleczne
Teoria porownan spolecznych - koncepcja zgodnie z która poznajemy wlasne zdolnosci i postawy przez porownanie się z innymi ludzi :
- porownania spoleczne w gore (motywacja)
- porownania spoleczne w dol (poprawa swojej oceny)
- porowniania z kims podobnym do nas
Ingracjacja - proces polegajacy na tym, ze ludzie schlebiaja jakiejs osobie, czesto o wyzszym statusie, aby wzbudzic sympatie do siebie.
Promowanie siebie - proces polegajacy na promowaniu siebie i swoich talentow aby wywrzec pozytywne wrazenie u innych
KONFORMIZM zmiana zachowania lub sposobu myslenia pod wplywem rzeczywistego lub wyimaginowanego nacisku zewnetrznego
Czynniki zwiekszajace konformizm :
Jednomyslnosc grupy, liczebnosc grupy, sklad, uznanie ze w grupie jest specjalista, cechy zadania, reakcje w tlumie
Cechy zwiekszajace tendencje konformistyczne :
Brak pewnosci siebie, pozycja socjometryczna, samoocena, stosunek wobec wladzy, autorytaryzm.
Zrodla konformizmu :
Uleganie, internalizacja, identyfikacja, aspekt poznawczy
UPRZEDZENIA wroga badz negatywna postawa dot. wyrozniajacej sie grupy ludzi.
Stereotyp - powszechne przekonanie funkcjonujacej w danym towarzystwie, charakterystyka grup w ktorej sa elementy prawdy.
Komponenty uprzedzen :
- afektywny lub emocjonalny - reprezentuje typ emocji powiazany z postawa (zlosc) jak i nasycenie postawy (umiarkowany niepokoj)
- poznawczy - obejmuje przekonania lub mysli tworzace postawe
Struktura - zroznicowanie pozycji wewnatrz (wyroznione i nazwane miejsce, które zajmowac moze wiele osob) i zroznicowanie rol spolecznych (zespol oczekiwan dotyczacych sposobu, zachowania, w sytuacji kiedy znajdujemy sie w okreslonym miejscu)
Efekt bumerangowy - im bardziej surowe zakazy, tym wieksze zainteresowanie zabronionym dzialaniem
Plawienie sie w cudzej chwale
Kreowanie przyczyn mozliwej porazki -przygotowanie wymowki i okolicznosci w razie niepowodzenia
Teoria samoswiadomosci - koncepcja przyjmujaca, ze kiedy czlowiek koncentruje uwage na samym sobie, zaczyna oceniac wlasne zachowanie i porownywac je ze swymi wewnetrznymi normami i wartosciami.
Dwuczynnikowa teoria emocji - koncepcja zgodnie z ktora doznanie emocji jest rezultatem dwufazowego procesu spostrzegania siebie. Najpierw ludzie doswiadczaja pobudzenia fizjologicznego, a nastepnie poszukuja dla niego odpowiedniego wyjasnienia. Jesli przypisuja to podubdzenie zrodlu majacemu nature emocjonalna, przezywaja odpowiednia emocje (np. jesli wyjasniaja swoje pobudzenie tym, ze ktos przystawil pistolet do skroni, odczuwaja strach)
...
knsia