lektury_polskie.pdf

HISTORIA LITERATURY POLSKIEJ

(DO ROKU 1939)

LITERATURA STAROPOLSKA

Wykład – Ćwiczenia – Egzamin

ŚREDNIOWIECZE

Lektury obowiązkowe:

1. Anonim tzw. Gall, Kronika polska , przekł. R. Grodecki, oprac. M. Plezia, BN I 59, Wrocław 1965 i wyd. nast.

2. „By czas nie zaćmił i niepamięć”. Wybór kronik średniowiecznych , oprac. A. Jelicz, Warszawa 1979 (fragm.

Roczników J. Długosza).

3. Dramaty staropolskie. Antologia , oprac. J. Lewański, t. 1, Warszawa 1959 ( Nawiedzenie grobu ).

4. Mistrz Wincenty tzw. Kadłubek, Kronika polska , przekł. i oprac. B. Kürbis, BN I 227, Wrocław 1992.

5. Średniowieczne żywoty i cuda patronów Polski , przekł. J. Pleziowa, oprac. M. Plezia, Warszawa 1987 (żywot

św. Wojciecha Tempore illo i Żywot mniejszy św. Stanisława).

6. W. Wydra, W.R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543 , Wrocław 1984 i wyd. nast.:

6.1. Z działu „Przekłady Biblii”: Psałterz floriański , Biblia królowej Zofii .

6.2. Z działu „Kazania”: Kazania świętokrzyskie , Kazania gnieźnieńskie .

6.3. Z działu „Literatura o cechach apokryficznych i apokryfy”: Rozmyślanie przemyskie , Rozmyślania domini-

kańskie .

6.4. Z działu „Świecka proza powieściowa i nowelistyczna”: Historia Aleksandra Wielkiego .

7. Literatura staropolska. Wybór tekstów , t. 1: Poezja , wybór i oprac. P. Borek i R. Mazurkiewicz, Kraków 2002

(dział Średniowiecze w całości).

Lektury nadobowiązkowe ( najmniej jedna pozycja ):

1. „By czas nie zaćmił i niepamięć”. Wybór kronik średniowiecznych , oprac. A. Jelicz, Warszawa 1979 ( Kronika

Janka z Czarnkowa , Kronika krakowska , Kronika wielkopolska ).

2. Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne , wyd. W.R. Rzepka i W. Wy-

dra, wst. M. Adamczyk, Warszawa–Poznań 1996.

3. Modlitwy księżnej Gertrudy z „Psałterza Egberta” w Cividale , przekł. i oprac. B. Kürbis, Kraków 1998.

4. J. Ostroróg, Memoriał o urządzeniu Rzeczypospolitej , przekł. A Pawiński, w: Filozofia i myśl społeczna XIII–

XV wieku , wybór, oprac., wst. i przyp. J. Domański, sł. wst. W. Tatarkiewicz, Warszawa 1978.

5. Polska Jana Długosza. Wybór z pism , przekł. J. Mruk, oprac. H. Samsonowicz, Warszawa 1984 (wybór).

6. Polskie wierszowane legendy średniowieczne , wyd. i oprac. S. Vrtel-Wierczyński i W. Kuraszkiewicz, Wro-

cław 1962.

7. Toć jest dziwne a nowe. Antologia literatury polskiego średniowiecza , oprac. A. Jelicz, Warszawa 1987 (Jan

Ursyn z Krakowa, O sposobie pisania listów ; O życiu i cudach bł. Kingi , O życiu i cudach świętej Jadwigi ).

8. Polska poezja świecka XV wieku , oprac. M. Włodarski, BN I 60, Wrocław 1997.

9. W. Wydra, W.R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543 , Wrocław 1984 i wyd. nast.:

8.1. Z działu „Przekłady Biblii”: Psałterz puławski .

8.2. Z działu „Kazania”: Kazanie na dzień Wszech Świętych , Jan z Szamotuł, Kazania o Maryi Pannie Czystej .

8.3. Z działu „Literatura o cechach apokryficznych i apokryfy”: List Lentulusa do senatu rzymskiego , Ewange-

lia Nikodema , Historia Trzech Króli .

1. Bogurodzica , wst. filol. J. Woronczak, wst. język. E. Ostrowska, oprac. muzykol. H. Feicht, Wrocław 1962.

2. T. Michałowska, Średniowiecze , Warszawa 1995 i wyd. nast. lub T. Witczak, Literatura średniowiecza , War-

szawa 1990 i wyd. nast.

3. Słownik literatury staropolskiej , red. T. Michałowska, Warszawa 1990 i wyd. nast. (hasła: Apokryf, Biblia,

Dramat liturgiczny, Hagiografia, Kazanie, Kronika, Misterium, Pieśń religijna, Sekwencja, Średniowiecze,

Trop).

Bibliografia obowiązkowa:

4. J. Woronczak, Polskość i europejskość literatury naszego średniowiecza , W: Studia o literaturze średniowiecza

i renesansu , Wrocław 1993 lub w: Problemy literatury staropolskiej , red. J. Pelc, ser. 1, Wrocław 1972.

RENESANS

Lektury obowiązkowe:

1. Antologia literatury sowiźrzalskiej XVI i XVII wieku , oprac. S. Grzeszczuk, BN I 186, Wrocław 1985 ( Fraszki

Sowiźrzała nowego , Komedia rybałtowska nowa , Wyprawa plebańska ).

2. Antologia poezji polsko-łacińskiej 1470–1543 , oprac. A. Jelicz, Szczecin 1985 (po 5 utworów K. Celtisa, J.

Dantyszka, F. Kallimacha, A. Krzyckiego; Oda do Apollina Pawła z Krosna, Z wojny pruskiej Jana z Wiślicy,

Pieśń o żubrze M. Hussowskiego).

3. Biernat z Lublina, Ezop , wst. S. Grzeszczuk, oprac. J. Gruchała, Kraków 1997.

4. A. Frycz-Modrzewski, Wybór pism , oprac. W. Voisé, BN I 229, Wrocław 1977 ( O poprawie Rzeczypospolitej ,

ks. I, III, V).

5. Ł. Górnicki, Dworzanin polski , oprac. R. Pollak, wyd. 2, BN I 109, Wrocław 1954 ( Księga I ).

6. K. Janicjusz, Poezje wybrane , przekł. Z. Kubiak, Warszawa 1979 ( Księga żalów ) lub Z. Kubiak, Medytacje

Janicjusza , Warszawa 1993.

7. J. Kochanowski, Dzieła polskie , oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1953 i wyd. nast. ( Zgoda , Satyr albo Dziki

mąż , Zuzanna , Szachy , Muza , Przy pogrzebie rzecz , List do Stanisława Fogelwedera ); Fraszki , oprac. J. Pelc,

BN I 163, Wrocław 1991 i wyd. nast.; Odprawa posłów greckich , oprac. T. Ulewicz, BN I 3, Wrocław 1962 i

wyd. nast.; Pieśni , oprac. L. Szczerbicka-Ślęk, BN I 100, Wrocław 1970 i wyd. nast.; Psałterz Dawidów , wst. i

oprac. K. Meller, Kraków 1997 (wstęp, wiersz dedykacyjny oraz 10 psalmów); Treny , oprac. J. Pelc, BN I 1,

Wrocław 1969 i wyd. nast.; Z łacińska śpiewa Słowian Muza. Elegie, foricenia, liryki w przekładzie Leopolda

Staffa , wst. Z. Kubiak, wyd. 2, Warszawa 1986 (5 elegii i 5 foriceniów).

8. Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim , oprac. J. Okoń, BN I 201, Wro-

cław 1971 (red. A).

9. Proza polska wczesnego renesansu 1510–1550 , oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1954 ( Rozmowy, które miał

król Salomon ...; Sowiźrzał krotochwilny i śmieszny ).

10. M. Rej, Pisma wierszem (wybór) , oprac. J. Krzyżanowski, BN I 151, Wrocław 1954 ( Figliki , Krótka rozprawa ,

Kupiec , Żywot Józefa , Źwierzyniec ); Żywot człowieka poczciwego , oprac. J. Krzyżanowski, BN I 152, Wrocław

1956 (tu także: A. Trzecieski, Żywot i sprawy poćciwego ślachcica polskiego, Mikołaja Reja... ). Większość

tekstów również w edycji: M. Rej, Wybór pism , oprac. J. Ślaski, Warszawa 1979.

11. P. Skarga, Kazania sejmowe , oprac. J. Tazbir i M. Korolko, BN I 70, Wrocław 1972 i wyd. nast. (kazanie II,

III, IV, VIII).

12. S. Szymonowic, Sielanki i pozostałe wiersze polskie , oprac. J. Pelc, BN I 182, Wrocław 1964 ( Dafnis , Kołacze ,

Żeńcy ).

Bogaty wybór poezji renesansowej w antologii: Literatura staropolska. Wybór tekstów , t. 1: Poezja , wybór i oprac.

P. Borek i R. Mazurkiewicz, Kraków 2002.

Lektury nadobowiązkowe ( najmniej dwie pozycje ):

1. Antologia pamiętników polskich XVI wieku , red. R. Pollak, Wrocław 1966.

2. M. Bielski, Komedyja Justyna i Konstancyjej ; M. i. J. Bielscy, Sjem niewieści , oprac. J. Starnawski, Kraków

2001.

3. J.Dantyszek, Pieśni , wybór i przekł. A. Kamieńska, Olsztyn 1987.

4. Dawna facecja polska (XVI–XVIII wiek) , oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1960.

5. S.F. Klonowic, Flis, to jest spuszczanie statków Wisłą , oprac. A. Karpiński, Warszawa 1983; Żale nagrobne na

ślachetnie urodzonego i znacznie uczonego męża… Jana Kochanowskiego , oprac. H. Wiśniewska, Lublin 1988.

6. Literatura ariańska w Polsce XVI wieku. Antologia , oprac. L. Szczucki i J. Tazbir, Warszawa 1959 (pisma S.

Budnego, M. Czechowica, F. Socyna).

7. S. Orzechowski, Wybór pism , oprac. J. Starnawski, BN I 210, Wrocław 1972 ( Mowa żałobna... na pogrzebie

Zygmunta Jagiellończyka... ; Quincunx, to jest Wzór Korony Polskiej na cynku wystawiony ...; Rozmowa albo

Dyjalog około egzekucyjej Polskiej Korony... ).

8. E.Otwinowski, Pisma poetyckie , wyd. P. Wilczek, Warszawa 1999.

9. Patrząc na rozmaite świata tego sprawy. Antologia polskiej poezji renesansowej , oprac. J. Sokołowska, War-

szawa 1984.

10. P. Skarga, Żywoty świętych polskich , przygot. tekstu J. Duska i A. Karasiowa, sł. wst. M. Bednarz, Kraków

1987 (żywoty św. Jadwigi Śląskiej, św. Jana Kantego, św. Stanisława Kostki, św. Wojciecha).

11. Staropolska poezja ziemiańska , oprac. J.S. Gruchała i S. Grzeszczuk, Warszawa 1986 (utwory z XVI wieku).

12. Teatr polskiego renesansu , oprac. J. Lewański, Warszawa 1988 (P. Ciekliński, Potrójny z Plauta ).

13. W. Walecki, Z duchem w rozmawianiu. Szesnastowieczna proza polska , Kraków 1991 (M. Bielski, Kronika

wszytkiego świata ; Ł. Górnicki, Dzieje w Koronie Polskiej ; J. Januszowski, Jan Kochanowski; M. Miechowita,

Polskie wypisanie dwojej krainy świata ).

Bibliografia obowiązkowa:

1. J.Pelc, Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej , Warszawa 1980 i wyd. nast. (cz. 1).

2. J.Pelc, Literatura renesansu w Polsce , Warszawa 1994 i wyd. nast.

3. Słownik literatury staropolskiej , red. T. Michałowska, Warszawa 1990 i wyd. nast. (hasła: Antyk, Cyceronia-

nizm, Erazmianizm, Horacjanizm, Humanizm, Imitacja, Mecenat, Neoepikureizm, Neostoicyzm, Petrarkizm,

Poezja nowołacińska, Reformacja, Renesans, Wiersz, Włosko-polskie związki literackie i kulturalne).

4. J.Ziomek, Renesans , Warszawa 1973 i wyd. nast. lub Literatura odrodzenia , Warszawa 1987 i wyd. nast.

BAROK

Lektury obowiązkowe:

1. Dramaty staropolskie. Antologia , oprac. J. Lewański, t. 4–5, Warszawa 1961–1963 (t. 4: P. Baryka, Z chłopa

król ; t. 5: S.H. Lubomirski, Ermida albo Królewna pasterska ).

2. Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej , wybór i wst. A. Vincenz, oprac. M. Malicki, BN I

259, Wrocław 1989.

3. J. Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta III , oprac. R. Pollak, BN I 88, Wrocław 1970 ( O wycho-

waniu dzieci ).

4. W.Kochowski, Utwory poetyckie , oprac. M. Eustachiewicz, BN I 92, Wrocław 1991.

5. J.A.Morsztyn, Wybór poezji , oprac. W. Weintraub, BN I 257, Wrocław 1988.

6. Z.Morsztyn, Wybór wierszy , oprac. J. Pelc, BN I 215, Wrocław 1975.

7. D. Naborowski, Poezje , oprac. J. Dürr-Durski, Warszawa 1961 lub Poezje wybrane , oprac. K. Karasek, War-

szawa 1980.

8. J.Ch. Pasek, Pamiętniki , oprac. W. Czapliński, BN I 62 Wrocław 1968 lub Pamiętniki , oprac. R. Pollak, War-

szawa 1963.

9. Poeci polskiego baroku , oprac. J. Sokołowska i K. Żukowska, t. 1–2, Warszawa 1965 (J. Baka, E. Drużbacka,

S. Grabowiecki, S. Grochowski, Jan z Kijan, O. Karmanowski, S.H. Lubomirski, K. Miaskowski, H. Morsztyn,

K. Niemirycz, fragm. Oblężenia Jasnej Góry , K. Opaliński, D. Rudnicki, M.K. Sarbiewski, K. Twardowski, B.

Zimorowic, J. Żabczyc).

10. W. Potocki, Wiersze wybrane , oprac. S. Grzeszczuk, BN I 19,Wrocław 1992.

11. M.K. Sarbiewski, Wykłady poetyki , przekł. i oprac. S. Skimina, Wrocław 1958 ( O poincie i dowcipie ).

12. M. Sęp Szarzyński, Poezje , oprac. J.S. Gruchała, Kraków 1997 lub Poezje zebrane , wyd. R. Grześkowiak i A.

Karpiński, współpr. K. Mrowcewicz, Warszawa 2001.

13. S. Twardowski, Nadobna Paskwalina , oprac. J. Okoń, BN I 87, Wrocław 1980.

14. Sz. Zimorowic, Roksolanki , oprac. L. Ślękowa, BN I 73, Wrocław 1983 lub Roksolanki, to jest Ruskie Panny ,

wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 1999.

Bogaty wybór poezji barokowej w antologii: Literatura staropolska. Wybór tekstów , t. 1: Poezja , wybór i oprac. P.

Borek i R. Mazurkiewicz, Kraków 2002.

Lektury nadobowiązkowe ( najmniej dwie pozycje ):

1. J.Baka, Poezje , oprac. A. Czyż i A. Nawarecki, Warszawa 1986.

2. M.Borzymowski, Morska nawigacyja do Lubeka , oprac. R. Pollak, Gdańsk 1971.

3. B. Chmielowski, Nowe Ateny albo Akademia wszelkiej sciencyi pełna... , wybór i oprac. M. i J.J Lipscy,

przedm. J.J. Lipski, Kraków 1966.

4. Czasy saskie. Wybór źródeł , wst. i objaśn. J. Feldman, BN I 110, Kraków 1928.

5. M.Fredro, Przysłowia mów potocznych , oprac. L. Kukulski, Warszawa 1980.

6. S.Grabowiecki, Rymy duchowne , wyd. K. Mrowcewicz, Warszawa 1996.

7. A.Jarzębski, Gościniec albo Krótkie opisanie Warszawy , oprac. W. Tomkiewicz, Warszawa 1974.

8. A.Korczyński, Wizerunk złocistej przyjaźnią zdrady , oprac. R. Grześkowiak, Warszawa 2000.

9. S.H. Lubomirski, Wybór pism , oprac. R. Pollak, BN I 145, Wrocław 1953 ( Orfeusz , Rozmowy Artaksesa i

Ewandra , Tobiasz wyzwolony ) lub Poezje zebrane , wyd. A. Karpiński, t. 1–2, Warszawa 1995–1996.

10. K. Miaskowski, Zbiór rytmów , wyd. A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa 1995.

11. H. Morsztyn, Światowa rozkosz , wyd. A. Karpiński, Warszawa 1995.

12. J.A. Morsztyn, Utwory zebrane , oprac. L. Kukulski, Warszawa 1971.

13. Jan III Sobieski, Listy do Marysieńki , oprac. L. Kukulski, Warszawa 1970.

14. Myśl ariańska w Polsce XVII wieku. Antologia tekstów , oprac. Z. Ogonowski, Wrocław 1991 (wybór).

15. K. Niemirycz, Bajki ezopowe , oprac. S. Furmanik, BN I 164, Wrocław 1957.

16. K. Opaliński, Satyry , oprac. L. Eustachiewicz, BN I 147, Wrocław 1953.

17. Ł. Opaliński, Wybór pism , oprac. S. Grzeszczuk, BN I 172, Wrocław 1959.

18. W. Potocki, Dzieła , oprac. L. Kukulski, t. 1–3, Warszawa 1987 (wybór).

19. W. Roździeński, Officina ferraria abo Huta i warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego , oprac. R. Pol-

lak i in., Wrocław 1966.

20. M.K. Sarbiewski, Liryki oraz Droga rzymska i fragmenty Lechiady , przekł. T. Karyłowski, oprac. M. Koronko,

współpr. J. Okoń, Warszawa 1980; O poezji doskonałej, czyli Wergiliusz i Homer , przekł. M. Plezia, oprac. S.

Skimina, Wrocław 1954 (2 pierwsze księgi).

21. Staropolska poezja ziemiańska , oprac. J.S. Gruchała i S. Grzeszczuk, Warszawa 1986 (utwory z epoki baroku).

22. Staropolskie pastorałki dramatyczne , oprac. J. Okoń, BN I 269, Wrocław 1989 (2 utwory z XVII wieku).

23. S. Starowolski, Wybór pism , oprac. I. Lewandowski, BN I 272, Wrocław 1991 ( Prawy rycerz , Reformacyja

obyczajów polskich , Setnik pisarzy polskich ).

24. K. Twardowski, Lekcje Kupidynowe , wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 1997; Pochodnia Miłości Bożej , wyd.

K. Mrowcewicz, Warszawa 1995.

25. S. Twardowski, Dafnis drzewem bobkowym , oprac. J. Okoń, BN I 227, Wrocław 1976; Pałac Leszczyński , wyd.

R. Krzywy, Warszawa 2002.

26. Wybór mów staropolskich , oprac. B. Nadolski, BN I 175, Wrocław 1962 (wybór).

27. „Wysoki umysł w dolnych rzeczach zawikłany”. Antologia polskiej poezji metafizycznej epoki baroku , oprac. K.

Mrowcewicz, Warszawa 1993.

28. J. Żabczyc, Symfonije anielskie , wyd. A. Karpiński, Warszawa 1998.

29. S. Żółkiewski, Początek i progres wojny moskiewskiej , oprac. J. Maciszewski, Warszawa 1966.

Bibliografia obowiązkowa:

1. Cz.Hernas, Barok , Warszawa 1973 i wyd. nast. lub Literatura baroku , Warszawa 1987 i wyd. nast.

2. J.Pelc, Barok – epoka przeciwieństw , Warszawa 1993.

3. Słownik literatury staropolskiej , red. T. Michałowska, Warszawa 1990 i wyd. nast. (hasła: Barok, Emblemat,

Epika, Koncept, Kontrreformacja, Manieryzm, Marinizm, Pamiętnik, Sarmatyzm).

Bardziej szczegółowa bibliografia z zakresu literatury staropolskiej (bibliografia nadobowiązkowa, zagadnienia

egzaminacyjne) jest dostępna w serwisie internetowym STAROPOLSKA ONLINE na stronach:

http://www.staropolska.gimnazjum.com.pl/download.html

http://www.staropolska.gimnazjum.com.pl/old/index.html

Nowe edycje i opracowania literatury staropolskiej (od roku 2000) odnotowuje dział BIBLIOGRAFIA 2000:

http://www.staropolska.gimnazjum.com.pl/bibliografia/index.html

oprac. Roman Mazurkiewicz

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: