Harrison Harry - Krok do Ziemi.pdf - Harrison Harry - ssaaggaa

Harry Harrison

Krok od Ziemi

(Przełożyli : Jarosław Kotarski , Radosław Kot)

Wstęp

Sprawa teleportera

Historia ludzkości to historia transportu. Choć twierdzenie to może się wydać

zbyt ogólnikowe, to jest z pewnością trafniejsze od przyjętych, w których historię

mierzy się wojnami, władcami czy polityką.

Na początku były jedynie nogi, czyli maszerowanie, i ludzkość tylko chodziła

po świecie. Pokolenie za pokoleniem homo sapiens na piechotę zajmował coraz to

nowe obszary wokół domu, za który zwykle uznaje się środkowe obszary Afryki.

Potem przekraczał lądowe mosty i zajmował nowe kontynenty. Dopiero wynalezienie

łodzi i opanowanie sztuki żeglowania umożliwiło mu zasiedlenie izolowanych miejsc,

jak choćby wyspy na Pacyfiku. Nogi jednakże były pierwsze i bynajmniej nie

oznacza to, że stanowiły najgorszą formę transportu. Po rzymskich drogach poruszały

się wozy i rydwany, ale zbudowano je po to, by piechota mogła szybko i łatwo

dotrzeć tam, gdzie w danej chwili była niezbędna - a to często oznaczało drugi koniec

imperium.

Dalsze wnioski łatwo wyciągnąć: jedynie nieznaczna część społeczeństwa

podróżowała, było ono w zasadzie osiadłe i rolnicze. Życie chłopa w XVII-wiecznej

Europie niewiele różniło się od życia jego przodka w XI wieku: obaj tkwili w błocie,

a ich przeznaczeniem było urodzić się, żyć i umrzeć w tym samym miejscu.

Odwrotnie rzecz się miała z żeglarzami: gdy tylko ludzie zdołali zbudować

statki zdolne do pływania na dalekich trasach, natychmiast zaczęli ich entuzjastycznie

używać. Mykeńczycy zjawili się w Anglii piętnaście wieków przed narodzeniem

Chrystusa. Wikingowie dotarli do brzegów Ameryki Północnej w jedenastym wieku

n.e. Kilkaset lat później Hiszpanie pływali regularnie do obu Ameryk i świat się

definitywnie zmienił (z punktu widzenia rdzennych mieszkańców Nowego Świata na

gorsze). Kiedy jednak Europejczycy odkryli wszystkie lądy i zajęli co mogli, sytuacja

szybko się ustabilizowała na pewnym poziomie i przez długie lata nic nie ulegało

zmianie. Owszem, poprawiały się konstrukcje statków czy ich wyposażenie,

szczególnie nawigacyjne, ale w dalszym ciągu, tak jak na początku, były to

drewniane żaglowce. Świat zaś siedział sobie w domu i drzemał, nie zastanawiając się

nad przyszłością. W Anglii rewolucja przemysłowa rozpaczliwie usiłowała się

zacząć, ale nie bardzo jej wychodziło, no bo po co komu maszyny mogące

wyprodukować więcej towarów, jeśli te towary można jedynie zwalić na kupę na

pustym placu koło fabryki, bo nie ma co z nimi zrobić? Żeby całość miała sens,

należałoby je szybko przewieźć do odbiorców. Trochę w tym pomocne były kanały,

których sporo wykopano, ale to był tylko wariant transportu wodnego i jedyne, co

naprawdę dały, to zwiększenie liczby portów na świecie. Jeśli chodzi o

przemieszczanie się na lądzie, to ludzie dalej wędrowali na piechotę lub wierzchem

na koniu, albo w wozach przez konie ciągniętych, tak samo jak przez wiele stuleci.

Potrzebna była radykalna zmiana.

Stało się nią wprowadzenie kolei, które w ciągu kilku lat wszystko zmieniły.

Do fabryk dotarły surowce, a produkty mogły szybko rozprzestrzeniać się na cały

świat i życie uległo zmianie pod każdym praktycznie względem (z punktu widzenia

robotników na gorsze). Tyle że oni, podobnie jak wcześniej Indianie, nie byli

liczącymi się sędziami. Ledwie świat zaczął się uspokajać i osiadać na nowo po

zmianach, jakie wniosła kolej, wymyślono automobil.

Pierwsze samojazdy wyjeżdżające na drogi oznaczały nie tylko koniec firm

zajmujących się produkcją powozów, wozów i innych pojazdów na owsiany napęd,

ale w ciągu pięćdziesięciu lat spowodowały, iż całe miasta przestały nadawać się do

życia. Ciepłe, ciche i szczęśliwe Los Angeles zmieniło się w zatrutą spalinami,

zdegenerowaną społeczność otoczoną betonowymi autostradami, na których panuje

ciągły ruch. Tymczasem wszystko zaczęło się kręcić szybciej - samochody jeszcze

nie skończyły się wszędzie zadomawiać, gdy wyprzedziły je samoloty. Obecnie z

Nowego Jorku do Londynu leci się krócej, niż jedzie samochodem czy pociągiem do

granicy stanu Nowy Jork, a to i tak trwa krócej niż dopłynięcie statkiem do stolicy

stanu, Albany, co i tak zajmuje mniej czasu niż dojście na piechotę z lotniska do

granic miasta Nowy Jork.

Dziś sytuacja wygląda tak, że każdy aspekt naszego życia uległ zmianie przez

ciągłą rewolucję transportową, która trwa przez cały ostatni wiek. A jaka czeka nas

przyszłość?

Rakiety to jedno, a inne środki transportu kosmicznego mogą być znacznie

praktyczniejsze i nie tak kosztowne. Spora część współczesnej fantastyki naukowej

dotyczy efektów podróży kosmicznych, a bynajmniej nie jest to temat zamknięty.

Wymyślono rozmaite, czasami bardzo dziwaczne urządzenia umożliwiające, przynaj-

mniej w teorii, pokonywanie odległości liczących wiele lat świetlnych. Najprostszym

jest hipernapęd, najdziwniejszym warmhole. Dzięki nim odległe i jeszcze nieznane

światy stały się scenerią powieści czy opowiadań.

Ale to jeszcze nie wszystko, bowiem podróże w czasie to także odmiana

transportu, której również dotyczy bogata literatura.

No i naturalnie pozostał jeszcze teleporter - dobry, uczciwy środek transportu,

który jak dotąd nie zwrócił należnej mu uwagi, a jeśli nawet, to uwaga ta najczęściej

koncentrowała się wokół problemu, jak takie coś zbudować i zmusić do pracy. Albo

co też będzie, gdy urządzenie się zepsuje. Zupełnie jak wczesne utwory science-

fiction, których akcja kończy się w momencie startu rakiety.

W zasadzie teleporter robi z materialnym obiektem to, co telewizja z obrazem

- w kamerze jest on rozbijany na sygnał transmitowany do odbiornika, który składa

go ponownie w obraz widzialny. Teleporter rozbija oryginalny obiekt na molekuły

składowe, wysyła zeskanowany łańcuch do odbiornika, gdzie zostaje on

zrekonstruowany w oryginał. Czasami coś z sygnałem jest nie tak i wtedy zaczyna się

zabawa, gdy na przykład wysłanej osoby nie zrekonstruowano albo sygnał się zapętlił

i zrekonstruowano ją kilkakrotnie.

Większość dotychczasowych utworów, w których występują teleportery lub

kabiny teleportacyjne, to odmiana radosnej twórczości, koncentrująca się na budowie

takiego cudeńka i obserwowaniu, co też ono zrobi z pierwszą ofiarą, którą się je

nakarmi. Może to naturalnie być ciekawe, ale dalekie od pokazania pełnych możliwo-

ści, jakie dałby działający teleporter. Jeśli bowiem założymy, że urządzenie istnieje i

działa, to należy rozważyć konsekwencje jego powszechnego zastosowania jako

tańszej i wygodniejszej, od wszelkich dotychczasowych, form transportu. Człowiek

bowiem łatwo przyzwyczaja się do tego, co wygodne, i należy przyjąć, że w krótkim

czasie teleportery stałyby się równie powszechne i wszechobecne jak współcześnie

telefony.

Antologia ta mówi właśnie o efektach, jakie niesie powszechne użycie

teleporterów, tak w stosunku do pojedynczego człowieka, jak instytucji czy całych

społeczeństw.

Aspektów jest wiele - od podstawowych kwestii życiowych, jak pożywienie

czy ubranie, poprzez interesy lub małżeństwa, aż do tak poważnych przedsięwzięć jak

medycyna czy wojna. Wojna na pewno - obojętnie jak zwariowany jest nowy

wynalazek, wojskowi po prostu muszą go mieć i wypróbować. Co się zaś tyczy

medycyny, historia udowodniła, jak statki czy samoloty potrafią przenosić choroby,

zupełnie zresztą przypadkowo. Języki, kultura, zwyczaje - wszystko to także znajdzie

się pod wpływem nowego środka transportu.

W opowiadaniach zawartych w tym zbiorze zawsze występuje teleporter czy

kabina teleportacyjna, ale nie one są ich bohaterami. W każdym spróbowałem opo-

wiedzieć o jednym z wymienionych aspektów powszechnego ich stosowania.

Zacząłem od początku, od pierwszych zastosowań doświadczalnych i spróbowałem

doprowadzić w ostatnim do logicznego końca, gdyż dobre opowiadania powinny być

logiczne. Nie twierdzę, że jakiekolwiek z opisanych wydarzeń zaistnieje, ale jeśli

będziemy dysponowali teleportacyjnym systemem transportu, to w określonych

warunkach każde z nich może się przydarzyć, i to ze sporym prawdopodobieństwem.

Jest to jedna z zalet fantastyki naukowej, jakich brakuje innym gatunkom

literatury, daje bowiem ludziom okazję do lotu rakietą, zanim ją wynaleziono, albo

spotkania ludzi, którzy jeszcze się nie narodzili.

Teleporter jest naprawdę łatwy w użyciu - wystarczy wybrać kod miejsca

docelowego, czyli kombinację cyfr, i poczekać, aż zapali się lampka sygnalizująca

gotowość urządzenia. Potem krok naprzód i - niczego nie czując - przechodzimy

przez ekran tak jak przez drzwi...

Harry Harrison

Przełożył J. Kotarski

Harrison Harry - Krok do Ziemi.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: