Kana - japońska sylabografika.pdf.pdf

(71 KB) Pobierz
Sylabografika japońska
Kana - japońska sylabografika
Około VIII w. w Japonii pojawiły się rodzime symbole fonetyczne i formy literackie
znajdując swój wyraz graficzny w kaligrafii. Miękka linia hiragany miała zastosowanie
w poezji oraz prywatnej korespondencji.
Za wynalazcę hiragany uważa się mistrza zen Kobo Daishi- Kukai (774 - 835).
Współcześnie, Japończycy dysponują do graficznej notacji sylab i ich modyfikacji
dwiema postaciami pisma fonetycznego zwanego kana; jeden nosi nazwę hiragana,
drugi - katakana. Obie kany mają analogiczny skład po 46 znaków. Hiragana służy do
zapisu słów rdzennie japońskich, natomiast katakaną zapisywane są słowa obcego
pochodzenia, onomatopeje oraz wyróżnienia pewnych fragmentów tekstu w druku.
Ponieważ w języku japońskim istnieje wiele słów, które wymawia się podobnie
(homofony), oprócz kany istnieją w systemie pisma Japonii znaki kanji niosące
informację o znaczeniu. Symbole kany oddają tylko wartość fonetyczną.
1. Znaki w zestawieniu umieszczono w następującej kolejności:
roma-ji*, hiragana, katakana:
------------------------------------------------------------------------------------------
a ͋�Ξ
u ͏�΢
e ͑�Τ
ki ͖ɹΩ
ku ͘ɹΫ
ke ͚ɹέ
ko ͜ɹί
------------------------------------------------------------------------------------------
sa ͞ɹα
su ͢ɹε
se ͤɹη
so ͦɹι
------------------------------------------------------------------------------------------
ta ͨɹλ
tsu ͭ�π
te ͯ�ς
to ͱ�τ
------------------------------------------------------------------------------------------
na ͳ�φ� ni ʹ�χ�� nu ͵�ψ� ne Ͷ�ω� no ͷ�ϊ
------------------------------------------------------------------------------------------
ha ͸�ϋ� hi ͻ�ώ
me Ί�ϝ� mo ΋�Ϟ
------------------------------------------------------------------------------------------
ya ΍�Ϡ� � � yu Ώ�Ϣ� � � yo Α�Ϥ
------------------------------------------------------------------------------------------
ra Β�ϥ�� ri Γ�Ϧ� � ru Δ�ϧ� re Ε�Ϩ� ro Ζ�ϩ
------------------------------------------------------------------------------------------
wa Θ�ϫ� � � � � � � (o) Λ�Ϯ
------------------------------------------------------------------------------------------
O�Μ�ϯ
------------------------------------------------------------------------------------------
o ͓�Φ
------------------------------------------------------------------------------------------
ka ͔ɹΧ
i ͍�Π
si ͠ɹγ
chi ͪɹν
fu ;�ϑ� he ΁�ϔ� ho ΄�ϗ
------------------------------------------------------------------------------------------
ma ·�Ϛ� mi Έ�ϛ� mu Ή�Ϝ
111725983.001.png
go ͝�ΰ
------------------------------------------------------------------------------------------
za ͟�β
gu ͙�ά
ge ͛�ή
zo ͧ�κ
------------------------------------------------------------------------------------------
da ͩ�μ
zu ͣ�ζ
ze ͥ�θ
do Ͳ�υ
------------------------------------------------------------------------------------------
ba ͹�ό
zu ͮ�ρ
de Ͱ�σ
bo ΅�Ϙ
------------------------------------------------------------------------------------------
pa ͺ�ύ
bu Ϳ�ϒ
be ΂ ϕ
po Ά�ϙ
------------------------------------------------------------------------------------------
pu ΀�ϓ
pe ΃�ϖ
3. Palatalizacja sylabogramów z grupy pierwotnie fonemicznej i grupy
diakrytycyzowanych poprzez wiązania z: -ya, -yu, -yo
----------------------------------------------------------------------------
kya ͖Ό�Ωϟ
sho ͠ΐ�γϣ
----------------------------------------------------------------------------
cha ͪΌ�νϟ
cho ͪΐ�νϣ
----------------------------------------------------------------------------
nya ʹΌ�χϟ
nyo ʹΐ�χϣ
----------------------------------------------------------------------------
hya ͻΌ�ώϟ
hyu ͪΎ�ώϡ� � hyo ͪΐ�ώϣ
----------------------------------------------------------------------------
mya ΈΌ�ϛϟ
myo Έΐ�ϛϣ
----------------------------------------------------------------------------
rya ΓΌ�Ϧϟ
ryo Γΐ�Ϧϣ
----------------------------------------------------------------------------
gya ͗Ό�Ϊϟ
gyo ͗ΐ�Ϊϣ
----------------------------------------------------------------------------
ja ͡Ό�δϟ
jo ͡ΐ�δϣ
----------------------------------------------------------------------------
bya ͼΌ�Ϗϟ
byo ͼΐ�Ϗϣ
----------------------------------------------------------------------------
pya ͽΌ�ϐϟ
pyo ͽΐ�ϐϣ
----------------------------------------------------------------------------
2. Przekształcenia sylabogramów za pomocą znaków diakrytycznych:
------------------------------------------------------------------------------------------
ga ͕�Ψ
gi ͗�Ϊ
ji ͡�δ
ji ͫ�ξ
bi ͼ�Ϗ
pi ͽ�ϐ
kyo ͖ΐ�Ωϣ
----------------------------------------------------------------------------
sha ͠Ό�γϟ
kyu ͖Ύ�Ωϡ
shu ͠Ύ�γϡ
chu ͪΎ�νϡ
nyu ʹΎ�χϡ
mya ΈΌ�ϛϡ
ryu ΓΎ�Ϧϡ
gyu ͗Ύ�Ϊϡ
ju ͡Ύ�δϡ
byu ͼΎ�Ϗϡ
pyu ͽΎ�ϐϡ
111725983.002.png
wo ΢Υ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
va ϰΝ
we ΢Σ
vo ϰΥ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
fa ϑΝ
vu ϰ ve ϰΣ
fo ϑΥ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
fe ϑΣ
du υΡ�
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ti ςΟ tu τΡ�
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ca γΝ
ci γΟ
ce γΣ
co γΥ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
� � � � � � ZF ΠΣ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
je δΣ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
tsa πΝ
tso πΥ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
tse πΣ
5. Długie samogłoski (w kolejności: roma-ji, hiragana, katakana):
------------------------------------------
aa ͋͋� � Ξʔ
------------------------------------------
ii ͍͍� � Πʔ
------------------------------------------
uu ͏͏� � ΢ʔ
------------------------------------------
ee ͑͑, ͍͑���Τʔ
------------------------------------------
oo ͓͓, ͓͏� Φʔ
------------------------------------------
* Znak ͏QP[OBLV�TZMBCZ[BLPńD[POFKTBNPHłPTLąPMVCV�wydłuża tę samogłoskę.
* W katakanie wydłużenie oznacza się kreską poziomą (ʔlub pionową (ʛ) w
zależności od kierunku pisma.
6. Podwojenie spółgłosek:
-------------------------------------------------------------------------
mały znak ͬ lub ο podwaja następną spółgłoskę
-------------------------------------------------------------------------
4. Sylaby przyjęte z języków obcych zapisywane są tylko znakami katakany:
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
wi ΢Ο
vi ϰΟ
fi ϑΟ
di σΟ
che νΣ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
tsi πΟ
111725983.003.png
7. Zasady wymowy wyrazów japońskich zapisanych w transkrypcji Hebon shiki romaji
-------------------------------------------------------------------------
- Samogłoski neutralne a, i, u, e, o wymawia się tak samo jak po polsku.
- Samogłoski długie zapisane z poziomą kreską nad literą a, i, u, e, o lub aa, ii, ee, oo
należy wymawiać z podwójnym iloczasem.
- Zestawy dwusamogłoskowe jak np: si, su, se, iu, ie, ei, ou lub trójsamogłoskowe jak
np: aci - są traktowane na ogół jak dwu- lub trzysylabowe.
- Kya, gya, pya należy wymawiać tak samo krótko jak polskie kia, gia, pia.
ch - czytamy jak polskie (ć); chi - jak polskie (ci)
sh - czytamy jak polskie (ś); shi - jak polskie (si)
j - czytamy jak polskie (dź); ji - jak polskie (dzi)
z - czytamy jak polskie (dz); za - jak polskie (dza)
y - czytamy jak polskie (j); ya - jak polskie (ja)
sh - czytamy jak polskie (ś); shi - jak polskie (si)
ts - czytamy jak polskie (ts); tsu - jak polskie (tsu)
w - czytamy jak polskie (ł); wa - jak polskie (ła)
v - czytamy jak polskie (w); vi - jak polskie (wi)
* romaji - międzynarodowy system transkrypcji Hebon shiki romaji opracowany przez
J. C. Hepburna (1815 -1911).
Kornel Drzewiński
źródła:
- Mochizuki Katsu, Kumazawa Seiji, Yoshioka Hideyuki, Sanada Kazuko; Słownik
japońsko polski, wyd. Wiedza Powszechna, W-wa 1997
- Kazuko Adachi; Słownik minimum japońsko-polski i polsko-japoński, wyd. Wiedza
Powszechna 2003
- W. Kotański, T. Okazaki; Teksty do nauki pisma japońskiego,
Uniwersytet Warszawski 1980
- Praktyczny kurs gramatyki języka japońskiego, praca zbior. Katedry Orientalistyki i
Bałtologii UAM, Poznań 1999
Naoya Fujita; Mówimy po japońsku, Dialog 2003
http://fr.wikipedia.org/wiki/Katakana
111725983.004.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin