WALTARI - Turms nieśmiertelny.pdf - POWIEŚCI HISTORYCZNE 2 - loki10

Mika Waltari

Turms Nieśmiertelny



Księgozbiór DiGG

2008

Księga 1

Delfy

a, Lars, Turms nieśmiertelny, zbudziłem się na wiosnę i zobaczyłem, że

ziemia już się zazieleniła. Rozejrzałem się po moim pięknym domu.

Patrzyłem na moje złoto i srebro. Patrzyłem na moje brązy. Patrzyłem na

wazy z czerwonymi figurami. Patrzyłem na malowidła ścienne. Ale nie

czułem żadnej dumy posiadania. Czyżby nieśmiertelny mógł coś posiadać?

Spośród moich kosztowności wybrałem najprostszą glinianą czarkę. Po

raz pierwszy od wielu lat wysypałem jej zawartość na otwartą dłoń i

policzyłem kamienie. Były to kamienie mego żywota.

Postawiłem czarkę z kamieniami z powrotem u stóp bogini. Potem

uderzyłem w miedzianą misę. Słudzy weszli w milczeniu. Pomalowali mi

twarz, dłonie i ramiona na czerwono i odziali mnie w święty płaszcz.

To, co uczyniłem, uczyniłem dla siebie, a nie dla mego miasta i ludu.

Dlatego nie kazałem się nieść w uroczystej lektyce boga. Dlatego

przeszedłem przez miasto i doszedłem do jego murów. Ludzie, którzy

widzieli czerwona barwę na mojej twarzy i rękach, odwracali się ode mnie,

dzieci przestawały się bawić, a dziewczyna u bramy miejskiej odłożyła

swój podwójny flet.

Pieszo wyszedłem przez bramę i poszedłem dalej w głąb doliny tą sama

drogą, która kiedyś przyszedłem. Niebo było lśniąco-błękitne, uszy

wypełniało mi ćwierkanie ptaków, gołębie bogini gruchały. Ludzie

pracujący na polach zatrzymywali się na mój widok. Widziałem brązowe

oblicza mężczyzn, białolice twarze kobiet. Potem odwracali się ode mnie

plecami i pracowali dalej.

Podążając na szczyt świętej góry, nie wybrałem lekkiej drogi, której

zwykli używać kamieniarze. Obrałem święte schody miedzy malowanymi

drewnianymi kolumnami.

Schody były strome. Wchodziłem po nich tyłem ze wzrokiem

zwróconym na moje miasto. Nie oglądałem się za siebie. Wyżej i wyżej

wchodziłem, szukając oparcia dla stopy przy każdym kroku. Wiele razy

zachwiałem się, ale nie upadłem. Odprawiłem tych, którzy chcieli mi

towarzyszyć i nie pozwoliłem im podpierać mnie. Bali się, bo w taki

sposób nikt jeszcze nie wchodził na świętą górę.

Słońce stało w zenicie, kiedy doszedłem do świętej drogi. Ale minąłem

bramy grobowe i brzuchate kamienne stożki po obu ich stronach. Minąłem,

także grób mego ojca i wstąpiłem na szczyt góry.

Szeroko rozpościerał się mój kraj wokół mnie na wszystkie strony

świata, z żyznymi dolinami i pokrytymi lasem wzgórzami. Na północy

błyszczało w dali moje ciemnoszafirowe jezioro. Na zachodzie wznosiła się

góra bogini, uroczysty stożek naprzeciwko. mieszkań umarłych we wnętrzu

góry. Wszystko to znalazłem, wszystko to rozpoznałem.

Rozejrzałem się wokoło szukając znaku. Na ziemi leżało delikatne

miękkie piórko gołębie, dopiero co spadłe, podniosłem je. Obok niego

znalazłem mieniący się czerwono kamyk. To był ostatni kamień.

Tupnąłem lekko nogą i powiedziałem:

- Tu będzie moja mogiła. Wykopcie mi grób w skale i ozdóbcie go tak,

jak się ozdabia groby lukumonów.

Kiedy spojrzałem w niebo, olśniła mnie jego przenikliwa bezkształtna

świetlistość, którą dane mi było oglądać tylko w niezwykłych chwilach

mego żywota. Wyciągnąłem przed siebie oba ramiona z dłońmi

zwróconymi ku ziemi. I niemal w tejże samej chwili rozległ się na niebie

donośny dźwięk od jednego krańca horyzontu po drugi, ten dźwięk, który

człowiek słyszy tylko jeden raz w życiu. Był to jakby huk tysiąca trąb,

który sprawił, że ziemia i powietrze zadrżały. Paraliżował wszystkie

członki, ale serce przyprawiał o drżenie. Nie dało się go porównać z

niczym innym i słyszy się go tylko jeden jedyny raz. Mimo to poznaje się

go, gdyż dźwięk ten nie przypomina żadnego ziemskiego odgłosu.

Członkowie mojej świty padli na ziemię i zakryli twarze usłyszawszy ten

dźwięk. Dotknąłem czoła, wyciągnąłem drugą dłoń w pustkę i

pozdrowiwszy bogów, powiedziałem:

- Żegnaj, mój czasie. Wielki rok bogów dobiegł końca i nowy się

zaczyna. Z nowymi czynami, nowymi obyczajami, nowymi myślami.

A do mojego orszaku powiedziałem:

- Wstańcie i bądźcie szczęśliwi, iż dane wam było słyszeć boski dźwięk,

gdy czasy się zmieniają. Oznacza on, że wszyscy na ziemi, którzy go

kiedyś słyszeli, umarli. A pośród tych, którzy teraz żyją, nikomu nie będzie

dane usłyszeć go ponownie. Dopiero jeszcze nie narodzeni będą mogli go

usłyszeć.

Wciąż drżeli, a ja także drżałem, bo tego drżenia nie może nikt doznać

dwa razy. Z ostatnim kamieniem mego żywota w dłoni tupnąłem jeszcze

raz w miejscu przeznaczonym na mój grób. W tej samej chwili owionął

mnie potężny powiew wiatru.

I nie wątpiłem już, lecz wiedziałem, że kiedyś powrócę. Powstanę kiedyś

z grobu w nowym ciele przy wichurze pod bezchmurnym niebem. Z

żywicznym zapachem pinii w nozdrzach. Z niebieskim stożkiem bogini

przed oczyma. I jeśli będę to wtedy pamiętał, wybiorę najskromniejszą

glinianą czarkę spośród skarbów w komorze grobowej. Wysypię kamienie

na dłoń, będę ich dotykał palcami i wspominał mój miniony żywot.

Z pomalowaną na czerwono twarzą, z pomalowanymi na czerwono

rękami wróciłem do mego miasta i domu tą samą drogą, którą przyszedłem.

Mały kamyczek rzuciłem do czarnej glinianej czarki u stóp bogini. Potem

zakryłem oblicze i zapłakałem. Ja, Turms, nieśmiertelny, płakałem

ostatnimi łzami mego śmiertelnego ciała i pragnąłem, by wróciło moje

minione życie.

Była pełnia księżyca i zaczęło się święto wiosny. Ale kiedy ludzie z

mojej świty chcieli zmyć świętą farbę z mojej twarzy i rąk, namaścić mnie i

zawiesić mi wieniec kwiatów na szyi, poprosiłem, żeby odeszli:

- Weźcie ode mnie mąkę i upieczcie chleb bogów - powiedziałem: -

Wybierzcie zwierzę ofiarne z mej trzody. Rozdzielcie dary także między

najuboższych. Tańczcie tańce ofiarne i odprawcie boskie igrzyska, tak jak

to było w zwyczaju. Sam będę szukał samotności, tak jak odtąd sam będę

robić wszystko, co czynię.

Nakazałem też obu augurom, obu wróżącym z piorunów i obu kapłanom

ofiarnym dopilnować, żeby wszystko odbyło się tak, jak każe obyczaj. Sam

zapaliłem w mojej komnacie kadzidło, aż powietrze stało się ciężkie od

mgły bogów, położyłem się na potrójnej poduszce mego łoża i

skrzyżowałem ręce mocno na piersi, a światło księżyca padało mi na twarz.

Zapadłem w sen, który nie był snem, aż wreszcie nie mogłem już dłużej

poruszać członkami. Potem we śnie ukazał mi się czarny pies bogini. Nie

przyszedł jak przedtem z ujadaniem i żarzącymi się ślepiami. Był łagodny,

skoczył mi na ramiona i lizał mnie po twarzy. A ja mówiłem do niego we

śnie:

- Nie chcę, byś przychodziła w swojej podziemnej postaci, bogini. Dałaś

mi bogactwa, o które cię nie prosiłem. Dałaś mi władzę, której nie

pragnąłem. Nie ma nic dobrego na ziemi, czym mogłabyś mnie przekupić,

abym się zadowolił.

Jej czarny pies znikł z mego ramienia. Mój lęk przeminął. Jak cień,

przezroczyste w świetle księżyca, wyciągnęły się ku górze ramiona mojej

księżycowej zjawy.

Ale powiedziałem:

- Także i w twojej niebiańskiej postaci nie chcę ciebie czcić, bogini.

Moja księżycowa zjawa nie zwodziła mnie już na manowce. Zamiast

tego wyrosła przed moim wzrokiem uskrzydlona, świetlista postać mojego

geniusza, piękniejsza niż najpiękniejszy człowiek. Zbliżyła się bardziej

żywa niż jakiś śmiertelnik, usiadła na brzegu mego łoża i uśmiechnęła się

smutno do mnie.

Odezwałem się:

- Dotknij mnie ręką, ażebym wreszcie mógł poznać ciebie. Ty jesteś

jedyna, której pragnę, kiedy znużyłem się już pożądaniem wszystkiego, co

ziemskie.

- Nie, nie - odparła. - Jeszcze mnie nie znasz, ale kiedyś mnie poznasz.

Kogokolwiek kochałeś na ziemi, tylko mnie w niej kochałeś. My dwoje, ty

i ja, jesteśmy nierozłączni, ale stale jesteśmy rozłączeni, aż wreszcie będę

mogła zamknąć cię w objęciach i unieść cię w dal na mocnych skrzydłach.

- Nie tęsknię do twoich mocnych skrzydeł - odrzekłem. - Ciebie samej

pragnę. Do twego dotknięcia tęsknię. Ciebie chcę zamknąć w uścisku.

Jeżeli nie w tym żywocie, to w którymś z przyszłych zmuszę cię, abyś

przybrała ziemską postać, tak abym mógł ciebie znaleźć ludzkimi oczyma.

Tylko dlatego chcę kiedyś wrócić.

Musnęła wąskimi palcami moją szyję i powiedziała:

- Jakim okropnym kłamczuchem jesteś, Turms!

Patrzyłem na jej piękność bez skazy. Podobna była do człowieka i ognia.

Zdrętwiałem patrząc na nią.

- Powiedz mi wreszcie swoje imię, żebym mógł cię poznać - prosiłem.

- Jaka żądza władzy mieszka w tobie - zarzuciła mi z uśmiechem . - Ale

nawet gdybyś znał imię, nie panowałbyś nade mną. Nie bój się. Szepnę ci

moje imię, kiedy wreszcie zamknę cię w moich objęciach. Ale obawiam

się, że znowu je zapomnisz, kiedy zbudzisz się na nowo z szumem

nieśmiertelności w uszach.

- Nie chcę zapomnieć - odparłem.

Odrzekła:

- Zapomniałeś już poprzednio.

Nie mogłem jej się dłużej opierać. Wyciągnąłem moje zdrętwiałe

ramiona, aby ją uchwycić, ale chwyciły pustkę, choć wciąż jeszcze

widziałem ja żywą przede mną. Z wolna zacząłem rozróżniać przedmioty w

komnacie poprzez jej świetlista zjawę. Usiadłem gwałtownie, wyciągając

ręce po światło księżyca.

Niepocieszony wstałem i chodziłem po komnacie, dotykając różnych

przedmiotów. Ale moje ręce nie miały siły, by podnieść choćby jeden z

nich. Lęk ogarnął mnie znowu i zacząłem tłuc zaciśniętą pięścią w brązową

misę, by przywołać moją świtę, jakiegokolwiek żywego człowieka. Ale

misa była niema. Nie wydawała z siebie żadnego dźwięku.

Z uczuciem przenikliwego strachu obudziłem się jeszcze raz. Leżałem na

wznak na łożu z rękami mocno skrzyżowanymi na piersi. Ocknąłem się i

mogłem znowu ruszać członkami. Siadłem na skraju łoża i ukryłem twarz

w dłoniach.

Przez opary kadzidła i przeraźliwe światło księżyca czułem na języku

metalowy posmak nieśmiertelności. W nozdrzach czułem lodowaty zapach

nieśmiertelności. Przed moimi oczyma migotały zimne ognie

nieśmiertelności. Wicher nieśmiertelności szumiał w moich uszach.

Nieulękle zerwałem się i rozpostarłem ramiona.

- Nie boje się ciebie, Chimero - zawołałem w samotność mojej komnaty.

- Jeszcze żyje ludzkim życiem, ja, Turms, i nie jestem nieśmiertelny, lecz

jestem człowiekiem pośród moich bliźnich.

Wziąłem gliniana czarkę stojącą przed boginią, wyjmowałem z niej

jeden kamień po drugim i wspominałem. A wszystko, co pamiętałem,

spisałem.

Z tego, co wiemy, życie ludzkie jest podzielone na okresy, każdy o

WALTARI - Turms nieśmiertelny.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: