kohelet.pdf

VIII: ???

Wola (Racon)

Rozdział 1

 

1 Proroctwo Koheleta — wokół którego gromadził się lud

— syna Dawida, króla w Jerozolimie. 2 Ulotność daremna,

daremna ulotność, mówi Kohelet. Wszystko daremne. 3 Jaki

pożytek ma człowiek z całego swojego trudu, który podejmuje

pod słońcem? 4 Pokolenie odchodzi i pokolenie przychodzi,

a ziemia trwa wiecznie. 5 Słońce wschodzi i słońce zachodzi,

do miejsca swojego podąża, gdzie znowu wzejdzie. 6 Idzie

na południe i zawraca ku północy; wiatr wraca i zawraca, idzie

i powraca tam, gdzie wiatr zawrócił. 7 Wszystkie rzeki płyną

do morza, a jednak morze się nie przepełni; do miejsca, gdzie

rzeki płyną, tam popłyną raz jeszcze. 8 Mówienie jest męczące,

człowiek niemieje; nigdy oko nie nasyci się patrzeniem, a ucho

słuchaniem nie napełni. 9 Cokolwiek było — będzie, a cokol-

wiek było uczynione, uczynione będzie ponownie. I nie ma nic

nowego pod słońcem. 10 Czy jest coś, o czym powiesz: Spójrz,

to jest nowe! Jednakże i to istniało wieki przed nami. 11 Nie ma

pamięci o poprzednich pokoleniach, tak samo o tych, którzy

po nich nastaną, pamiętać nie będą ci, którzy nadejdą na końcu.

12 Ja, Kohelet, byłem królem Jisraela, w Jerozolimie. 13 Postano-

wiłem zgłębić i zbadać z mądrością wszystko, co dzieje się pod

niebem, przykre to zajęcie, które Bóg dał śmiertelnemu czło-

wiekowi, żeby się nim trapił. 14 Widziałem wszystkie sprawy,

które się dzieją pod słońcem, a jednak wszystko to daremność

i źródło rozpaczy. 15 Krzywe nie da się wyprostować, a cze-

         

        

         

        

         

       

       

        

       

       

         

        

       



  

 

 

 

 

 

  

 

 

   

20 / Księga Koheleta

Kabała

Pieśń duszy

Sefer Kohelet / 21

 

       

           

      

 

 

VIII: ???

Wola (Racon)

go nie ma, tego nie policzysz. 16 Przekonywałem sam siebie

tymi słowami: Oto ja ogromną posiadłem mądrość, większą

niż wszyscy, którzy władali w Jerozolimie przede mną, a mój

umysł doświadczył wiele mądrości i wiedzy. 17 Postanowiłem

oszacować mądrość i wiedzę, szaleństwo i głupotę. I poznałem,

że również to jest utrapieniem ducha. 18 Bo w wielkiej mądro-

ści wiele cierpienia, a ten, kto pomnaża wiedzę, pomnaża ból.

        

       

        

         

    

Rozdział 2

 

1 I wtedy powiedziałem sobie: Chodź, sprawdź, co warta jest ra-

dość i doświadcz przyjemności. Ale to też okazało się darem-

nością. 2 O śmiechu powiedziałem: To szaleństwo! A o radości:

Cóż ona daje? 3 Postanowiłem pobudzić moje ciało winem

— umysł mój jednak kierując mądrością — żeby trzymać się

głupstwa, aż rozpoznam, co jest najlepsze dla ludzi, żeby to czy-

nili pod niebem podczas nielicznych dni ich życia 4 Uczyniłem

wspaniałe rzeczy — zbudowałem dla siebie domy, zasadziłem

winnice. 5 Założyłem dla siebie ogrody i sady i umieściłem

w nich drzewa wydające wszelkiego rodzaju owoce. 6 Urządzi-

łem sadzawki, dla nawadniania z nich gaju wzrastających drzew.

7 Nabyłem niewolników i służące, miałem też niewolników

urodzonych w domu, a również stad bydła i owiec więcej niż

wszyscy, którzy byli przede mną w Jerozolimie. 8 Nagromadzi-

łem sobie również srebra i złota, i skarbów królewskich, i krain.

Zapewniłem sobie śpiewaków i śpiewaczki, powozy i rydwany,

i każdą ludzką rozkosz. 9 Stałem się potężny i zebrałem więcej

bogactwa niż ktokolwiek przede mną w Jerozolimie. A mądrość

moja nadal pozostała ze mną. 10 Nie odmówiłem swoim oczom

niczego z tego, czego zapragnęły, ani nie powstrzymywałem

się od żadnej przyjemności, lecz cieszyłem się z całego mojego

trudu. I była to nagroda za cały mój trud. 11 Ale gdy ogarnąłem

        

       

        

       

        



 

 

 

  

 



 

 

         

         

       

        



  

 

 

 

  



      

       

       

   

 

 

 

 

 

22 / Księga Koheleta

Kabała

Pieśń duszy

Sefer Kohelet / 23

 

         



  

 

 

 

VIII: ???

Wola (Racon)

myślą wszystkie dzieła, których dokonałem własnymi rękami,

i wysiłek, który podjąłem czyniąc je — oto wszystko daremność

i źródło rozpaczy. I nic nie przynosi pożytku pod słońcem.

12 Wtedy skierowałem moje myśli ku mądrości, szaleństwu

i głupocie — bo co może uczynić człowiek, który nastanie

po królu nad to, co już było uczynione? 13 I spostrzegłem,

że z mądrości większy pożytek niż z głupoty, tak jak ze światła

większy pożytek niż z ciemności. 14 Mądry ma oczy w swojej

głowie, a głupi chodzi w ciemności, jednak pojąłem, że los jeden

czeka wszystkich. 15 Więc pomyślałem sobie, że los głupca tak

samo mnie czeka, po cóż więc usiłowałem być mądry? Od-

powiedziałem sobie, że to też daremność. 16 Bo mądry razem

z głupim nie będzie pamiętany na zawsze, bo gdy miną dni,

które dopiero mają nadejść, obaj będą zapomniani. Czyż mądry

nie umiera tak samo jak głupi? 17 Dlatego znienawidziłem życie.

Byłem zasmucony wszystkim tym, co się dzieje pod słońcem,

bo to wszystko daremność i źródło rozpaczy. 18 Znienawidzi-

łem nawet owoce mojego trudu, który podjąłem pod słońcem,

bo muszę je pozostawić człowiekowi, który nastanie po mnie.

19 Kto wie, czy będzie on mądry, czy głupi, a będzie władał

owocami mojego trudu i mojej mądrości pod słońcem. To też

daremność. 20 Zacząłem więc wątpić o wszystkich owocach

mojego trudu pod słońcem. 21 Bo bywa że niejeden człowiek

trudzi się z mądrością, umiejętnie i roztropnie, a oddaje swój

udział temu, który się nie trudził. To też daremność i wielka

niesprawiedliwość. 22 Bo co ma człowiek z całego swego trudu

i mozołu, które podejmuje pod słońcem? 23 Całe jego życie

jest przepełnione bólem i niepokojem, a nawet nocą jego umysł

nie zaznaje spokoju. To też daremność. 24 Czy nie jest dobrze

dla człowieka jeść i pić, i cieszyć się ze swojego trudu? Pojąłem,

że to też pochodzi z mocy Boga. 25 Bo kto ma jeść i kto ma się

cieszyć, jeżeli nie ja? 26 On udzielił mądrości, wiedzy i radości

człowiekowi, który mu się podoba. Lecz grzesznikowi wszczepił

popęd zbierania i gromadzenia, żeby przekazał to potem temu,

który się Bogu podoba. To też daremność i źródło rozpaczy.

         

        

 

 

 

   

 

 

 





        

        

        

       

       

        



 

 

 

 

 

  

 

         

      

        

       

        

        





 



 

 

 

 



 

  

 

 

 

  

 





        

           

        

       

  

 

 

 

   

 

  

24 / Księga Koheleta

Kabała

Pieśń duszy

Sefer Kohelet / 25



      





Wola (Racon)

ROZDZIAŁ PIERWSZY

1:1

    

Proroctwo Koheleta — wokół którego gromadził się lud

— syna Dawida, króla w Jerozolimie.

Księga ta zawiera surowe słowa ( diwrej ), słowa nagany wobec ludzi, którzy

we wszystkich swych działaniach kierowali się chęcią pozyskania dóbr

doczesnych. [Początek pierwszego wersetu księgi brzmi dosłownie: „słowa

Koheleta”, lecz ważne jest zdanie sobie sprawy z tego, że Kohelet jest księgą

prorocką. Słowo użyte na jej początku znajduje się ponadto wśród tych

dziesięciu, które Bal haturim wymienia jako określenia proroctwa. Są to:

1) dibur — przemawianie ( Hoszea 1:1 oraz właśnie Kohelet ), 2) newua

— zapowiedź prorocza ( II Kroniki 15:8), 3) chazon — wizja ( Jechezkel

7:26), 4) hatapa — zwiastowanie ( Jechezkel 21:2), 5) amira — mówienie

( Jechezkel 21:33), 6) ciwuj — nakaz ( Jechezkel 37:7), 7) masa — brzemię

duszy ( Nachum 1:1), 8) maszal — przypowieść ( Jechezkel 17:2), 9) melica

— porównanie ( Chabakuk 2:6), 10) chida — zagadka ( Jechezkel 17:2)

( Bereszit raba 44:6)].

Kohelet — autor tych słów — to sam król Szlomo, syn Dawida, włada-

jący w Jerozolimie. Opisał w tej księdze wszystkie rzeczy ważne dla ludzi

i przez nich pożądane, aby unaocznić im, jak błądzą, oraz by im wskazać

drogę prawdy.

Nazywany był Koheletem — jest to wyraz pokrewny słowu kahel , „gro-

madzić” — ponieważ zwykł był przemawiać do tłumnie zgromadzonych

ludzi ( kahal ): wypowiedział wtedy zebrane ( kihel ) słowa, które przesiewał

Pieśń duszy

Rozdział pierwszy / 65

VIII: ???

Wola (Racon)

i usuwał z nich wszelkie nieczystości, a następnie zapisywał je na zwoju.

Jako że czynności te nieodmiennie z nim łączono, nazywano go Kohele-

tem. Imię to odnosi się więc zarówno do autora, jak i do jego dzieła.

Mędrcy zwracają uwagę, że podobnego określenia baalej asufot ( Kohelet

12:11), czyli [dosłownie:] „mistrzowie gromadzący (mądrość)”, używał

sam Kohelet w odniesieniu do ludzi wielkiej wiedzy, ponieważ groma-

dzili oni rzesze ludzi chcących wysłuchać słów Tory. Dlatego Bóg rzekł

do Moszego: „zbierz dla Mnie ( esfa li ) siedemdziesięciu ludzi ze starszyzny

Jisraela, o których wiesz, że byli starszyzną ludu i ich zwierzchnikami”

( Bemidbar 11:16).

Ze względu na fakt, że w księdze tej zawarte są wszystkie rzeczy ca-

łego świata, w którym jest zarówno element męski, jak i żeński, niekiedy

używa ona rodzaju męskiego, a niekiedy żeńskiego. Jeśli chodzi o autora,

warto zauważyć, iż gematria (wartość liczbowa) słowa Kohelet jest taka

sama, jak słowa Jisrael , i wynosi 541. Oznacza to zatem, że nazywany był

Koheletem, gdyż przekazywał Żydom mądrość Tory. O królu Szlomie

mówiono również Agur ( Przysłowia 30:1), ponieważ był on „składnicą”

( igur ) zgromadzonej wiedzy o tym świecie oraz o Świecie Przyszłym.

Dlatego napisano: „Bóg dał Szlomie mądrość i ogromne zrozumienie,

i rozum nieogarniony” ( I Królewska 5:9). Według tradycji Kohelet osobi-

ście przekazywał i utrwalał posiadaną przez siebie wiedzę. A choć ludzie

dogłębnie analizowali jego słowa, nic im nie potraili zarzucić.

Na początku Kohelet zaznacza, że jego uczoność nie stanowi pogar-

dzanej mądrości człowieka biednego ( Kohelet 9:16) — sposobu myślenia

człowieka zależnego od innych — lecz erudycję prawdziwie królewską. Był

królem w Jerozolimie , człowiekiem opanowanym i niezależnym w swym

sposobie myślenia. Kohelet przemawiał niczym książę opowiadający

o najszlachetniejszych z rzeczy ( Przysłowia 8:6); przemawiał w Jerozo-

limie, mieście słynącym z wiedzy, do której zasobu sam wniósł więcej

niż ktokolwiek inny. Dlatego napisane jest: Oto ja ogromną posiadłem

mądrość, większą niż wszyscy, którzy władali w Jerozolimie przede

mną ( Kohelet 1:16).

Ludzie przybywali z najodleglejszych zakątków świata, by usłyszeć

słowa Szlomy. Kiedy wydał wyrok na temat dziecka, o które kłóciły się

dwie kobiety, głos z niebios powtórzył za nim „Ona jest jego matką”

( I Królewska 3:27). Lud Jisraela i inne narody wiedziały zatem, że ogromna

wiedza Szlomy pochodzi od Boga. Bóg wybrał go jeszcze gdy był w łonie

matki, miłował go i przekazał mu wszystkie sekrety mądrości Tory oraz

wszelkich dziedzin wiedzy. Ludzie lękali się zbliżyć do Szlomy, a kiedy

spierający się stali przed nim w oczekiwaniu na jego wyrok, żaden nawet

nie próbował złożyć fałszywego świadectwa.

Bóg obdarzył Szlomę wdziękiem, ludzkim pięknem oraz niezwykłym

bogactwem. Był królem tak potężnym, że monarchowie ze wschodu,

zachodu, północy i południa drżeli przed nim, a wrogowie pragnęli zo-

stać jego przyjaciółmi. Jednak nie był on tylko „Koheletem”, monarchą

kultywującym mądrość, nauczającym swój lud i przekazującym wiedzę

całemu rodzajowi ludzkiemu — był również „synem Dawida”. Szlomo był

królem, którego Dawid wybrał na swego następcę, pomijając pozostałych

potomków. Był to bowiem człowiek mądry, uczony przez mądrego ojca,

prawy syn prawego człowieka.

Już w pierwszym wersecie Szlomo zaznacza, że uznanie go godnym

tego wielkiego zaszczytu zawdzięcza ojcu, a nie sobie samemu. Przypomina

się tu talmudyczna opowieść o rabim Joseie, który przez czterdzieści dni

pościł po to, by jego syn został uczonym w Torze ( talmid chachamem ),

po czym znów pościł przez czterdzieści dni, by z kolei jego wnuk został

talmid chachamem . Mędrcy nauczają: człowiek prawy i zamożny jest synem

człowieka sprawiedliwego. Jeśli ojciec jest prawy, synowi łatwiej jest osiąg-

nąć wielkość. To samo odnosi się do Szlomy, syna Dawida.

Werset otwierający tę księgę pokazuje również, że to właśnie Szlomo

posiadał cechy najlepiej charakteryzujące człowieka uczonego w Torze

i wiernego jej naukom: wiedzę, pokorę, szlachetne pochodzenie i boga-

ctwo. Był on „Koheletem”, a więc człowiekiem mądrym, który zgromadził

wokół siebie znawców każdej dziedziny nauki; jako autor nie wspomniał

swojego imienia, a nadając księdze tytuł Kohelet dowiódł swej pokory;

był przecież posiadającym wielkie bogactwa synem Dawida i królem

w Jerozolimie . Ponadto tron Szlomy ustanowiony został przez Boga,

o czym najlepiej świadczy fakt, że był on królem w Jerozolimie. Dlatego

napisane jest: „Zasiadł Szlomo na tronie Boga” ( I Kroniki 29:23). Jerozo-

lima to „miasto pokoju” ( Jeru szalem ), a imię Szlomo również nawiązuje

do słowa „pokój” ( szalom ), które stanowi jedno z Imion Boga.

„Głosiłem Twoją sprawiedliwość w wielkim zgromadzeniu” ( Psalm

40:10), powiedział król Dawid. Szlomo również mówił rzeszom ludzi

o rzeczach, o których nigdy przedtem nie słyszeli. Podobnie jak jego ojciec,

wymierzał sprawiedliwość i przybliżał ludzkie serca do Boga. Jak Dawid

napisał księgi, tak również Szlomo napisał księgi — Przysłowia ( Miszlej ),

Koheleta i Pieśń nad Pieśniami ( Szir Haszirim ).

66 / Meam loez

Kabała

Pieśń duszy

Rozdział pierwszy / 67

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: