Informator 211 (październik 2006).pdf

nr 211

październik 2006

2 INFORMATOR

NA MARGINESIE TRUDNEJ SZTUKI INTERPRETACJI

Niedawno w jednym ze wstępniaków nawiązałem do kategorii odbiorcy (czyli: jak

czytelnik lub widz odbiera dany utwór). Teraz będzie mowa o interpretacji dokonanej

przez filmowców na powieści (nb. częściowo zainspirował mnie tekst z rubryki

muzycznej).

Latem nadrobiłem filmową zaległość: obejrzałem w TV tę nową ekranizację

„Wehikułu czasu”. I mam swoje uwagi. Zbyt mało ich na recenzję – ale do wstępniaka

wystarczą… Jeżeli chodzi o oryginalną powieść – jest to niewątpliwie jedno z naj-

większych dzieł Wellsa i jedno największych arcydzieł literatury science fiction. Co o tym

decyduje? Kilka elementów: literacka jakość tego utworu i jego przejmujący wręcz

pesymizm; pomysł potraktowania czasu jako czwartego wymiaru, poprzez który można

podróżować; ukazanie gatunku ludzkiego jako czegoś przejściowego, co kiedyś się

wynaturzy i przeminie. Dziś nic w tym niezwykłego: mamy całe podgatunki SF

przewrotnie bawiące się meandrami czasowymi, a obraz upadłej cywilizacji uczyniliśmy

jedną z ikon pop-kultury. A przecież – wtedy musiało to autentycznie szokować... Co nie

znaczy, by powieść nie miała pewnych wad – jak chociażby nazbyt „marksistowskie” (nie

chodzi mi o ideologię, ale o łopatologię!) uzasadnienie podziału rasy ludzkiej na dwa

odrębne gatunki. Klasyczna ekranizacja, ta sprzed lat, starała się zachować wierność

oryginałowi. Dołączono kilka pomysłów – czy to bardziej „filmowych” (coraz krótsze

suknie na manekinie vis à vis), czy to bardziej „uaktualniających” (trzy wojny światowe) –

jednak fabularnie czuło się tu szacunek dla oryginału. Gorzej – treściowo. Eloje okazali

się w finale nieco mniej zdegenerowani od powieściowych, a sam finał – powiał jakąś

nutką optymizmu. No, i był to tylko porządny hollywoodzki film SF – na pewno żadne

tam arcydzieło kinematografii (a przecież był on ekranizacją wybitnej powieści!).

Znacznie mniej szacunku dla Wellsa okazał jednak twórca wersji współczesnej (notabene

ponoć jakiś „późny wnuk” pisarza). Kilka jego pomysłów było nawet akceptowalnych:

korespondencja Podróżnika w Czasie z młodym Einsteinem, wątek zapętlenia czasu

i niemożności zmiany Nieodwracalnego, zastąpienie katastrofy zimnowojennej nie-

fortunnym eksperymentem inżynierii kosmicznej. Ale u celu – było już tylko fatalnie:

kanwa fantastycznonaukowej klasyki posłużyła za… opowiastkę w stylu i na poziomie

„Gwiezdnych Wrót”. Wellsowski pesymizm też diabli wzięli, gdyż „naziemni”

przedstawiciele gatunku ludzkiego okazali się nie ograniczonymi umysłowo „dużymi

dziećmi”, ale normalnymi ludźmi; tyle że pozbawionymi cywilizacji technicznej

i prześladowanymi przez Morloków (tylko oni zostali potraktowani jako mutanci).

Komputerowe efekty specjalne oczywiście biły na głowę archaiczne nakładki starej wersji

– ale w kinie amerykańskim to przecież dzisiaj norma. Czy więc nie mogę napisać o tym

filmie ani jednego dobrego słowa? Mogę, nawet dwa: Jeremi Irons!

Skoro już o klasyce na ekranie mowa… Nie wiem, czy zwróciliście uwagę, iż

w większości hollywoodzkich ekranizacji „Doktora Jekylla i pana Hyde’a” – ten drugi

ukazany jest jako skrzyżowanie małpoluda z upiorem. A przecież Stevenson opisał go

znacznie subtelniej, jako odpychającego człowieczka emanującego nieokreślonym złem.

Preparat doktora Jekylla nie przemieniał bowiem człowieka w potwora na tej zasadzie,

iż opanowywały go jakieś „zewnętrzne”, obce mu, skłonności. On jedynie – blokował

w człowieku dobro i uwarunkowania kulturowe; pozostawały, niekontrolowane, samo

zło i sama dzikość – jak najbardziej „wewnętrzne”, będące naturalną częścią każdego

z nas. To było szokującym „odkryciem” tej powieści (żona pisarza wrzuciła ponoć rękopis

do kominka!) – i to umyka całkowicie w przerysowanych niepotrzebnie adaptacjach

amerykańskich.

Inna forma interpretacji „pośredniej”, stojącej między oryginałem a odbiorcą – to

tłumaczenie. Wszak na naszym rynku funkcjonuje kilka przekładów trylogii Tolkiena, zaś

anglojęzyczne tłumaczenie „Solaris” całkowicie pozbawione jest barokowych

neologizmów Lema. Ale o tym może więcej napisałby ktoś władający swobodnie mową

Albionu?

PPJ

GKF # 211 3

Drodzy grudniowi Urodzeńcy,

nic to, że jest Was tak mało!

Za to każdy z pewnością potrafi:

– obsługiwać sprzęt audiowizualny jak Bartek;

– handlować bursztynem jak Lance;

– dogłębnie studiować jak Tomek;

– po mistrzowsku obsługiwać automatyczny zmywak

jak Mariusz;

– rysować jak Piotrek;

– pisać jak Ewa;

– posługiwać się bejsbolem jak Adaś

i tańczyć jak Agata...

czegoisobieżyczy

redakcja „Informatora GKF”

3 Bartosz Pietrzak

4 Lance Oszko

5 Tomasz Świderski

8 Mariusz Czach

13 Piotr Terszel

14 Ewa Białołęcka

25 Adam Lewandowski

30 Agata Słomińska

4 INFORMATOR

Odbyło się 29 października 2006 r. Ważniejsze z poruszanych spraw:

1. Sprawy organizacyjne

1.1. Przeprowadzono wstępną dyskusję o składkach na 2007 r.

1.2. Przedstawiono informację o windykacji niezwróconych do biblioteki książek.

1.3. Omówiono możliwość wykonania druków wpłat na konto klubu w ramach

odliczania 1 % dla organizacji porządku publicznego.

2. Sprawy personalne

2.1. Przyjęcie członków do GKF

Urszula Płóciennik i Marcin Wiktor (Angmar), Lech Ugriczicz (Ordo), Ryszard Żal (KCzK)

2.2. Skreślenie z listy członków GKF

Angmar – Dominik Chojnacki, Piotr Wyszomirski, Piotr Adamski, Iwona Volkmann

First Generation – Andrzej Kuran, Maja Szmigiel

Brethren – Radosław Krantz

2.3. Przeniesienie

Artur Płóciennik z KF „Angmar“ do KFP „Ordo“.

3. Sprawy finansowe

Omówiono stan subkont KLów i składkopłatność.

4. Praca Komisji Rewizyjnej

Komisja Rewizyjna ustaliła, że możliwe jest zakończenie w tym roku kontroli pozostałych

sekcji biblioteki.

5. Imprezy

5.1. Omówiono stan przygotowań do Nordconu 2006.

5.2. Omówiono stan przygotowań do seminarium nt. „Wszystkie drogi fantastyki”,

organizowanego z okazji obchodów dwudziestolecia GKF.

5.3. ORDO zapowiedziało organizację Voyagera 2007 (we współpracy z Trójmiejską

Inicjatywą Mangową).

GKF # 211 5

KOMIKSOWA ŁÓDŹ

Po raz pierwszy w siedemnastoletniej historii łódzkiego Międzynarodowego

Festiwalu Komiksów impreza przekroczyła zarówno ramy czasowe (dotychczas był to

pierwszy październikowy weekend), jak i progi gościnnego Łódzkiego Domu Kultury.

Miłośnicy obrazkowych historyjek już od środy mogli oglądać w kinie Cinema City

komiksowy maraton filmowy. W jego ramach pokazano: Fantastic Four, Batman – The

Begining, Constantine (w środę) oraz Incredibles, Catwoman, X-men 3, Superman

Returns, V for Vendetta, Elektra (w czwartek). Niezależnie od oceny artystycznej

zaprezentowanych filmów, warto zwrócić uwagę na

fakt, iż nigdy dotąd w dziejach łódzkich spotkań

komiksowych nie pokuszono się o podobne

przedsięwzięcie. Szkoda jedynie, że zabrakło

Hellboy`a – opowieść o obrońcy dobra z piekła

rodem byłaby świetnym uzupełnieniem projekcji.

Poza tym specyficzny, autoironiczny dystans tego

filmu doskonale równoważyłby pompatyczność

innych (tytułów nie wskażę, bo to rzecz gustu).

Szkoda też, że nie pokuszono się o przypomnienie

starszych filmów, zrealizowanych na podstawie

komiksów, choćby Flasha Gordona lub Supermana.

Wszystko jednak przed nami i, miejmy nadzieję, że w przyszłym roku organizatorzy

nadrobią zaległości.

Oprócz uczty dla kinomanów (kinomaniaków?) zaplanowano weekendowe

spotkania z osobami znanymi chyba każdemu miłośnikowi fantastyki: Pauliną Braitner,

poświęcone tłumaczeniom prozy i komiksów Neila Gaimana oraz Maciejem Parowskim.

Tego ostatniego prowadzący spotkanie, Krzysztof Skrzypczyk, zapowiedział jako

Legendarnego Bojownika o Sprawę Komiksu w Polsce.

Mimo iż festiwal był poświęcony komiksowi, nie zabrakło turnieju gier bitewnych

Warhammer Fantasy Battle (sobota) oraz projekcji filmów animowanych ze studia

„Platine Image” (niedziela, wstęp – co godne pochwały – wolny). Na wielkim ekranie

pokazano nie tylko filmy Tomasza Bagińskiego ( Katedrę i Sztukę spadania ), lecz również

teaster Wiedźmina, Molocha i Wielką ucieczkę . Na deser zaś pozostawiono spotkanie

z twórcami Funky Kovala.

Niejaką tradycją już się stało, że w ramach

Festiwalu zorganizowano spotkanie naukowe.

Wątkiem przewodnim tegorocznego spotkania

komiksologicznego była kategoria bohatera w ko-

miksie. Wśród referatów nie zabrakło rozważań na

temat groteskowości i sakralizacji Szninkla (Maciej

Barański: Szninkiel – bohater rozpięty między

sakralizacją a groteskowością ) oraz o Thorgalu (Wit

Pietrzak, Synkretyczna tożsamość Thorgala

Aegirssoa, czyli bohater komiksu między mitologią

i science fiction ). Gość Honorowy spotkania, Maciej

Parowski, mówił o przemianach bohatera w ostatnim ćwierćwieczu ( Bohater elektryczny

– magnetyczny bohater ).

Spotkanie należy uznać za udane – i to nie tylko z perspektywy miłośników

opowieści rysunkowych. Wprawdzie trudno było zdążyć na wszystkie atrakcje, zwłaszcza

że niektóre z nich odbywały się w tym samym czasie, jednak ów nadmiar jest godny

pochwały. Miejmy zatem nadzieję, że i w przyszłym roku łódzki Międzynarodowy

Festiwal Komiksu zorganizowany będzie z podobnym do tegorocznego rozmachem.

AdaM

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: