2005-10-09.pdf

Z T EJ ZI EMI

Tajemnicze stwory Wszech-

oceanu naszej planety: pot-

wory z Loch Ness w Szkocji,

Siliansjön w Szwecji, Worota w

Rosji itd. itp. nie wspominając

już o gigantycznym kalmarze

zwanym Krakenem czy Sprute

albo Morag - to żelazny temat

sezonu ogórkowego.

Letnie

POTWORY

wszechoceanu

Taka jest natura człowieka, że raz za-

znawszy smaku Przygody, rad by koszto-

wać jej wiecznie...

A jednak w głębinach Wszechoceanu

coś niepokojącego się dzieje, czego dowo-

dem są częste przypadki wypływania na

plaże całych stad wielorybów czy delfinów.

Najczęściej zwierzęta te giną, zanim ludzie

pospieszą im na pomoc. Kiedyś wysuną-

łem hipotezę, że może dziać się to wskutek

zatrucia metanem, który wydobywa się z

podmorskich źródeł hydrotermalnych lub

wskutek rozkładu materii organicznej na

dnie morza. Metan ma właściwości oszała-

miające i może powodować zatrucia. Ale to

nie całkowite wyjaśnienie tego problemu.

Owszem - coś takiego jest teoretycznie moż-

liwe, ale na zamkniętych akwenach, takich

jak np. Morze Czarne czy nasz Bałtyk, lecz

nie na otwartych oceanach.

Australijscy uczeni założyli, że ma-

sowe samobójstwa waleni mogą mieć

związek z aktywnością sejsmiczną - np.

wybuchy podmorskich wulkanów mogą

zakłócać pracę ich naturalnego sonaru

i w rezultacie zwierzęta popełniają błędy

nawigacyjne. Możliwe.

Najbardziej prawdopodobna jest teoria

ataku ogromnych morskich drapieżników

- agresywnego, rozżartego stada orek lub

rekinów. Opatrzone jest to jednym zastrze-

żeniem: orki są zbyt inteligentne, by wyga-

niać potencjalną zdobycz na piach plaży,

z którego nie mogłyby jej potem ściągnąć.

Pozostały zatem rekiny. Ale znowu w takiej

rywalizacji to rekiny są na przegranej po-

zycji. Jeżeli jest we Wszechoceanie istota,

której boi się rekin, to jest nią delfin. Chyba

że nie chodzi o zwykłego rekina, tylko o

ponoć wymarłego rekina megalodona -

Carcharodon megalodon . Wymarły one

stosunkowo niedawno, bo na początku

Czwartorzędu, czyli 10 000 lat temu, a

zatem może jakiś relikt uchował się w wiel-

kich głębiach Pacyfiku i od czasu do czasu

podpływa pod otaczające go kontynenty?

Taki scenariusz jest całkiem możliwy...

A czym wytłumaczyć taki fenomen,

jak inwazja na środkową część wysp ja-

pońskich ogromnych meduz z gatunku

Stomolophus nomurai, co miało miejsce w

latach 1958 i 2002? Być może nienormal-

ny, wybuchowy rozwój tych krążkopła-

wów ma związek z globalnym ociepleniem

wód oceanicznych Pacyfiku i zjawiska-

mi El Nino i La Nina - jak sądzą japoń-

scy biolodzy i oceanolodzy. Zmniejszona

ilość opadów w lecie 2002 roku spowo-

dowała spłukanie mniejszej ilości toksyn

i zanieczyszczeń do wód Pacyfiku i w

I kolejna zagadka, o której napisano 23

czerwca 2004 roku. Na plaży w Chile zna-

leziono - no właśnie - nie bardzo wiadomo

nawet co. Nazwano to „beach blob” - co

od biedy można przetłumaczyć jako „pla-

żowa klucha”, Początkowo sądzono, że są

to szczątki wieloryba, które ocean wyrzucił

na brzeg. Potem mówiło się o szczątkach

gigantycznej kałamarnicy czy ośmiornicy.

Nie dziwota, bowiem uczeni mieli przed

sobą 13-tonową bryłę mięsa bez jednej

kości. Uczeni z Florydy po zbadaniu struk-

tury tego „bloba” pod mikroskopem elek-

tronowym doszli do wniosku, że jest to

jednak bryła mięsa pochodząca od kasza-

lota. Wskazywały na to ponoć znalezione

fragmenty DNA podobne do wielorybich,

chociaż nie znaleziono w tej bryle ani jednej

całej komórki! Czyż to nie jest dziwne?

Amerykanie doszli do wniosku, że

inne tego rodzaju znaleziska, które znane

są w światowej literaturze kryptozoolo-

gicznej jako „ogromna ośmiornica z St.

Augustine” z 1896 roku, „potwór z Tas-

manii” z 1960 roku, dwa „bloby” z Ber-

mudów z lat 90. oraz „blob” z Nantucket

z 1996 roku, są niczym innym, jak wypra-

nymi przez morską wodę resztkami mięsa

ze zdechłych wielorybów.

Ale czy na pewno? Tej pewności jesz-

cze nie mamy...

Wszechocean jest mniej znany niż

powierzchnia Księżyca i niejedno w

nim można jeszcze znaleźć i odkryć. A

jak wiadomo „Ocean bez potworów jest

równie bezsensowny, jak sen bez marzeń

sennych” - napisał kiedyś John Stein-

beck. I zgadzam się z nim całkowicie.

STOMOLOPHUS NOMURAI

rezultacie wybuchowy rozwój populacji

S. nomurai . Meduzy te są niebezpieczne

dla ludzi i ich jadowite parzydełka uśmier-

ciły 8 osób od 1920 roku, kiedy to zostały

odkryte w Morzu Żółtym. Są one ogromne

- mają metr średnicy i masę ciała do 150

kg, zaś ich toksyny uśmiercają wszystkie

istoty żywe, które wejdą w zasięg ich pa-

rzydełkowych wici. Człowiek porażony

ich toksyną umiera w ciągu 24 godzin...

Co spowodowało ich masowy rozwój?

Człowiek czy siły przyrody? Zagadka ta

nie jest rozwiązana.

Robert K. Leśniakiewicz

Źródło: New Scientist

RYS. PAULINA LASZCZUK, PLSP SUPRAŚL

KONKURS „MOJA ZIEMIA - MÓJ ŚWIAT” 2004

NR 10 (147)

PAŹDZIERNIK 2005

Letnie

POTWORY

wszechoceanu

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: