3

WIRUSY DNA

Herpeswirusy

Wszystkie wirusy zaliczane do tej rodziny mają zdolność do przetrwania w organizmie zakażonym w stanie utajenia (latencji) oraz do okresowego uaktywniania się (reaktywacji), najczęściej przy spadku odporności.

Do zakażenia może dochodzić drogą wziewną (kropelkową) oraz przez kontakt bezpośredni, także przez krew, płyny i wydzieliny ustrojowe oraz przez łożysko.

Wirusy Herpes simplex (HSV)

    Wirus opryszczki pospolitej, określany także jako Herpes simplex typu l.

    Wirusy te izoluje się tylko od ludzi (naturalny gospodarz).

Wywołują zakażenia pierwotne i nawrotowe, które objawiają się na skórze, błonach śluzowych, w jamie nosowo-gardłowej, oku, mogą także dotyczyć mózgu.

   Typowym objawem zakażenia są pęcherzyki wypełnione treścią surowiczą, zlokalizowane na skórze lub błonach śluzowych.

Wirus ospy wietrznej i półpaśca (VZV)

Postacią kliniczną zakażenia pierwotnego jest ospa wietrzna (varicella), typowa choroba wieku dziecięcego.

Zakażenie następuje drogą kropelkową. Ospa wietrzna jest chorobą wysoce zakaźną, 80-90% osób wrażliwych ulega zakażeniu po kontakcie z chorym.

Półpasiec jest następstwem uczynnienia się wirusa latentnie zakażającego zwoje nerwowe. Pęcherzykowa wysypka pojawia się na skórze unerwianej przez zaatakowany nerw czuciowy. Najczęściej jest widoczna na klatce piersiowej, wzdłuż przebiegu nerwów międzyżebrowych, może występować na twarzy (zgodnie z przebiegiem nerwu trójdzielnego).

   Wirus szerzy się głównie drogą oddechową, ale możliwe jest również zakażenie przez kontakt z treścią pęcherzyków.

   W zapobieganiu zakażeniom stosuje się szczepionkę atenuowaną

Wirus cytomegalii

Zakażenia wśród ludzi mają charakter endemiczny, szerzą się drogą bezpośrednich kontaktów z materiałem zakaźnym.

Wirus jest obecny w ślinie, mleku matki, krwi, moczu, nasieniu, śluzie szyjki macicy.

Może powodować zakażenia płodowe i okołoporodowe, może być przekazywany w wyniku transfuzji krwi i przeszczepów narządów.

Zakażenie zazwyczaj przebiega bezobjawowo.

U osób po transplantacji zakażenie może wpływać na funkcjonowanie przeszczepionego narządu

Wirus Epsteina-Barr

Wirus ten ma powinowactwo do receptora na powierzchni limfocytów B, powoduje mononukleozę zakaźną.

Do zakażenia dochodzi drogą oddechową, możliwe jest także przeniesienie wirusa przez krew i przeszczepiane narządy.

     Objawy mononukleozy zakaźnej to zapalenie gardła, powiększenie węzłów chłonnych, powiększenie wątroby i śledziony, leukocytoza i limfocytoza, obecność atypowych limfocytów w rozmazie krwi.

Papillomawirusy

Wirus brodawczaka ludzkiego - HPV

(ang. human papillomavirus)

Wirus wywołuje zmiany brodawkowate w obrębie skóry i błon śluzowych.

Jedną z klinicznych postaci zakażenia HPV są występujące najczęściej u dzieci i młodzieży brodawki skórne.

Około 30 typów HPV jest związanych z zakażeniami narządów płciowych i odbytu.

WIRUSY RNA

Ortomyksowirusy

Rodzina Onhomyxoviridae

obejmuje wirusy grypy typu A, B, C.

Wirusy grypy typu A odgrywają największą rolę w patologii człowieka.

Są one znakomicie przystosowane do krążenia w populacji ludzi i zwierząt, stanowią przyczynę corocznych epidemii grypy.

     Wirus B może być przyczyną epidemii, które jednak mają łagodniejszy charakter.

     Wirus grypy typu C wywołuje zakażenia bezobjawowe, czasem ograniczone do kataru i zapalenia spojówek. Do tej pory nie notowano epidemii wywołanej tym typem wirusa.

Wirus grypy typu A wykazuje ogromną zmienność antygenową, na skutek czego zawsze część populacji ludzkiej jest na niego wrażliwa.

Zdolność do zmiany antygenów zawdzięcza 2 procesom genetycznym. Jednym z nich jest dryf genetyczny (tzw. przesunięcie antygenowe), a drugim skok antygenowy.

     Dryf genetyczny są to punktowe mutacje w genomie, mające charakter powszechny i występujące z wysoką częstością.

Skok antygenowy jest spowodowany rekombinacją, tj, wymianą segmentów genomu między różnymi wirusami równocześnie zakażającymi komórki

Wirus świnki

(nagminnego zapalenia ślinianek przyusznych)

Wirus świnki jest odpowiedzialny za ostre, uogólnione zakażenie, cechujące się przede wszystkim obrzękiem ślinianek przyusznych.

Zakażenie szerzy się drogą kropelkową i dotyczy głównie dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Po przechorowaniu pozostaje trwała odporność, a niemowlęta chronione są w pierwszym roku życia przez przeciwciała matczyne.

Powikłania:

-          ze strony ośrodkowego układu nerwowego (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych)

-          zapalenie jąder, a w jego następstwie  bezpłodność.

W zapobieganiu stosuje się żywą, atenuowaną szczepionkę.

Wirus odry

    Jest czynnikiem etiologicznym odry - ostrej, bardzo zaraźliwej choroby wysypkowej, występującej zwykle u dzieci.

     Charakterystyczne jest występowanie grudkowo-plamistej wysypki na skórrze i tzw. plamek Koplika na błonie śluzowej policzków.

Występuje także zapalenie spojówek i zapalenie płuc.

     Najpoważniejszym powikłaniem odry jest ostre zapalenie mózgu.

     Do zapobiegania stosuje się żywą, atenuowaną szczepionkę.