Hawksley Elizabeth - Brzydula.pdf - Hawksley Elizabeth - ssaaggaa

Elizabeth Hawksley

Brzydula

Wszystko zaczęło się w grudniu 1813 roku. Tego dnia uświadomiłam sobie, że

Balquidder pragnie mojej śmierci.

To brzmi jak początek jednej z moich „powieści gotyckich”, czyli romansów grozy

(trzytomowe wydanie, Robinson 8 Robinson, Paternoster Row, cena trzy gwinee),

niemniej jest prawdą.

Faktycznie, we Władczyni Sokolego Gniazda, powieści, którą wtedy pisałam,

podstępne knowania podłego mnicha, Era Bartolomea, zmuszają moją bohaterkę,

Angelinę, do ucieczki z domu. Zgodnie z konwencją tego typu romansów, znajduje

ona schronienie w zrujnowanym zamku, stojącym na szczycie pokrytych śniegiem

Alp.

Nigdy nie byłam w Szwajcarii, nie wiem, czy zamki są tam budowane nad

przepaściami, ale jest to powieść gotycka i moi czytelnicy tego właśnie oczekują.

Odbiegłam od tematu. Może niezbyt daleko, ponieważ również i ja, tak jak Angelina,

musiałam ratować się ucieczką. Nie lubię też wzmianek o Balquidderze. Nawet teraz

trudno jest mi o nim pisać. Nie udało mu się mnie zniszczyć, ale za to doprowadził do

zguby innych osób.

A oto historia mojego młodocianego szaleństwa — a raczej głupoty — która

zaczęła się, kiedy miałam szesnaście lat, a zakończyła tej przerażającej nocy, na

zamarzniętej Tamizie podczas zimowego festynu. Był luty, rok 1814, a ja miałam już

dwadzieścia pięć lat.

Zacznę jednak od początku. Ja, Emilia Daniels, urodziłam się 15 stycznia 1789 roku.

Moja matka była o wiele młodsza od ojca, a ja byłam ich jedynym dzieckiem. Matka

była idealną przedstawicielką swojej epoki — miała romantyczną naturę. Zalewała

się łzami, czytając Cierpienia młodego Wertera, i odznaczała się skłonnością do

marzeń. Biedna mama. Bardzo mi jej brakuje. Pisałam dla niej krótkie opowiadania, a

ona obsypywała mnie pocałunkami, chwaląc moje zdolności. Żadna z nas nie zaznała

nadmiaru uczucia ze strony ojca.

Tolley, pokojówka matki, nie lubiła ojca. Czułam to, chociaż nigdy nie wyrażała

swojej niechęci wprost. „Matka panienki mogła wyjść za mąż za markiza”, lubiła

powtarzać. „Trzykrotnie ją o to błagał, na kolanach”. To wprawiało mnie zawsze w

zdumienie. Czy w taki sposób powinni oświadczać się mężczyźni? Nie mogłam sobie

wyobrazić ojca w takiej sytuacji. Wydawało mi się, że nie mógłby zgiąć kolan, bo

bardzo by przy tym trzeszczały. Było oczywiste, że w oczach Tolley zwykły pan

Daniels, chociaż posiadał odpowiedni majątek, stał nieporównanie niżej od

anonimowego markiza.

Mama była wyznawczynią idei Jeana Jacques”a Rousseau, więc wzrastałam zgodnie z

własną naturą. Moje fantazjowanie znajdowało poklask, a moje uczucia były

niezgruntowane. Teraz dopiero widzę, jakie to było nierozsądne. Bóg jeden wie, ile

przez to wycierpiałam. Były okresy, kiedy potępiałam matkę za sposób, w jaki mnie

wychowywała, a jednocześnie starałam się znaleźć argumenty na jej. obronę. Nigdy

nie potrafiłam rozstrzygnąć tej kwestii, a moja miłość do niej zawsze jest stłumiona

pytaniem „dlaczego mi pozwoliłaś” lub też „ale to ty powinnaś była wiedzieć”. Lecz

wracajmy do mojej historii.

Mój ojciec należał jeszcze do epoki Oświecenia, był opanowany, rozsądny i, według

mnie, okropnie staroświecki. Rzadko go widywałam. Kiedy się spotykaliśmy, głaskał

mnie po głowie beznamiętnym gestem, pytał: „No i jak, Emilio, czy jesteś grzeczną

dziewczynką?” i odsyłał do dziecinnego pokoju, zanim zdążyłam wyjąkać

odpowiedź. Rozpaczliwie pragnęłam miłości, chciałam go kochać, ale kiedy jeden

jedyny raz zarzuciłam mu ręce na szyję i pocałowałam, skrzywił się z niesmakiem.

„Trochę umiaru, Emilio”, powiedział. To było jedno z największych upokorzeń,

jakich doznałam w życiu, i już na zawsze zrezygnowałam z podobnych prób.

Teraz rozumiem, że był on samotnym człowiekiem, który zachowywał się z chłodną

rezerwą, aby nie okazywać swoich prawdziwych uczuć. Kiedy uważał, że ma rację,

potrafił być nieugięty Był jednocześnie sprawiedliwy i otoczony ogólnym

szacunkiem. Nie potrafił jednak przejawiać serdeczności, przynajmniej w stosunku do

żony i córki, chociaż widywałam, jak żartował z pracownikami w majątku. To

sprawiało mi ból. Małe dziewczynki potrzebują miłości ojców, a ja zawsze czułam się

niezręcznie w towarzystwie swojego. Nigdy nie odniosłam wrażenia, aby fakt mojego

istnienia sprawiał mu jakiekolwiek zadowolenie.

Musiał zdawać sobie sprawę, że wychowywanie mnie na dziecko natury nie było zbyt

dobrym przygotowaniem do życia, ponieważ postanowił; że sam wybierze mi

guwernantkę. Zapewne myślał, że surowość panny Chase będzie stanowić

przeciwwagę płochości matki. Ja, oczywiście, nienawidziłam panny Chase i unikałam

jej, jak mogłam, a mama udzielała mi swojego wsparcia.

— Emilio, kochanie — mówiła — chyba nie chcesz siedzieć przy lekcjach w tak

piękny dzień. Pojedźmy na spacer.

Ze śmiechem biegłam do swojej guwernantki.

— Panno Chase, boli mnie głowa. Mama zabiera mnie na świeże powietrze.

Panna Chase nie miała w takim wypadku nic do powiedzenia. Kiedy powóz ruszał,

pokazywałam język w nadziei, że guwernantka stoi w oknie szkolnego pokoju.

Czy wyrosłabym z tego w swoim czasie? Pewnie tak. Ale kiedy miałam dziewięć lat,

moja mama rozchorowała się, jak zwykle w zimie, a lekarze robili co mogli,

puszczając jej krew i stosując przeróżne mikstury.

Cóż mogę powiedzieć? Dzieciom nie udziela się informacji. Wiedziałam, że coś

przede mną ukrywają. Zaczęłam mieć koszmarne sny, a panna Chase karciła mnie, że

w nocy budzę ją głośnymi krzykami. Nie miałam nikogo, komu mogłabym się

zwierzyć ze swoich obaw. Zakradałam się pod drzwi pokoju matki — nie wolno mi

było wchodzić do środka — i siadywałam tam, tak blisko, jak tylko było to możliwe.

Dowiedziałam się wtedy, że czas może się zatrzymać i stać się niemożliwą do

zniesienia teraźniejszością, z którą musi się żyć, dzień po dniu.

Którejś nocy wślizgnęłam się do pokoju. Tolley spała na krześle. Mama jęczała i

rzucała się na łóżku.

— Mamo?

Jej twarz była pokryta kroplami potu. Nie pachniała już tak, jak moja mama.

Przeraziłam się nagle.

— Mamo! zawołałam z płaczem.

Co się z nią stało? Dlaczego mnie nie poznaje?

— Panno Emilio — usłyszałam głos zbudzonej nagle Tolley — nie powinna panienka

tu przychodzić.

Pokojówka wstała z krzesła, aby przetrzeć twarz mamy chusteczką o lawendowym

zapachu i dać jej wody. Potem Tolley obróciła się do mnie, twarz miała bardzo

smutną.

— Chodź, dziecko, pocałuj mamę. No, dobrze. Teraz już wracaj do łóżka.

Niechętnie ucałowałam wilgotny, lepki policzek mamy.

— Ona wyzdrowieje, prawda? — pytałam błagalnie, ale Tolley nie odpowiadała.

Już nigdy więcej nie zobaczyłam matki. Umarła wczesnym rankiem.

Rok później mój ojciec ponownie się ożenił.

Znienawidziłam macochę od pierwszego wejrzenia, pewnie było to nieuniknione.

Była energiczną praktyczną kobietą która nie bawiła się w żadne bzdury, a ja

widziałam w niej osobę, która przywłaszczyła sobie prawa mojej matki.

— Panie Daniels — słyszałam, jak mówiła do mojego ojca. — Emilię trzeba wziąć w

karby, bo inaczej nic dobrego z niej nie wyrośnie. Nie potrafi zrobić prostego ściegu,

cały czas siedzi z nosem w książce i zachowuje się okropnie.

— Rób to, co uważasz za słuszne, moja droga — odpowiedział jej ojciec. — Ona nie

jest ładnym dzieckiem, jest zbyt chuda i ma za duży nos, ale otrzyma majątek swojej

matki, a ja chciałbym, żeby dobrze wyszła za mąż. Moja pierwsza żona — dodał po

chwili — miała bardzo dziwne poglądy na wychowywanie dziewcząt.

— Godzina szycia dziennie. Będę również kontrolować jej lektury — zdecydowała

macocha.

Idąc za pierwszym impulsem, wpadłam do pokoju.

— Nie!— krzyczałam, bijąc macochę pięściami. — Nienawidzę cię... nienawidzę.

Nie mogłam powiedzieć nic więcej, ponieważ wybuchnęłam rozpaczliwym płaczem.

Ojciec szybko otarł mi łzy

— Już dosyć, Emilio. Takie zachowanie nie przystoi dziewczynce. Przeproś swoją

mamę i idź do dziecinnego pokoju.

— Ona nie jest moją mamą! — krzyknęłam.

Nigdy nie nazwałabym mamą tej osoby o nalanej twarzy. Wyrwałam się ojcu i

wybiegłam z pokoju. Nawet teraz to wspomnienie sprawia mi przykrość, ale nie z

powodu mojego zachowania. Zdałam sobie wtedy sprawę, że ojciec nie żywił

żadnych cieplejszych uczuć do matki, że widział jedynie jej lekkomyślność. Jej żywe,

wesołe usposobienie nie było cechą, której mogłoby mu brakować. Ja strasznie

tęskniłam za mamą a nikt, łącznie z moim ojcem, nie wydawał się przygnębiony jej

utratą. Nikt również nie rozumiał mojej rozpaczy.

Przez długie miesiące płacz utulał mnie do snu. Po raz pierwszy w życiu czułam się

osamotniona. Nie miałam nikogo, z kim mogłabym porozmawiać. Tolley odeszła,

chociaż pisała do mnie kilka razy w roku, niech Bóg jej to wynagrodzi. Do dziś

utrzymujemy ze sobą kontakt. Nowa pani Daniels była intruzem. Postanowiłam

walczyć z nią wszelkimi możliwymi środkami, ale niewiele mogłam zrobić. Po

dwóch latach miałam już dwóch przyrodnich braci i przestałam być ośrodkiem

zainteresowania.

Śmierć matki spowodowała, że trudno było mi znosić rzeczywistość. Nadal niezbyt

dobrze sobie z tym radzę. Zawsze mi się wydawało, że jeśli zanadto wychylę głowę,

znajdzie się ktoś, kto mi ją odstrzeli. Nie stałam się więc łatwą do prowadzenia,

posłuszną dziewczynką jaką miała nadzieję zobaczyć we mnie macocha. Wycofałam

się do świata swoich marzeń.

Często się zastanawiałam, czy fantazjowanie nie jest ucieczką wielu samotnych

dzieci. Jeśli o mnie chodzi, świat wyobraźni pełen rycerzy, dziewic, czarodziejów i

złych wiedźm pozwalał mi zapomnieć o mojej niedoli.

Żal mi teraz tej małej Emilii, która miała serce tak otwarte na uczucie miłości. Trochę

zrozumienia ze strony ojca lub macochy pozwoliłoby mi pogodzić się z żałobą i żyć

w realnym świecie, zamiast w kraju fantazji. Oni jednak uważali za swój obowiązek

tłumienie wszelkich objawów „niestosownych” uczuć.

Nauczyłam się nienawidzić ojca i macochę. Ta nienawiść mnie zżerała. Czułam, jak

spopiela mi serce. Gdybym wtedy mogła wyrazić swoje uczucia, gdyby ktoś mnie

chciał zrozumieć... ale nie mogłam na to liczyć. Odgrywałam się więc na moich

przyrodnich braciach, szczypiąc ich mocno, kiedy nikt nie widział. Ich okrzyki bólu

były balsamem dla mojego zbolałego serca Potem czułam się winna i nienawidziłam

ich za to, że wywołują we mnie takie uczucie. I tak to się działo.

Wydaje mi się czasem, kiedy budzę się w środku nocy, że to właśnie ta nienawiść

ściągnęła na mnie pomstę w postaci Balquiddera.

Kiedy byłam nasto1atk zaczytywałam się powieściami pani Radcliffe, Mnichetn pana

Lewisa, Zamkiem Otranto pana Walpole’a i wieloma innymi. Tam znajdowałam to

wszystko, za czym tęskniłam.

W wieku czternastu lat sama zaczęłam pisać powieści gotyckie. Mogłam wreszcie

organizować świat wedle własnych życzeń. Moje bohaterki zwykle miały niebieskie

oczy; moje własne oczy były szare z żółtymi plamkami — jeden z moich przyrodnich

braci powiedział, że są koloru mgły. Miałam długie, proste, jasnokasztanowate włosy,

które musiałam zaplatać na noc, aby następnego dnia układały się w fale. Byłam

nieduża, do szesnastu lat płaska jak deska, a nawet później nie byłam zbyt dobrze pod

tym względem wyposażona przez naturę. Miałam zbyt szerokie usta i za duży nos.

Jest więc rzeczą oczywistą, że moje bohaterki miały usteczka jak pączek róży,

klasyczne nosy i figury, których nie powstydziłaby się sama Wenus.

Dlaczego tak dużo o tym piszę? Chcę dać wam jakieś wyobrażenie swojej osoby w

tamtych czasach, a jednocześnie zwlekam z rozpoczęciem właściwej opowieści.

Ponieważ prawda jest taka, że boję się powracać myślą do pana Balquiddera. Nawet

teraz, kiedy go sobie przypomnę, dłonie mam spocone ze strachu. Był potężnym

mężczyzną. Był naprawdę ogromny i groźny.

Właśnie dzięki niemu nauczyłam się tak dobrze odmalowywać złoczyńców. Jestem w

tym prawdziwą mistrzynią. Złowieszczy Era Bartolomeo ściga moją bohaterkę,

Angelinę Mountfalcon, na przestrzeni dwóch i pół tomu. Ma żółtą cerę, czarne oczy i

długie, szponiaste palce. Pan Balquidder był bardzo gruby i miał jasnoniebieskie

oczy. Mój wydawca uważa, że postać Era Bartolomea robi wielkie wrażenie na

czytelnikach, otrzymywał w tej sprawie listy od wielu utytułowanych dam. Wracajmy

jednak do mojej opowieści.

Uwieńczeniem szaleństw mojej młodości była ucieczka ze Stephenem Kirkwallem.

Miałam wtedy szesnaście lat, a on był młodym adwokatem z Edynburga, a

przynajmniej tak o sobie mówił na pieszej wędrówce wakacyjnej. Poznałam go w

Ainderby Hall, u swojego ojca chrzestnego, pana Beresforda, którego posiadłość

oddalona była tylko o dziesięć mil od naszej siedziby, Tranters Court. Mój ojciec

chrzestny zachęcił pana Kirkwalla do łowienia ryb w rzece, która przepływała przez

jego majątek. Gościłam wtedy u Beresfordów. Pani Beresford wiedziała, jak drażni

mnie obecność macochy i chociaż nigdy jej głośno nie krytykowała, zapraszała mnie

często na kilkutygodniowy pobyt. Myślę, że sama pragnęła mieć córkę. Potrafiła

umiejętnie poskramiać moje szaleństwa, a robiła to tak delikatnie, że czułam się u

nich zupełnie swobodnie. W Ainderby Hall spędziłam najszczęśliwsze dni mojego

dzieciństwa.

Przez górną część parku przepływała malownicza rzeka. Można było na nią patrzeć

ze sztucznie utworzonego pagórka, na którym odtworzono ruiny małej budowli z

wieżyczkami. Lubiłam tam siedzieć i oddawać się marzeniom. Słyszałam, że jakiś

młody człowiek uzyskał pozwolenie na łowienie ryb w tym odcinku rzeki, i

opanowała mnie ciekawość. I tak się wszystko zaczęło.

Kiedy go zobaczyłam, uderzył mnie przede wszystkim jego niedbały strój. Miał

długie włosy, spadające swobodnie na zawiązaną na szyi chustkę, którą nosił zamiast

krawata. Wydał mi się bardzo przystojny. Zostawił wędkę w wodzie, obłożoną

kamieniami, żeby się nie przewróciła, a sam leżał na plecach z zamkniętymi oczami.

Dla żartu rzuciłam do wody mały kamyk, który wpadł obok spławika. Stephen

poderwał się i zaczął wyciągać wędkę. Zachichotałam.

Obrócił się szybko, rzucił wędkę i podszedł do mnie.

— To ty, mały łobuziaku.

— Leniuchu — powiedziałam. — Nie wierzę, że naprawdę masz zamiar łowić ryby.

Stephen roześmiał się. Mierzył mnie uważnym wzrokiem, a ja czułam, że się

rumienię. Miałam szesnaście lat, niecałe metr sześćdziesiąt wzrostu i na tyle już się

zaokrągliłam, że można mnie było nazwać szczupłą, a nie chudą.

— Jesteś sama? — spytał, szukając wzrokiem guwernantki.

— Mieszkam w Ainderby Hall. Pan Beresford jest moim ojcem chrzestnym.

Stephen usiadł obok mnie, oparłszy łokcie na kolanach.

— Kirkwall — powiedział. — A ty jesteś...

Nie wydawał się zakłopotany naszym niekonwencjonalnym spotkaniem, a ja,

oczywiście, gardziłam wszelkimi konwenansami. Dlaczego nie mielibyśmy odezwać

się do siebie, zanim nas sobie przedstawiono? Niecierpliwiły mnie takie staroświeckie

formalności. Sama potrafiłam się zaprezentować.

— Panna Daniels.

Spędziliśmy wspólnie cały ranek, a kiedy się rozstawaliśmy, dał mi do zrozumienia,

że następnego dnia przyszedłby również łowić ryby, gdybym ja też tu była. W jego

oczach wyczytałam „przyjdź, proszę” oraz że miły jest mu mój widok. Od śmierci

mamy był pierwszą osobą która traktowała mnie jak kogoś ważnego.

Nie wątpiłam w jego podziw ani szczerość. Nie mówiłam nikomu o naszych

spotkaniach. Wkrótce się zakochałam. Dokładnie pamiętam tę chwilę. Siedzieliśmy

na trawie. Stephen plótł wianek ze stokrotek, a ja rzucałam kamyki do wody.

Rozmawialiśmy o jakichś głupstwach. Czułam się szczęśliwa, tego ranka świat miał

szczególny urok. Obrócił się i włożył mi wianek na głowę. Nasze oczy się spotkały.

Cały wszechświat zamarł. Zalała mnie fala gorąca, zabrakło mi tchu. Stephen

uśmiechał się łagodnie. Odwróciłam głowę i nadal wrzucałam kamyki do rzeki. Nie

do końca wiedziałam, co się wydarzyło, ale byłam pewna, że wszystko uległo

zmianie.

Spotykaliśmy się nadal, kiedy wróciłam do domu, do Tranters Court. Pan Beresford,

nie podejrzewając zdrady, polecił Stephena mojemu ojcu, który z kolei zaprosił go do

łowienia ryb w naszej posiadłości. Tutaj Stephen przestał nawet udawać, że łowi.

Spacerowaliśmy, nad rzek pod osłoną drzew, i rozmawialiśmy, trzymając się za ręce.

Zwierzyłam mu się ze wszystkich swoich trosk.

— Nie będziesz przynajmniej musiała borykać się z brakiem pieniędzy — powiedział

Stephen.

Wiedziałam już, że z trudem zdobywa pieniądze, aby móc rozwinąć skrzydła w

Hawksley Elizabeth - Brzydula.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: