BARWA SKÓRY PO ZATRUCIU TLENKIEM WĘGLA

wiśniowo-czerowna

CIĘŻKIE ZATRUCIE SALICYLANAMI:

kwasica metaboliczna

hipoglikemia

krwawienia

obrzęk pozasercowy

uszkodzenie wątroby

CIĘŻKIE ZATRUCIE LEKAMI P/DEPRESYJNYMI

hipotensja

drgawki

depresja oddechowa

zaburzenia rytmu serca

CIĘŻKIE ZATRUCIE ZWIĄZKAMI FOSFOORGANICZNYMI

wyczuwalny zapach czosnku lub benzyny

objawy obrzęku płuc pochodzenia pozasercowego

hipertermia

toksyczne uszkodzenie wątroby

objawy muskarynowe, nikotynowe i ze strony OUN

COMA COCTAIL

Mieszanka odtrutek (tiamina, glukoza, nalokson, flumazenil) stosowana diagnostycznie i leczniczo w trakcie wstępnej oceny i leczenia pacjentów z objawami zaburzeń stanu świadomości.

CO STOSUJE SIĘ W ZABURZENIACH KOMOROWYCH

Lidokaina

Fenytoina

CZYNNIKI DECYDUJĄCE O PRZEŻYCIU PO SPOŻYCIU TRUCIZNY:

dawka wchłonięta

szybkość wchłaniania i eliminacji

droga wprowadzenia

rozpuszczalność

stężenie

indywidualne cechy ustroju

DAWKA TOKSYCZNA – DAWKA SMIERTELNA

Dawka toksyczna (dosis toxica) - jest to najmniejsza ilość substancji, która po wchłonięciu do organizmu wywołuje efekt toksyczny, określana jest w g/kg.

Dawka śmiertelna (dosis letalis) - jest to ilość substancji powodująca śmierć organizmu po jednorazowym podaniu, powoduje 50% śmiertelność u użytych doświadczalnie zwierząt.

DAWKI ŚMIERTELNE ALKOHOLI:

glikol etylowy – 100 ml

alkohol metylowy – 15-30-60 ml

alkohol izopropylowy – 1ml/kg

alkohol etylowy – 400 ml/h

DEKONTAMINACJA – RODZAJE

Dekontaminacja:

a) dekontaminacja powierzchni ciała:

rozebranie

zmycie (spojówki)

b) dekontaminacja przewodu pokarmowego:

płukanie żołądka (najskuteczniejsze w 1-szej godzinie):

krótki okres od zażycia leków (chory nieprzytomny- intubacja)

duża ilość leków

zagrażające życiu trucizny nie mające odtrutek

substancje absorbujące-węgiel aktywowany (lg/kg):

NIE - zatrucia alkoholami, litem, żelazem, ołowiem, węglowodanami, substancjami żrącymi-

utrudnia diagnostykę endoskopową

płukanie jelit np. Sorbitol (osmotyczne środki przeczyszczające):

leki o przedłużonym działaniu

nie są absorbowane przez węgiel

połknięcie fiolek, całych opakowań, torebek, wlewy doodbytnicze

antidotum - już w czasie dekontaminacji

DOMINUJĄCE OBJAWY ZATRUCIA LEKAMI P/DEPRESYJNYMI

dominują objawy pobudzenia psychoruchowego z halucynacjami, skurcze miokloniczne

działanie cholinolityczne:

suchość skóry

zaburzenia widzenia

zatrzymanie moczu i stolca

majaczenie

rozszerzone źrenice

po większych dawkach:

śpiączka

drgawki kloniczne

hipotensja

depresja oddechowa   

zaburzenia rytmu serca

także: DIC, ARDS, rabdomioliza (brak stymulacji nerwowej)

zgon wywołany jest przede wszystkim zaburzeniami sercowo - naczyniowymi i zaburzeniami rytmu serca

EFEKT SZKODLIWY

Efekt - każda biologiczna zmiana w organizmie, narządzie lub tkance spowodowana lub związana z narażeniem na substancją chemiczną.

Efekt szkodliwy - nieodwracalna zmiana biologiczna, skutek narażenia (czynnościowa, morfologiczna).

ELIMINACJA – PRZYKŁADY:

Eliminacja:

pierwotna eliminacja trucizny

wtórna eliminacja trucizny-usunięcie toksyn już wchłoniętych

alkalizacja moczu

hemoperfuzja

wymuszona diureza osmotyczna:

z alkalizacją

neutralna

kontrola bilansu wodnego, cewnik Foleya

FARMAKODYNAMIKA – JAK MOŻEMY JĄ ZMIENIĆ

Farmakodynamika – jest to nauka o zmianach czynności organizmu pod wpływem leku i mechaniźmie działania leku. Bada wpływ leku na organizm i poszczególne narządy oraz mechanizm jego działania.

GLIKOL ETYLOWY

utleniany do aldehydu glikolowego, następnie do kwasu glikolowego i kwasu szczawiowego

GŁÓWNA PRZYCZYNA ZGONU W ZATRUCIU LEKAMI P/DEPRESYJNYMI:

Są to zatrucia samobójcze, a zgon następuje w wyniku zaburzeń sercowo-naczyniowych i zaburzeń rytmu.

JAK MOŻEMY WPŁYNĄĆ NA FARMAKOKINETYKĘ

Farmakokinetyka – to nauka o losach leku w organiźmie, czyli o zmniejszeniu stężenia leku we krwi i tkankach jako wypadkowej wchłaniania, wiązania z białkami, przenikania do tkanek, metabolizmu i wydalania. To także matematyczna ocena ilościowa procesów kinetycznych, jakim lek podlega w organizmie:

wchłanianie

przenoszenie przez krew

rozmieszczenie w tkankach

biotransformacja

wydalanie

JAKICH UKŁADÓW POWIKŁANIA POWODUJĄ LEKI P/DEPRESYJNE:

zaburzenia sercowo-naczyniowe

zaburzenia rytmu

zaburzenia układu oddechowego

LECZENIE ZATRUCIA LITEM

DPP:

płukanie żołądka

płukanie jelit (bez węgla)

płyny dożylne

diureza wymuszona

w stanie ciężkim – hemodializa (bardzo skuteczna)

LECZENIE ZATRUCIA ALKOHOLEM METYLOWYM

ABC

DPP- do 2h płukanie żołądka z dodatkiem wodorowęglanu sodowego

dożylnie dwuwęglan sodu, zapobieganie hipoglikemii io zaburzeniom elektrolitowym

eliminacja - hemodializa

odtrutka – etanol (celem zwolnienia przemiany metanolu podaje się alkohol etylowy doustnie)

kwas foliowy, wit. Bl, B6

ochrona oczu

zwalczanie zaburzeń gospodarki elektrolitowej

LECZENIE ZATRUCIA NEUROLEPTYKAMI:

difenhydramina

benzatropina

LEKI PSYCHOTYCZNE, NASENNE I P/HISTAMINOWE DZIAŁAJĄC DEPRESYJNIE NA OUN POWODUJĄ

śpiączkę

porażenie ośrodka oddechowego

porażenie ośrodka naczyniowo - ruchowego ze wstrząsem hipowolemicznym

senność, spowolnienie ruchowe

depresja, apatia

zaburzenia równowagi

pochodne fenotiazyny, amizepin i meprobamat- zespół drgawek, podobnych do padaczkowych

pochodne benzodiazepiny - objawy pozapiramidowe

glimid – asystolie

wszystkie objawy potęguje spożycie alkoholu

W okresie przedśpiączkowym występują:

uczucie ogólnego wyczerpania

bóle

zawroty głowy

nudności

zaburzenia ostrości widzenia

zaburzenia mowy

Zatrucia ciężkie:

śpiączka, której głębokość zależą od dawki

w ciężkich zatruciach obserwuje się skłonności do hipotonii, hipowolemii, występują zmiany skórne pod postacią rumieni i pęcherzy

MARTWICA – KWAS:

Kwasy powodują martwicę koagulacyjną prawdopodobnie będącą przyczyną bezpośredniego powstawania blizn.

MARTWICA – ZASADA:

Zasady powodują martwicę rozpływną prawdopodobnie umożliwiającą głębszą penetrację substancji.

METABOLITY ALKOHOLU METYLOWEGO I ETYLOWEGO:

alkohol metylowy – aldehyd mrówkowy (formaldehyd), kwas mrówkowy

alkohol etylowy – aldehyd octowy, kwas octowy

METABOLITY ALKOHOLU IZOPROPYLOWEGO:

aceton

MECHANIZM DZIAŁANIA ATROPINY I JEJ POCHODNYCH:

blokuje działanie acetylocholiny

hamuje wpływ nerwu błędnego na serce

zwiększa automatyzm SA

zwiększa przewodzenie w węźle AV

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY ZATRUĆ U DOROSŁYCH – NAJCZĘŚCIEJ WYKORZYSTYWANE SUBSTANCJE

tentament suicidi (65%) - próby samobójcze

ekspozycja trucizn w czasie pracy (5%)

leki (nasenne, uspakajające, psychotropowe)

alkohole (etanol, metanol, glikole)

gazy (tlenek węgla)

śmiertelność zatruć wynosi ok. 1%

najczęściej wystarczają klasyczne metody terapeutyczne aby doprowadzić do całkowitego wyleczenia

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY DRGAWEK POLEKOWYCH

teofilina

ksantyna

NAJCZĘSTSZA PRZYCZYNA ZATRUĆ SALICYLANAMI:

przewlekłe zażywanie

zażycie dużych dawek

NARZĄD KRYTYCZNY – DROGI SKAŻENIA

Stężenie krytyczne w komórce - stężenie, przy którym zachodzą zmiany czynnościowe komórki odwracalne lub nieodwracalne, niepożądane lub szkodliwe.

Narząd krytyczny - narząd, który jako pierwszy osiąga stężenie krytyczne substancji toksycznej.

Drogi skażenia:

spożycie (przewód pokarmowy) - dzieci, samobójcy, alkoholicy

iniekcja - narkomani, ukąszenia, użądlenia

inhalacja - gazy, pary, aerozole

absorpcja (skóra) - związki fosfoorganiczne

OBJAWY ZATRUCIA ALKOHOLAMI:

objawy zatrucia spowodowane są głównie działaniem toksycznych metabolitów alkoholi

glikol etylowy – euforia, depresja OUN, depresja mięśnia sercowego, ostra niewydolność cewek nerkowych, kwasica metaboliczna, hipokalcemia

alkohol metylowy – zawroty głowy, euforia, senność, pobudzenie psychoruchowe, splątanie, drgawki, śpiączka, nudności, wymioty, bóle brzucha, objawy zapalenia trzustki, zamglenie pola widzenia, ślepota, niewydolność nerek

oddech kwasiczy, (drgawki, zaburzenia oddychania, śpiączka – ciężkie)

alkohol izopropylowy – zawroty głowy, splątanie, śpiączka, zaburzenia koordynacji ruchowej, ból głowy, ból brzucha, nudności, wymioty, obniżone ciśnienie krwi, tachykardia, depresja oddechowa

OBJAWY ZATRUCIA SALICYLANAMI

szum i dzwonienie w uszach

upośledzenie słuchu

zawroty głowy

wymioty

zaburzenia elektrolitowe

zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej

hipoglikemia

krwawienia

obrzęk pozasercowy

uszkodzenie wątroby

poty

pobudzenie psychoruchowe

halucynacje

drgawki

zaburzenia świadomości

śpiączka

bóle brzucha

wybroczyny na skórze

sinica

zapaść

zaburzenia oddychania

ciężkie – przyśpieszenie i pogłębienie oddechów, gorączka, tachykardia

OBJAWY ZATRUCIA LITEM

drgawki

śpiączka

niewydolność nerek

drżenie mięśni

zaburzenia poruszania

zespół rzekomoparkinsonowski 

drgawki

nudności, wymioty

odwodnienie (zaburzenie zagęszczania)

objaw niedoczynności tarczycy

OBJAWY ZATRUCIA SKOPOLAMINĄ

wywiera działanie hamujące na ośrodki ruchowe w mózgu

powoduje senność

uspokojenie

stany otępienia psychicznego

porażenie ośrodka oddechowego

śmierć - dawka śmiertelna 0,1-0,2 g

OBJAWY SERCOWO-PŁUCNE W ZATRUCIU KOKAINĄ

zaburzenia rytmu serca

obniżone lub podwyższone ciśnienie krwi i zawał serca

ból w klatce piersiowej

astma

skrócenie oddechu

wylewy domózgowe

udary mózgu

OBJAWY ZATRUCIA BENZODIAZEPINAMI:

zawroty głowy

depresja

apatia

senność

stupor

zaburzenia równowagi

hipotonia i spowolnienie ruchowe

śpiączka

hipotensja

depresja oddechowa

hipotermia

łagodne zatrucie – depresja OUN

OBJAWY ZATRUCIA LEKAMI P/DEPRESYJNYMI:

suchość skóry i śluzówek

zamazywanie obrazów

poszerzenie źrenic

zatrzymanie moczu i stolca

majaczenie

ODTRUTKA W ZATRUCIU BENZODIAZEPINAMI

ABC

leczenie objawowe i obserwacja

zabezpieczenie dróg oddechowych

DDP- węgiel aktywowany

płyny dożylne

odtrutka – Flumazenil - ciężkie zatrucia np. wymagające intubacji, znaczna depresja OUN

ODTRUTKA W ZATRUCIU BETA-BLOKERAMI – POCHODNYMI NAPARSTNICY

odtrutka – amrynon i glukagon w niewydolności krążenia, węgiel aktywowany

ODTRUTKA W ZATRUCIU LITEM:

Odtrutka - Digoksyna

ODTRUTKA W ZATRUCIACH CA-BLOKERAMI

ABC

płyny dożylne (adrenalina, noradrenalina)

atropina

DPP - płukanie żołądka, płukanie jelit, węgiel aktywowany

odtrutki: wapń, glukagon, amiodaron

ODTRUTKA W ZATRUCIU ŻELAZEM

odtrutka – deferoksamina

ODTRUTKA W ZATRUCIU PARACETAMOLEM

odtrutka – N-acetylocysteina, węgiel aktywowany

ODTRUTKA W ZATRUCIU OPIOIDAMI:

nalokson – antagonista receptorów opiatowych

ODTRUTKA W ZATRUCIU ZWIĄZKAMI FOSFOORGANICZNYMI

Atropina

Pralidoksym

ODTRUTKA W ZATRUCIU CYJANKAMI:

tlen

hydroksokobalamina – nie stosować z trisiarczanem

wersenian dikoboltowy

trisiarczan sodowy

azotan amylu

OSTRE ZATRUCIE POCHODNYMI NAPARSTNICY

układ sercowo- naczyniowy: bradykardia, spadek kurczliwości i rzutu serca

przewód pokarmowy- nudności i wymioty, ból brzucha

OUN- zaburzenia widzenia, splątanie, ból głowy, halucynacje

PODSTAWOWE ELEMENTY LECZENIA CHOREGO ZATRUTEGO

Dekontaminacja

Eliminacja

Odtrutki – substancje stosowane w procesie leczniczym ostrych zatruć, są podawane po dokładnym rozpoznaniu trucizny, dawka zależy od rodzaju trucizny, wieku i masy poszkodowanego.

PODSTAWOWE OBJAWY ZATRUĆ:

hipertermia

tachykardia

podwyższone ciśnienie krwi

zaczerwieniona i sucha skóra

rozszerzone lub szpilkowate źrenice

suche śluzówki

zmniejszona perystaltyka

...