wskazówki scen 1-5.doc

Część II

Scenariusze zajęć logopedycznych ukierunkowanych na korekcję rotacyzmu u uczniów klas drugich i trzecich

Scenariusz nr 1

Temat: Głoska "l" w izolacji i sylabach. Cele zajęć:

1.         Uświadomienie znaczenia poprawnej wymowy w życiu człowieka (nauce, w kontaktach z ró­wieśnikami, w realizacji planów zawodowych i życiowych).

2.         Wskazanie na zasady poprawnej artykulacji głoski "r" i elementy wpływające na tę artykulację - tzw. dźwięki pomocnicze (,,1", "t", "d").

3.         Podkreślenie roli sprawności (ćwiczenia) poszczególnych części narządów mowy (artykulacyj­nego, fonacyjnego, oddechowego) w procesie wymowy głoski "r".

4.         Demonstracja i przedstawienie zasad realizacji ćwiczeń oddechowych, ćwiczeń artykulatorów

(języka, warg, policzków), fonacyjnych.

Metody: słowna, pokaz (demonstracja), naśladownictwo, ćwiczeń praktycznych.

Środki dydaktyczne: lustro, obrazki (fonetyczne video, fonogram), wykaz ćwiczeń usprawniających narządy mowy.

Plan zajęć:

1.         Powitanie.

2.         Wyjaśnienie znaczenia poprawnej wymowy w życiu dziecka i człowieka dorosłego (pogadanka).

3.         Omówienie zasad poprawnej wymowy głoski "r" - boki języka przylegają do wewnętrznej po­wierzchni górnych zębów i dziąseł, czubek języka uderza o górne dziąsła wibrując (pokaz przed lustrem).

4.         Wskazanie elementów tworzących poprawną wymowę głoski "r" - podniesiony do góry, doty­kający dziąseł górnych język; sprawny, wibrujący czubek języka, poprawna wymowa głosek pomocniczych: ,,1", "t", "d" - słowne wyjaśnienie i pokaz.

5.         Prezentacja tematu zajęć - ćwiczenia głoski "l" w sylabach.

6.         Podkreślenie roli sprawności narządów mowy (oddychania, poszczególnych części jamy ustnej, szczególnie języka, fonacji) w procesie wymowy głoski "r" - pogadanka.

7.         Demonstracja i omówienie ćwiczeń artyku1atorów przygotowujących do dziecko do wywołania głoski "r" oraz przekazanie dzieciom kserokopii wykazu tych ćwiczeń z równoczesnym wkleje­niem ich do zeszytu (załącznik).

Załącznik nr 1

Ćwiczenia usprawniające funkcję oddechową:

1.         Dmuchanie na płomień świeczki, zapałkę tak, by ugasić płomień.

2.         Dmuchanie na płomień świecy tak, by płomień wyginał się w różne strony, ale nie zgasł.

3.         Dmuchanie piórek, wacików, lekkich przedmiotów, chrupek.

13

4.          Dmuchanie baniek mydlanych.

5.           Wąchanie kwiatków, różnych zapachów, np. perfum, mydła, szamponów, itd.

6.          Unoszenie słomką lekkich przedmiotów, wacików, chrupek i utrzymywanie w powietrzu przez peWIen czas.

7.           Zamienianie słomką miejsca wacików, początkowo dwóch ułożonych naprzeciwko siebie, za-

tem trzech ułożonych w trójkąt i czterech ułożonych w czworokąt.

8.           Przekładanie słomką papierowych rybek ze stawu z brudną wodą do stawu z wodą czystą.

9.           Ubieranie słomką choinki, szablonu lalki (chłopca, dziewczynki, pani, pana, babci, dziadka, itd.).

10.       Składanie słomką z części na szablonie zwierząt, domu, mebli, różnych przedmiotów.

11.       Składanie słomką z części różnych figur geometrycznych.

12.       Meblowanie słomką domu.

13.       Picie napoi przez słomkę.

14.       Dmuchanie piłeczki styropianowej do kosza.

15 . Wdychanie powietrza ustami i wydychanie ustami.

16.       Wdychanie powietrza ustami i wydychanie nosem.

17.       W dychanie powietrza nosem i wydychanie ustami.

18.       Wdychanie powietrza nosem i wydychanie nosem.

19.       Dmuchanie na cienką, dużą chustę, nałożoną na głowę i twarz dziecka "duch".

20.       Wydmuchiwanie powietrza przez słomkę do wody.

21.       Nadmuchiwanie baloników.

22.       Dmuchanie, chuchanie na lusterko.

23.       Gra na instrumentach muzycznych: harmonijka, fujarka.

Ćwiczenia artykulatorów:

Język:

l. Wysuwanie języka z ust, język szeroki i wąski.

2.           Dotykanie czubkiem języka do nosa i do brody na zmianę (można pomagać sobie palcem).

3.           Kierowanie języka w kąciki ust: w prawo i w lewo przy szeroko otwartych ustach, bez dotyka-

nia wargi dolnej.

4.           Unoszenie języka na wargę górną - język szeroki i wąski.

5.           Unoszenie języka na górne zęby i opuszczanie przy otwartych ustach.

6.           "Malowanie językiem" podniebienia twardego, dochodząc do podniebienia miękkiego.

7.           Zlizywanie z podniebienia twardego dżemu, miodu, kawałka czekolady, plasterka sera topionego.

8.           Dotykanie językiem zębów trzonowych górnych i dolnych.

9.           Dotykanie językiem poszczególnych zębów "liczenie zębów" na górze i na dole.

10.       Kląskanie czubkiem języka.

11.       Zwijanie języka w trąbkę (rurkę).

12.       Zwijanie języka w trąbkę (rurkę) i wydmuchiwanie powietrza na czubek trąbki (rurki).

13.       Unoszenie języka do wałka dziąsłowego i mocne dmuchanie na jego czubek.

14.       "Malowanie językiem policzków" od wewnątrz.

15.       "Malowaniejęzykiem zębów" na górze i na dole.

16.       "Śliweczka" - przy zamkniętych ustach przesuwanie języka wokół ust, wykonując kółka.

17.       Wypychanie policzków językiem od wewnątrz na zmianę, raz z prawej, raz z lewej strony.

18.       Naśladowanie, jak kot pije mleko.

19.       Kląskanie językiem.

20.       Przysysanie języka do podniebienia i opuszczanie do dołu.

21.      Przysysanie języka do podniebienia i utrzymując go w takiej pozycji otwierania i zamykanie ust - "rybka".

14

22.             "Źrebaczek" - język znajduje się między wargami i parskamy równocześnie językiem i wargami.

23.            Wymawianie głoski "l" wolno, potem coraz szybciej.

24.            Wymawianie głoski "t" wolno, potem coraz szybciej.

25.            Wymawianie głoski "d" wolno, potem coraz szybciej.

26.            Wymawianie głosek "t-d" wolno, potem coraz szybciej.

27.            Wymawianie głosek "t-d-n" wolno, potem coraz szybciej.

28.            Podbijanie wędzidełka podjęzykowego palcem wskazującym lub małym.

29.            Wypowiadanie głoski "l" w sylabach:

              - la-Ia-Ia               .

              - lo-la-lo                             .

              - lu-Iu-Iu                             .

              - le-Ie-Ie               .

              - ly-Iy-Iy                             .

- allll, allIl, ullll, ellll, yllll, illll.

30.            Wypowiadanie głoski "t" sylabach:

              - ta-ta-ta               .

              - to-ta-to                             .

              - tu-tu-tu                             .

              - te-te-te               .

              - ty-ty-ty                             .

- atttt, otttt, utttt, etttt, ytttt, itttt.

31.            Wypowiadanie głoski "d" w sylabach:

              - da-da-da               .

              - do-da-do                             .

              - du-du-du                             .

              - de-de-de               .

              - dy-dy-dy                             .

- adddd,odddd, udddd,edddd,ydddd,idddd.

Usta:

l.                Ściąganie ust, jak przy wymawianiu samogłoski "u", a następnie spłaszczanie ust, jak przy wy-

mowie samogłoski "i".

2.               Otwieranie i zamykanie ust.

3.               W ciąganie powietrza przy ściągniętych ustach.

4.               Cmokanie.

5.               Przesuwanie zamkniętych ust w prawą i lewą stronę.

6.               Utrzymywanie ołówka ustami.

7.               Parskanie.

8.               Ssanie wargi górnej, potem dolnej.

9.               Przy zamkniętych zębach rozciąganie warg tak, by zęby były widoczne.

10.            Wykonywanie kółek wargami ściągniętymi, jak przy wymowie samogłoski "u".

11.            Zakładanie wargi górnej na dolną i dolnej na górną.

12.            Oblizywanie warg czubkiem języka - "malowanie warg".

Podniebienie miękkie:

l. Chuchanie na dłoń, papier, lusterko.

2.               Ziewanie.

3.               Chrząkanie.

4.               Pokasływanie.

5.               Gęganie - gę, gę, gę·

15

Ćwiczenia fonacyjne:

1. Wymawianie, śpiewanie samogłosek (początkowo jednej, a potem ich kombinacji)

- a-a,

- a-a-a,

- a-a-a-a,

(identycznie pozostałe o, u, e, i, y).

2.         Wymawianie, śpiewanie kombinacji samogłosek:

- a-o,

- a-o -u,

- e-l-Y,

3.         Śpiewanie piosenek.

4.         Muczenie: muu, muuu.

5.         Przeciąganie "ą", "ę", wymawianie tych samogłosek na zmianę lub kilka równocześnie.

6.         Omówienie ...