Maria Jagodzińska psychologia pamięci. badania, teorie, zastosowania helion.pdf

(29571 KB) Pobierz
887731555.001.png
4
Spis treści
Rozdział 3.
Metody badań ..............................................................55
Podstawowy plan eksperymentu w badaniach pamięci ...........55
Pomiary pamięci .....................................................................56
Rodzaje zadań służących do pomiaru pamięci .............................. 56
Testy reprodukcji .......................................................................... 57
Testy rozpoznawania ..................................................................... 60
Testy pośrednie ............................................................................. 62
Testy pamięci prospektywnej ........................................................ 63
Metoda chronometryczna ............................................................. 64
Zmienne niezależne w badaniach pamięci .............................64
Zmienne na etapie kodowania ...................................................... 64
Zmienne na etapie przechowywania ............................................ 67
Zmienne na etapie wydobywania .................................................. 67
Zmienne związane z badaną populacją ........................................ 68
Podsumowanie ........................................................................69
Literatura uzupełniająca ........................................................70
Część II
Natura ludzkiej pamięci
— systemy i procesy ........................................................71
Rozdział 4.
Neurobiologiczne podłoże pamięci .............................73
Pytania dotyczące relacji między pamięcią a mózgiem ...........73
Problem mózgowej lokalizacji pamięci ....................................75
Poszukiwania engramu ................................................................. 75
Czy pamięć ma ścisłą lokalizację w mózgu? ................................. 75
Współczesne ujęcie problemu ...................................................... 76
Podstawowe dane o strukturach anatomicznych mózgu ........78
Półkule mózgowe .......................................................................... 78
Kora mózgowa ............................................................................... 79
Układ limbiczny i formacja hipokampa ......................................... 82
Zwoje podstawy, pień mózgu i móżdżek ....................................... 83
Struktury zaangażowane w procesy pamięci ................................ 86
Metody badania relacji między pamięcią
a strukturami mózgu ............................................................87
Lezje i sekcje mózgu ..................................................................... 87
Przegląd technik obrazowania mózgu ........................................... 88
Obrazowanie elektrofizjologiczne .................................................. 89
Pozytronowa tomografia emisyjna ................................................. 92
Czynnościowy rezonans magnetyczny .......................................... 94
Problemy interpretacyjne .............................................................. 95
Neurony i procesy przewodzenia informacji
w układzie nerwowym ..........................................................96
Budowa neuronu .......................................................................... 97
Synapsy ......................................................................................... 98
Przewodzenie informacji i komunikacja między neuronami ...... 100
Spis treści
5
Neuroprzekaźniki ........................................................................101
Receptory synaptyczne ................................................................103
Badania nad komórkowymi i molekularnymi
mechanizmami pamięci .....................................................105
Koncepcja Hebba ........................................................................105
Plastyczność układu nerwowego jako podłoże pamięci ...............105
Mechanizmy plastyczności synaptycznej — LTP i LTD .............106
Zmiany strukturalne w synapsach ..............................................108
Rola genów ..................................................................................110
Podsumowanie ......................................................................111
Literatura uzupełniająca .......................................................114
Rozdział 5.
Organizacja pamięci — systemy i procesy ................ 115
Podstawy organizacji pamięci ...............................................115
Jedna pamięć czy kilka? ........................................................116
Tradycyjne rozróżnienia ..............................................................116
Wielomagazynowe modele pamięci ............................................116
Argumenty za wielomagazynowymi modelami pamięci
i przeciw nim ............................................................................120
Procesy przetwarzania informacji a pamięć ..........................124
Koncepcja poziomów przetwarzania ...........................................124
Krytyka i rozwój koncepcji poziomów przetwarzania ..................128
Podejście procesualne w wyjaśnianiu funkcjonowania pamięci ...129
Ile jest systemów pamięci? ....................................................130
Główne podziały ..........................................................................130
Kryteria wyróżniania systemów pamięci .....................................132
Dane o mózgowej organizacji pamięci ........................................134
Typologia L.R. Squire’a ...............................................................138
Pięć głównych systemów pamięci ludzkiej
według Schactera i Tulvinga ....................................................139
Podsumowanie ......................................................................141
Literatura uzupełniająca .......................................................143
Zbliżenie 1. Relacje pomiędzy systemami pamięci
— model SPI ........................................................................ 143
Zbliżenie 2. Wyodrębnianie się systemów pamięci
w 1. roku życia człowieka ................................................... 145
Rozdział 6.
Systemy pamięci krótkotrwałej ................................ 149
Krótkotrwałe pamiętanie informacji .....................................149
Pamięć sensoryczna ..............................................................150
Pamięć ikoniczna ........................................................................150
Pamięć echoiczna .......................................................................155
Jak funkcjonuje pamięć sensoryczna? ........................................159
6
Spis treści
Charakterystyka pamięci krótkotrwałej .................................160
Pojemność ................................................................................... 160
Zapominanie ............................................................................... 162
Wydobywanie informacji ............................................................. 163
Kody pamięci krótkotrwałej ......................................................... 166
Pamięć operacyjna ................................................................170
Pamięć a bieżąca aktywność poznawcza ..................................... 170
Badania metodą podwójnego zadania ......................................... 172
Model pamięci operacyjnej Baddeleya ........................................ 173
Pętla fonologiczna ....................................................................... 175
Notes wizualno-przestrzenny ...................................................... 179
Centralny system wykonawczy .................................................... 181
Bufor epizodyczny ....................................................................... 182
Inne modele pamięci operacyjnej ............................................... 182
Problemy teoretyczne i kierunki badań ....................................... 184
Podsumowanie ......................................................................186
Literatura uzupełniająca ......................................................188
Zbliżenie. Różnice indywidualne w pamięci operacyjnej
a inteligencja płynna ...........................................................188
Zastosowanie. Jak powiększyć zakres pamięci krótkotrwałej?
Naucz się strategii albo zostań ekspertem .............................190
Rozdział 7.
Systemy pamięci długotrwałej ...................................193
Zawartość pamięci długotrwałej ...........................................193
Pamięć proceduralna ............................................................194
Pamięć proceduralna a inne systemy pamięci długotrwałej ....... 194
Nabywanie umiejętności ............................................................. 196
Etapy nabywania umiejętności według J.R. Andersona .............. 198
Reprezentacja wiedzy proceduralnej .......................................... 200
Trwałość umiejętności ................................................................ 201
Obszary mózgu zaangażowane w pamięć umiejętności .............. 202
Pamięć deklaratywna — semantyczna i epizodyczna ...........203
Rozróżnienie pamięci semantycznej i epizodycznej ................... 203
Charakterystyka pamięci semantycznej ...................................... 205
Charakterystyka pamięci epizodycznej ....................................... 206
Badania metodą pamiętam-wiem ............................................... 207
Dane neuropsychologiczne ......................................................... 209
Dane neuropoznawcze ................................................................ 212
Kontrowersje teoretyczne ............................................................ 213
Reprezentacja wiedzy deklaratywnej ....................................214
Reprezentacja w formie sądów ................................................... 214
Reprezentacja w formie wyobrażeń ............................................ 216
Model podwójnego kodowania .................................................... 216
Model pojedynczego kodu ........................................................... 219
Spór o reprezentacje ................................................................... 219
Spis treści
7
Struktura pamięci semantycznej ..........................................220
Jak zorganizowana jest wiedza semantyczna? ............................220
Modele sieciowe ..........................................................................220
Modele porównywania cech ........................................................223
Modele schematów, ram i skryptów ............................................224
Podsumowanie ......................................................................227
Literatura uzupełniająca .......................................................229
Zbliżenie 1. Rozwój bez pamięci epizodycznej
— czy wystarczy pamięć semantyczna? ............................ 230
Zbliżenie 2. Czy zwierzęta mają pamięć epizodyczną? ........ 232
Rozdział 8.
Procesy kodowania informacji
w pamięci długotrwałej ............................................. 235
Wprowadzenie ......................................................................235
Formy aktywności podczas kodowania informacji
w pamięci długotrwałej ......................................................236
Powtarzanie .................................................................................236
Organizowanie ............................................................................241
Werbalizacja ................................................................................243
Wyobrażenia ................................................................................245
Elaboracja ...................................................................................247
Zapamiętywanie zamierzone i niezamierzone ......................249
Strategie zapamiętywania zamierzonego ....................................249
Zapamiętywanie niezamierzone ..................................................249
Konstruktywny i wybiórczy charakter procesów kodowania ....251
Zmiany w informacjach powstające podczas kodowania ............251
Rola schematów ..........................................................................256
Wpływ poziomu przetwarzania na kodowanie informacji .....258
Kodowanie informacji jako produkt uboczny
operacji poznawczych ..............................................................258
Kodowanie a późniejsze wydobywanie informacji .......................261
Efekt generowania ......................................................................263
Efekt odniesienia do Ja ...............................................................264
Podsumowanie ......................................................................266
Literatura uzupełniająca .......................................................267
Zbliżenie 1. Efekt wyższości obrazu ...................................... 268
Zbliżenie 2. Efekt działania ................................................... 269
Zastosowanie 1. Jak uczyć się treści
tekstów podręcznikowych? Strategia PQ4R .......................... 270
Zastosowanie 2. Jak organizować szkolenia?
Manipulowanie czasem ....................................................... 271
Zgłoś jeśli naruszono regulamin