Mahamudra.pdf

Mahamudra

Strona 1 z 9

Nauki Mahamudry, NajwyŜszego Symbolu, są kwintesencją, sercem wszystkich nauk

Dharmy. Podobne są sercu Ŝywej istoty lub masłu, potencjalnie obecnemu w mleku.

Czym jest Mahamudra? Jest po prostu urzeczywistnieniem podstawowej natury

własnego umysłu. Gdy się ona dokona, nic juŜ nie jest skomplikowane, nic wcale nie jest

trudne. Jednak od czasu, który nie ma początku, nasze umysły są zaciemnione róŜnymi

zasłonami: zasłoną podstawowej niewiedzy, zasłoną podstawowej skłonności /tj.

skłonności umysłu do dualizmu i dualistycznego lgnięcia /, zasłona sprzecznych emocji,

które zaburzają umysł oraz zasłoną karmy. Te cztery zasłony zaciemniają umysł i

przeszkadzają w urzeczywistnieniu jego ostatecznej natury.

Natura umysłu podobna jest przestworowi nieba. Chmury i mgła mogą zaciemnić jego

przejrzystość, nawet jeśli słońce jasno świeci. Taka sama przejrzystość cechuje naturę

umysłu, lecz jest ona zaciemniona róŜnymi zasłonami, uniemoŜliwiającymi dostrzeŜenie

jej. Aby urzeczywistnić ostateczną naturę umysłu, musimy usunąć zaciemniające ją

zasłony i skaŜenia. W tym celu stosujemy praktyki, dzięki którym zbieramy dwa

nagromadzenia: zasługę, czyli pozytywną karmę oraz mądrość. Praktyki usuwające

wspomniane zasłony zwane są tzw. praktykami wstępnymi - po tybetańsku nondro, a

składają się na nie: pokłony połączone z recytacją formuły Schronienia i modlitw,

oczyszczająca praktyka DordŜe Sempa, ofiarowanie mandali i guru joga. Wszystkie one

słuŜą uzbieraniu dwóch nagromadzeń i usunięciu zasłon, zaciemniających umysł.

Guru Joga, po tybetańsku "lame naldzior", pozwala błogosławieństwu Linii Przekazu

wniknąć w strumień naszego istnienia. Dzięki temu jej błogosławieństwo staje się

naszym udziałem. Stosując praktyki wstępne w celu uzbierania dwóch nagromadzeń -

dobrej karmy i mądrości oraz dla usunięcia zasłon, które zaciemniają umysł, moŜemy bez

trudu osiągnąć Mahamudrę, urzeczywistnienie podstawowej natury naszego umysłu.

Budda Siakjamuni powiedział, Ŝe jeśli nie potrafimy uzbierać nagromadzeń zasługi i

mądrości, usunąć zasłon zaciemniających naturę umysłu ani przyjąć błogosławieństwa

Lamy oraz Linii Przekazu, wówczas będzie nam bardzo trudno urzeczywistnić

podstawową naturę naszego umysłu - Mahamudrę. Nie istnieje inny sposób osiągnięcia

tego celu niŜ trzy powyŜsze przygotowania. Na Diamentowej Drodze WadŜrajany są

nauczane dwie szczególne techniki, dwa sposoby urzeczywistnienia natury umysłu.

Znane są one jako kjerim, proces tworzenia mentalnych wyobraŜeń /zwany teŜ niekiedy

fazą budowania/ oraz dzog rim, spełnienie /zwane teŜ fazą doskonałości lub

rozpuszczenia/.

Od czasu, który nie ma początku, umysł nasz jest zaciemniony podstawową niewiedzą,

umoŜliwiającą urzeczywistnienie czyli uświadomienie sobie przezeń jego własnej natury.

Przez to jest on uwięziony w uchwycie bardzo silnego egoistycznego lgnięcia, bardzo

silnej skłonności do myślenia kategoriami jaźni - "ja". Na podstawie takiego

egoistycznego lgnięcia, myślenia o sobie: "ja", niezaleŜnie od formy przybieranej w cyklu

samsarycznej egzystencji, niezaleŜnie od tego, w którym z sześciu światów się

odradzamy, rozwija się wtórne przywiązanie do ciała i myślenie "moje ciało". Jest więc

pierwotne przywiązanie do "mojego umysłu" jako "ja", a na nim zasadza się wtórne

przywiązanie do ciała fizycznego, w którym doświadczamy kolejnego odrodzenia. Z

takiego podwójnego przywiązania do "mojego umysłu" i "mojego ciała", z takiego lgnięcia

do ciała i umysłu wynikają wszelkie cierpienia, kłopoty i trudności doświadczane przez

czujące istoty w samsarze - kole cyklicznej egzystencji.

PoniewaŜ ten zasadniczy błąd i wspomniane skłonności umysłu oddziałują od czasu,

który nie ma początku, istnieje bardzo silna i głęboko zakorzeniona inklinacja do

myślenia w taki właśnie sposób: "mój umysł", "moje ciało". Skłonności te są tak silne i tak

głęboko zakorzenione w umyśle, Ŝe usunięcie i przezwycięŜenie ich nie jest łatwe.

2009-09-12

Mahamudra

Strona 2 z 9

Istnieje jednak szczególnie skuteczna metoda - medytacja z wyobraŜeniem mentalnym,

np. medytacja Czenrezika, podczas której utoŜsamiamy się z formą jidama, świętą formą,

dzięki czemu przezwycięŜamy nawykowe przywiązanie do samego siebie, do własnego

ciała. W zamian za to przenosimy tę skłonność na formę jidama, myśląc "jestem

Czenrezikiem, moja forma jest formą Czenrezika". Tym sposobem zdobywamy nowe

spojrzenie, nową postawę umysłu, przez co poświęcamy więcej uwagi świętej formie

Czenrezika niŜ nawykowym formom jaźni.

Powinniśmy medytować, wyobraŜając sobie Ŝe formą Czenrezika jest pustym,

przejrzystym zjawiskiem, podobnym tęczy na niebie albo odbiciu księŜyca w wodzie.

Choć forma jest obecna, jasna i bardzo wyraźna, to zjawisko pozbawione jest

namacalności i stałości. Mówimy o pustym pojawieniu się Czenrezika albo o formie

Czenrezika będącej jednością formy i pustki. Pusta forma jest jednym aspektem

Czenrezika, rozwijanym w naszych medytacjach indywidualnych. Drugim jego aspektem

jest promieniowanie albo wyłonienie, przejawienie się całego współczucia wszystkich

Buddów, które jawi się właśnie w formie Czenrezika. Ten szczególny aspekt, zwany

aspektem mądrości, po tybetańsku "jesie sempa", jest najwyŜszym aspektem ponad i

poza naszą własną koncepcją Czenrezika.

Forma będąca przedmiotem medytacji zwana jest po tybetańsku "damtzik sempa", co

oznacza aspekt symboliczny, aspekt łączenia, powiązania. Dzięki praktyce z

wyobraŜeniem świętej formy Czenrezika, a więc z jego symbolicznym aspektem, moŜna

osiągnąć urzeczywistnienie i doświadczenie najwyŜszego aspektu - mądrości. W nim

przejawia się współczucie wszystkich Buddów. Tą drogą stopniowo dochodzi się do

przeŜycia jedności tych dwóch aspektów - symbolicznego wyobraŜenia i przejawiającego

się w nim współczucia wszystkich Buddów. W ten sposób otrzymujemy błogosławieństwo

Czenrezika, wpływ jego duchowej mocy.

Na ogół wszystkie widziane formy uwaŜamy za coś stałego i namacalnego. Wszystkie

słyszane dźwięki uwaŜamy za coś rzeczywistego. Wszystkie myśli powstające w naszym

umyśle traktujemy jako rzeczywiste, istniejące same w sobie. Z powodu takiego

nastawienia, które wynika z uwaŜania wszystkiego za realne i stałe, doświadczamy

wszelkich trudności i cierpień w cyklu samsarycznej egzystencji.

O takim nastawieniu moŜemy myśleć jak o chorobie. To ona sprawia, Ŝe cierpimy w kole

cyklicznej egzystencji. Jest jednak na nią lekarstwo, a jest ono trojakie, stosowane na

trzech poziomach: ciała, mowy i umysłu, co odpowiada formie, dźwiękom i myślom wraz

z uczuciami. W tej technice wszystkie widziane formy uwaŜa się za jedność formy i

pustki; w omawianym przypadku znaczy to, Ŝe wszystkie formy są formą Czenrezika.

Wszystkie słyszane dźwięki traktujemy jako mowę Czenrezika - po tybetańsku "dra tong",

jedność dźwięku i pustki. Wszystkie myśli i uczucia powstające w umyśle traktujemy jako

jednoistność mądrości i pustki /inaczej zwanej otwartością/. Tą drogą dochodzimy do

postrzegania trzech poziomów jako oczyszczonych.

Trojaka technika, dzięki której wszystkie formy postrzegamy jako formy Czenrezika,

wszystkie dźwięki jako jego mowę a wszelkie myśli jako jego myśli, jest bardzo szybkim i

skutecznym sposobem urzeczywistnienia Mahamudry. Ponadto zawsze stosuje się takŜe

technika "dzog rim", fazę spełnienia, w której stopniowo rozpuszczamy przedmiot

medytacji w taki sposób, Ŝe zewnętrzny świat zostaje wchłonięty w naszą własną formę,

która jest formą Czenrezika, nasza forma Czenrezika zostaje wchłonięta w sylabę w

sercu, sylaba ta z kolei rozpuszcza się stopniowo w pustkę - otwartość, w której

spoczywamy bez Ŝadnej mentalnej koncepcji, nie tworząc Ŝadnych wyobraŜeń. Technika

ta jest bardzo szybkim sposobem urzeczywistnienia Mahamudry - natury umysłu.

2009-09-12

Mahamudra

Strona 3 z 9

Tybetańskim odpowiednikiem sanskryckiego słowa Mahamudra jest "ciagja cien po" -

cztery sylaby, z których kaŜda ma swoje znaczenie. Pierwsza z tych sylab - "cia" jest

symbolem otwartości - pustki. Druga sylaba, "gja", jest interpretowana symbolicznie jako

"nie wykraczanie poza", co oznacza, Ŝe wszystkie zjawiska w samsarze i nirwanie nie

wykraczają poza ów podstawowy stan otwartości - pustki, w którym zawierają się

wszelkie zjawiska samsary i nirwany. Jest to taka świadomość, która nie opuszcza

podstawowego stanu pustości. Rozmaite praktyki stosowane w Dharmie, praktyki

wstępne /nondro/, medytacje z tworzeniem mentalnych wyobraŜeń /kje rim/, medytacyjne

spełnienia /dzog rim/, medytacja uspokojenia umysłu /po tybetańsku szi ne, w sanskrycie

siamatha/, medytacja wglądu bezpośrednio w naturę umysłu /po tybetańsku lhak tong, w

sanskrycie wipasjana/, medytacje Ŝyczliwości i współczucia, medytacje pustki, wszystkie

z nich są umiejętnymi sposobami prowadzącymi nas ku ostatecznemu urzeczywistnieniu

Mahamudry.

Ktoś, kto posiada wybitne zdolności, moŜe urzeczywistnić Mahamudrę bez Ŝadnych

szczególnych praktyk, bez konieczności praktykowani "nondro", nie praktykując niczego,

co uwaŜane jest za przygotowanie do takiego urzeczywistnienia. Jeśli umysł osoby o

wybitnych właściwościach jest zrównowaŜony, jeśli ma ona silną wiarę i zaufanie do

swego Lamy, wtedy Lama moŜe wskazać jej wprost naturę umysłu, a osoba taka moŜe ją

natychmiast urzeczywistnić. Lecz takie przypadki są bardzo, bardzo rzadkie.

RóŜnica między ludźmi o wybitnych zdolnościach, ludźmi o zdolnościach średnich i

ludźmi o niskich zdolnościach nie polega na tym, Ŝe ktoś jest silny lub słaby, bogaty albo

biedny. Wszystko zaleŜy od tego, czy w poprzednich Ŝywotach zbieraliśmy pozytywną

karmę i posiedliśmy mądrość. Jeśli stało się tak, wtedy odradzamy się z wybitnymi

zdolnościami i jasną percepcją. Nie uzbierawszy pozytywnej karmy, odradzamy się ze

zdolnościami średnimi lub małymi.

Co mamy na myśli mówiąc, Ŝe ktoś posiada wybitne zdolności? Oznacza to kogoś, kto z

natury obdarzony jest mądrością i inteligencją, pozwalającą mu na pochwycenie

znaczenia głębokich nauk juŜ w momencie ich usłyszenia. Bez względu jak złoŜone i

głębokie byłyby te nauki, taka osoba moŜe natychmiast pojąć ich sens, ich dogłębne

znaczenie. Ma ona takŜe takie cechy, jak naturalna dobroć i współczucie dla wszystkich

czujących istot, wrodzone zaufanie i wiara w swego Lamę i Trzy Klejnoty oraz wiele

energii i wytrwałości w wykonywaniu praktyk. Kiedy te wszystkie cechy spotkają się,

mówimy o kimś, kto ma wybitne zdolności.

PoniewaŜ nauki Mahamudry są kwintesencją Dharmy, całej nauki Buddy, zarówno

ścieŜki sutr jak i tantr, jest to bardzo głęboka nauka, w pewnym stopniu tajemna lub

ukryta. Nie powinna być przedmiotem dyskusji publicznych, reklamy i hałasu. Winna być

ofiarowana ludziom wystarczająco przygotowanym, dość inteligentnym by ją zrozumieć,

dość pilnym by ją stosować w praktyce; ludziom mającym "damtzik" czyli związek, więź z

Linią Przekazu, posiadającym wszelkie wrodzone cechy, które sprawiają, Ŝe moŜna ich

uwaŜać za naczynie odpowiednie do przyjęcia tych nauk.

Kiedy uczniowie, którzy darzą swego nauczyciela zaufaniem, poproszą o pouczenia

dotyczące Mahamudry, zaś nauczyciel w swym współczuciu i z Ŝyczeniem niesienia

pomocy im udziela takiego pouczenia; jeśli uczeń potrafi zrozumieć nauki, a Lama

przekazuje je osobie rozumiejącej ich sens, potrafiącej praktykować, wówczas sytuacja

jest niezmiernie korzystna.

Jeśli jednak słuchający tych nauk nie są dostatecznie przygotowani do zrozumienia i

praktykowania ich, nie pojmą oni tego, co się do nich mówi. Mogą słyszeć słowa, ale nie

pochwycą ich sensu. MoŜna rzec, Ŝe w ten sposób omawiane nauki są samo-tajemne.

2009-09-12

Mahamudra

Strona 4 z 9

Nikomu nie stanie się wielka krzywda. Nie przyniesie to takim słuchaczom wielkiego

poŜytku, ale z drugiej strony nie wiele im zagraŜa. Po prostu wysłuchane nauki nie

odniosą skutku. Istnieją jednak pewne niebezpieczeństwa, czułe punkty, groźne zarówno

dla Lamy jak i jego uczniów. JeŜeli Lama podaje nauki Mahamudry nie ze współczucia,

nie by pomóc innym. ale tylko po to by stać się sławnym, bogatym albo z innych pobudek

osobistych, to popełnia bardzo powaŜny błąd, jego działanie jest bardzo szkodliwe.

Istnieje takŜe niebezpieczeństwo ze strony uczniów. JeŜeli, nie rozumiejąc nauk,

wysuwają błędne poglądy na Dharmę bądź tracą do niej zaufanie, jest to bardzo

szkodliwe, poniewaŜ ze wszystkich niewłaściwych czynów jakie moŜna popełnić

rozwinięcie błędnych poglądów na Dharmę albo porzucenie Dharmy są najcięŜsze. Jeśli

więc ktoś, otrzymawszy naukę, której nie zrozumiał, oznajmia o porzuceniu Dharmy a

jego poglądy na nią stają się negatywne i pogmatwane, jest to bardzo powaŜnym

niebezpieczeństwem z jego strony.

Aby nastąpiło przekazanie nauk, konieczne jest aby zarówno nauczyciel jak i uczniowie

podchodzili do zagadnienia we właściwy sposób. Lama nauczający Mahamudry musi

koniecznie reprezentować pogląd, Ŝe czujące istoty są zagubione w samsarze, Ŝe cykl

samsary jest pełen cierpienia a nauki Mahamudry podawane są w celu uwolnienia od

tego cierpienia. Kto naucza Mahamudry musi koniecznie rozwinąć przebudzoną postawę

umysłu - "bodhiczittę", dzięki czemu naukę tę przekaŜe wyłącznie w celu pomocy innym

istotom w uwolnieniu się z niewiedzy i cierpienia. Ponadto ci, którzy słuchają tej nauki,

koniecznie muszą rozwinąć w sobie właściwą postawę. Powinni Lamę, który udziela

pouczeń, widzieć jako Buddę, przebudzoną istotę; przekazywane nauki postrzegać jako

eliksir lub nektar zdolny oczyścić umysł z wszelkich skaŜeń. JeŜeli ktoś potrafi widzieć w

ten sposób i pojmuje nauki, wtedy moŜna powiedzieć, Ŝe ich przekazanie rzeczywiście

nastąpiło.

Jeśli jednak ktoś nie potrafi ich w pełni zrozumieć, powinien przynajmniej podtrzymywać

zaufanie do Lamy i nauk w poczuciu, Ŝe jeśli nie potrafimy czegoś zrozumieć, to ze

względu na naszą karmę, nasze zasłony niewiedzy, a nie wskutek błędu Lamy lub

błędnych nauk. Gdy nauczający Lama i słuchający uczniowie potrafią przyjąć taką

postawę, wtedy działanie moŜe być tylko poŜyteczne oraz prawe. Skutkiem takiego

nauczania nie będzie negatywna karma, szkodliwa działalność ani błąd.

Kiedy otrzymujemy nauki Mahamudry, jest to jednocześnie praktyka medytacyjna.

Powinniśmy doświadczać nauk jednocześnie z ich wysłuchiwaniem. Rozpoczynamy od

zwrócenia uwagi na umysł, od analizowania umysłu. Co nazywamy umysłem? Co myśli?

Co przeŜywa wszystko, czego doświadczamy? To właśnie naleŜy przebadać by

rozstrzygnąć czy to posiada jakiekolwiek własne cechy. Skąd pochodzi umysł? Skąd

przychodzą myśli, które powstają w umyśle? Gdzie przebywają? Dokąd odchodzą? Czy

umysł ma kolor? Czy ma kształt lub formę, czy nie? Czy ma rozmiar? Badamy to

wszystko. Tradycyjnie medytacje te wykonuje się przez pewien określony czas - dni,

tygodnie albo nawet miesiące.

Następnie bada się umysł kiedy nie ma w nim myśli, gdy po prostu spoczywa on nie

działając. Technicznie nazywamy to "umysłem w stanie spoczynku", "spoczywaniem

umysłu". Są teŜ okresy gdy umysł jest pobudzony, gdy się porusza, gdy zachodzą w nim

dynamiczne wydarzenia, ruch. Badamy więc dwie fazy aktywności umysłowej - fazę

pasywną, spoczynkową i fazę aktywną - pobudzoną. Robimy to by rozstrzygnąć, czy są

one czymś innym, czy teŜ są tym samym. JeŜeli są czymś innym - na czym to polega?

Zwracamy teŜ uwagę na obserwatora - tego, który wie, który jest świadom umysłu i w

stanie spoczynku, i w ruchu. Sprawdzamy, czy obserwator - ten świadomy składnik jest

tym samym co umysł, czy teŜ jest czymś innym. Medytujemy tak przez pewien czas,

analizując rozmaite aspekty własnej sytuacji mentalnej.

2009-09-12

Mahamudra

Strona 5 z 9

Wszystkie z tych technik stosowane są w bliskim kontakcie z Lamą, z którym moŜna

omówić własne postępy w medytacji. Wykonawszy praktyki, przychodzimy do swojego

Lamy i opowiadamy mu o szczególnych doświadczeniach, przeŜyciach albo

urzeczywistnieniach. Jego zadaniem jest ukazanie uczniowi, które z nich są wartościowe,

a które nie. Które są oznaką postępu, a które wiodą na manowce. W ten sposób dzięki

bliskiemu związkowi nauczyciela z uczniem ten drugi moŜe osiągnąć pełne zrozumienie i

całkowite urzeczywistnienie Mahamudry. Taka sytuacja jest idealna. Faktycznie nie jest

to takie proste, poniewaŜ Lamowie stale podróŜują, uczniowie zaś mają wiele pracy,

przez co nie są w stanie stosować nauk w ten najbardziej bezpośredni sposób. Z tego

powodu konieczne jest dziś podawanie nauk w formie znacznie skondensowanej,

prędko. Obecnie ludzie muszą urzeczywistnić Mahamudrę w krótkim czasie między

powrotem do domu z pracy a włączeniem telewizora. MoŜna teŜ medytować rano po

wstaniu z łóŜka, w krótkim okresie przed pójściem do pracy.

Wiele juŜ słyszeliśmy o umyśle. Aby to zrozumieć, musimy zdać sobie sprawę z czegoś,

co dotyczy samej natury umysłu. Mówimy o nim, Ŝe jest pusty. Oznacza to, Ŝe nie ma on

formy, nie ma barwy, nie ma kształtu, nie ma jakichkolwiek wyróŜniających go cech.

MoŜemy go nazwać pustym. Ale umysł jest nie tylko pusty. Jest takŜe świetliście

przejrzysty. To nie to samo co jasność czy świetlistość słońca, księŜyca lub światła

elektrycznego. To raczej potencjalna zdolność umysłu do doznawania i doświadczania

wszystkiego, szczególna właściwość, która sprawia, Ŝe umysł moŜe postrzegać

wszystko, co tylko w nim powstaje. Określamy ją jako świetlistą przejrzystość.

Oto przykład: leŜy przed nami kawałek owocu; prosty akt doświadczania go przed nami,

bycia go świadomym, jest wynikiem istnienia świetlistej przejrzystości. Gdyby umysł nie

miał jej w sobie, nie bylibyśmy w stanie doświadczać tego kawałka owocu. Zdolność ta

jest wynikiem istnienia świetlistej przejrzystości umysłu.

Jest jeszcze trzeci aspekt natury umysłu, znany jako nieograniczoność. Skoro juŜ

jesteśmy świadomi kawałka owocu przed nami, w umyśle rozwijają się dalsze myśli: jest

ładny, smacznie wygląda, chcę go zjeść itd.

Na podstawie pierwotnego doświadczenia, jakim było postrzeŜenie owocu, w umyśle

powstają rozmaite myśli. Wszystkie z nich pojawiają się w sposób niczym nie

ograniczony, nie napotykając na przeszkody. Gdyby nieograniczoność nie była

właściwością umysłu, nasze działanie, wynikające z pierwotnego doświadczenia, nie

byłoby moŜliwe; nie bylibyśmy zdolni do przypominania sobie, do myślenia wynikającego

z pierwotnego spostrzeŜenia. To właśnie nazywamy nieograniczonością umysłu.

A zatem badając naturę umysłu widzimy, Ŝe ma ona trzy aspekty: nieograniczoność,

świetlistość i pustość. Nie są one oddzielne od siebie, stanowią natomiast trzy aspekty tej

samej, jednej natury umysłu. Bardzo często nazywa się ją sanskryckim słowem

"tathagatagarbha" , co moŜna przetłumaczyć jako nasienie albo kwintesencja

Przebudzenia. Kto potrafi rozpoznać, urzeczywistnić i bezpośrednio doświadczać natury

Buddy, która jest samą naturą umysłu, ten jest Przebudzony i Oświecony. Kto nie potrafi

rozpoznać tego stanu umysłu, który jest jego potencjałem, jego najwyŜszą moŜliwością,

ten popada w zamęt i pomieszanie, podlega cierpieniu w samsarze - kole

uwarunkowanej egzystencji. RóŜnica między Buddą a zwykłą czującą istotą, między

istotą nieprzebudzoną a Przebudzonym, polega właśnie na tym, czy podstawowa natura

umysłu została rozpoznana, czy nie.

Rozpoznanie, urzeczywistnienie podstawowej natury umysłu jest konieczne, poniewaŜ

wskutek takiego urzeczywistnienia dokonuje się Przebudzenie. Całą praktykę Dharmy,

2009-09-12

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: