Robert Roller
Jak zostać
żeglarzem
Dąbrowa Górnicza 2005
Projekt okładki, zdjęciaArkadiusz Gondek
SkładMarcin Skowroński
Wydanie I
Agencja Wydawniczo-Reklamowa „ADORE"41-303 Dąbrowa Górniczaul. Kasprzaka 25teł. 505-228-659www.adore.com.pl
Adres do korespondencjiA.W-R „ADORE"Skrytka pocztowa 13241 -300 Dąbrowa Górnicza
ISBN 83-922009-2-6
Druk i oprawaA.W-R „ADORE"
Od autora
Oddaję do Państwa dyspozycji krótki i praktycznyporadnik „Jak zostać żeglarzem", który pomoże Wamw zdobyciu podstawowej wiedzy na temat żeglarstwa orazprzybliży wszystkie tajniki sztuki żeglowania.
Poradnik zawiera podstawowe zagadnienia, któreprzydadzą się każdemu początkującemu „wilkowi morskiemu".Żeglarstwo to wspaniały sport uczący dyscypliny pracyi odpowiedzialności. Żeglując poznasz wspaniłych ludzi,obejrzysz wspaniałe krejobrazy oraz przeżyjesz niezapomnianechwile. Dlatego warto dokładnie przeczytać i poznać materiałzawarty w książce, zdać egzamin na "żeglarza jachtowego"i wyruszyć na szerokie wody.
Z żeglarskiem pozdrowieniemAutor
ZASADY ETYKIETY JACHTOWEJ
Sztuka bycia żeglarzem to nie tylko znajomość meteorologii,nawigacji, zasad manewrowania jachtem
to także, a może przede wszystkim, szeroko pojęta kulturażeglarska. Zbiór tradycyjnych zwyczajów i zasad żeglarskichobowiązujących na jachcie, w porcie i w stosunkach międzyżeglarzami, stosunkiem do sprzętu żeglarskiego, ubioru,wyglądu oraz kultury osobistej.
Większość zachowań na jachcie podporządkowana jestnadrzędnemu celowi, jakim jest bezpieczeństwo załogi i jachtu.Stąd powszechna zasada jedności i niesienia pomocy nawodzie, w porcie i na lądzie, zasada żeglarskiej solidarnościoraz poszanowania przepisów i zwyczajów w żegludze i wporcie.
Naszą przygodę z żeglarstwem rozpocznijmy więc od poznaniazasad etykiety żeglarskiej. Zasad, które powinien znać każdyżeglarz tak „stary wilk morski" jak i młody "kanaka"
Zasady zachowania się na jachcie i w porcie
Postawa załogi najbardziej rzuca się w oczy podczasmanewrów, zwłaszcza w portach. Od postawy załogi w dużejmierze zależy nie tylko elegancja tych manewrów, ale równieżich skuteczność
i bezpieczeństwo. Na swoim lub obcym jachcie należy zawszeokazywać szacunek prowadzącemu jacht. Komendy wydaje
5
tylko kapitan jachtu. Należy pomagać sobie podczascodziennej pracy pokładowej i podczas manewrów.Dochodząc do pomostu, podchodząc do boi. do człowieka,.oko na dziobie" informuje skrupulatnie ile metrów zostało doobiektu pomagając sternikowi w prawidłowym manewrowaniujachtem. Członek załogi, który nie wykonuje żadnychczynności, powinien być w gotowości, i nie zasłaniać widokusternikowi, ani dowodzącemu jachtem.
Należy pamiętać o kilku formalnościach, jakie kapitan musispełnić po przybyciu do portu. Powinien zgłosić przybyciejachtu, uzgodnić miejsce postoju, wpisać się do książkiportowej.
Załoga każdej jednostki pływającej, powinna zapoznać sięz obowiązującymi przepisami i zwyczajami. Ubiór żeglarzapowinien być praktyczny, schludny i czysty. Żeglarze
poruszający się po obcych portach, dość często zakładają poprostu koszulki z krótkim rękawem.
Gdy zachodzi konieczność cumowania do burty innego jachtu,trzeba uzyskać zgodę jego kapitana lub prowadzącego.Załodze jachtu cumującego burtą w burtę nie można odmówićprzechodzenia na ląd przez nasz jacht, które powinno odbywaćsię przez część dziobową.
Przed wejściem na obcy jacht musimy uzyskać zgodę jego
kapitana. To prosta, acz niezwykle ważna formalność, ceniona
w środowisku, o której wielu jednak zapomina. Tymczasem
jest to po prostu element żeglarskiej etykiety.
Sposób zakładania własnej cumy na pachołek zajęty już przez
inną cumę, umożliwiający bezkolizyjne zdjęcie każdej z nich,
też świadczy o znajomości etykiety żeglarskiej.
Dobrym zwyczajem jest noszenie obuwia o miękkiej gumowej
podeszwie chroniącego pokład przed zniszczeniem.
Obowiązuje także zakaz wystawiania rąk i nóg za burta oraz
hałasowania, a także gwizdania. Ten ostatni zwyczaj wywodzi
się z dużych żaglowców, gdzie komendy podawane byłyniegdyś za pomocą gwizdka.
Do dobrej tradycji przy spotkaniach podczas żeglugi należypozdrawianie się podniesieniem ręki lub salut banderą.Dawniej na wielkich żaglowcach pozdrawianie polegałorównież na salutowaniu żaglami (np. zrzuceniu jednego żagla)ograniczając tym samym swoją zdolność manewrowąi oznajmiając tym samym, że nie mamy złych zamiarów.Ważnym elementem etykiety jachtowej jest zachowanieodpowiedniego wyglądu jachtu, zarówno w czasie żeglugi jaki w porcie. W tej kwestii ogromna odpowiedzialność spoczywana załodze. Nasz jacht powinien być najczystszym miejscemw porcie. Można dać szmatkę przed dziobem, do wytarciabutów. Pamiętajmy, że wygląd zewnętrzny naszego jachtuświadczy o załodze i jej kulturze żeglarskiej.
WIADOMOŚCI O JACHTACH ŻAGLOWYCH
Poznałeś już etykietę żeglarską czyli wiesz jakie są prawai obowiązki załogi. Mam nadzieje, że zapamiętasz te zasadyi Twoje postępowanie na jachcie podczas żeglugi czy w porciebędzie przykładem dla młodych i starszych żeglarzy. A terazproponuje byśmy przyswoili podstawowe wiadomości z zakresklasyfikacji i budowy jachtów żaglowych. Wiedza ta jestniezbędna i umożliwi Ci zrozumienie kolejnych rozdziałówdotyczących teorii żeglowania i manewrowania jachtem.Rozpocznijmy od klasyfikacji. Stosowane są różne kryteriapodziału: konstrukcja kadłuba, napęd, typ osprzętu żaglowego.Zacznijmy po kolei:
Jachty, gdzie jako kryterium przyjmiemy konstrukcję kadłuba:a) jachty balastowe zwane też kilowymi, których statecznośćzapewnia odpowiedni balast,
a) jachty balastowe zwane też kilowymi, których statecznośćzapewnia odpowiedni balast,
b) jachty balastowo-mieczowe zwane też kilowo - mieczowymisą kombinacją jachtu mieczowego i balastowego.
c) jachty mieczowe, które dzielą się na:-jachty jednokadlubo we o szerokich kadłubach,
- jachty wielokadłubowe (katamarany lub trimarany) o wąskichi lekkich kadłubach, co zapewnia większą statecznośćpoprzeczną dzięki rozstawieniu kadłubów.
Rozróżniamy też podział jachtów wg kryterium napędu:
a) jachty żaglowe : źródłem napędu są żagle,
b) jachty motorowo - żaglowe, mające obydwa rodzajenapędu, przy czym żagle stanowią napęd pomocniczy.
c) jachty motorowe: głównym źródłem napędu jest silnikspalinowy.
Ostatnim kryterium jest typ osprzętu żaglowego i tutajspotykamy tak tajemnicze nazwy jak ket, slup, kuter, jol, kecz,szkuner, bryg, brygantyna. bark. fregata. Nie przejmuj sięjeżeli teraz te nazwy wydają Ci się zupełnie niezrozumiałe.Musisz pamiętać, że to dopiero początek Twojej żeglarskiejprzygody. Przed Tobą jeszcze wiele rejsów i przygód zanimstaniesz się doświadczonym „wilkiem morskim".
Budowa jachtu
Częstym obowiązkiem załogi tak podczas rejsu jak i postojuw porcie są prace bosmańskie. Niestety rozmiary poradnika,który masz przed sobą nie pozwalają by teraz wymienićwszystkie usterki mniejsze i większe, które także Tobie młodyżeglarzu bez wątpienia przydarzą się podczas przygodyżeglarskiej. Musisz jednak sobie z nimi radzić a do tegoniezbędna jest znajomość budowy jachtu:
Podstawową częścią konstrukcyjną jak już wiesz jest kadłub.W widoku z góry większość kadłubów ma przednią częśćzaostrzoną a tylną szeroką i kanciastą. Niektóre jachty mająkadłub zaostrzony nie tylko z przodu, lecz i z tyłu, inne są tępozakończone z tyłu i przodu. Bez względu jednak na kształtkadłuba przednia część każdego jachtu nazywa się dziobem,a tylna rufą.
Strony jachtu określa się będąc zwróconym twarzą w stronędziobu, a plecami do ruty. Lewy i prawy bok kadłuba nazywasię odpowiednio lewą burtą i prawą burtą. Przez szerokośćcałkowitą jachtu rozumie się szerokość zmierzonąw najszerszym miejscu kadłuba na zewnętrznej powierzchniposzycia, długość całkowitą mierzy się między skrajnymipunktami kadłuba, na dziobie i rufie.
Pozostałe elementy kadłuba to: dno, pokład, forpik (przedniaczęść jachtu, pusta w dziobie), achterpik (część tylna podpokładem), kokpit (część otwarta jachtu), zęza (najniżejpołożona część jachtu w kadłubie).
Linia rozgraniczająca zanurzoną w wodzie część kadłuba odczęści znajdującej się nad powierzchnią wody nosi nazwę liniiwodnej. Wysokość zmierzoną od linii wodnej do górnejkrawędzi burty nazywa się wolną burtą. Wysunięte nad wodęczęści dziobu i rufy to odpowiednio nawis dziobowy i nawisrufowy.
9
Drzewca jachtudwumasztowego
A- grotmasztB- beza η masztC- gafel grotaD- gafel bezanaE- bom grotaF- bom bezana
Zasadniczy częścią osprzętu żaglowego jachtu jestomasztowanie czyli wyposażenie, służące do podnoszeniarozpinania i manewrowania żaglami, złożone z drzewc stałychnp.: maszt oraz drzewc ruchomych np.: bom, spinakerbom(z pojęciami tymi zapoznam czytelnika w dalszej częścirozdziału). Drzewcami nazywamy nic tylko elementyz drewna, ta tradycyjna nazwa sięgająca początkówszkutnictwa odnosi się we współczesnej konstrukcji jachtówrównież do metalowego czy kompozytowego omasztowania.
perspektywa
Drzewca jachtujednomasztowego
A- grotmasztB- salingC- bom grota
...
smialytedd