Statyczna proba rozciagania –temp otoczenia 20C(+15 -20)temp obnizone 0>-196 temp podwyzszone 35-1200 metody:obciazania-odpowiada naprezeniu granicznemu Rr z – sprawdzania Rz-pomiar wydluzenia trwalego wywolanego zadanym naprezeniem.czas 10-12s wymagana sila
RH-granica proporcjonalnosci R0.05-granica sprezystosci Re-granica plastycznosci R0,2-umowna granica plastycznosci Rm-wytrzymalosc na rozciaganie Ru-naprezenie zrywajace
Ciagliwosc-podatnosc materialy na odksztalcenia trwale bez powstawania pekniec.
Udarnosc KC – en. mlota- 300 150 100 50 10 5 J, mlot wahadlowy, Proba Charpy’ego (10x10x55mm) im wieksza temp. probki tym udarnosc wieksza. Po obrobce cieplnej 1)ulepszanie cieplne (120) 2)wyzarzanie(100) 3) przegrzaniu (60) 4) starzenie (20) w temp -40 +60
Pomiar twardosci:1)statyczne (Brinell, Rockwell Vickres)opor materialu 2)dynamiczne (mlotek Poldi Shore)wlasnosci sprzezyste lub plastyczne 3)specjanle wlasnosci elektryczne i magnetyczne zalezne od struktury. Brinell- zaglebienie penetratora kulki o srednicy 10 5 2,5 1 mm twardosci do 450HB kulki stalowe do 600HB wegliki spiekane Wartosc sily F=9.803K*D^2 K-wsp. charakterystyczny 30(96÷600)10(32÷200)5(16÷100)2,5(8÷50)1(32÷20)czasT=10-15 POMIAR SREDNICY ODCISKU Rockwell-stozek diamentowy120 (C 20-67HRC i A 60-90HRA) lub kulka 1/16 cala (B 35-100HRB i F 60-100HRF) zawsze podwojne zadawanie obciazenia 1-wstepne 98N 2-glowne C1373 A490 B883 F490 Vickres- penetrator ostroslup o podstawie kwadratu i kacie 136 zakres obciazenia 9,8 19,6 24,5 29,4 49 98 196 294 490 980
Mlotek poldi – kulka stalowa D=10mm zaglebienie w materiale i w probce wzorcowej porownywalne z Brinellem Shore-miara odbicia obciaznika z diamentowa koncowka 2,626g
Przemiany Perlityczna-0,8%C temp 723-550powstaje perlit gruby(Ar1-680)perlit drobny(680-550)
zachodzi w stanie stalym rozpad roztworu stalego wegle w zelazie g (austenit) rozpada sie na mieszanine ferrytu i cementytu Bainityczna-przy duzych przechlodzeniach od 550-Ms zamrozenie dyfuzji zelaza natomiast wegiel i zelazo g i a jeszcze zachodzi. Powstaje bainit-mieszanina przesyconego ferrytu i dyspersyjnych czastek cementytu. Bainit gorny-550-350 Bainit dolny 350-Ms im nizsza temperatura powstania bainitu tym jest on twardszy
Martenzytyczna-duze przechlodzenia austenitu (brak dyfuzji).Szybkosc chlodzenia rowna lub wieksza od krytycznej, chlodzenie ciagle. Ms i Mf nie zalezy od szybkosci ale od skladu chemicznego austenitu. Powstaje martenzyt Perytektyczna – temp 1495 od 0,09-0,53%C(HJB) ferryt a+ciecz=austenit Eutektyczna-temp 1148 2,11-6,67%C powstaje ledeburyt Eutektoidalna –temp 723 0,02-0,77%C powstaje mieszanina euktektoidalna ferrytu i cementytu(PERLIT)
Ferryt- miedzywezlowy roztwor staly wegla w Fea o strukturze A2 Austenit-miedzywezlowy roztwor staly wegla w Fe g o str A1 Cementyt-Fe3C –faza miedzymetaliczna o zlozonej str.
Podzial stali Podeutektyczna –ferrytyczno-perlityczna ponizej0,77%C Eutektyczna-perlityczna 0,77%C Nadeuktetyczna-perlityczna z cementytem wtornym 0,77-2%C
CTPi-(czas-temp-przemiana) izotermiczne warunki.Zakresy: -od A1do min. trwalosci austentu(550-600) przem perlityczna -od mini. trwalosci austenitu do Ms przem bainityczna – od Ms do Mf przem martenztyczna Mozna odczytac –czas rozpoczecia i konca przemiany fazowej austenitu przechlodzonego, okr. niezbedna szybkosc chlodzenia ktora zapobiega przemianie perlitycznej uzyskanie str. Bainitycznej i Martenzytycznej. Ustala –temp i czas wyzarzania izotermicznego -temp kapieli chlodzacej i czasu chlodzenia przy hartowaniu z przemiana izoter. –temp i czas przy chlodzeniu w goracej kapieli przy hart. stopniowym
CTPc-przemiany przy chlodzeniu ciaglym –anizotermiczne. Okresla wspoistnienie austenitu przechlodzonego i innych str. Ustalanie – zaleznosci str i twardosci od szybkosci chlodzenia podczas hart.zwyklego -szybkosc chlodzenia i koncowej temp. regulowanego chlodzenia przy wyzarzaniu zupelnym na zalozona twardosc -str i twardosc po normalizowaniu w funkcji wielkosci przekroju
Korozja-zjawisko niszczenia w wyniku elektrochemicznych reakcji w otaczajacym srodowisku
Korozja rownomierna-polega na jednostajnym na calej dlugosci niszczeniu metalu w miare uplywu czasu Korozja wzerowa-zroznicowanie szybkosci niszczenia metalu lub stopu w roznych jego obszarach jego powiezchni Korozja selektywna - nisz
madafak1