Wymagania_instalacje_elektryczne.pdf

(1389 KB) Pobierz

opracowania_Wymagania_instal_el

mgr in Ň . Andrzej Boczkowski

Warszawa, 14.06.2006

Stowarzyszenie Elektryków Polskich

Sekcja Instalacji i Urz Ģ dze ı Elektrycznych

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych.

Wybrane wymagania dla instalacji

modernizowanych lub nowo budowanych

Od instalacji elektrycznych wymaga siħ aby były funkcjonalne, trwałe i estetyczne oraz

bezpieczne w uŇytkowaniu.

Bezpieczeıstwo uŇytkowania instalacji elektrycznych sprowadza siħ do zapewnienia ochrony

przed nastħpujĢcymi podstawowymi zagroŇeniami:

¾

poraŇeniem prĢdem elektrycznym,

¾

prĢdami przeciĢŇeniowymi i zwarciowymi,

¾

przepiħciami łĢczeniowymi i pochodzĢcymi od wyładowaı atmosferycznych,

skutkami cieplnymi.

SkutecznoĻę ochrony przed wyŇej wymienionymi zagroŇeniami zaleŇy od zastosowanych,

w instalacjach elektrycznych, rozwiĢzaı oraz Ļrodków technicznych.

MiarĢ skutecznoĻci tej ochrony jest liczba Ļmiertelnych wypadków poraŇeı prĢdem elek-

trycznym oraz liczba poŇarów, bħdĢcych nastħpstwem wad lub nieprawidłowej eksploatacji

instalacji elektrycznych.

Z przeprowadzonych analiz wynika, Ňe liczba Ļmiertelnych wypadków poraŇeı prĢdem elek-

trycznym w ciĢgu roku, przypadajĢca na jeden milion mieszkaıców w Polsce zmniejszyła siħ

z 9,5 w latach 1980

2004 z tendencjĢ dalszego zmniejszania

siħ w nastħpnych latach. Jednak nadal liczba Ļmiertelnych wypadków poraŇeı prĢdem elek-

trycznym jest w Polsce 3

¸

1985 do 6,0 w latach 1991

¸

4-krotnie wiħksza niŇ w krajach Zachodniej Europy. Liczba Ļmier-

telnych wypadków poza statystycznym miejscem pracy, spowodowanych poraŇeniem prĢ-

dem elektrycznym, w stosunku do ogółu Ļmiertelnych wypadków poraŇeı prĢdem elektrycz-

nym wynosi w Polsce około 86 %.

Wynika z tego, Ňe niebezpieczeıstwo Ļmiertelnych poraŇeı prĢdem elektrycznym wystħpuje

przede wszystkim w mieszkaniach i budynkach mieszkalnych oraz w gospodarstwach rolni-

czych i ogrodniczych.

Nadal najwiħcej wypadków odnotowuje siħ na wsi, prawie dwukrotnie wiħkszy wskaŅnik

Ļmiertelnych wypadków w stosunku do wypadków w mieĻcie. Równie czħste sĢ przypadki

powstania poŇarów spowodowanych niesprawnĢ instalacjĢ elektrycznĢ. Ich procentowy

udział w ogólnej liczbie poŇarów w budynkach, według danych za 2003 rok, jest na

poziomie 12 %.

Zasadniczy wpływ na duŇĢ liczbħ Ļmiertelnych poraŇeı prĢdem elektrycznym oraz poŇarów

w Polsce ma na ogół zły stan techniczny instalacji elektrycznych w obiektach budowlanych,

w tym w mieszkaniach i budynkach mieszkalnych oraz w gospodarstwach rolniczych

i ogrodniczych, a takŇe stosowanie niedoskonałych i niewystarczajĢcych Ļrodków ochrony

przed zagroŇeniami w tych instalacjach, a mianowicie:

¾

¸

powszechne stosowanie układu sieci TN-C w instalacjach elektrycznych z przewodami

o małych przekrojach (1,5

10 mm 2 ) przewaŇnie aluminiowymi, zwiħkszajĢcymi moŇli-

woĻę uszkodzeı mechanicznych i przerw, szczególnie w przewodach ochronno-

neutralnych PEN wystħpujĢcych w tym układzie sieci. StĢd wynikajĢce czħsto przypadki

pojawiania siħ na obudowach metalowych odbiorników napiħę dotykowych wyŇszych

od dopuszczalnych długotrwale. RównieŇ pojawianie siħ na przewodzie PEN napiħcia

niekorzystnego dla uŇytkowanych odbiorników, wywołanego przepływem przez ten

przewód prĢdu wyrównawczego, spowodowanego zaistnieniem asymetrii prĢdowej

w instalacji,

¸

¾

2

¾

stosowanie układu sieci TT, nie zawsze gwarantujĢcego skutecznoĻę ochrony przeciw-

poraŇeniowej, głównie z uwagi na doĻę czħsto wystħpujĢce trudnoĻci w zapewnieniu

wymaganych rezystancji uziemieı oraz przypadki przerw w przewodach uziemiajĢcych,

¾

niestosowanie połĢczeı wyrównawczych dodatkowych (miejscowych), a takŇe bardzo

czħsto połĢczeı wyrównawczych głównych,

¾

niestosowanie ochrony przed dotykiem poĻrednim (ochrony przy uszkodzeniu) w po-

mieszczeniach o podłodze Ņle przewodzĢcej, przeznaczonych na stały pobyt ludzi, po-

mimo wystħpowania w tych pomieszczeniach metalowych uziemionych rur i grzejników

centralnego ogrzewania oraz metalowych rur wodociĢgowych i gazowych,

¾

niestosowanie wyłĢczników ochronnych róŇnicowoprĢdowych,

¾

niestosowanie ograniczników przepiħę,

¾

w rozwiĢzaniach instalacji elektrycznych prowadzenie przewodów w sposób wyklucza-

jĢcy ich wymienialnoĻę,

¾

stosowanie zbyt małej liczby obwodów odbiorczych oraz gniazd wtyczkowych i wypu-

stów oĻwietleniowych.

W Polsce, w miastach i na wsi, istnieje ponad 11 milionów mieszkaı oraz ponad 2 miliony

gospodarstw rolniczych i ogrodniczych.

Instalacje elektryczne w tych obiektach, z wyjĢtkiem budowanych w ostatnich latach,

nie odpowiadajĢ wymaganiom „Warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaę budynki

i ich usytuowanie” oraz wymaganiom Polskiej Normy PN-IEC 60364 „Instalacje elektryczne

w obiektach budowlanych”.

SĢ to instalacje elektryczne nie w pełni sprawne, bħdĢce Ņródłem wyŇej wymienionych za-

groŇeı.

Istnieje w zwiĢzku z tym koniecznoĻę modernizacji instalacji elektrycznych w obiektach bu-

dowlanych, w tym szczególnie w mieszkaniach i budynkach mieszkalnych oraz w gospodar-

stwach rolniczych i ogrodniczych.

W instalacjach modernizowanych lub nowo budowanych naleŇy zapewnię koniecznoĻę reali-

zacji nowych, preferowanych rozwiĢzaı, które sĢ objħte wymaganiami „Warunków technicz-

nych, jakim powinny odpowiadaę budynki i ich usytuowanie” oraz wymaganiami Polskich

Norm przywołanych w tych Warunkach Technicznych, w tym przede wszystkim wymagania-

mi normy PN-IEC 60364 „Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych”.

3

Przytoczone przepisy ustalajĢ miħdzy innymi niŇej wymienione wymagania.

1. Układy sieci

Norma PN/E-05009, a nastħpnie PN-IEC 60364 wprowadziła pojħcie układów sieci.

Schematy układów sieci przedstawiono na rysunku nr 1.

Dotychczas w kraju najczħĻciej stosowany był układ sieci TN-C. W układzie tym wystħpuje

przewód ochronno-neutralny PEN.

Zgodnie z postanowieniami normy w instalacjach elektrycznych ułoŇonych na stałe, przewód

ochronno-neutralny PEN powinien mieę przekrój Ňyły nie mniejszy niŇ 10 mm 2 Cu lub

16 mm 2 Al.

Oznaczenia: L1; L2; L3 - przewody fazowe prĢdu przemiennego; N - przewód neutralny;

PE - przewód ochronny lub uziemienia ochronnego; PEN - przewód ochronno-

neutralny; FE - przewód uziemienia funkcjonalnego; Z - impedancja

Rys. 1.

Schematy stosowanych układów sieci TN (TN-C; TN-S; TN-C-S), TT oraz IT

45035715.413.png

4

W zwiĢzku z niewłaĻciwĢ relacjĢ pomiħdzy przekrojami przewodu PEN i przewodów fazo-

wych L, w odniesieniu do instalacji elektrycznej w budynkach (przekrój przewodu PEN

w wiħkszoĻci przypadków moŇe kilkakrotnie przewyŇszaę przekroje przewodów fazowych L)

oraz dĢŇeniem do poprawy stanu bezpieczeıstwa przeciwporaŇeniowego uŇytkowników,

koniecznoĻciĢ staje siħ stosowanie układu sieci TN-S lub TN-C-S.

Układy te zapewniajĢ rozdzielenie funkcji przewodu ochronno-neutralnego PEN na przewód

ochronny PE i neutralny N oraz likwidujĢ szereg niepoŇĢdanych zjawisk, takich jak:

¾

pojawienie siħ napiħcia fazowego na obudowach metalowych odbiorników, wywołane

przerwĢ ciĢgłoĻci przewodu PEN,

pojawienie siħ na przewodzie PEN napiħcia niekorzystnego dla uŇytkowanych odbiorni-

ków, wywołanego przepływem przez ten przewód prĢdu wyrównawczego, spowodowa-

nego zaistnieniem asymetrii prĢdowej w instalacji.

Rozdzielenie funkcji przewodu ochronno-neutralnego PEN na przewód ochronny PE

i neutralny N, w przypadku układu sieci TN-C-S, powinno nastħpowaę w złĢczu lub

w rozdzielnicy głównej budynku, a punkt rozdziału powinien byę uziemiony.

Zapewnia to utrzymanie potencjału ziemi na przewodzie ochronnym PE przyłĢczonym do

czħĻci przewodzĢcych dostħpnych urzĢdzeı elektrycznych w normalnych warunkach pracy

instalacji elektrycznej.

MoŇliwie licznie uziemiane powinny byę równieŇ przewody ochronne PE i ochronno-

neutralne PEN.

Wielokrotne uziemianie przewodu ochronnego PE i ochronno-neutralnego PEN w układzie

sieci TN, w którym stosowane jest samoczynne wyłĢczenie zasilania, jako ochrona przed

dotykiem poĻrednim (ochrona przy uszkodzeniu), powoduje:

¾

obniŇenie napiħcia na nieuszkodzonym przewodzie ochronnym PE lub ochronno-

neutralnym PEN połĢczonym z miejscem zwarcia,

¾

utworzenie drogi zastħpczej prĢdu zwarciowego w przypadku przerwania przewodu

ochronnego PE lub ochronno-neutralnego PEN,

¾

obniŇenie napiħcia na przewodzie ochronnym PE lub ochronno-neutralnym PEN, który

został przerwany (odłĢczony od punktu neutralnego sieci) i który jest jednoczeĻnie połĢ-

czony z miejscem zwarcia,

¾

obniŇenie napiħcia, które moŇe pojawię siħ na przewodzie ochronnym PE lub ochronno-

neutralnym PEN podczas zwarę doziemnych w stacji zasilajĢcej po stronie wyŇszego

napiħcia, gdy w stacji wykonano wspólne uziemienie urzĢdzeı wysokiego i niskiego na-

piħcia,

¾

ograniczenie asymetrii napiħę podczas zwarę doziemnych.

Instalacja elektryczna w budynkach powinna byę realizowana w układzie sieci TN-S (prze-

wody L1; L2; L3; N; PE). Nie wyklucza to stosowania w szczególnie uzasadnionych przypad-

kach układu sieci TT lub IT.

MoŇliwe sĢ dwa rozwiĢzania rozdzielnic (złĢcze, rozdzielnica główna) w układzie TN-C-S:

¾

z zastosowaniem czterech szyn zbiorczych,

z zastosowaniem piħciu szyn zbiorczych.

RozwiĢzania te przedstawiono na rysunku nr 2.

¾

¾

5

Rys. 2.

Rozdzielnice w układzie TN-C-S

Rozdzielnica przedstawiona na rysunku nr 2a moŇe pracowaę w układzie TN-C lub TN-C-S,

natomiast rozdzielnica przedstawiona na rysunku nr 2b moŇe pracowaę we wszystkich ukła-

dach TN , a takŇe w układach TT lub IT, po odpowiednim, dla danego układu sieci, połĢcze-

niu lub rozłĢczeniu szyny PE z szynĢ N.

Na rysunku nr 3 przedstawiono schemat zasilania pojedynczego budynku (indywidualnego

odbiorcy) poprzez zestaw przyłĢczeniowo-pomiarowy, usytuowany w linii ogrodzenia ze-

wnħtrznego posesji. Zestaw ten mieĻci siħ w zamkniħtej oraz zabezpieczonej przed wpły-

wami atmosferycznymi i osobami niepowołanymi skrzynce. Składa siħ z dwóch modułów,

z których jeden pełni funkcjħ zakoıczenia przyłĢcza, drugi pełni funkcjħ złĢcza koıcowego.

Zestaw umoŇliwia zainstalowanie listwy zaciskowej do podłĢczenia przewodów przyłĢcza

sieci zasilajĢcej i przewodów instalacji, zabezpieczenia przedlicznikowego w postaci rozłĢcz-

nika bezpiecznikowego lub wyłĢcznika nadprĢdowego selektywnego – zapewniajĢcych se-

lektywnoĻę w działaniu urzĢdzeı zabezpieczajĢcych, licznika energii elektrycznej oraz

ochrony przed przepiħciami pochodzĢcymi od wyładowaı atmosferycznych i łĢczeı w sieci

zasilajĢcej (ograniczniki przepiħę stanowiĢce pierwszy stopieı ochrony przeciwprzepiħcio-

wej).

Bardzo waŇnĢ rolħ w ekwipotencjalizacji czħĻci przewodzĢcych jednoczeĻnie dostħpnych

w budynku pełni uziemienie przewodu ochronnego PE instalacji elektrycznej. OkreĻla ono

potencjał strefy ekwipotencjalnej w budynku. Uziemienie to powinno byę wykonane w budyn-

ku, a nie z dala od niego, z wykorzystaniem przede wszystkim uziomu fundamentowego.

WłaĻciwe jest w zwiĢzku z tym rozwiĢzanie przedstawione na rysunku nr 3, na którym roz-

dzielenie przewodu PEN na przewody PE i N wykonano w zestawie przyłĢczeniowo-

pomiarowym ZPP, usytuowanym poza budynkiem, a przewód PE przyłĢczono do szyny PE

w rozdzielnicy tablicowej odbiorcy TRO i uziemiono poprzez głównĢ szynħ uziemiajĢcĢ bu-

dynku GSU.

45035715.424.png

45035715.435.png

45035715.001.png

45035715.012.png

45035715.023.png

45035715.034.png

45035715.045.png

45035715.056.png

45035715.067.png

45035715.078.png

45035715.089.png

45035715.100.png

45035715.111.png

45035715.122.png

45035715.133.png

45035715.144.png

45035715.155.png

45035715.166.png

45035715.177.png

45035715.188.png

45035715.199.png

45035715.210.png

45035715.221.png

45035715.232.png

45035715.243.png

45035715.254.png

45035715.265.png

45035715.276.png

45035715.287.png

45035715.298.png

45035715.309.png

45035715.320.png

45035715.331.png

45035715.342.png

45035715.353.png

45035715.364.png

45035715.375.png

45035715.386.png

45035715.389.png

45035715.390.png

45035715.391.png

45035715.392.png

45035715.393.png

45035715.394.png

45035715.395.png

45035715.396.png

45035715.397.png

45035715.398.png

45035715.399.png

45035715.400.png

45035715.401.png

45035715.402.png

45035715.403.png

45035715.404.png

45035715.405.png

45035715.406.png

45035715.407.png

45035715.408.png

45035715.409.png

45035715.410.png

45035715.411.png

45035715.412.png

45035715.414.png

45035715.415.png

45035715.416.png

45035715.417.png

45035715.418.png

45035715.419.png

45035715.420.png

45035715.421.png

45035715.422.png

45035715.423.png

45035715.425.png

45035715.426.png

45035715.427.png

45035715.428.png

45035715.429.png

45035715.430.png

45035715.431.png

45035715.432.png

45035715.433.png

45035715.434.png

45035715.436.png

45035715.437.png

45035715.438.png

45035715.439.png

45035715.440.png

45035715.441.png

45035715.442.png

45035715.443.png

45035715.444.png

45035715.445.png

45035715.002.png

45035715.003.png

45035715.004.png

45035715.005.png

45035715.006.png

45035715.007.png

45035715.008.png

45035715.009.png

45035715.010.png

45035715.011.png

45035715.013.png

45035715.014.png

45035715.015.png

45035715.016.png

45035715.017.png

45035715.018.png

45035715.019.png

45035715.020.png

45035715.021.png

45035715.022.png

45035715.024.png

45035715.025.png

45035715.026.png

45035715.027.png

45035715.028.png

45035715.029.png

45035715.030.png

45035715.031.png

45035715.032.png

45035715.033.png

45035715.035.png

45035715.036.png

45035715.037.png

45035715.038.png

45035715.039.png

45035715.040.png

45035715.041.png

45035715.042.png

45035715.043.png

45035715.044.png

45035715.046.png

45035715.047.png

45035715.048.png

45035715.049.png

45035715.050.png

45035715.051.png

45035715.052.png

45035715.053.png

45035715.054.png

45035715.055.png

45035715.057.png

45035715.058.png

45035715.059.png

45035715.060.png

45035715.061.png

45035715.062.png

45035715.063.png

45035715.064.png

45035715.065.png

45035715.066.png

45035715.068.png

45035715.069.png

45035715.070.png

45035715.071.png

45035715.072.png

45035715.073.png

45035715.074.png

45035715.075.png

45035715.076.png

45035715.077.png

45035715.079.png

45035715.080.png

45035715.081.png

45035715.082.png

45035715.083.png

45035715.084.png

45035715.085.png

45035715.086.png

45035715.087.png

45035715.088.png

45035715.090.png

45035715.091.png

45035715.092.png

45035715.093.png

45035715.094.png

45035715.095.png

45035715.096.png

45035715.097.png

45035715.098.png

45035715.099.png

45035715.101.png

45035715.102.png

45035715.103.png

45035715.104.png

45035715.105.png

45035715.106.png

45035715.107.png

45035715.108.png

45035715.109.png

45035715.110.png

45035715.112.png

45035715.113.png

45035715.114.png

45035715.115.png

45035715.116.png

45035715.117.png

45035715.118.png

45035715.119.png

45035715.120.png

45035715.121.png

45035715.123.png

45035715.124.png

45035715.125.png

45035715.126.png

45035715.127.png

45035715.128.png

45035715.129.png

45035715.130.png

45035715.131.png

45035715.132.png

45035715.134.png

45035715.135.png

45035715.136.png

45035715.137.png

45035715.138.png

45035715.139.png

45035715.140.png

45035715.141.png

45035715.142.png

45035715.143.png

45035715.145.png

45035715.146.png

45035715.147.png

45035715.148.png

45035715.149.png

45035715.150.png

45035715.151.png

45035715.152.png

45035715.153.png

45035715.154.png

45035715.156.png

45035715.157.png

45035715.158.png

45035715.159.png

45035715.160.png

45035715.161.png

45035715.162.png

45035715.163.png

45035715.164.png

45035715.165.png

45035715.167.png

45035715.168.png

45035715.169.png

45035715.170.png

45035715.171.png

45035715.172.png

45035715.173.png

45035715.174.png

45035715.175.png

45035715.176.png

45035715.178.png

45035715.179.png

45035715.180.png

45035715.181.png

45035715.182.png

45035715.183.png

45035715.184.png

45035715.185.png

45035715.186.png

45035715.187.png

45035715.189.png

45035715.190.png

45035715.191.png

45035715.192.png

45035715.193.png

45035715.194.png

45035715.195.png

45035715.196.png

45035715.197.png

45035715.198.png

45035715.200.png

45035715.201.png

45035715.202.png

45035715.203.png

45035715.204.png

45035715.205.png

45035715.206.png

45035715.207.png

45035715.208.png

45035715.209.png

45035715.211.png

45035715.212.png

45035715.213.png

45035715.214.png

45035715.215.png

45035715.216.png

45035715.217.png

45035715.218.png

45035715.219.png

45035715.220.png

45035715.222.png

45035715.223.png

45035715.224.png

45035715.225.png

45035715.226.png

45035715.227.png

45035715.228.png

45035715.229.png

45035715.230.png

45035715.231.png

45035715.233.png

45035715.234.png

45035715.235.png

45035715.236.png

45035715.237.png

45035715.238.png

45035715.239.png

45035715.240.png

45035715.241.png

45035715.242.png

45035715.244.png

45035715.245.png

45035715.246.png

45035715.247.png

45035715.248.png

45035715.249.png

45035715.250.png

45035715.251.png

45035715.252.png

45035715.253.png

45035715.255.png

45035715.256.png

45035715.257.png

45035715.258.png

45035715.259.png

45035715.260.png

45035715.261.png

45035715.262.png

45035715.263.png

45035715.264.png

45035715.266.png

45035715.267.png

45035715.268.png

45035715.269.png

45035715.270.png

45035715.271.png

45035715.272.png

45035715.273.png

45035715.274.png

45035715.275.png

45035715.277.png

45035715.278.png

45035715.279.png

45035715.280.png

45035715.281.png

45035715.282.png

45035715.283.png

45035715.284.png

45035715.285.png

45035715.286.png

45035715.288.png

45035715.289.png

45035715.290.png

45035715.291.png

45035715.292.png

45035715.293.png

45035715.294.png

45035715.295.png

45035715.296.png

45035715.297.png

45035715.299.png

45035715.300.png

45035715.301.png

45035715.302.png

45035715.303.png

45035715.304.png

45035715.305.png

45035715.306.png

45035715.307.png

45035715.308.png

45035715.310.png

45035715.311.png

45035715.312.png

45035715.313.png

45035715.314.png

45035715.315.png

45035715.316.png

45035715.317.png

45035715.318.png

45035715.319.png

45035715.321.png

45035715.322.png

45035715.323.png

45035715.324.png

45035715.325.png

45035715.326.png

45035715.327.png

45035715.328.png

45035715.329.png

45035715.330.png

45035715.332.png

45035715.333.png

45035715.334.png

45035715.335.png

45035715.336.png

45035715.337.png

45035715.338.png

45035715.339.png

45035715.340.png

45035715.341.png

45035715.343.png

45035715.344.png

45035715.345.png

45035715.346.png

45035715.347.png

45035715.348.png

45035715.349.png

45035715.350.png

45035715.351.png

45035715.352.png

45035715.354.png

45035715.355.png

45035715.356.png

45035715.357.png

45035715.358.png

45035715.359.png

45035715.360.png

45035715.361.png

45035715.362.png

45035715.363.png

45035715.365.png

45035715.366.png

45035715.367.png

45035715.368.png

45035715.369.png

45035715.370.png

45035715.371.png

45035715.372.png

45035715.373.png

45035715.374.png

45035715.376.png

45035715.377.png

45035715.378.png

45035715.379.png

45035715.380.png

45035715.381.png

45035715.382.png

45035715.383.png

45035715.384.png

45035715.385.png

45035715.387.png

45035715.388.png

Plik z chomika:

laskarzewski1978

Inne pliki z tego folderu:

szr_relpol.pdf (314 KB)
S110 SPZ i SZR.pdf (10254 KB)
Elektryk na budowie.pdf (1415 KB)
Ochrona instalacji elektrycznych niskiego napięcia.doc (153 KB)
Ochrona odgromowa budynków.doc (508 KB)

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin